Ο Χοσέ Φερνάντο Μποναπάρτε (José Fernando Bonaparte, 14 Ιουνίου 1928 – 18 Φεβρουαρίου 2020) ήταν Αργεντινός παλαιοντολόγος, που ανεκάλυψε πολλούς απολιθωμένους σκελετούς δεινοσαύρων στη Νότια Αμερική και ανέδειξε μια νέα γενιά παλαιοντολόγων στη χώρα του. Ο γνωστότερος ίσως Αργεντινός παλαιοντολόγος[4] του 20ού αιώνα, ο Μποναπάρτε έχει χαρακτηρισθεί από τον συνάδελφό του Πήτερ Ντόντσον ως «σχεδόν από μόνος του... ...υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αργεντινή έγινε η έκτη χώρα παγκοσμίως σε διαφορετικά είδη δεινοσαύρων που ανακαλύφθηκαν εκεί».[5]
| Χοσέ Φερνάντο Μποναπάρτε | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | José Fernando Bonaparte (Ισπανικά) |
| Γέννηση | 14 Ιουνίου 1928[1] Ροζάριο |
| Θάνατος | 18 Φεβρουαρίου 2020[2] Μερσέντες[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αργεντινή |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ισπανικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | παλαιοντολόγος |
| Εργοδότης | Bernardino Rivadavia Natural Sciences Museum |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | μετάλλιο Ρόμερ Σίμπσον (2008) Βραβείο Konex (1993) Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ[3] |
Ο Μποναπάρτε ήταν γιος ενός Ιταλού ναυτικού χωρίς σχέση με την Οικογένεια Βοναπάρτη του Μεγάλου Ναπολέοντα. Ο Χοσέ γεννήθηκε στην πόλη Ροσάριο της Αργεντινής και μεγάλωσε στο Μερσέδες της Επαρχίας Μπουένος Άιρες. Παρά το ότι δεν είχε σπουδάσει παλαιοντολογία, άρχισε να συλλέγει απολιθώματα μαζί με πολλούς φίλους του από μικρή ηλικία και δημιούργησε ένα μουσείο στη Μερσέδες. Αργότερα έγινε ο έφορος των συλλογών του Εθνικού Πανεπιστημίου του Τουκουμάν, από το οποίο ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας[6] το 1976. Λίγο αργότερα προσλήφθηκε ως επιστήμονας στο Αργεντίνειο Μουσείο Φυσικών Επιστημών, στο Μπουένος Άιρες. Ο Μποναπάρτε είχε πάρει δύο φορές υποτροφίες Γκούγκενχαϊμ[7], ενώ από τη δεκαετία του 1970 και μετά έπαιρνε κατά καιρούς χρηματοδότησε από τη National Geographic Society.[4] Αναφέρεται ότι ήταν εργατικός, πεισματάρης και με ισχυρή προσωπικότητα, ακόμα και βίαιος.[5] Πέθανε στο Μερσέδες σε ηλικία 91 ετών.[8]
Από το 1975 έως το 1977 ο Μποναπάρτε εργάσθηκε σε ανασκαφές για το γένος δεινοσαύρου σαλτάσαυρος με τους Μάρτιν Βινς και Χουάν Λεάλ, στη βόρεια Επαρχία Σάλτα της Αργεντινής, από όπου έδωσαν και το όνομα στο γένος. Αυτό το εύρημα ανακοινώθηκε το 1977 στην επιστημονική κοινότητα.[9] Μαζί με τον συμπατριώτη του Jaime Powell (1953-2016), ο Μποναπάρτε μελέτησε τον σαλτάσαυρο και ανεκάλυψε ότι είχε ενσωματωμένες στο δέρμα του κεράτινες πλάκες σαν πανοπλία, που είναι γνωστές ως οστεόδερμα. Με βάση αυτή την ανακάλυψη και είκοσι δείγματα σεκερνόσαυρου (ο Μποναπάρτε τον ονόμαζε «κριτόσαυρο τον νότιο», Kritosaurus australis), καθώς και έναν λαμπεοσαυρίνη δεινόσαυρο που βρέθηκε στη Νότια Αμερική, ο Μποναπάρτε έκανε την επιστημονική υπόθεση ότι υπήρξε μία μεγάλης κλίμακας μετανάστευση ειδών ανάμεσα στη Βόρεια και στη Νότια Αμερική στο τέλος του Μεσοζωικού Αιώνα.[10]
Η υπερήπειρος Παγγαία χωρίστηκε κατά την Ιουράσια περίοδο στη Λαυρασία στα βόρεια και την Γκοντβάνα στα νότια. Αργότερα, κατά την Κρητιδική περίοδο, η Νότια Αμερική διαχωρίσθηκε από την υπόλοιπη Γκοντβάνα. Ο πρώτος διαχωρισμός προκάλεσε μία απόκλιση ανάμεσα στους βόρειους και στους νότιους τοπικούς εξελικτικούς κλάδους, με αποτέλεσμα τα νότια ζώα να φαίνονται ιδιόμορφα σε όσους είναι εξοικειωμένοι με τη βόρεια πανίδα. Τα ευρήματα του Μποναπάρτε αποτελούν παράδειγμα αυτής της αποκλίσεως και έκαναν τον παλαιοντολόγο Ρόμπερτ Μπάκερ να του δώσει το παρατσούκλι «Δάσκαλος του Μεσοζωικού».[5] Λέγεται ότι, παρά το γεγονός πως ήταν κυρίως γνωστός για τις ανακαλύψεις δεινοσαύρων, ο Μποναπάρτε προτιμούσε τη μελέτη των απολιθωμάτων θηλαστικών.[5]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
