From Wikipedia, the free encyclopedia
Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ο Ακταίων ήταν γιος του ιερέα βοσκού Αρισταίου και της Αυτονόης κόρης του θρυλικού ιδρυτή της Θήβας Κάδμου.[2] Τον ανέθρεψε ο Κένταυρος Χείρων όπως μια γενιά αργότερα τον Αχιλλέα. Η Άρτεμις εξοργίστηκε μαζί του και σύμφωνα με τον θρύλο "τον μεταμόρφωσε σε Ελάφι, τα κυνηγόσκυλα του δεν τον αναγνώρισαν και τον κατασπάραξαν".[3] Το τραγικό του τέλος έγινε σημαντικό θέμα των απεικονίσεων στην Αναγέννηση και πριν από αυτήν. Ο Τζον Σμιθ μεταξύ άλλων παρατηρεί "ο κεντρικός πυρήνας του θέματος είναι η οργή της Άρτεμις που τον μεταμόρφωσε σε ελάφι και τον κατασπάραξαν τα σκυλιά του, οι αιτίες που έγινε αυτό διαφέρουν ανάμεσα στους συγγραφείς".[4][5] Ο Ελληνιστής ποιητής Καλλίμαχος αναφέρει ότι την ώρα που κυνηγούσε στο δάσος μπήκε σε μια σπηλιά και είδε γυμνή τη θεά Άρτεμις να λούζεται.[6] Η Άρτεμις τον καταράστηκε να μην ξαναμιλήσει ποτέ, με την πρώτη λέξη που θα έβγαζε να μεταμορφωθεί σε ελάφι.[7][8] Ο Ακταίων βγήκε έξω από τη σπηλιά να φωνάξει τα κυνηγόσκυλα του, με την πρώτη κραυγή μεταμορφώθηκε σε ελάφι. Τα κυνηγόσκυλα του δεν τον αναγνώρισαν και όρμηξαν να τον κατασπαράξουν, έκανε έκκληση στον Όλυμπο, οι θεοί δεν τον άκουσαν και τα σκυλιά τον έκαναν κομμάτια. Τα σκυλιά τρομοκρατημένα που δεν έβρισκαν το αφεντικό τους έπεσαν σε κατάθλιψη, ο Κένταυρος Χείρων τους έφτιαξε ένα ομοίωμα του Ακταίωνα για να τα παρηγορήσει.[9] Ο Ησίοδος στο έργο του Κατάλογος Γυναικών και η Βιβλιοθήκη Απολλόδωρου αναφέρουν ότι ήταν αντίπαλος του Διός για την αδελφή της μητέρας του Σεμέλη. Ο Ευριπίδης στην τραγωδία του Βάκχαι αναφέρει ότι εξόργισε την Άρτεμη γιατί υπερηφανεύτηκε ότι ήταν καλύτερος κυνηγός από αυτήν:
| Ακταίωνας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Αιτία θανάτου | επίθεση σκύλου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | chasseur |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Αρισταίος[1] και Αυτονόη[1] |
| Αδέλφια | Νύσα Μάκρις |
 Σχετικά πολυμέσα | |
"ὁρᾷς τὸν Ἀκτέωνος ἄθλιον μόρον, ὃν ὠμόσιτοι σκύλακες ἃς ἐθρέψατο διεσπάσαντο, κρείσσον' ἐν κυναγίαις Ἀρτέμιδος εἶναι κομπάσαντ', ἐν ὀργάσιν"
Περισσότερες λεπτομέρειες μας παρέχουν άλλα χαμένα θραύσματα του Καταλόγου Γυναικών όπως επίσης τουλάχιστον άλλες τέσσερις τραγωδίες που έγραψε ο Αισχύλος και έχουν χαθεί.[10] ο Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρει σε μια άλλη παραλλαγή του μύθου ότι ο Ακταίων ερωτεύθηκε την Άρτεμη και ήθελε να την παντρευτεί. Άλλοι συγγραφείς έγραψαν σε νεότερες παραλλαγές του μύθου ότι τα σκυλιά απέκτησαν άλλα ονόματα μετά την απώλεια του αφεντικού τους. Σε μια άλλη εκδοχή του μύθου που έγραψε ο Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος ο Ακταίων είδε επεισοδιακά στον Κιθαιρώνα τη θεά Ντιάνα τη Ρωμαϊκή Άρτεμις να κάνει μπάνιο, τον μεταμόρφωσε σε ελάφι και τον κατασπάραξαν τα 50 σκυλιά του. Ο Καλλίμαχος αντίστοιχα στο έργο του "Πέμπτος Ύμνος" καταγράφει την τύφλωση του μάντη Τειρεσία επειδή είδε τη θεά Αθηνά να κάνει μπάνιο.[11][12] Οι λογοτεχνικές λεπτομέρειες του μύθου έχουν χαθεί στην πλειοψηφία τους, ο Λαμάρ Ρόναλντ Λέισι προσπάθησε να ανασυνδέσει τις μαρτυρίες των αρχαίων συγγραφέων με βάση την αγγειογραφία.[13] Στην ανασύνθεση κατέληξαν οι τρεις εκδοχές του Ακταίωνος, ο ερωμένος της Σεμέλης, ο υπερήφανος κυνηγός και το οφθαλμόλουτρο της Αρτέμιδος.[14] Ο Λέισι αναγνωρίζει την πηγή που έκανε μπάνιο η Άρτεμις κοντά στις Πλαταιές, πόλη στην οποία ο Ακταίων ήταν ο ήρωας - ιδρυτής.[15] Ο επιδέξιος κυνηγός είδε τη θεά γυμνή, την ερωτεύθηκε και ήθελε να την παντρευτεί, σύμφωνα με τον Διόδωρο Σικελιώτη αυτό ήταν διπλό έγκλημα για τη θεά του κυνηγιού, ως κυνηγός ο ίδιος.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
