Ζαν Ζενεβιέβ Λαμπρός

Η Ζαν Ζενεβιέβ Γκαρνερέν (γαλλικά: Jeanne Geneviève Garnerin‎‎, 1775–1847), το γένος Λαμπρός (γαλλικά: Labrosse‎‎),^[1] ήταν Γαλλίδα αεροστατίστρια και αλεξιπτωτίστρια. Ήταν η σύζυγος του Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν, επίσης αεροστατιστή και εφευρέτη του αλεξιπτώτου χωρίς πλαίσιο.

Ζαν Ζενεβιέβ Λαμπρός
Ο Μεσιέ και η Μαντάμ Γκαρνερέν (Κριστόφ Χάλερ φον Χάλερσταϊν, περ. 1803)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jeanne Geneviève Garnerin
Γέννηση	1775 Παρίσι, Γαλλία
Θάνατος	1847 (72 ετών) Παρίσι, Γαλλία
Εθνικότητα	Γαλλίδα
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αεροστατίστρια, αλεξιπτωτίστρια
Γνωστός για	πρώτη γυναίκα που πραγματοποίησε άλμα με αλεξίπτωτο από αερόστατο
Οικογένεια
Σύζυγος	Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρώιμη πτήση με αερόστατο. Θεατές παρακολουθούν τη Γαλλίδα αεροστατίστρια Ζαν-Ζενεβιέβ Γκαρνερέν (γεν. 1779) να απογειώνεται με αερόστατο στις 28 Μαρτίου 1802. Λίγα χρόνια νωρίτερα, η Γκαρνερέν είχε γίνει η πρώτη γυναίκα που απογειώθηκε σε αερόστατο χωρίς άνδρα συνοδό. Έργο τέχνης δημοσιευμένο τη δεκαετία του 1870 σε ιστορικό περιοδικό μόδας του Παρισιού.

Σχηματική αναπαράσταση του πρώτου αλεξιπτώτου του Γκαρνερέν που χρησιμοποιήθηκε στο άλμα του στο Παρκ Μονσώ, στις 22 Οκτωβρίου 1797. Η αναπαράσταση χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.

Η Γκαρνερέν αφήνοντας το αερόστατο και πραγματοποιώντας άλμα με τη βοήθεια αλεξιπτώτου, 1797. Αναπαράσταση από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Η Λαμπρός πέταξε για πρώτη φορά στις 10 Νοεμβρίου 1798, και ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες που πέταξαν με αερόστατο.^{[Note 1]} Στη συνέχεια έγινε η πρώτη που πραγματοποίησε άλμα με αλεξίπτωτο μόνη της (σε γόνδολα), από υψόμετρο 900 μέτρων στις 12 Οκτωβρίου 1799.

Βιογραφία

Η Ζαν Λαμπρός ήταν μεταξύ του πλήθους που παρακολούθησε την πρώτη πτήση με αερόστατο υδρογόνου του Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν και το άλμα του με αλεξίπτωτο στο Παρκ Μονσώ, του Παρισιού στις 22 Οκτωβρίου 1797. Τον γνώρισε, έγινε μαθήτρια του, και πέταξε μαζί του στις 10 Νοεμβρίου 1798, στο Παρκ Μονσώ. Πολλές φορές αναφέρεται ως η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που πέταξε με αερόστατο^[2][3] αν και η Ελιζαμπέτ Τιμπλ είχε πραγματοποιήσει ελεύθερη πτήση το 1784, και η Σιτογιέν Ανρί πέταξε με τον Γκαρνερέν στις 8 Ιουλίου 1798, τέσσερις μήνες πιο πριν.^{[Note 2]}

Στις 12 Οκτωβρίου 1799, η Λαμπρός έγινε η πρώτη γυναίκα που πραγματοποίησε άλμα με αλεξίπτωτο από ύψος 900 μέτρων. Συνέχισε με την πραγματοποίηση κι άλλων απογειώσεων και αλμάτων με αλεξίπτωτα σε πόλεις της Γαλλίας και της Ευρώπης.^[1]

Ευρεσιτεχνία για αλεξίπτωτο

Στις 11 Οκτωβρίου 1802, συμπλήρωσε αίτηση ευρεσιτεχνίας για λογαριασμό του συζύγου της σχετικά με: «μια συσκευή που ονομάζεται αλεξίπτωτο, και έχει σκοπό να επιβραδύνει την πτώση του καλαθιού μετά την ελευθέρωση από το αερόστατο. Τα απαραίτητα όργανα του είναι ένα υφασμάτινο κάλυμμα το οποίο υποστηρίζει το καλάθι και ένας ξύλινος κύκλος στην κάτω και εξωτερική πλευρά του αλεξιπτώτου που χρησιμοποιείται για να το κρατά ανοιχτό κατά την απογείωση: Πρέπει να εκτελεί το καθήκον του από τη στιγμή που διαχωρίζεται από το αερόστατο, διατηρώντας μια στήλη αέρα».^{[Note 3][4][5]}

Περιοδεία στην Αγγλία

Ο Αντρέ-Ζακ κατείχε τη θέση του Επίσημου Αεροναυτικού της Γαλλίας και ήταν ανεπισήμως γνωστός ως aérostatier des fêtes publiques (αεροστατιστής δημοσίων τελετών),^[6] και έτσι το ζευγάρι επισκέφθηκε την Αγγλία το 1802 κατά τη διάρκεια της Ειρήνης της Αμιένης. Παραγματοποίησαν αρκετές πτήσεις επίδειξης, συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης απογείωσης από το Volunteer Ground στη North Audley Street, της Πλατείας Γκρόσβενορ όπου πραγματοποίησε άλμα με αλεξίπτωτο σε χωράφι κοντά στο Σεντ Πάνκρες.^[7] Η επίδειξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αυτής της Αγγλικής λαϊκής μπαλάντας:

Bold Garnerin went up (Ο τολμηρός Γκαρνερέν απογειώθηκε)

Which increased his Repute (Κάτι που αύξησε την υπόληψη του)

And came safe to earth (Και επέστρεψε ασφαλής στη γη)

In his Grand Parachute. (Με το Μεγάλο Αλεξίπτωτο του)^[8]

Η Ζαν Γκαρνερέν τον συνόδευσε στην τρίτη πτήση του πάνω από το Λονδίνο. Ένα από τα άλματα της με αλεξίπτωτο υπολογίζεται πως έγινε από υψόμετρο 2.438 μέτρων (8.000 πόδια). Όταν ο πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας συνεχίστηκε το 1803, το ζευγάρι αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την Αγγλία και να επιστρέψει στη Γαλλία, όπου συνέχισε την πραγματοποίηση πτήσεων και αλμάτων.^[9]

Οικογενειακός βίος

Ο σύζυγος της Γκαρνερέν απεβίωσε ο 1823. Στη συνέχεια γνωρίστηκε με τη Γαλλία ηρωίδα Μαρί-Τερέζ Φιγκέρ, τη Madame Sans-Gêne, η οποία είχε πολεμήσει στους Πολέμους της Γαλλικής Επανάστασης και τους Ναπολεόντειους Πολέμους, και με την οποία άνοιξε εστιατόριο.^[10]

Η ανηψιά του Ελίζα Γκαρνερέν (γενν. 1791),^[11] έμαθε να πετά με αερόστατα σε ηλικία 15 ετών και πραγματοποίησε 39 επαγγελματικά άλματα με αλεξίπτωτο από το 1815 έως το 1836 σε Ιταλία, Ισπανία, Ρωσία, Γερμανία και Γαλλία.^{[12][13][14][Note 4]}

Μνήμη

Στις 17 Οκτωβρίου 2006, η rue (οδός) Jeanne Garnerin στο Βισού της Γαλλίας ονομάστηκε προς τιμήν της.^[15]

Δείτε επίσης

• Λουί-Σεμπαστιάν Λενορμάν – εφευρέτης και πρωτοπόρος του αλεξιπτωτισμού.

Σημειώσεις

1. Στις 20 Μαΐου 1784, η Μαρκησία και Κόμισσα του Μονταλεμπέρ, η Κόμισσα του Ποντενά και η Κυρία Λαγκάρντ, πέταξαν με προσδεμένο αερόστατο στο Παρίσι. Στις 4 Ιουνίου 1784, στη Λυών η Ελιζαμπέτ Τιμπλ ήταν η πρώτη γυναίκα που πέταξε με ελεύθερο (μη προσδεμένο) αερόστατο. Στις 8 Ιουλίου 1798, η Σιτογιέν Ανρί ήταν η πρώτη γυναίκα αεροστατίστρια που πέταξε με τον Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν. Η πρώιμη δημοσιότητα του ίσως σημαίνει πως είχε πετάξει και με άλλες γυναίκες στους 4 αυτούς μήνες προτού πετάξει με τη Λαμπρός στις 10 Νοεμβρίου.
2. Μερικές διαδικτυακές πηγές συγχέουν τις πτήσεις της 8ης Ιουλίου και της 10ης Νοεμβρίου 1798, από την κυρία Ανρί και την κυρία Ζαν Λαμπρός, και έτσι προέρχεται ο σύγχρονος μύθος για την πρώτη γυναίκα που πέταξε με αερόστατο.
3. Η αίτηση ευρεσιτεχνίας της Μαντάμ Γκαρνερέν στα γαλλικά: un appareil dit parachute, destiné à ralentir la chute de la nacelle d'un ballon après l'explosion de celui-ci. Ses organes essentiels sont une calotté d'étoffe supportant la nacelle et un cercle de bois qui se trouve en dessous et à l'extérieur du parachute et servant à le tenir un peu ouvert lors de l'ascension : il doit faciliter son développement au moment de la séparation avec le ballon, en y maintenant une colonne d'air. Brevet n° 195, déposé le 11 octobre 1802
4. Η Ελίζαμπεθ Γκαρνερέν ήταν γνωστή κυρίως στην Ιταλία, όπου αποκαλούνταν "Prima Aeroporista" (ή Πρώτη Αλεξιπτωτίστρια) της Γαλλίας όταν πραγματοποίησε το 22ο και το 23ο άλμα στο Μιλάνο (5 Μαρτίου και 5 Απριλίου 1824 αντίστοιχα). Το κοινό ευχαριστήθηκε όταν κυμάτιζε τόσο τη Γαλλική όσο και την Ιταλική σημαία στο καλάθι.

Παραπομπές

1. Duhem, Jules (1943). Sorlot, Fernand, επιμ. Histoire des idéas aéronautiques avant Montgolfier (στα Γαλλικά). Paris: Nouvelles Editions Latines. σελ. 263.
2. Darnall, Diane Thomas (1989). The challengers: a century of ballooning. UK: Hunter Pub. Co. σελ. 85. ISBN 9780318669304.
3. Jackson, Donald Dale (1980). The Aeronauts. UK: Time-Life Books. ISBN 978-0-8094-3268-4.
4. «André-Jacques Garnerin : définition et explications». www.techno-science.net. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2020.
5. «Le parachute de Garnerin (1802) « Innovation > La Galerie». innovation.inpi.fr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017.
6. «Historique sur l'Aérostation : jusqu'à 1800». aerostation.free.fr. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017.
7. Lucas, John (9 Σεπτεμβρίου 2002). «Monsieur Garnerin Drops In». www.historytoday.com. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017.
8. «Flights of Fancy». printsgeorge.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017.
9. Kotar, S. L.· Gessler, J. E. (2010). Ballooning: A History, 1782-1900. Jefferson, North Carolina & London: McFarland. σελ. 69. ISBN 9780786449415.
10. Sutter, Thérèse· Saint-Germain, Leduc (1842). Les campagnes de Mademoiselle Thérèse Figueur, aujourd'hui Madame veuve Sutter, ex-dragon aux 15e et 9e régimens, de 1793 à 1815 ([Reprod.]) / écrites sous sa dictée par St.-Germain Leduc,... Paris: Dauvin et Fontaine.
11. «Elisa Garnerin, French aeronaut - Stock Image H407/0374 - Science Photo Library». www.sciencephoto.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2020.
12. Duhem, Jules (1943). Histoire des idées aéronautiques avant Montgolfier. Paris: Nouvelles Editions Latines. σελ. 263.
13. Aeronautics and Space Flight Collections της Catherine Scott, 1985
14. «Elisa Garnerin - Women in Sports Women's Sports». www.makeithappen.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2017.
15. «rue Jeanne Garnerin». Wissous Gazette. November 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-07-20. https://web.archive.org/web/20080720165835/http://pmwissous.wifeo.com/documents/Gazette-novembre.pdf. Ανακτήθηκε στις 2017-06-11.