Ναυμαχία της Σάμου

Η Ναυμαχία της Σάμου ήταν μια ιστορική ναυμαχία που έλαβε χώρα στη θαλάσσια περιοχή της Σάμου εξ ου και η ονομασία της, μεταξύ των δύο συνασπισμένων στόλων των ελληνικών νήσων Ύδρας και Σπετσών, κατά του Οθωμανικού στόλου στις 5 Αυγούστου του 1824, κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, με περιφανή νίκη του τότε Ελληνικού Ναυτικού.

Ναυμαχία της Σάμου
Ελληνική Επανάσταση του 1821
«Ναυμαχίαι γενικαί των Ελλήνων». Πίνακας του Παναγιώτη Ζωγράφου
Χρονολογία	5 Αυγούστου 1824
Τόπος	Σάμος
Έκβαση	οπισθοχώρηση των Οθωμανών
Αντιμαχόμενοι
Έλληνες επαναστάτες Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Ανδρέας Μιαούλης, Γεώργιος Σαχτούρης, Ανδρούτζος, Χοσρέφ Πασάς
Δυνάμεις
1η μοίρα: 35 καράβια, 2η μοίρα: 300 διαφόρων μεγεθών

Η εξέλιξη των γεγονότων

Μετά την καταστροφή των Ψαρών ο οθωμανικός στόλος υπό τον Χοσρέφ Πασά είχε αποσυρθεί στη Μυτιλήνη και διέμεινε περίπου ένα μήνα. Τότε ο Χοσρεφ Πασάς ειδοποίησε τους Σαμίους με κάποιον Άγγλο υπήκοο πλοίαρχο του στόλου του να δηλώσουν υποταγή και δεν θα έχουν να φοβηθούν τίποτα. Οι Σάμιοι στη συνέλευσή τους απέκρουσαν την πρόταση του Χοσρέφ έτσι ο φόβος των Ελλήνων ήταν μεγάλος, ότι μετά από αυτό και η Σάμος θα κινδύνευε. Την ίδια εκείνη εποχή οι Σάμιοι άρχισαν να αποκρούουν με επιτυχία διάφορες αποβατικές επιχειρήσεις των Τούρκων στη περιοχή του Καρλοβασίου και στο ακρωτήριο Κότσικα κοντά στο Βαθύ. Ακολούθως ο Ελληνικός στόλος παίρνοντας δάνειο περί τις 90 χιλιάδες δίστηλα^[1] ετοιμάστηκε η μεν πρώτη μοίρα υπό τον Γ. Σαχτούρη με είκοσι επτά Υδραίικα και οκτώ Πετζώτικα πλοία, υπό τον Γ. Ανδρούτζο, η δε δεύτερη μοίρα υπό τον Α. Μιαούλη.

Ναυμαχία

Στις 28 Ιουλίου του 1824 ξεκινάει ο Χοσρέφ Πασάς με σχεδόν ολόκληρο τον οθωμανικό στόλο αποτελούμενο από 300 πλοία και πλοιάρια κατά της Σάμου. Ο δε ανασυγκροτηθείς ελληνικός στόλος άρχισε να πλέει προς την περιοχή όπου η πρώτη μοίρα εντοπίζοντας σαράντα μικρά πλοία, αναμεταξύ τους και είκοσι σακολέβες με Τουρκική σημαία, πλέοντας προς τη Σάμο και φέροντας δύο χιλιάδες στρατιώτες προς απόβαση ξημερώθηκε στις 30 Ιουλίου στην Ικαρία. Η Ελληνική μοίρα κατεδίωξε τα καράβια αυτά, και τα ανάγκασε να φύγουν μακρυά ή να πέσουν στην ξηρά. Φτάνοντας στη Μυκάλη είδαν πλήθος στρατευμάτων έτοιμα προς αποβίβαση σε δύο βρίκια και πλήθος μικρών πλοίων. Τα βρίκια κόψανε τις άγκυρες και έφυγαν. Ο Οθωμανικός στόλος βρίσκονταν ελλιμενισμένος πίσω από το ερημονήσι Μαρίνα. Εκεί ο Ελληνικός στόλος τους ανακάλυψε, και αφού έριξε μια κανονιά άραξε και έκανε τη μεταγωγή του οθωμανικού στρατού αδύνατη. Τέσσερις ώρες μετά την ανατολή του ήλιου δεκαοκτώ πλοία της πρώτης γραμμής κατέπλευσαν κατά των Ελληνικών. Ο Σαχτούρης έδωσε τότε διαταγή να ναυμαχήσουν, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το απόγευμα όρμησαν κατά των εχθρών δύο πυρπολικά του Ρομπότση και του Τζάπελα. Οι Τούρκοι φοβήθηκαν και απομακρύνθηκαν. Το ίδιο συνέβη και την επόμενη μέρα. Στις 4 Αυγούστου κατέπλευσε ο Οθωμανικός στόλος κατά του Ελληνικού. 17 πλοία με τον αντιναύαρχο και τον Κανάρη με το πυρπολικό του όρμησαν πάνω στον εχθρό και ναυμάχησαν επί πέντε ώρες, μέχρι που ανάγκασαν τον εχθρό να απομακρυνθεί. Ο Οθωμανικός στόλος μάταια αποπειράθηκε να κινηθεί και τις επόμενες μέρες. Η αγκυροβολια των Ελλήνων συνεχίστηκε για πέντε εβδομάδων χωρίς αποτέλεσμα, και μετά αποχώρησαν.

Παραπομπές

1. δίστηλα: Αργεντινά κέρματα. Τότε στην Ελλάδα δεν υπήρχε ελληνικό νόμισμα, αλλά ο κόσμος χρησιμοποιούσε στις συναλλαγές του οτιδήποτε ξένο νόμισμα είχε πέραση. Προς «διευκόλυνση» κυκλοφορούσαν επίκαιροι πίνακες ισοτιμίας δημοφιλών ξένων νομισμάτων.

Πηγές

• Λάμπρος Κουτσονίκας (1863). Γενική ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, Τόμος Α΄. Εν Αθήναις: Εκ του «Ευαγγέλιμου» Δ. Καρακατζάνη. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2011.
• Γεώργιος Κρέμος (1839-1926) (1879). Χρονολόγια της Ελληνικής Ιστορίας : προς χρήσιν πάντος φιλομαθούς, ιδία δε των εν τοις γυμνασίοις μαθητών. Εν Αθήναις: Τυπογραφείον Δημητρίου Ιασεμίδου. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2010.