Λορεντσίνο των Μεδίκων

O Λορεντσίνο, ιταλ. Lorenzino, γνωστός και ως Λορεντσάτσο (Lorenzaccio), (23 Μαρτίου 1514 - 26 Φεβρουαρίου 1548) από τον Οίκο των Μεδίκων, ήταν πολιτικός και συγγραφέας. Έγινε γνωστός για τη δολοφονία του Αλεξάνδρου των Μεδίκων δούκα της Φλωρεντίας.

Λορεντσίνο
Ο θυρεός των Μεδίκων
Γέννηση	23 Μαρτίου 1514 (1514-03-23)
Θάνατος	26 Φεβρουαρίου 1548 (33 ετών)
Οίκος	Μεδίκων-Τοσκάνης
Πατέρας	Πιερφραντσέσκο των Μεδίκων ο Νεότερος
Μητέρα	Μαρία Σοντερίνι
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Τα νεανικά έτη

Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Πιερφραντσέσκο του Νεότερου, τραπεζίτη και της Μαρίας Σοντερίνι.

Το 1525 απεβίωσε ο πατέρας του, όταν ήταν 11 ετών. Μεγάλωσε στη βίλα Τρέμπιο στο Μουτζέλο, τόπο καταγωγής των Μεδίκων, με τη μητέρα του και τα αδέλφια του Τζουλιάνο, Λαουντόμια και Μανταλένα. Το 1526 η μητέρα του τον έστειλε στη Βενετία, μαζί με τον αδελφό του Τζουλιάνο και τον 2ο εξάδελφό του Κόζιμο Α΄ μέλλοντα μεγάλο δούκα της Τοσκάνης, για να ξεφύγει από την έλευση των Ακοντιοφόρων (Landsknechts). Η αναχώρησή τους έγινε το σωστό χρόνο, διότι ένα έτος μετά η Λεηλασία της Ρώμης μείωσε το κύρος του πάπα Κλήμη Ζ΄ των Μεδίκων και οι Μέδικοι εκδιώχθηκαν από τη Φλωρεντία.^[1]

Το 1530 μετακινήθηκε στη Ρώμη. Τέσσερα έτη αργότερα έκανε κάτι ανεξήγητο: ακρωτηρίασε τα κεφάλια μερικών αρχαίων αγαλμάτων από την Αψίδα του Κωνσταντίνου Α΄. Ο πάπας υποσχέθηκε να καταδικάσει τον βάνδαλο σε θάνατο, αλλά η μεσολάβηση του 4ου εξαδέλφου του, καρδινάλιου Ιππόλυτος των Μεδίκων, σώθηκε. Εκδιώχθηκε επονείδιστα από τη Ρώμη.^[2]

Επέστρεψε στη Φλωρεντία και σύντομα δημιούργησε στενή σχέση με τον Αλέξανδρο των Μεδίκων, 4ο εξαδέλφό του^[3] και δούκα της πόλης. Ήταν σύντροφοι σε αταξίες και περιπέτειες, αλλά όλα αυτά ανατράπηκαν το 1536, όταν σε μία νομική διαμάχη για την κληρονομιά του Πιερφραντσέσκο του Πρεσβύτερου, πρόπαππου του Λορεντσίνο, ο δούκας τάχθηκε εναντίον του Λορεντσίνο, που ζημιώθηκε σημαντικά οικονομικά. Το 1536 ο Αλέξανδρος νυμφεύτηκε τη Μαργαρίτα των Αψβούργων, νόθη κόρη του Καρόλου Ε΄ της Αυστρίας.

Η εξόντωση του δούκα Αλεξάνδρου

Το βράδυ της 6ης Ιανουαρίου 1537 ο Λορεντσίνο δελέασε τον Αλέξανδρο υποσχόμενος μία γυναίκα και μία νύχτα πάθους και τον κάλεσε στην κατοικία του. Ο δούκας πήγε και έδιωξε τους άνδρες του· ο Λορεντσίνο απομακρύνθηκε για να φέρει τη γυναίκα, αλλά επέστρεψε με τον υπηρέτη του. Οι δύο τους επιτέθηκαν με ξίφη στον Αλέξανδρο, που αντιστάθηκε με όλο του το σθένος ώσπου φονεύτηκε.^[4] Ο Λορεντσίνο το έκανε για να εκδικηθεί για την κληρονομιά ή για πολιτικούς λόγους. Πράγματι, οι δημοκρατικοί που ζούσαν εξορισμένοι, θεώρησαν ότι ο Λορεντσίνο εξόντωσε τον τύραννο για να επανέλθει η Δημοκρατία. Αυτό είπε και ο ίδιος απολογούμενος για το έγκλημα.

Ο Λορεντσίνο και ο υπηρέτης του αμέσως έφυγαν με άλογα στη Βενετία, όπου τον υποδέχθηκε ο Φιλίππο Στρότσι, αρχηγός των εξορίστων. Του υποσχέθηκε να παντρέψει τους γιους του με τις αδελφές του Λορεντσίνο. Διάσημοι που ευχαριστήθηκαν από την πράξη ήταν ο Γιάκοπο Νάρντι, ο Μπενεντέτο Βάρκι που τον παρομοίασε με τον Βρούτο που δολοφόνησε τον Ιούλιο Καίσαρα, ο ποιητής Λουίτζι Αλαμάνι που τον εξήρε από τη Γαλλία και ο γλύπτης Γιάκοπο Σανσοβίνο που υποσχέθηκε να του αφιερώσει ένα άγαλμα.^[5] Ο Αλέξανδρος ήταν ο τελευταίος άρρην απόγονος του κύριου κλάδου των Μεδίκων. Ως νέος δούκας επιλέχθηκε ο Κόζιμο Α΄ από πλάγιο κλάδο των Μεδίκων, 4ος εξάδελφος^[6] του Αλεξάνδρου. Ο Κάρολος Ε΄ των Αψβούργων, επικυρίαρχος του δουκάτου, το ενέκρινε.

Η δολοφονία του δούκα και η δράση του Λορεντσίνο ενέπνευσαν το ρομαντικό δράμα Λορεντζάτσιο (1834) του Αλφρέ ντε Μυσσέ.

Εξορία

Έπειτα από μερικές ημέρες στη Βενετία πήγε στη Μιράντολα, όπου φιλοξενήθηκε από τον Γκαλεότο Πίκο, κόμη της πόλης, για δύο εβδομάδες. Επέστρεψε στη Βενετία, αλλά κινδύνευε να δολοφονηθεί, έτσι συνόδευσε μία αποστολή στην Κωνσταντινούπολη το 1537. Συμμετείχαν ο πρέσβης των Οθωμανών στη Βενετία και ο Τζόρτζο Γκρίτι, γιος του δόγη Αντρέα. Η αποστολή γινόταν για λογαριασμό του Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας.^[7]

Ο στρατός του Κόζιμο Α΄ νίκησε στη μάχη του Μοντεμούρλο σβήνοντας τις ελπίδες των Δημοκρατικών. Ο Φιλίππο Στρότσι φυλακίστηκε και βασανίστηκε για να αποκαλύψει την απίθανη σχέση του με τη δολοφονία του δούκα. Το 1538 αυτοκτόνησε στο κελί του· αυτή είναι η επίσημη εκδοχή.^[8] Ο Λορεντσίνο από το 1537 βρισκόταν στην Αυλή της Γαλλίας και βασιζόταν στην πολιτική υποστήριξη του Φραγκίσκου Α΄, στον θείο του Τζουλιάνο Σοντερίνι επίσκοπο του Σαιντ, τον θησαυροφύλακα Τζουλιάνο Μπονακόρσι και άλλων Φλωρεντιανών. Ο Λορεντσίνο πραγματοποιούσε συχνά σημαντικές διπλωματικές αποστολές του Φραγκίσκου Α΄ στην Ιταλία, με πιο σημαντική την οργάνωση, από τους εξόριστους Φλωρεντιανούς της Βενετίας, μίας στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον του Κόζιμο Α΄.^[9]

Το τέλος

Το 1544 μετακινήθηκε στη Βενετία, όπου ήταν σε στενή επαφή με τους εξόριστους και έγινε φίλος του παπικού απεσταλμένου (legatο) του πάπα Τζοβάνι ντελα Κάζα. Αλλά η πόλη ήταν φωλιά κατασκόπων των Μεδίκων και της Αυστρίας. Το χειμώνα του 1547-48 όλοι σχεδόν οι εξόριστοι έφυγαν για τη Γαλλία. Ο Λορεντσίνο έμεινε μόνος και ήταν ευάλωτος· σκοτώθηκε από δύο άνδρες.^[10] Πιστευόταν ότι πίσω από την πράξη κρυβόταν ο Κόζιμο Α΄ ή ο γραμματέας των Μεδίκων^[11], όμως νεότερες έρευνες έδειξαν ότι κρυβόταν ο Κάρολος Ε΄ των Αψβούργων, πατέρας της Μαργαρίτας, που ήθελε να τιμωρήσει τον δολοφόνο του άνδρα της. Είχε γράψει από το Άουγκσμπουργκ στον πρέσβη του Χουάν Ουρτάδο ντε Μενδόζα στη Βενετία για να εκτελέσει την επιχείρηση.^[12]

Συγγραφικό έργο

Ο Λορεντσίνο ήταν συγγραφέας. Έγραψε την Απολογία, όπου εξηγεί πως έκανε το φόνο από αγάπη για την ελευθερία, όπως ο Βρούτος τον Ιούλιο Καίσαρα. Ήταν φίλος του Αλεξάνδρου πιο πριν, γιατί έπρεπε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Το έργο είναι υψηλό παράδειγμα Αναγεννησιακής ευγλωττίας και ένα αριστούργημα αντι-τυραννικών σκέψεων. Η πρώτη εκδοχή του έργου γράφτηκε μερικές ημέρες μετά την πράξη, το 1537^[13] και η δεύτερη, οριστική εκδοχή δεν διαφέρει πολύ από την πρώτη.

Το 1535 έγραψε το θεατρικό έργο Αριντόζια, που παρουσιάστηκε με επιτυχία στη Στοά των Υφαντών (Loggia dei Tessitori) και στο παλάτσο Μέντιτσι.

Παραπομπές

1. Ferrai, 'La giovinezza'.
2. Bredekamp, 'Lorenzinos de’ Medici Angriff'.
3. γιο του πάπα Κλήμη Ζ΄ (κατά μία εκδοχή). Πιθανότερο φαίνεται να είναι γιος του Λαυρέντιου, δούκα του Ουρμπίνο, 4ου εξαδέλφου του Λορεντσίνο.
4. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 3-12
5. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 13-19
6. αν ο Αλέξανδρος είναι γιος του Κλήμη Ζ΄. Πιθανότερο να είναι γιος του Λαυρέντιου, δούκα του Ουρμπίνο, 4ου εξαδέλφου του Λορεντσίνο.
7. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 39-47
8. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 24-26
9. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 69-79
10. Racconto della morte.
11. Dall'Aglio, 'Il presunto colpevole'
12. Dall'Aglio, The Duke's Assassin, pp. 159-166, 176-183.
13. Dall'Aglio, 'Nota sulla redazione'

Πηγές

• Bredekamp, Horst, 'Lorenzinos de’ Medici Angriff auf den Konstantinsbogen als Schlacht von Cannae', in L’art et les révolutions (Strasbourg: Societè Alsacienne pour le Développement de l’Histoire de l’Art, 1992), 4, pp. 95–115.
• Dall'Aglio, Stefano, 'Il presunto colpevole. Giovan Francesco Lottini e l'assassinio di Lorenzino de' Medici', in Rivista Storica Italiana, CXXI (2009), pp. 840–856.
• Dall'Aglio, Stefano, 'Nota sulla redazione e sulla datazione dell' Apologia di Lorenzino de' Medici', in 'Bibliothèque d'Humanisme et Renaissance', LXXI (2009), pp. 233–241.
• Dall'Aglio, Stefano, The Duke's Assassin. Exile and Death of Lorenzino de' Medici (New Haven and London: Yale University Press, 2015).
• Ferrai, Luigi Alberto, 'La giovinezza di Lorenzino de' Medici', in Giornale Storico della Letteratura Italiana, II, 1883, pp. 79–112.
• Ferrai, Luigi Alberto, Lorenzino de' Medici e la società cortigiana del Cinquecento (Milan: Hoepli, 1891).
• Medici, Lorenzino de', Apology for a Murder, Translated by Andrew Brown (London: Hesperus Press, 2004).
• Racconto della morte di Lorenzino de' Medici, tratto da una relazione del capitano Francesco Bibbona, che l'uccise, in Cesare Cantù, 'Spigolature negli archivi toscani', in Rivista Contemporanea 20 (1860), pp. 332–345.