From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ (περσικά: محمود احمدینژاد) (28 Οκτωβρίου 1956) είναι Ιρανός πολιτικός. Ήταν ο έκτος πρόεδρος του Ιράν, από το 2005 ως το 2013. Πριν γίνει πρόεδρος, ο Αχμεντινετζάντ είχε εκλεγεί δήμαρχος της Τεχεράνης το 2003[3] και γενικός κυβερνήτης της επαρχίας Αρνταμπίλ. Ανήκει στο Κόμμα της Ισλαμικής Κοινότητας Μηχανικών. Οι συντηρητικές θέσεις και οι κατά καιρούς δηλώσεις του έχουν προκαλέσει ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις. Τον διαδέχθηκε στην προεδρία ο Χασάν Ρουχανί.
Ο Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, γιoς σιδερά, γεννήθηκε στο χωριό Αραντάν[4] στις 28 Οκτωβρίου 1956, δίπλα στην πόλη Γκαρμσάρ. Το όνομα του, το οποίο αρχικά ήταν Μαχμούντ Σαμπορτζιάν και έβγαινε από το "χρωματιστής κλωστών", ένα κάποτε σύνηθες και ταπεινό επάγγελμα στο Ιράν, το άλλαξε σε Αχμεντινετζάντ, το οποίο σήμαινε "από την φυλή του Μωάμεθ" ή "από ενάρετη φυλή": Το "αχμέντ" σημαίνει ενάρετος στην αραβική γλώσσα και ήταν ένα από τα ονόματα του Μωάμεθ, και το "νετζάντ" σημαίνει φυλή στα Φαρσί. Σύμφωνα με συγγενείς του, η αλλαγή ονόματος έγινε για θρησκευτικούς και οικονομικούς λόγους[5]. Κατά την προεδρική εκστρατεία του 2009, υπήρξαν εικασίες από πολιτικούς του αντιπάλους ότι στην πραγματικότητα η αλλαγή ονόματος έγινε για να καλύψει τις εβραϊκές του ρίζες[6][7]. Τη δεκαετία του 1950, κι ενώ ήταν ακόμα μωρό, η οικογένειά του μετακόμισε από την περιφέρεια του Αραντάν στην περιοχή Ναρμάκ στη Νότια Τεχεράνη, αναζητώντας οικονομική ευημερία[5]. Την περίοδο αυτή έγινε και η αλλαγή του ονόματος Σαμπορτζιάν σε Αχμεντινετζάντ[8]. Το 1976 συμμετείχε στις εισαγωγικές εξετάσεις στην ιρανική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ισχυρίζεται ότι βγήκε 132ος σε σύνολο 400.000 διαγωνιζόμενων[9] και εν συνεχεία εισήχθη στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Ιράν, όπου σπούδασε ως πολιτικός μηχανικός. Το 1997 απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στους τομείς της Μηχανικής και Σχεδιασμού Μεταφορών. Μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, έγινε μέλος του Γραφείου για την Ενίσχυση της Ενότητας [10], ενός οργανισμού που είχε αναπτυχθεί για να αποτρέψει την διάδοση της ιδεολογίας των Μουτζαχεντίν στους Ιρανούς νέους[10]. Σύμφωνα με ένα άρθρο των Τάιμς της Νέας Υόρκης, 6 άτομα που ήταν όμηροι κατά την κατάληψη της αμερικανικής πρεσβείας στο Ιράν ισχυρίζονται πως ο Αχμεντινετζάντ έπαιξε βασικό ρόλο στη σύλληψη τους. Κατά τη διάρκεια της κατάληψης, που διήρκεσε 44 μέρες, 52 Αμερικάνοι τέθηκαν σε ομηρία. Ο πρώην μυστικός πράκτορας Γουίλιαμ Ντόχερτι, ο συνταγματάρχης Τσαρλς Σκοτ, ο αντιπλοίαρχος Ντόναλντ Σέαρερ, ο αντισυνταγματάρχης Ντέηβιντ Ρόουντερ και ο πεζοναύτης φρουρός Κέβιν Χέρμενινγκ είναι πέντε από τους ομήρους που θυμούνται ξεκάθαρα ότι ο Αχμεντινετζάντ ήταν άμεσα εμπλεκόμενος στο συμβάν, και ότι είχε εποπτικό ρόλο στη διαδικασία των ανακρίσεων των ομήρων. Ο Ρόουντερ συγκεκριμένα ισχυρίστηκε ότι ο Αχμεντινετζάντ ήταν παρών όταν δεχόταν απειλές κατά τη διάρκεια ανακρίσεως, και ότι είχε εποπτεύσει ένα μεγάλο αριθμό ανακρίσεων.[11]
Ο Αχμεντινετζάντ ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα τη δεκαετία του 1980, ως κυβερνήτης των πόλεων Μακού και Κόι στην επαρχία του Δυτικού Αζερμπαϊτζάν.[12]
Ήταν δήμαρχος Τεχεράνης από τις 3 Μαΐου του 2003 ως τις 28 Ιουνίου του 2005 και θεωρείται από πολλούς ως ακραίος συντηρητικός σε θρησκευτικά ζητήματα. Εξελέγη Πρόεδρος στις 24 Ιουνίου του 2005, στον δεύτερο γύρο των εκλογών, κερδίζοντας τον πρώην Πρόεδρο Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί. Ορκίστηκε στο αξίωμα αυτό στις 3 Αυγούστου του 2005[13][14], με αντιπρόεδρο τον Παρβίζ Νταγούντι. Ο Αχμεντινετζάντ κέρδισε ποσοστό 61,69% των ψήφων, ενώ η επίσημη συμμετοχή στις εκλογές ήταν της τάξεως του 59,6%. Σε μια κίνηση με συμβολική σημασία, φίλησε το χέρι του ανώτερου θρησκευτικού ηγέτη Αλί Χαμενεΐ.[15]
Οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 12 Ιουνίου 2009. Με καταμετρημένα τα δύο τρίτα των ψηφοδελτίων, το πρακτορείο Ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Αχμεντινετζάντ ήταν ο νικητής των εκλογών, με 66% των ψήφων.[16] Ο αντίπαλός του, Μιρ-Χοσεΐν Μουζαβί έλαβε το 33% των ψήφων.[17][18]
Η αντιπολίτευση κατήγγειλε νοθεία και οι υποστηρικτές της προχώρησαν σε (αρχικά ειρηνικές) διαδηλώσεις στην Τεχεράνη και σε άλλες μεγάλες πόλεις, μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων, στις 13 Ιουνίου. Παράλληλα, υποστηρικτές του νικητή των εκλογών έκαναν τις δικές τους πορείες στην Τεχεράνη, πανηγυρίζοντας τη νίκη του Αχμεντινετζάντ.[19]
Στις 4 Αυγούστου 2010, τοπικό τηλεοπτικό δίκτυο μετέδωσε πως αυτοκινητοπομπή που μετέφερε τον Αχμεντινετζάντ δέχθηκε βομβιστική επίθεση, αλλά ο ίδιος ο Ιρανός πρόεδρος δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα.[20] Αργότερα την ίδια μέρα ο Αχμεντινετζάντ εμφανίστηκε ζωντανά στην ιρανική τηλεόραση, ενώ η κρατική τηλεόραση του Ιράν μετέδωσε πως δεν συνέβη καμία επίθεση και πως η σύγχυση, που αναπαράχθηκε σε όλον τον κόσμο, προκλήθηκε από πυροτέχνημα που εξερράγη.[21]
Από το ξεκίνημα της θητείας του, ως πρόεδρος, υποστηρίζει την άποψη πως η βελτίωση των σχέσεων του Ιράν με τη Δύση δεν είναι απαραίτητο στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής[22]. Παράλληλα στήριξε θερμά το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αγνοώντας τις διεθνείς αντιδράσεις. Έχει προκαλέσει την αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης προβαίνοντας σε προκλητικές δηλώσεις, όπως για παράδειγμα αρνούμενος το Ολοκαύτωμα. Με φραστικές απειλές κατά του Ισραήλ ή των ΗΠΑ πιστεύεται ότι έχει καλλιεργήσει κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης, περιπλέκοντας έτσι ακόμα περισσότερο το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος[22]. Στις 26 Οκτωβρίου 2005, κατά τη διάρκεια συνεδρίου με θέμα «Ο κόσμος χωρίς τον σιωνισμό» υποστήριξε πως «όπως είπε ο ιμάμης (Χομεϊνί), το καθεστώς που έχει καταλάβει την Ιερουσαλήμ θα πρέπει να εξαλειφθεί από τις σελίδες της ιστορίας»[23]. Από αρκετά μέσα υποστηρίχθηκε πως ο ηγέτης του Ιράν απηύθυνε κάλεσμα για την «εξάλειψη του Ισραήλ από τον χάρτη»[24], γεγονός που από άλλους αναλυτές ερμηνεύτηκε ως αποτέλεσμα εσφαλμένης ή σκόπιμα διαστρεβλωμένης μετάφρασης της δήλωσης του Αχμεντινετζάντ[25][26].
Στις 2 Μαρτίου του 2008 πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψη Ιρανού ηγέτη στο γειτονικό Ιράκ[27].
Στο εσωτερικό έχει κατηγορηθεί από ομάδες αντιφρονούντων πως ήταν ανακριτής και βασανιστής κατά τη δεκαετία του 1980.[28]
Ήταν παντρεμένος με την Αζάμ Φαραχί με την οποία απέκτησαν και έχει μια κόρη και δύο γιους.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
