Άλμα εις μήκος

Το άλμα εις μήκος είναι ένα από τα αγωνίσματα του στίβου. Οι αθλητές συνδυάζουν ταχύτητα, δύναμη και ευκινησία σε μία προσπάθεια να πηδήξουν όσο το δυνατόν πιο μακριά από σταθερό σημείο απογείωσης. Μαζί με το άλμα τριπλούν, τα δύο αγωνίσματα που μετρούν το άλμα ως απόσταση αναφέρονται ως «οριζόντια άλματα». Η ιστορία του ξεκινά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αρχαίας Ελλάδας.

Στίβος Άλμα εις μήκος
Ο Τζέσε Όουενς σε προσπάθειά του
Ρεκόρ ανδρών
Παγκόσμιο	Μάικ Πάουελ  ΗΠΑ 8,95 μέτρα (1991)
Ολυμπιακό	Μπομπ Μπίμον  ΗΠΑ 8,90 μέτρα (1968)
Ρεκόρ γυναικών
Παγκόσμιο	Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση 7,52 μέτρα (1988)
Ολυμπιακό	Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ 7,40 μέτρα (1988)

Ιστορία

Το άλμα εις μήκος είναι ένα κλασικό αγώνισμα στίβου των Ολυμπιάδων. Είναι το μόνο γνωστό αγώνισμα άλματος από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του πεντάθλου της Αρχαίας Ελλάδας, και πρώτη φορά διοργανώθηκε το 708 π.Χ.^[1] Όλα τα γεγονότα που συνέβησαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες αρχικά υποτίθεται ότι λειτουργούσαν ως μία μορφή εκπαίδευσης για τον πόλεμο. Το άλμα εις μήκος προέκυψε πιθανά επειδή καθρέφτιζε τη διέλευση εμποδίων, όπως ρυάκια και χαράδρες. Μετά τη διερεύνηση των σωζόμενων απεικονίσεων του αρχαίου αθλήματος, πιστεύεται ότι σε αντίθεση με το σύγχρονο αγώνισμα, οι αθλητές είχαν μόνο μία σύντομη εκκίνηση. Οι αθλητές έφεραν ένα βάρος σε κάθε χέρι, που ονομάζονταν αλτήρες (μεταξύ 1,5 και 2 κιλών).^[2] Αυτά τα βάρη αιωρούνταν προς τα εμπρός καθώς ο αθλητής πηδούσε για να αυξήσει την ορμή. Συνήθως πίστευαν ότι ο άλτης θα έριχνε τα βάρη πίσω του στον αέρα για να αυξήσει την ορμή του προς τα εμπρός. Ωστόσο, οι αλτήρες κρατούνταν σε όλη τη διάρκεια του άλματος. Η ταλάντευσή τους προς τα κάτω και προς τα πίσω στο τέλος του άλματος θα άλλαζε το κέντρο βάρους του αθλητή και θα επέτρεπε στον αθλητή να τεντώσει τα πόδια του προς τα έξω, αυξάνοντας την απόστασή του. Το ίδιο το άλμα γίνονταν πιθανότατα από μία απλή σανίδα που τοποθετούνταν στην πίστα του σταδίου, η οποία αφαιρούνταν μετά την εκδήλωση. Οι άλτες προσγειώνονταν σε αυτό που ονομαζόταν «σκάμμα». Η ιδέα ότι αυτό ήταν ένας λάκκος γεμάτο άμμο είναι λάθος. Η άμμος είναι μια σύγχρονη εφεύρεση. Το σκάμμα ήταν απλώς μια προσωρινή περιοχή που σκάφτηκαν για εκείνη την περίσταση και όχι κάτι που παρέμεινε με την πάροδο του χρόνου.

Αλτήρες της Αρχαίας Ελλάδας

Το άλμα εις μήκος θεωρήθηκε ένα από τα πιο δύσκολα των αγώνων που διεξήχθησαν στους Αγώνες της Αρχαίας Ελλάδας, αφού απαιτούνταν μεγάλη δεξιοτεχνία. Συχνά παιζόταν μουσική κατά τη διάρκεια του άλματος και ο Φιλόστρατος λέει ότι κατά καιρούς το άλμα συνόδευαν σωλήνες έτσι ώστε να δίνουν ρυθμό για τις περίπλοκες κινήσεις των αλτήρων από τον αθλητή. Ο Φιλόστρατος φέρεται να είπε: «Οι κανόνες θεωρούν το άλμα ως το πιο δύσκολο από τους αγώνες και επιτρέπουν στον άλτη να έχει πλεονεκτήματα σε ρυθμό με τη χρήση του αυλού και σε βάρος με τη χρήση του καπίστρι». Πιο αξιοσημείωτος στο αρχαίο άθλημα ήταν ένας άνδρας που ονομαζόταν Χιόνης, ο οποίος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 656 π.Χ. πραγματοποίησε άλμα 7,05 μέτρων.

Σύγχρονη εποχή

Το άλμα εις μήκος είναι ένα από τα 12 αγωνίσματα του στίβου που βρίσκονται συνεχώς στο πρόγραμμα των αγώνων από την πρώτη σύγχρονη Ολυμπιάδα του 1896 της Αθήνας. Από το 1900 ως το 1912 διεξήχθη και αγώνισμα μήκους άνευ φοράς. Για τις γυναίκες το αγώνισμα έγινε Ολυμπιακό το 1948 στο Λονδίνο.^[3]

Η πρώτη καταγραμμένη επίδοση του αγωνίσματος είναι του Άγγλου Δ. Γουόκερ με 6,10 μέτρα σε αγώνες που έγιναν το 1834 στους αγώνες "Μπριτζ Μέιλι Εξερσάιζ". Όμως, η πρώτη επίδοση σε επίσημους αγώνες σημειώθηκε στις 5 Μαρτίου 1864 από τον Άγγλο Γκόουκ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με 5,49 μέτρα. Ο Μίτσελ πήδησε πρώτος 6,00 μέτρα το 1868 και ο Ι. Λαν 7,05 μέτρα το 1883. Ο Ιρλανδός Ο' Κόνορ ξεπέρασε πρώτος τα 7,5 μέτρα, με 7,61 μέτρα το 1901 και ο Αμερικανός Χαμ τα 7,90 μέτρα το 1928.^[4]

Άξια αναφοράς είναι η επίδοση του Βρετανού Τζον Χάουαρντ στις 13 Μαΐου 1854, όταν σε αγώνα στο Τσέστερ αναφέρεται ότι πήδηξε 9,01 μέτρα. Παρά την έλλειψη πλήρων στοιχείων για το συγκεκριμένο γεγονός σε μία εποχή που ο αθλητισμός δεν ήταν οργανωμένος και με κανόνες σε κανένα επίπεδο και η πληροφόρηση της εποχής δυνητικά απέχουσα από πραγματικά γεγονότα, φαίνεται ότι το συγκεκριμένο άλμα έγινε με τη βοήθεια αλτήρων όπως στην Αρχαία Ελλάδα.^[5]

Άλτης του μήκους σε αττικό βάζο

Εξέλιξη παγκοσμίου ρεκόρ

Το παγκόσμιο ρεκόρ του άλματος εις μήκος ανδρών κατείχαν μόλις τέσσερα άτομα για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου από τότε που η World Athletics (πρώην IAAF) άρχισε να επικυρώνει τα ρεκόρ. Το πρώτο άλμα που αναγνωρίστηκε από την IAAF το 1912, τα 7,61 μέτρα από τον Πίτερ Ο' Κόνορ, απείχε μόλις 20 χρόνια (εννέα χρόνια ως επίσημο ρεκόρ). Μετά την κατάρριψή του το 1921, το ρεκόρ άλλαξε κάτοχο πέντε φορές έως ότου ο Τζέσε Όουενς σημείωσε το άλμα των 8,13 μέτρων το 1935 στο Μίσιγκαν, ένα ρεκόρ που δεν καταρρίφθηκε για πάνω από 25 χρόνια, μέχρι το 1960 από τον Ραλφ Μπόστον.^[6] Το βελτίωσε και διαδέχθηκε σε ρεκόρ με τον Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν τρεις φορές τα επόμενα επτά χρόνια. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 ο Μπομπ Μπίμον πήδηξε 8,90 μέτρα, άλμα που αποκλήθηκε ως το «άλμα του αιώνα», ένα ρεκόρ που δεν ξεπεράστηκε για σχεδόν 23 χρόνια και το οποίο παραμένει το δεύτερο μεγαλύτερο νόμιμο άλμα όλων των εποχών.^[7][8] Έχει πλέον παραμείνει ως Ολυμπιακό ρεκόρ για πάνω από 53 χρόνια.^[9]

Αν ληφθούν υπόψη και οι ανεπίσημες επιδόσεις, τότε από το 1857 έως το 1968 (για πάνω από ένα αιώνα), οι άλτες βελτίωσαν το παγκόσμιο ρεκόρ κατά μέσον όρο 11 εκατοστά και το πολύ 15. Αλλά στην Ολυμπιάδα του 1968 στην Πόλη του Μεξικού, ο Μπομπ Μπίμον πέταξε περισσότερο από το προηγούμενο ρεκόρ κατά 55 εκατοστόμετρα, στα 8,90 μέτρα, υπό μια ιδανική συγκυρία παραγόντων: Μεγάλο υψόμετρο, άνεμος ευνοϊκός ακριβώς στο ανώτατο επιτρεπόμενο όριο (για να μην ακυρωθεί ενδεχόμενο ρεκόρ), πάτησε τέλεια στη βαλβίδα, υψώθηκε και προσγειώθηκε στα 8,90 μέτρα. Χαρακτηρίστηκε «άλμα του αιώνα».^[10][11][12] Ειδικοί για χρόνια ανέλυαν πώς το πραγματοποίησε, συνέκριναν το μήκος του με αυτοκίνητα στη σειρά κ.λπ. Υπολόγισαν ότι σε επίπεδο θαλάσσης μπορούσε να ήταν 8,45-8,56 μέτρα.

Στις 30 Αυγούστου 1991, ο Μάικ Πάουελ από τις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσε το τρέχον παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Τόκιο, με 8,95 μέτρα.^[13][14] Ωστόσο, το ρεκόρ του Μπίμον εξακολουθεί να είναι Ολυμπιακό ρεκόρ, το μακροβιότερο στην ιστορία του στίβου.^[15][16]

Το παγκόσμιο ρεκόρ των γυναικών έχει σημειώσει πιο σταθερή βελτίωση, αν και το τρέχον ρεκόρ έχει διατηρηθεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο παγκόσμιο ρεκόρ άλματος εις μήκος από άνδρες ή γυναίκες. Η Φάνι Μπλάνκερς-Κουν κράτησε το ρεκόρ για πάνω από 10 χρόνια. Υπήρξαν τέσσερις περιπτώσεις που το ρεκόρ ισοφαρίστηκε και τρεις όταν βελτιώθηκε δύο φορές στον ίδιο αγώνα. Το τρέχον παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών κατέχει η Γκαλίνα Τσιστιακόβα από τη Σοβιετική Ένωση που πήδηξε 7,52 μέτρα στο Λένινγκραντ (νυν Αγία Πετρούπολη) στις 11 Ιουνίου 1988, ένα ρεκόρ που έχει πλέον ξεπεράσει τα 36 χρόνια ηλικιακά και είναι το μακροβιότερο στην ιστορία του αγωνίσματος στον ανοικτό στίβο για άνδρες και γυναίκες.^[12][17]

Με ευνοϊκό άνεμο (πάνω από 2,0 μέτρα ανά δευτερόλεπτο που είναι το επιτρεπτό όριο) έχουν σημειωθεί τρεις επιδόσεις που ξεπερνούν τις παγκόσμιες: στις 21 Ιουλίου 1992 στο Σεστριέρε της Ιταλίας ο Μάικ Πάουελ πήδηξε 8,99 μέτρα και η Χάικε Ντρέξλερ 7,63 μέτρα, ενώ στις 29 Ιουλίου 1995 ο Ιβάν Πεδρόσο στην ίδια πόλη είχε άλμα 8,96 μέτρων. Οι επιδόσεις δεν αναγνωρίστηκαν ως παγκόσμια ρεκόρ.^[18][19] Στον κλειστό στίβο τα παγκόσμια ρεκόρ κατέχουν ο Καρλ Λιούις με 8,79 μέτρα από τις 27 Ιανουαρίου 1984 στη Νέα Υόρκη και στις γυναίκες η Χάικε Ντρέξλερ με 7,37 μέτρα από τις 13 Φεβρουαρίου 1988 στη Βιέννη.^[20][21]

Η World Athletics (πρώην IAAF) έχει αναγνωρίσει 18 παγκόσμια ρεκόρ ανδρών στην ιστορία του αγωνίσματος,^[22] και 36 γυναικών.^[23]

Άνδρες

Επίδοση (μέτρα)	Αθλητής και εθνικότητα	Ημερομηνία	Τόπος αγώνα
7,61	Πίτερ Ο' Κόνορ  ΗΠΑ	5 Αυγούστου 1901	Δουβλίνο, Ιρλανδία
7,69	Έντουαρντ Γκούντριν  ΗΠΑ	23 Ιουλίου 1921	Κέμπριτζ, ΗΠΑ
7,76	Ρόμπερτ ΛεΓκέντρ  ΗΠΑ	7 Ιουλίου 1924	Παρίσι, Γαλλία
7,89	ΝτεΧάρτ Χάμπαρντ  ΗΠΑ	13 Ιουνίου 1925	Σικάγο, ΗΠΑ
7,90	Έντουαρντ Χαμ  ΗΠΑ	7 Ιουλίου 1928	Κέμπριτζ, ΗΠΑ
7,93	Σίλβιο Κατόρ  Αϊτή	9 Σεπτεμβρίου 1928	Παρίσι, Γαλλία
7,98	Τσουχέι Νάμπου  Ιαπωνία	27 Οκτωβρίου 1931	Τόκιο, Ιαπωνία
8,13	Τζέσε Όουενς  ΗΠΑ	25 Μαΐου 1935	Ανν Αρμπορ, ΗΠΑ
8,21	Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ	12 Αυγούστου 1960	Ουόλνατ, ΗΠΑ
8,24	Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ	27 Μαΐου 1961	Μοντέστο, ΗΠΑ
8,28	Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ	16 Ιουλίου 1961	Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
8,31	Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν  Σοβιετική Ένωση	10 Ιουλίου 1962	Ερεβάν, Σοβιετική Ένωση
8,33	Φιλ Σίνικ  ΗΠΑ	25 Μαΐου 1963	Μοντέστο, ΗΠΑ
8,34	Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ	12 Σεπτεμβρίου 1964	Λος Άντζελες, ΗΠΑ
8,35	Ραλφ Μπόστον  ΗΠΑ	29 Μαΐου 1965	Μοντέστο, ΗΠΑ
8,35	Ίγκορ Τερ-Οβανεσιάν  Σοβιετική Ένωση	19 Οκτωβρίου 1967	Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
8,90	Μπομπ Μπίμον  ΗΠΑ	18 Οκτωβρίου 1968	Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
8,95	Μάικ Πάουελ  ΗΠΑ	30 Αυγούστου 1991	Τόκιο, Ιαπωνία

Γυναίκες

Επίδοση (μέτρα)	Αθλήτρια και εθνικότητα	Ημερομηνία	Τόπος αγώνα
5,16	Μαρί Μεϊζλίκοβα  Τσεχοσλοβακία	6 Αυγούστου 1922	Πράγα, Τσεχοσλοβακία
5,30	Μαρί Μεϊζλίκοβα  Τσεχοσλοβακία	23 Σεπτεμβρίου 1923	Πράγα, Τσεχοσλοβακία
5,485	Μιούρελ Γκαν  Ηνωμένο Βασίλειο	2 Αυγούστου 1926	Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
5,50	Κινούε Χιτόμι  Ιαπωνία	28 Αυγούστου 1926	Γκέτεμποργκ, Σουηδία
5,575	Μιούρελ Γκαν  Ηνωμένο Βασίλειο	1 Αυγούστου 1927	Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
5,98	Κινούε Χιτόμι  Ιαπωνία	28 Αυγούστου 1928	Οσάκα, Ιαπωνία
6,12	Κρίστελ Σουλτζ  Γερμανία	30 Ιουλίου 1939	Βερολίνο, Γερμανία
6,25	Φάνι Μπλάνκερς-Κουν Ολλανδία	19 Σεπτεμβρίου 1943	Λέιντεν, Ολλανδία
6,28	Ιβέτ Ουίλιαμς  Νέα Ζηλανδία	20 Φεβρουαρίου 1954	Γκίσμπορν, Νέα Ζηλανδία
6,28	Γκαλίνα Βινογκράντοβα  Σοβιετική Ένωση	11 Σεπτεμβρίου 1955	Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,31	Γκαλίνα Βινογκράντοβα  Σοβιετική Ένωση	18 Νοεμβρίου 1955	Τυφλίδα, Σοβιετική Ένωση
6,35	Ελζμπιέτα Κσεσίνσκα Πολωνία	20 Αυγούστου 1956	Βουδαπέστη, Ουγγαρία
6,35	Ελζμπιέτα Κσεσίνσκα Πολωνία	27 Νοεμβρίου 1956	Μελβούρνη, Αυστραλία
6,40	Χίλντουν Κλάους  Ανατολική Γερμανία	7 Αυγούστου 1960	Έρφουρτ, Ανατολική Γερμανία
6,42	Χίλντουν Κλάους  Ανατολική Γερμανία	23 Ιουνίου 1961	Ανατολικό Βερολίνο, Ανατολική Γερμανία
6,48	Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση	16 Ιουλίου 1961	Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,53	Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση	10 Ιουνίου 1962	Λειψία, Ανατολική Γερμανία
6,70	Τατιάνα Σελκάνοβα  Σοβιετική Ένωση	4 Ιουλίου 1964	Μόσχα, Σοβιετική Ένωση
6,76	Μέρι Ραντ  Ηνωμένο Βασίλειο	14 Οκτωβρίου 1964	Τόκιο, Ιαπωνία
6,82	Βιορίκα Βισκοπολεάνου  Ρουμανία	14 Οκτωβρίου 1968	Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
6,84	Χάιντι Ρόζενταλ  Δυτική Γερμανία	3 Σεπτεμβρίου 1970	Τορίνο, Ιταλία
6,92	Άνγκελα Φόιτ  Ανατολική Γερμανία	9 Μαΐου 1976	Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
6,99	Ζίγκρουν Σιγκλ  Ανατολική Γερμανία	19 Μαΐου 1976	Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
7,07	Βίλμα Μπαρνταουσκένε  Σοβιετική Ένωση	18 Αυγούστου 1978	Κισινάου, Σοβιετική Ένωση
7,09	Βίλμα Μπαρνταουσκένε  Σοβιετική Ένωση	29 Αυγούστου 1978	Πράγα, Τσεχοσλοβακία
7,15	Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία	1 Αυγούστου 1982	Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,20	Βάλι Ιονέσκου  Ρουμανία	1 Αυγούστου 1982	Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,21	Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία	15 Μαΐου 1983	Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,27	Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία	4 Ιουνίου 1983	Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,43	Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία	4 Ιουνίου 1983	Βουκουρέστι, Ρουμανία
7,44	Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία	22 Σεπτεμβρίου 1985	Ανατολική Βερολίνο, Ανατολική Γερμανία
7,45	Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία	21 Ιουνίου 1986	Ταλίν, Σοβιετική Ένωση
7,45	Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία	3 Ιουλίου 1986	Δρέσδη, Ανατολική Γερμανία
7,45	Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ	13 Αυγούστου 1987	Ινδιανάπολη, ΗΠΑ
7,45	Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση	11 Ιουνίου 1988	Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση
7,52	Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση	11 Ιουνίου 1988	Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση

Αγωνιστικοί κανόνες

Η εκτίναξη πρέπει να γίνεται μπροστά από μια σανίδα πλάτους 20 εκατοστών, που είναι τοποθετημένη μέσα στο έδαφος και βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το διάδρομο της φοράς και το σκάμμα. Το πάτημα πέρα από την μπροστινή κόχη της βαλβίδας (γραμμή εκτίναξης) σημαίνει ότι το άλμα θεωρείται άκυρο.^[24]

Βαλβίδα απογείωσης

Για τη μέτρηση του μήκους που σημειώθηκε χρειάζονται δύο άτομα (κριτές): το ένα σημειώνει μετά από την προσγείωση του άλτη / της άλτριας το σημείο όπου έχει τη μικρότερη απόσταση από τη βαλβίδα. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιείται μία μεταλλική ράβδος η οποία τοποθετείται κάθετα στο σημείο αυτό. Εδώ τοποθετείται και η αρχή (μηδέν) της μετροταινίας. Το άλλο άτομο τεντώνει τη μετροταινία πάνω στη βαλβίδα έτσι, ώστε να σχηματίζει ορθή γωνία με τη γραμμή εκτίναξης και «διαβάζει» (μετρά) το μήκος.

Κάθε άλτης / άλτρια έχει το δικαίωμα να κάνει τρεις προσπάθειες σε έναν αγώνα όταν αυτός είναι προκριματικός. Στη συνέχεια, εξακριβώνονται οι οκτώ καλύτεροι άλτες / άλτριες, οι οποίοι/ες και έχουν το δικαίωμα για άλλες τρεις προσπάθειες (τελικός). Αν σε έναν αγώνα παίρνουν μέρος οκτώ ή λιγότεροι αθλητές/τριες, επιτρέπεται να εκτελέσει ο καθένας/μία έξι προσπάθειες. Η βαθμολογία γίνεται με βάση την καλύτερη προσπάθεια που έχει επιτύχει ένας/μία άλτης/άλτρια σε ολόκληρο τον αγώνα. Αν δύο αθλητές/τριες έχουν την ίδια μέγιστη επίδοση, ο αγώνας κρίνεται με βάση τη δεύτερη καλύτερη επίδοση.^[3]

Τεχνική του άλματος σε μήκος

Φορά

Το άλμα εις μήκος μπορεί εξίσου εύκολα να ονομαστεί «τρέξιμο και άλμα» ή «ταχύτητα και άλμα», επειδή το πραγματικό άλμα είναι μόνο μέρος της διαδικασίας.^[25] Η φορά είναι αγωνιστικό τρέξιμο με επιτάχυνση και πρέπει να δώσει στον αθλητή τη δυνατότητα να εκτιναχθεί έχοντας πολύ μεγάλη ταχύτητα. Το μήκος της φοράς πρέπει να επιλέγεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο άλτης να μπορεί να φτάνει στη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα ως τη στιγμή της εκτίναξης. Για τους αθλητές παγκόσμιας κλάσης, το μήκος της φοράς είναι για τους άνδρες 38 ως 44 μέτρα και για τις γυναίκες 30 ως 36 μέτρα. Για τα παιδιά, τους εφήβους και τους αρχάριους το μήκος πρέπει να είναι μικρότερο.^[1] Πλέον, στις επίσημες διοργανώσεις έχει οριοθετηθεί από τη ΔΟΕ το μήκος να είναι 40 μέτρα.^[24]

Οι καλοί άλτες παρουσιάζουν σε όλες τους τις προσπάθειες σχεδόν ίδιο ρυθμό φοράς, ο οποίος μπορεί να μεταβληθεί ελάχιστα, όταν αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες (διάδρομος από ταρτάν ή από καρβουνόσκονη, ευνοϊκός άνεμος). Ο ρυθμός αυτός δίνει τη δυνατότητα στον αθλητή να φτάσει με σιγουριά στη βαλβίδα. Δοκιμασμένη είναι ακόμα η χρήση σημείων ελέγχου (μαρκαρίσματα) κατά την προπόνηση, που δεν πρέπει να είναι τοποθετημένα πολύ κοντά στη βαλβίδα (ιδανικό μήκος: 6 ως 8 διασκελισμοί πριν από τη βαλβίδα). Σε 4 ως 5 βήματα, συνήθως, πριν από την εκτίναξη αρχίζει η προετοιμασία για την εκτίναξη. Ο άλτης ανορθώνει εδώ το πάνω μέρος του σώματος και κάνει έναν κάπως μακρύτερο προτελευταίο διασκελισμό. Ο τελευταίος διασκελισμός γίνεται, αντίθετα, 20 εκατοστά μικρότερος σε σχέση με τον φυσιολογικό διασκελισμό και εκτελείται με μεγαλύτερη ταχύτητα. Έτσι, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ενεργητική τοποθέτηση του ποδιού εκτίναξης πάνω στη βαλβίδα, καθώς και άριστες συνθήκες για την εκτίναξη.^[25]

Εκτίναξη

Το (σχεδόν) τεντωμένο πόδι εκτίναξης πατάει ενεργητικά, τα δάχτυλα και η φτέρνα αγγίζουν ταυτόχρονα το έδαφος. Στη συνέχεια, το πόδι εκτίναξης λυγίζει στο γόνατο, όπου ο σχηματισμός γωνίας 145 ως 150 μοιρών είναι ιδανικός. Ταυτόχρονα φέρεται το πόδι ώθησης αστραπιαία προς τα εμπρός. Η εκτίναξη γίνεται μ' ένα δυναμικό τέντωμα του ποδιού εκτίναξης, την ανόρθωση του πάνω μέρους του σώματος, το σήκωμα των ώμων, καθώς και τη γρήγορη και δυνατή κίνηση του ποδιού ώθησης και των βραχιόνων. Για να μεταδοθεί η δύναμη στο σώμα, συγκρατούνται απότομα οι βραχίονες και το πόδι ώθησης στην τελική φάση εκτίναξης. Το τέλος της σανίδας σημειώνεται ώστε η μύτη του παπουτσιού του άλτη να βρίσκεται πίσω από τη γραμμή για να θεωρηθεί νόμιμο ένα συγκεκριμένο άλμα.^[24]

Απογείωση αθλητή

Φάση μετεωρισμού και προσγείωση

Κατά τη διάρκεια του μετεωρισμού, ο άλτης προσπαθεί να κρατήσει την ισορροπία του και να προετοιμάσει την προσγείωση, όσο καλύτερα γίνεται. Αντίθετα προς τον παλμό της φοράς και της εκτίναξης, στη φάση αυτή υπάρχουν διάφορες τεχνικές, που μπορούν, όμως, να θεωρηθούν ισάξιες. Μόλις ο άλτης βρεθεί στον αέρα, φέρει το πόδι ώθησης και το πόδι εκτίναξης αντίστοιχα προς τα πίσω και προς τα εμπρός μέχρι την κατακόρυφη θέση. Μετά απ' αυτό, τα πόδια είναι λυγισμένα στο γόνατο σχηματίζοντας, σχεδόν, ορθή γωνία. Σε αυτή τη στάση ο άλτης φτάνει στο ψηλότερο σημείο της τροχιάς του. Μετά αρχίζει να προετοιμάζεται για την προσγείωση φέροντας τους μηρούς προς το πάνω μέρος του σώματος, που παίρνει μία κλίση προς τα εμπρός, για να εξισορροπήσει. Οι κνήμες ωθούνται προς τα εμπρός, έτσι ώστε τα τεντωμένα πόδια να πάρουν παράλληλη θέση προς το έδαφος. Οι βραχίονες κινούνται ταυτόχρονα προς τα πίσω και προς τα κάτω. Τη στιγμή της προσγείωσης, ο άλτης χαλαρώνει τα γόνατά του και ωθεί τα ισχία προς τα εμπρός, για να μην πέσει προς τα πίσω.

Φάση μετεωρισμού: ο τέσσερις φορές χρυσός Ολυμπιονίκης Καρλ Λιούις.

Άλμα με ωστικές κινήσεις (με σκίρτημα - λάκτισμα - με «ψαλίδια»)

Το άλμα με «ψαλίδια» χαρακτηρίζεται από τη συνέχιση της κίνησης τρεξίματος στο κενό. Εδώ ο άλτης ανάλογα με το επίπεδο επίδοσής του κάνει 2,5 - 3,5 διασκελισμούς. Οι βραχίονες αιωρούνται μαζί σύμφωνα με την ακολουθία των βημάτων κάνοντας κυκλικές κινήσεις και υποβοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας. Τη στιγμή της προετοιμασίας και της εκτέλεσης της προσγείωσης κινούνται εξισορροπώντας από μπροστά προς τα πίσω και από πάνω προς τα κάτω.^[25]

Τεχνική άλματος

Εκμάθηση της τεχνικής άλματος.

Άλμα με συσπείρωση (άλμα σε μήκος από θέση βηματισμού)

Τα παιδιά και οι αρχάριοι πρέπει να μαθαίνουν το συσπειρωτικό άλμα. Απ' αυτό μπορούν αργότερα ν' αναπτύξουν το άλμα με «ψαλίδια» και το εκτατικό άλμα.

Τρόπος εκμάθησης

1. Άλματα με επιτάχυνση από μικρή φορά (3 ως 5 βήματα). Προσοχή: α) σύντομη, γρήγορη και δυνατή εκτίναξη. β) συσπειρωμένη προσγείωση. 2. Άλμα με επιτάχυνση από 7 ως 10 διασκελισμούς. Προσοχή: πρέπει να διατηρείται το πόδι ώθησης στην αρχική θέση γι' αρκετή ώρα. 3. Όπως και στην άσκηση δύο, αλλά μετά από το ανώτατο σημείο της τροχιάς το πόδι εκτίναξης φέρεται προς το πόδι ώθησης και η προσγείωση γίνεται και στα δύο πόδια. 4. Πρέπει να χρησιμοποιείται η ζώνη εκτίναξης (80 εκατοστών). 5. Συσπειρωμένο άλμα σε μήκος με ολόκληρη την κανονική φορά από τη βαλβίδα.

Μέθοδος εκμάθησης άλματος με «ψαλίδια»

1. Άλματα με επιτάχυνση (5 - 7 διασκελισμοί με φόρα). 2. Εκτίναξη, μετά μετακίνηση του ποδιού ώθησης προς τα κάτω και προς τα πίσω και του ποδιού εκτίναξης προς τα εμπρός και προς τα πάνω. Η ορμή του σώματος καταλήγει στο πόδι εκτίναξης που προσγειώνεται πρώτο, ακολουθεί εγκατάλειψη του σκάμματος. Γίνονται πολλές επαναλήψεις. 3. Συμπληρωματικές ασκήσεις • Ασκήσεις σε δίζυγο, κρέμασμα - σε μονόζυγο: εκτέλεση του παλμού των 2,5 διασκελισμών. • Ασκήσεις κίνησης των βραχιόνων σε στάσεις, παρόμοιες, με εκείνες των αλμάτων, μετά από την εκτίναξη επακολουθεί το άγγιγμα ενός αντικειμένου, (π.χ. μιας μπάλας), που βρίσκεται σε μεγαλύτερο ύψος από εκείνο που μπορεί ο αθλητής να φτάσει κανονικά.

1. Άλμα από επιταχυνόμενη φορά. Τα χαρακτηριστικά του είναι : • Ανορθωμένο το πάνω μέρος του σώματος • Έντονη διατήρηση του ποδιού ώθησης στη θέση βηματισμού ακόμα και μετά από το ανώτατο σημείο της τροχιάς. • Το πόδι εκτίναξης παραμένει γι' αρκετή ώρα προς τα πίσω. • Ο βραχίονας, που είναι από την πλευρά του ποδιού εκτίναξης, φέρεται προς τα εμπρός, πάνω από το ύψος των ώμων. • Το πόδι εκτίναξης φέρεται κοντά στο πόδι ώθησης, τα πόδια σηκώνονται προς το πάνω μέρος του σώματος, που λυγίζει προς τα εμπρός, για να εξισορροπήσει. • Προσγείωση.

Φάση προσγείωσης: η δύο φορές χρυσή Ολυμπιονίκης Χάικε Ντρέξλερ

Μέθοδος εκγύμνασης για το εκτατικό άλμα

1. Άλματα με επιτάχυνση (5 - 7 διασκελισμοί με φόρα). 2. Άλμα μ' επιτάχυνση μετά από μικρή φόρα. Στη φάση της τροχιάς, κατά την οποία ο αθλητής ανεβαίνει ακόμα, το πόδι ώθησης πέφτει προς τα πίσω και η λεκάνη μετακινείται προς τα εμπρός. Η προσγείωση γίνεται στη συνέχεια και με τα δύο πόδια. Με την άσκηση αυτή γίνεται η εκγύμναση του βασικού παλμού του εκτατικού άλματος και γι' αυτό, πρέπει να εκτελείται συχνά και με όλο και πιο γρήγορη φορά. 3. Εκτατικό άλμα από μικρή φόρα σ' ένα σκάμμα, που είναι χαμηλότερο (από το διάδρομο της φοράς) ή από υπερυψωμένη επιφάνεια εκτινάξεως: α) Χωρίς ιδιαίτερη προσοχή στην κίνηση προσγείωσης. β) με ιδιαίτερη προσοχή στην κίνηση προσγείωσης. 4. Εκτατικό άλμα με βαλβίδα από μεγαλύτερη ή και από πλήρη διαδρομή φόρας.

Οι 10 καλύτεροι αθλητές όλων των εποχών

Κατάταξη	Επίδοση	Αθλητής	Ημερομηνία	Τόπος
1	8,95 μέτρα	Μάικ Πάουελ  ΗΠΑ	30 Αυγούστου 1991	Τόκιο, Ιαπωνία
2	8,90	Μπομπ Μπίμον  ΗΠΑ	2 Οκτωβρίου 1968	Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
3	8,87	Καρλ Λιούις  ΗΠΑ	30 Αυγούστου 1991	Τόκιο, Ιαπωνία
4	8,86	Ρομπέρτ Εμιγιάν  Σοβιετική Ένωση	22 Μαΐου 1987	Τσαγκαντζόρ, Σοβιετική Ένωση
5	8,74	Λάρι Μάιρικς  ΗΠΑ	18 Ιουλίου 1988	Ινδιανάπολη, ΗΠΑ
		Έρικ Ουόλντερ  ΗΠΑ	2 Ιουλίου 1995	Ελ Πάσο, ΗΠΑ
		Ντουάιτ Φίλιπς  ΗΠΑ	7 Ιούνιου 2009	Γιουτζίν, ΗΠΑ
8	8,73	Ίρβιν Σαλαδίνο  Παναμάς	24 Μαΐου 2008	Χένγκελο, Ολλανδία
9	8,71	Ιβάν Πεδρόσο  Κούβα	18 Ιουλίου 1995	Σαλαμάνκα, Ισπανία
		Σεμπάστιαν Μπάγερ  Γερμανία	8 Μαρτίου 2009	Τορίνο, Ιταλία

Πηγή: World Athletics

Οι 11 καλύτερες αθλήτριες όλων των εποχών

Κατάταξη	Επίδοση	Αθλήτρια	Ημερομηνία	Τόπος
1	7,52 μέτρα	Γκαλίνα Τσιστιακόβα  Σοβιετική Ένωση	11 Ιουνίου 1988	Λένινγκραντ, Σοβιετική Ένωση
2	7,49	Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι  ΗΠΑ	22 Μαΐου 1994	Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
3	7,48	Χάικε Ντρέξλερ  Ανατολική Γερμανία	9 Ιουλίου 1988	Νέο Βραδεμβούργο, Ανατολική Γερμανία
4	7,43	Ανισοάρα Κουσμίρ  Ρουμανία	4 Ιουνίου 1983	Βουκουρέστι, Ρουμανία
5	7,42	Τατιάνα Κότοβα Ρωσία	23 Ιουνίου 2002	Ανσί, Γαλλία
6	7,39	Γελένα Μπελεφσκάγια  Σοβιετική Ένωση	18 Ιουλίου 1987	Μπριάνσκ, Σοβιετική Ένωση
7	7,37	Ινέσα Κράβετς  Ουκρανία	13 Ιούνιου 1992	Κίεβο, Ουκρανία
8	7,33	Τατιάνα Λεμπέντεβα Ρωσία	31 Ιουλίου 2004	Τούλα, Ρωσία
9	7,31	Ολένα Χλοπότνοβα  Σοβιετική Ένωση	12 Σεπτεμβρίου 1985	Άλμα Άτα, Σοβιετική Ένωση
		Μάριον Τζόουνς  ΗΠΑ	31 Μαΐου 1998	Γιουτζίν, ΗΠΑ
		Μπρίτνεϊ Ρις  ΗΠΑ	2 Ιουλίου 2016	Γιουτζίν, ΗΠΑ

Πηγή: World Athletics

Δείτε επίσης

• Άλμα εις μήκος στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Παραπομπές

1. «Encyclopædia Britannica : Long jump». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
2. «Ancient Olympics: Long jump». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
3. «Olympic Long Jump Rules». Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
4. «Ανδρέα Παούρη "Άλμα εις μήκος", εφ. "Αθλητικός Χρόνος", 21/11/1934, ψηφ. σελ. 162». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2012.
5. «THE GREATEST LONG JUMPER OF THE 19TH CENTURY … BUT WHO WAS TO KNOW?». Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.
6. «Τζέσε Όουενς: Τα (πρώτα) 45 λεπτά της δόξας του!». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
7. «Η ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων — Πόλη του Μεξικού 1968». Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022.
8. «Bob Beamons Jahrhundertsprung». Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2021.
9. «IOC : Long jump records». Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2021.
10. «THE ESSENTIAL OLYMPIC STORIES: BOB BEAMON'S LEAP OF THE CENTURY». Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2021.
11. «Όταν ο Μπίμον έκανε το «άλμα του αιώνα»». Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2021.
12. «Американский толстяк побил рекорд легкой атлетики, который стоял 31 год! А какие древние достижения еще в силе?». Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
13. «Thirty years on, remembering Powell's record-breaking leap». Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022.
14. «MEN'S WORLD RECORDS». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
15. «IOC : Long jump records» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2021.
16. «THIS IS THE LONGEST-STANDING OLYMPIC RECORD IN THE MODERN ERA» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2022.
17. «WOMEN'S WORLD RECORDS». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
18. «All-time men's best long jump: wind assisted». Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2022.
19. «Women: wind-assisted jumps». Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022.
20. «World Records». Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
21. «Στίβος: Τα 8 στοιχειωμένα ρεκόρ στον κλειστό που μένουν ακόμη». Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2023.
22. «World Record Progression of Long Jump». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2022.
23. «"12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009"» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2011.
24. «IOC : Long jump: Know how it works, rules, history and world records». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.
25. «Illustrated Step-by-Step Long Jump Technique». Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Άλμα εις μήκος

• Long Jump Men
• Long Jump Women