Ι.Μ. Πέι
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ιεό Μινγκ Πέι (κινεζικά: 貝聿銘, πιν-γίν:Bèi Yùmíng), 26 Απριλίου 1917 – 16 Μαΐου 2019), συνήθως γνωστός με τα αρχικό του I.M. Πέι, ήταν Κινέζος αρχιτέκτονας, γνωστός ως ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Ο Πέι αποφοίτησε από το τμήμα αρχιτεκτονικής του ΜΙΤ το 1940 και εργάζεται με αφηρημένες μορφές, χρησιμοποιώντας ως υλικά την πέτρα, το σκυρόδεμα, το γυαλί και το χάλυβα. Ο Πέι κέρδισε το βραβείο Pritzker το 1983, και ήταν ένας από τους πλέον επιτυχημένους αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα.
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Γεννήθηκε στο Guangzhou, επαρχία Guangdong της Κίνα στις 26 Απριλίου 1917, γιος ενός εξέχοντα τραπεζίτη. Εκπαιδεύτηκε αρχικά στο πανεπιστήμιο St. John στη Σανγκάη και έπειτα στο κολέγιο St. Paul του Χονγκ Κονγκ, πριν μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ηλικία 18 ετών. Το 1935 μετακόμισε στις ΗΠΑ και έκανε αίτηση για το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια στο τμήμα αρχιτεκτονικής, αλλά γρήγορα μεταφέρθηκε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT). Και στα δύο πανεπιστήμια οι σπουδές αρθρώνονταν με βάση το καλλιτεχνικό ρεύμα Beaux Art που είχε τις ρίζες του στις κλασικές αρχές της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και στη Ρώμη. Δεν ήταν ευχαριστημένος με το γεγονός αυτό και στον ελεύθερό του χρόνο έψαχνε ανελισσόμενους αρχιτέκτονες και κυρίως για τον Le Corbusier. Αποφοίτησε απ’ το ΜΙΤ το 1940. Κατά την αποφοίτησή του παρέλαβε τα βραβεία Alpha Rho Chi Medal και το ΜΙΤ Traveling Fellowship.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, σε μια επίσκεψή του στην Ν. Υόρκη γνώρισε την Eileen Loo, η οποία σπούδαζε τότε στο Wellesley College και παντρεύτηκαν το 1942. Την ίδια χρονιά ο Πέι έκανε αίτηση εγγραφής στη μεταπτυχιακή σχολή σχεδίου του Χάρβαρντ (Harvard Graduate School of Design), όπου και μαθήτευσε υπό την διδασκαλία του Γκρόπιους (Walter Gropius). Έξι μήνες αργότερα τέθηκε εθελοντικά στις υπηρεσίες της Επιτροπής Ερευνών Εθνικής Άμυνας (National Defense Research Committee) στο Πρίνστον. Ο Πέι επέστρεψε στο Χάρβαρντ το 1944 και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του το 1946, ενώ ταυτόχρονα δίδασκε στη σχολή ως βοηθός καθηγητή (1945-48). Το 1951 βραβεύτηκε με το Wheelwright Traveling Fellowship από το Χάρβαρντ και ταξίδεψε εκτενώς στην Αγγλία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ο Ι.Μ. Πέι έγινε πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών το 1954.
Αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το ΜΙΤ είχε σκοπό να επιστρέψει άμεσα στην Κίνα, αλλά λόγω των πολιτικών γεγονότων παρέμεινε στις ΗΠΑ και εργάστηκε για δύο χρόνια (1940-1942) στην κατασκευαστική εταιρεία Stone & Webster στη Βοστώνη. Εκτός από την εθελοντική εργασία του στην Επιτροπή Ερευνών Εθνικής Άμυνας το 1943 και την εργασία του στο Χάρβαρντ κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού του, το 1948 ο William Zeckendorf προσκάλεσε τον Πέι να αποδεχθεί τη νέα θέση του διευθυντή στον τομέα της αρχιτεκτονικής στην Webb & Knapp, μια εταιρία κτηματομεσιτικής που πλέον αναλάμβανε μεγάλης κλίμακας αρχιτεκτονικά και σχεδιαστικά έργα σε όλη την χώρα. Το 1955 ο Πέι και οι στενοί συνεργάτες του σχημάτισαν την ανεξάρτητη εταιρία I. M. Pei & Associates, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε I. M. Pei & Partners το 1966. Είχαν πλέον την ελευθερία να συνεργάζονται και με άλλες εταιρείες, αλλά συνέχισαν να συνεργάζονται κυρίαρχα με τον Zeckendorf. Το 1989 η εταιρία μετονομάστηκε και πάλι, σε Pei Cobb Freed & Partners. Στην εταιρία απονεμήθηκε το 1968 το βραβείο Architectural Firm Award από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής.
Πραγματοποιημένα έργα του αρχιτέκτονα υπάρχουν κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην Κίνα και την Ιαπωνία.
Με μια ανοδική αύξηση που κορυφώνεται σε έναν σταυρό από χάλυβα, το παρεκκλήσι Luce Memorial αποτελεί κεντρικό τοπόσημο στις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου Tunghai. Τοποθετημένο πάνω σε μια ακανόνιστη εξαγωνική βάση, με τις πλευρές του να στηρίζονται σε μια κατασκευή σε σχήμα τέντας, να «καμπυλώνουν» προς τα μέσα καθώς υψώνονται, το παρεκκλήσι ενσωματώνει ένα σύμπλεγμα τεχνολογίας και προηγμένης μηχανικής ως μέσα αισθητικής έκφρασης. Προκειμένου το κτίσμα να αντέξει στο κλίμα της Ταϊβάν με την υγρασία και τους τυφώνες, κατασκευάστηκε από ενισχυμένο σκυρόδεμα, ενώ η πυραμιδοειδής μορφή παρέχει επιπλέον σεισμική αντοχή. Η κατασκευή αποτελείται από τέσσερα στρεβλά φύλλα που στηρίζονται με πρόβολο πάνω από το έδαφος, ενώ τα δύο πίσω υπερκαλύπτουν ελαφρώς τα δύο χαμηλότερα μπροστά. Φαινομενικά ανεξάρτητα, τα φύλλα στην πραγματικότητα συνδέονται με μικρούς κατασκευαστικούς τέντωνες που στηρίζονται στο κορυφαίο δοκάρι. Με ξεκάθαρη προσέγγιση της δημιουργίας μορφών στο χώρο, το σχέδιο του παρεκκλησίου «ακολουθεί» το κατασκευαστικό σύστημα και τα χρησιμοποιούμενα υλικά με αυστηρή λογική και πειθαρχία.
Το σχέδιο του κτιρίου έπρεπε να ανταποκρίνεται σε ένα σύνθετο πρόγραμμα λειτουργιών και παράλληλα να θυμίζει συμβολικά το τέλος του νεαρού προέδρου. Το συγκρότημα αποτελείται από ένα τριγωνικό «πύργο», ύψους 10 ορόφων που στεγάζει τον τομέα του αρχείου, εκπαιδευτικές και διοικητικές λειτουργίες, τη βάση του κτιρίου ύψους 2 ορόφων που περιλαμβάνει εκθεσιακό χώρο και δύο αμφιθέατρα 300 θέσεων και τέλος ένα περίπτερο-μνημείο ύψους 33,5 μέτρων, που προσδίδει συνοχή και έμφαση στο σύνολο. Τη χρονιά αποπεράτωσης του έργου κερδίζει και το βραβείο ΑΙΑ Gold Medal.
Η πρόκληση στο σχεδιασμό αυτού του κτιρίου ήταν η ανέγερση ενός ψηλού κτιρίου σε μια περιοχή που πλήττεται από τυφώνες. Το κτιριολογικό πρόγραμμα περιελάμβανε χώρους στέγασης των γραφείων της τράπεζας αλλά και χώρους-γραφεία προς ενοικίαση. Η λύση ενσωματώνει αρχιτεκτονική και μηχανική αδιάσπαστα και περιλαμβάνει έναν ασύμμετρο πύργο που αναφέρεται τόσο στον ορίζοντα όσο και στο επίπεδο του δρόμου. Αποτελούμενο από τέσσερις κάθετους άξονες, ο πύργος «αναδύεται» μέσα από έναν κύβο ύψους 52 μέτρων, και μειώνει τη μάζα του ανά τεταρτημόριο τη φορά, μέχρι να μείνει ένα μόνο τριγωνικό πρίσμα. Στο επίπεδο του εδάφους το κτίριο σημειώνει μια υποχώρηση από τον δρόμο για να συμπεριλάβει την κίνηση των πεζών και είναι πλήρως προσβάσιμο αλλά ταυτόχρονα και απομονωμένο από τη συμφόρηση του αστικού κέντρου.
Το έργο του εκσυγχρονισμού του μουσείου του Λούβρου περιελάμβανε επέκταση, νέες λειτουργικές υποδομές και εκ νέου οργάνωση των λειτουργιών του προκειμένου να ενσωματωθεί στη πόλη και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου μουσείου. Όλα αυτά χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ακεραιότητα του ιστορικού κτιρίου. Η λύση του θέματος περιελάμβανε δύο φάσεις. Η πρώτη προέβλεπε την αναδιοργάνωση του γραμμικού κτιρίου σε ένα συνεχές μουσείο σχήματος Π γύρω από μια κεντρική αυλή. Η κεντρικά τοποθετημένη γυάλινη πυραμίδα αποτελεί τη νέα είσοδο και παρέχει άμεση πρόσβαση στους εκθεσιακούς χώρους σε κάθε μια απ’ τις τρεις πτέρυγες του μουσείου. Ταυτόχρονα η πυραμίδα χρησιμεύει και ως φωταγωγός για τον μεγάλο υπόγειο χώρο κάτω απ’ την κεντρική αυλή που στεγάζει την τεχνική υποστήριξη του μουσείου. Η δεύτερη φάση αποτελούνταν απ’ τη μετατροπή των κρατικών γραφείων σε εκθεσιακούς χώρους και απαιτούνταν επαναδημιουργία νέου χώρου μέσα σε ένα ιστορικό κέλυφος. Με εξαίρεση κάποιες ιστορικές αίθουσες, το εσωτερικό χτίστηκε απ’ την αρχή για να μπορεί να συμβαδίσει με την τριών επιπέδων εξωτερική όψη του παλατιού. Η δεύτερη φάση περιελάμβανε επίσης το υπόγειο συγκρότημα πολλαπλών χρήσεων γνωστό ως Carrousel du Louvre, την ανεστραμμένη πυραμίδα που φέρνει φως στο κέντρο, το υπόγειο γκαράζ και μια σειρά άλλων σχετικών έργων.
