Α΄ Ελληνική Δημοκρατία

Σε ορισμένες πηγές ως Α΄ Ελληνική Δημοκρατία ονομάζεται το προσωρινό ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.^[1][2][3][4] Πρόκειται για ένα καθαρά ιστοριογραφικό όρο, τονίζοντας το συνταγματικό και δημοκρατικό χαρακτήρα του επαναστατικού καθεστώτος πριν από την ίδρυση του ανεξάρτητου Βασιλείου της Ελλάδας, και συνδέει αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας με το μεταγενέστερο της Δεύτερης και της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο όρος «Α΄ Ελληνική Δημοκρατία» αναφέρεται σπάνια στη βιβλιογραφία, σε αντίθεση με τον όρο «Β΄ Ελληνική Δημοκρατία» (1924 - 1935) που έχει μικρή, περιορισμένη χρήση και με τον όρο «Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία» (1974 - σήμερα) ο οποίος βρίσκεται σε ευρεία χρήση. Υπάρχουν επίσης κάποιες (κυρίως ξενόγλωσσες) πηγές που αναφέρουν ως «Α΄ Ελληνική Δημοκρατία» την περίοδο που άρχισε από το 1923 ή 1924, μέχρι το 1935^[5], αυτή που αναφέρεται συχνότερα δηλαδή ως «Β΄ Ελληνική Δημοκρατία».

Προσωρινὴ Διοίκησις τῆς Ἑλλάδος (1822–27)
Α΄ Ελληνική Δημοκρατία (1827–1832)
Σημαία Εθνόσημο
Χώρα	Ελλάδα
Πρωτεύουσα	Ναύπλιο
Ίδρυση	1822
Γλώσσες	Ελληνικά
Πολίτευμα	πολιτεία
Διοίκηση
• Τύπος	Ενιαία Προεδρική Δημοκρατία
• Επικεφαλής	Ιωάννης Καποδίστριας (1827–1831) - Αυγουστίνος Καποδίστριας (1831–1832)
Γεωγραφικές συντεταγμένες
δεδομένα (π • σ • ε )

Τα πρώτα χρόνια: Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος 1821-1827

Στα πρώτα στάδια της επανάστασης του 1821, διάφορες περιοχές εξέλεξαν τα δικά τους περιφερειακά συμβούλια. Αυτά υποκαταστάθηκαν από την κεντρική διοίκηση στην Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου στις αρχές του 1822, η οποία ενέκρινε επίσης το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα, σηματοδοτώντας τη γέννηση μιας προσωρινής επαναστατικής διοίκησης, πρόδρομης ενός σύγχρονου ελληνικού κράτους. Τα συμβούλια συνέχιζαν να υφίστανται, ωστόσο, η κεντρική εξουσία δεν είχε εδραιωθεί μέχρι το 1824/1825. Η διοίκηση των επαναστατημένων Ελλήνων δεν αναγνωρίζεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, το οποίο, μετά τις αρχικές επιτυχίες, απειλείται με κατάρρευση από το εσωτερικό, λόγω εμφυλίου πολέμου και από τις νίκες του Τούρκο-αιγυπτιακού στρατού του Ιμπραήμ Πασά.

Ωστόσο, από αυτή τη φορά (1827), οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν συμφωνήσει στην σύσταση ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους υπό οθωμανική κυριαρχία, όπως ορίζεται στη Συνθήκη του Λονδίνου. Η Οθωμανική άρνηση σε αυτούς τους όρους οδήγησε στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, η οποία εξασφάλισε την οριστική ολοκλήρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Τα Εκτελεστικά από το 1821 μέχρι το 1826

Η διοίκηση του επαναστατημένων Ελλήνων γινόταν από τις Εθνοσυνελεύσεις και από τα Εκτελεστικά - τις κυβερνήσεις:

• Εκτελεστικό 1822^[6] με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο
• Εκτελεστικό 1823, με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη
• Εκτελεστικό 1824^[7][8] με πρόεδρο τον Γεώργιο Κουντουριώτη
• Διοικητική επιτροπή 1826^[9] με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και αργότερα τον Ανδρέα Ζαΐμη

Ο Ιωάννης Καποδίστριας και η Ελληνική Πολιτεία 1828-1833

Το 1827, στην τρίτη Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος (Ελληνική Πολιτεία). Ταυτόχρονα εξελέγη ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας ως Κυβερνήτης της Ελλάδας. Μετά την άφιξή του στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1828, ο Καποδίστριας προσπάθησε να δημιουργήσει ένα λειτουργικό κράτος επιχειρώντας να λύσει τα προβλήματα της κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας. Σύντομα όμως βρέθηκε σε σύγκρουση με ισχυρούς τοπικούς παράγοντες εξουσίας: προκρίτους και οπλαρχηγούς. Δολοφονήθηκε από τους πολιτικούς του αντιπάλους το 1831, και η χώρα βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο. Τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Αυγουστίνος, ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από έξι μήνες. Για άλλη μια φορά οι τρεις «Προστάτιδες Δυνάμεις» (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία) παρενέβησαν, κηρύσσοντας την Ελλάδα βασίλειο στη Διάσκεψη του Λονδίνου του 1832, με τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα των Βίττελσμπαχ ως βασιλιά.

Επικεφαλής της Ελληνικής Πολιτείας (1827-1833)

• Ιωάννης Καποδίστριας (24, Ιανουαρίου 1828 - 9 του Οκτώβρη, 1831), επικεφαλής της Κυβέρνησης Καποδίστρια
• Αυγουστίνος Καποδίστριας (9 Οκτωβρίου 1831 - 9 Απρίλη 1832), επικεφαλής της Διοικητικής επιτροπής 1831
• Κυβερνητική Επιτροπή (9 Απριλίου 1832 - 2 Φεβρουαρίου 1833) (διάφορες διοικήσεις που είχαν σχηματίσει προσωρινές κυβερνήσεις) [Οι ημερομηνίες ακολουθούν το "νέο" ημερολόγιο, αν και την εποχή εκείνη ήταν σε χρήση το "παλαιό", με διαφορά -12 ημέρες]

Δείτε επίσης

• Β΄ Ελληνική Δημοκρατία
• Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία

Παραπομπές

1. «Συνταγματική Ιστορία, Από την επανάσταση έως την καθιέρωση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας (1821-1864)». Η Βουλή των Ελλήνων. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2010.
2. Who Governs Southern Europe?: Regime Change and Ministerial Recruitment, 1850-2000 Pedro Tavares De Almeida, António Costa Pinto, Nancy Gina Bermeo, σελ. 157, Routledge, 2003
3. Constitutional law in Greece^{[νεκρός σύνδεσμος]}, Philippos K. Spyropoulos, P. C. Spyropoulos, Théodore Fortsakis, Kluwer Law International 2009, σελ. 41
4. Greek orders and medals, Volume 1, George D. Dimacopoulos, 1961 «It was named «0rder of the Phoenix» after the mythological bird, which every five hundred years burns, and is then reborn from its own ashes, and which was the symbol of the Rebirth of Hellenism and of the First Greek Republic (1827-1832)»
5. Western Europe 2000, Wayne C. Thompson, Mark H. Mullin - 2000 «The first Greek Republic was established in 1923, followed by military coups in 1925, 1926, 1933 and 1935, and a restoration of the monarchy in 1935»
6. «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-19 στο Wayback Machine., Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Β', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 14 (Διαταγή του Προέδρου του Εκτελεστικού Α. Μαυροκορδάτου για την έκδοση του Οργανικού Νόμου -δηλ. του Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος-, 25 Φεβρουαρίου 1822, με τίτλο Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος)
7. Θέσπισμα του Βουλευτικού Σώματος περί συστάσεως Κεντρικού Σχολείου στο Άργος, Πρόεδρος Πανούτσος Νοταράς, 22 Νοεμβρίου 1824 εν Ναυπλίω που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά, Μεσολόγγι, 14 Φεβρουαρίου 1825, Σάββατο, Αρ. 13, Δεύτερον Έτος ^{[νεκρός σύνδεσμος]} (Τίτλος: «Προσωρινή Διοικ. της Ελλάδος»), αναδημοσίευση από την Εφημερίδα της Διοικήσεως
8. Κωνσταντίνος Γρ Κυριακόπουλος, Χρίστος Μαυρογιώργος. «Η περίθαλψη του πληθυσμού και των στρατιωτών κατά την διάρκεια της Επαναστάσεως του '21». Εταιρεία Στρατιωτικής Ιατρικής. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011.^{[νεκρός σύνδεσμος]} Επιστολή του Εκτελεστικού προς το Υπουργείο των Εσωτερικών, επιγραφόμενη «Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος»
9. «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-19 στο Wayback Machine., Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Ε', 1839, σελ. 90 (Επιστολή του Εκτελεστικού σώματος «προς το Σεβαστόν Βουλευτικόν» επιγραφόμενη «Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος» με ημερομηνία 1η Απριλίου 1826)