Κέρας της Αφρικής
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Κέρας της Αφρικής (εναλλακτικά βορειοανατολική Αφρική και ενίοτε Σομαλική χερσόνησος) είναι χερσόνησος της Ανατολικής Αφρικής που προεξέχει για εκατοντάδες χιλιομέτρων στην Αραβική Θάλασσα και βρίσκεται κατά μήκος της νότιας πλευράς του Κόλπου του Άντεν. Είναι η ανατολικότερη προβολή της Αφρικανικής Ηπείρου. Ο όρος αναφέρεται επίσης στη μεγαλύτερη περιοχή που περιλαμβάνει τις χώρες Τζιμπουτί, Αιθιοπία, Ερυθραία και Σομαλία. Καλύπτει περίπου 2.000.000 τ.χλμ. και κατοικείται από περίπου 115 εκατομμύρια ανθρώπους (Αιθιοπία: 94 εκ., Σομαλία: 14 εκ., Ερυθραία: 5 εκ. και Τζιμπουτί: 1 εκ. κάτοικοι).
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Κέρας της Αφρικής απέχει εξίσου σχεδόν από τον Ισημερινό και τον Τροπικό του Καρκίνου. Αποτελείται κυρίως από βουνά ανυψωμένα μέσω του σχηματισμού της Κοιλάδας των Ρωγμών, δηλαδή μιας σχισμής στην κρούστα της γης που εκτείνεται από την Τουρκία έως τη Μοζαμβίκη και χαρακτηρίζει τον διαχωρισμό των Αφρικανικών με τις Αραβικές τεκτονικές πλάκες. Το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής, ως συνέπεια της Κοιλάδας των Ρωγμών, είναι ορεινό, με ψηλότερες τις κορυφές στα βουνά Σίμιεν της Βορειοδυτικής Αιθιοπίας. Εκτενείς παγετώνες κάλυψαν κάποτε τα βουνά Σίμιεν και Bale, αλλά έλιωσαν με το ξεκίνημα της Ολοκαίνου εποχής. Τα βουνά κατηφορίζουν σε έναν τεράστιο γκρεμό στην Ερυθρά Θάλασσα και πιο σταθερά στον Ινδικό ωκεανό.
Η Σοκότρα είναι ένα μικρό νησί στον Ινδικό ωκεανό από την πλευρά της Σομαλικής ακτής που θεωρείται μέρος της Αφρικής. Το μέγεθός του είναι 3.600 χλμ και αποτελεί περιοχή της Υεμένης, της νοτιότερης χώρας της αραβικής χερσονήσου.
Τα πεδινά του Κέρατος είναι γενικά ξηρά, παρά την εγγύτητά τους στον Ισημερινό. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνεμοι των τροπικών μουσώνων, που φέρνουν εποχιακές βροχές στο Σαχέλ και το Σουδάν, πνέουν από τα δυτικά. Συνεπώς, χάνουν την υγρασία τους συναντώντας το Τζιμπουτί και τη Σομαλία, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του Κέρατος να δέχεται λίγες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της εποχής των μουσώνων. Στην προσήνεμη πλευρά, στο δυτικό και κεντρικό τμήμα της Αιθιοπίας, καθώς και στο νότιο άκρο της Ερυθραίας, οι μουσωνικές βροχοπτώσεις είναι βαριές. Στα βουνά της Αιθιοπίας, πολλές περιοχές δέχονται άνω των 2.000 χιλιοστόμετρων (78 ιν.) νερού τον χρόνο, και ακόμη και η Ασμάρα λαμβάνει έναν μέσο όρο 570 χιλιοστών. Αυτές οι βροχοπτώσεις είναι η μόνη πηγή ύδατος για πολλές περιοχές εκτός της Αιθιοπίας, κυριότερα για την Αίγυπτο, η οποία —από άποψη βροχοπτώσεων— είναι το ξηρότερο έθνος στη Γη.
Τον χειμώνα, οι υπερισχύοντες βορειοανατολικοί άνεμοι δεν παρέχουν υγρασία παρά μόνο στις ορεινές περιοχές της βόρειας Σομαλίας, όπου οι βροχοπτώσεις στα τέλη του φθινοπώρου μπορούν να παραγάγουν ετησίως συνολικά έως και 500 χιλιοστά (20 ίντσες). Στην ανατολική ακτή μια δυνατή αύξηση της στάθμης του νερού και το γεγονός ότι οι άνεμοι πνέουν παράλληλα στην ακτή σημαίνει ότι οι ετήσιες βροχοπτώσεις μπορεί να είναι τόσο χαμηλές όσο 51 χιλ..
Οι θερμοκρασίες στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας είναι από τις πιο θερμές στον κόσμο, χαρακτηριστικά γύρω στους 41 °C τον Ιούλιο και 32 °C τον Ιανουάριο. Στην ανατολική ακτή, εξαιτίας της αύξησης της στάθμης του νερού, είναι κάπως πιο ψυχρές, πάντως θερμές. Καθώς η αύξηση συνεχίζεται, οι θερμοκρασίες μειώνονται έτσι ώστε, όπως στην Ασμάρα, οι μέγιστες να είναι γύρω στους 20 °C, αν και ο παγετός παρατηρείται συνήθως κατά τις ασυννέφιαστες νύχτες. Παρόλα αυτά, στις υψηλότερες κορυφές των βουνών Σίμιεν, οι θερμοκρασίες σπάνια αγγίζουν τους 14 °C και μπορούν να πέσουν στους -10 °C τις ασυννέφιαστες νύχτες.
Το Βασίλειο του Αξούμ ήταν ένα αρχαίο κράτος στην Αιθιοπία, την Ερυθραία, τη βόρεια Σομαλία και την Υεμένη, που αναπτύχθηκε μεταξύ του 1ου και 7ου αιώνα. Δεδομένης της στρατηγικής θέσης του Κέρατος, χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για να περιορίσει την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η περιοχή ήταν επίσης πηγή βιολογικών πόρων κατά την αρχαιότητα: Αρχαίοι Αιγύπτιοι, Έλληνες και Ρωμαίοι έστελναν αποστολές στην περιοχή για λιβανωτό ρετσίνι, σμύρνα, αίμα δράκου ή κιννάβαρι και έπαιρναν τα προϊόντα πίσω στη λεγόμενη «διαδρομή θυμιάματος». Έτσι, οι Ρωμαίοι ονόμασαν αυτήν την περιοχή Regio Aromatica. Θεωρείται, επίσης, ότι περιέχει το μυθικό Αιγυπτιακό «Θεϊκό έδαφος».
Το Κέρας ήταν επίσης μέρος ενός δικτύου λιμένων που επεκτάθηκε κάτω από την ακτή της Αφρικής, από τον Περσικό Κόλπο ως τμήμα μιας μεγαλύτερης και αρχαίας διαδρομής εμπορίου κατά μήκος του μεγαλύτερου κομματιού του Ινδικού Ωκεανού.
Τις τελευταίες δεκαετίες, το Κέρας της Αφρικής υπήρξε μια περιοχή σε συνεχή κρίση. Η Αιθιοπία καταλαμβάνει μια κυρίαρχη θέση στο Κέρας λόγω της δημογραφικής της σημασίας: περίπου το 85% του πληθυσμού της περιοχής ζει σε αυτή τη χώρα. Μεγάλο μέρος του Κέρατος της Αφρικής ήταν κοντά στην Ιταλία: η Ερυθραία (1880-1941), η ιταλική αποικία (1890-1960) και η Αιθιοπία (1936-1941). Η Μεγάλη Βρετανία επιβλήθηκε στη βόρεια Σομαλία και η Γαλλία στο Τζιμπουτί. Ακόμα, η ιστορία της Αιθιοπίας χαρακτηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος από τις συγκρούσεις μεταξύ Μουσουλμάνων και Χριστιανών για φυσικούς πόρους και χώρο διαβίωσης, καθώς επίσης και μεταξύ εθνικισμού και μαρξισμού-λενινισμού των σύγχρονων ετών. Το υπόλοιπο της περιοχής αντιμετωπίζει επίσης συνεχείς πολέμους: εμφύλιος ξέσπασε στη Σομαλία το 1977, με συνέπεια να μην έχει η χώρα καμία λειτουργούσα εθνική κυβέρνηση από το 1991. Το Σουδάν, με τον σουδανέζικο εμφύλιο πόλεμο, αποτελεί άλλη μια σημαντική πηγή αστάθειας για ολόκληρη την περιοχή. Συγκρούσεις έχουν επίσης προκύψει στο Τζιμπουτί και την Ερυθραία.
Επιπλέον, η περιοχή συχνά ταλαιπωρείται από φυσικές καταστροφές, όπως ξηρασία ή πλημμύρες που χτυπούν πολύ σκληρά τις αγροτικές περιοχές. Κατά συνέπεια, η περιοχή έχει μερικά από τα πιο υψηλά επίπεδα υποσιτισμού στον κόσμο και απειλείται συνεχώς από σημαντική ανθρωπιστική κρίση. Μεταξύ του 1982 και του 1992, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν στο Κέρας της Αφρικής λόγω αυτού του συνδυασμού πολέμου και λιμοκτονίας.
Το Κέρας της Αφρικής, από το 2002, έχει αποτελέσει κέντρο εστίασης για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Γερμανία και έντεκα αφρικανικά έθνη αναφορικά με την καμπάνια του «Πολέμου κατά της τρομοκρατίας».
Οι χώρες του Κέρατος της Αφρικής συνδέονται πολιτιστικά. Οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν άροτρο για την καλλιέργεια και κράτησαν τις αραβικές δρομάδες καμήλες ως κατοικίδια για πολύ καιρό.
Μερικές σημαντικές εθνο-γλωσσικές ομάδες στο Κέρας της Αφρικής είναι:
