Συλβιίδες

Οι συλβιίδες (επιστημονική-λατινική ονομασία Sylviidae) είναι οικογένεια στρουθιόμορφων ωδικών πτηνών. Περιλαμβάνει σήμερα μόνο δύο γένη, με 34 είδη συνολικά, εκ των οποίων τα περισσότερα ζουν στην Ασία, λιγότερα στην Αφρική και ελάχιστα και στην Ευρώπη.

Συλβιίδες
Αρσενικός μαυροσκούφης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata) Ομοταξία: Πτηνά (Aves) Τάξη: Στρουθιόμορφα (Passeriformes) Υποτάξη: Ωδικά (Oscines ή Passeri) Υπεροικογένεια: Συλβιοειδή (Sylvioidea) Οικογένεια: Συλβιίδες Sylviidae Leach, 1820

Ταξινομική και συστηματική

Η ονομασία Sylviidae εισάχθηκε για πρώτη φορά από τον Άγγλο ζωολόγο Γουίλιαμ Έλφορντ Λητς (με τη μορφή Sylviadæ) σε έναν οδηγό του 1820 για τα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου.^[1][2] Η οικογένεια εντάχθηκε σε ένα μεγάλο σύνολο γνωστό ως «ωδικά του Παλαιού Κόσμου» και με τα χρόνια έγινε μια οικογένεια στην οποία οι επιστήμονες έθεταν όποιο είδος δεν ταίριαζε κάπου αλλού, φθάνοντας να περιλαμβάνει πάνω από 70 γένη και 400 είδη.^[3] Αλλά οι πρόοδοι της ταξινομικής, ιδίως με τη βοήθεια μοριακών αναλύσεων DNA, οδήγησαν στο να διαχωρισθούν αρκετές νέες οικογένειες μέσα από αυτή την ευρεία ομάδα. Σήμερα υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κλασικές «σύλβιες» συγγενεύουν περισσότερο με την οικογένεια τιμαλιίδες παρά με πολλά άλλα ωδικά που ανήκαν κάποτε στις συλβιίδες.^[4]

Το 2011 μία φυλογενετική μελέτη που εξέτασε ακολουθίες του μιτοχονδριακού DNA ανεκάλυψε ότι τα είδη στο γένος σύλβια σχημάτιζαν δύο ξεχωριστούς κλάδους.^[5] Με βάση αυτά τα αποτελέσματα οι ορνιθολόγοι Έ. Ντίκινσον και Λ. Χριστίδης επέλεξαν, στην 4η έκδοση του Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, να χωρίσουν το γένος στα δύο και μετακίνησαν τα περισσότερα είδη σε ένα παλαιό, εγκαταλελειμμένο γένος που «νεκρανέστησαν», το Curruca. Στο γένος σύλβια διατήρησαν τον μαυροσκούφη και το Sylvia borin, και μετέφεραν σε αυτό τη σύλβια την αφρικανική και τη σύλβια του Dohrn.^[6] Η διάσπαση αυτή δεν έγινε αποδεκτή τότε από τη Βρετανική Ένωση Ορνιθολόγων με την αιτιολογία ότι «ένας διαχωρισμός σε δύο γένη θα αποσταθεροποιούσε αχρείαστα την ονοματολογία και θα απέφερε μικρά μόνο επαύξηση στο περιεχόμενο φυλογενετικής πληροφορίας».^[7] Ωστόσο η γνώμη της δεν επεκράτησε.

Κατάλογος ειδών

Σήμερα η οικογένεια, κατά την ευρύτερα αποδεκτή εκδοχή, περιλαμβάνει τα γένη Sylvia και Curruca, με συνολικά 34 είδη, τα εξής (με την ταξινομική σειρά της Διεθνούς Ενώσεως Ορνιθολόγων:

ΓΕΝΟΣ: Sylvia - Scopoli, 1769

Είδη:

• Sylvia atricapilla, μαυροσκούφης
• Sylvia borin, σύλβια η βοόφιλος
• Sylvia dohrni, σύλβια του Dohrn
• Sylvia galinieri
• Sylvia nigricapillus, θαμνομαυροσκούφης
• Sylvia abyssinica, σύλβια η αβυσσηνιακή
• Sylvia atriceps, σύλβια του Ρουενζόρι

ΓΕΝΟΣ: Curruca - Bechstein, 1802

Είδη:

• Curruca nisoria, ψαλτοτσιροβάκος (το πιο μεγαλόσωμο είδος του γένους)
• Curruca layardi
• Curruca boehmi
• Curruca subcoerulea
• Curruca minula
• Curruca curruca, λαλοτσιροβάκος
• Curruca althaea
• Curruca lugens
• Curruca buryi
• Curruca leucomelaena
• Curruca hortensis, δενδροτσιροβάκος
• Curruca crassirostris
• Curruca deserti
• Curruca nana
• Curruca deserticola
• Curruca mystacea
• Curruca ruppeli, μουστακοτσιροβάκος
• Curruca melanothorax, τσιροβάκος της Κύπρου
• Curruca melanocephala, μαυροτσιροβάκος, 5 και ίσως 6 υποείδη
• Curruca iberiae
• Curruca subalpina
• Curruca cantillans, κοκκινοτσιροβάκος
• Curruca communis, θαμνοτσιροβάκος
• Curruca conspicillata
• Curruca sarda
• Curruca undata
• Curruca balearica

Περιγραφή

Οι συλβιίδες είναι μικρού έως μεσαίου μεγέθους στρουθιόμορφα πτηνά. Το ράμφος τους είναι γενικώς λεπτό και μυτερό, με σκληρά μικρά στελέχη φτερών στη βάση του. Είναι σχετικώς λεπτόκορμα και με πτέρωμα χωρίς εντυπωσιακό χρωματισμό. Οι πτέρυγες (φτερούγες) έχουν από δέκα κύρια φτερά η καθεμιά, που είναι στρογγυλευμένα και βραχύτερα στα μη αποδημητικά είδη.^[3]

Παραπομπές

1. Leach, William Elford (1820). «Eleventh Room». Synopsis of the Contents of the British Museum (17η έκδοση). Λονδίνο: Βρετανικό Μουσείο. σελίδες 66–67. Το όνομα του συγγραφέως δεν διευκρινίζεται στο βιβλίο.
2. Bock, Walter J. (1994). History and nomenclature of avian family-group names. Bulletin of the American Museum of Natural History Issue 222. σελίδες 152, 245. hdl:2246/830.
3. Bairlein, F.· Bonan, A. «Old World Warblers Sylviidae)». Στο: del Hoyo, J.· Elliott, A.· Sargatal, J.· Christie, D.A.· de Juana, E., επιμ. Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2016.
4. «SYLVIDS Sylviidae». Bird Families of the World. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017.
5. Voelker, Gary; Light, Jessica E. (2011). «Palaeoclimatic events, dispersal and migratory losses along the Afro-European axis as drivers of biogeographic distribution in Sylvia warblers». BMC Evolutionary Biology 11 (163): 163. doi:10.1186/1471-2148-11-163. PMID 21672229.
6. Dickinson, E.C.· Christidis, L., επιμ. (2014). The Howard & Moore Complete Checklist of the Birds of the World, Volume 2: Passerines (4η έκδοση). Eastbourne, UK: Aves Press. σελίδες 509–512. ISBN 978-0-9568611-2-2.
7. Sangster, G. (2016). «Taxonomic recommendations for Western Palearctic birds: 11th report». Ibis 158 (1): 206-212. doi:10.1111/ibi.12322.