From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ (γενική: του Κλήμεντος, αιτιατική: τον Κλήμεντα, κοσμικό όνομα: Τζoύλιο ντι Τζουλιάνο ντε’ Μέντιτσι, ιταλ. Giulio di Giuliano de' Medici, * Φλωρεντία, 26 Μαΐου 1478 – Ρώμη, 25 Σεπτεμβρίου 1534), ήταν ο 219ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας από το 1523 έως το θάνατό του.
| Πάπας Κλήμης Ζ΄ | |
|---|---|
.jpg) | |
| Από | 19 Νοεμβρίου 1523 |
| Έως | 25 Σεπτεμβρίου 1534 |
| Προκάτοχος | Αδριανός ΣΤ΄ |
| Διάδοχος | Παύλος Γ΄ |
| Προσφωνήσεις του Πάπα Κλήμη Ζ΄ | |
|---|---|
 | |
| Προσφώνηση αναφοράς | Αγιότατος |
| Προφορική προσφώνηση | Αγιότατε |
| Θρησκευτική προσφώνηση | Άγιος Πατέρας |
| Μεταθανάτια προσφώνηση | Δ/Δ |
Η ζωή του Τζούλιο ντι Μέντιτσι ξεκινάει με τραγικό τρόπο, ο πατέρας του Τζουλιάνο των Μεδίκων μικρότερος αδελφός του Λαυρέντιου του Μεγαλοπρεπούς σκοτώθηκε ένα μήνα πριν τη γέννηση του γιου του (26 Απριλίου 1478). Η δολοφονία έγινε στον Καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας από την Συνωμοσία των Πάτσι στην οποία συμμετείχαν εχθροί της Οικογένειας των Μεδίκων.[1] Ο Τζούλιο γεννήθηκε ως νόθος (26 Μαίου 1478), η μητέρα του ήταν πιθανότατα η Φιορέττα, κόρη του δασκάλου Αντόνιο Φιορίνι.[1][2] Τα πρώτα επτά χρόνια τον ανάθρεψε ο νονός του, ο περίφημος αρχιτέκτονας Αντόνιο ντα Σανγκάλλο ο Πρεσβύτερος.[1] Ο θείος του Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής σύντομα ενδιαφέρθηκε ο ίδιος να αναλάβει την ανατροφή του μαζί με τους τρεις γιους του, τον Τζιοβάννι ντι Μέντικι, μετέπειτα πάπα Λέων Ι΄, τον Πέτρο τον Άτυχο και τον Τζουλιάνο.[3] Η εκπαίδευση του έγινε στο Παλάτσο Μέντιτσι Ρικκάρντι με μεγάλους Ουμανιστές δασκάλους όπως ο Άντζελο Πολιτσιάνο και τεράστιες προσωπικότητες της τέχνης όπως ο Μιχαήλ Άγγελος. Με την εκπαίδευση του ο Τζούλιο έγινε στην νεότητα του εξαιρετικός μουσικός.[3][4] Ο Τζούλιο ήταν αρκετά χαριτωμένος στην εξωτερική του εμφάνιση αλλά ταυτόχρονα και ντροπαλός.[5]
Ο Τζούλιο ντι Μέντιτσι ήταν νόθος κάτι που απαγόρευε την συμμετοχή του σε υψηλές θέσεις στον κλήρο, ο θείος του Λαυρέντιος τον προόριζε για σταδιοδρομία στον στρατιωτικό τομέα.[1] Εντάχθηκε στους Ιωαννίτες Ιππότες και έγινε Μέγας Πρίορ της Κάπουα.[1] Όταν πέθανε ο Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής και τον διαδέχθηλε ο Τζιοβάννι ντι Μέντιτσι ασχολήθηκε περισσότερο με τα εκκλησιαστικά θέματα και έγινε Καρδινάλιος.[1] Σπούδασε τους εκκλησιαστικούς κανόνες στο Πανεπιστήμιο της Πίζας και συνόδευσε τον Τζιοβάννι στην Σύνοδο (1492) όπου ο Ροντρίγκο Βοργίας εξελέγη νέος πάπας ως Πάπας Αλέξανδρος ΣΤ΄.[1] Μετά τις λαϊκές εξεγέρσεις κατά του ξαδέρφου του Πέτρου του Άτυχου η οικογένεια των Μεδίκων εξορίστηκε από την Φλωρεντία (1494).[6] Τα επόμενα έξι χρόνια ο Καρδινάλιος Τζιοβάννι διέχισαν την Ευρώπη, συνελήφθησαν δύο φορές στην Ουλμ και στην Ρουέν αλλά ο Πέτρος ο Άτυχος κατάφερε να τους διασώσει.[1] Αργότερα (1500) επέστρεψαν στην Ιταλία και προσπάθησαν να εδραιώσουν ξανά την εξουσία της οικογένειας τους στην Φλωρεντία. Ο Καρδινάλιος Τζιοβάννι συνελήφθη στην "μάχη της Ραβέννας" (1512) αλλά ο Τζούλιο κατόρθωσε να δραπετεύσει στην Ρώμη, κατέφυγε στον ξάδελφο του Τζιοβάννι, μελλοντικό πάπα Ιούλιο Β΄.[7] Ο Τζιοβάννι και ο Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας βοήθησαν ξανά την Οικογένεια των Μεδίκων να ανακτήσει τον έλεγχο στην Φλωρεντία.[1]
Στις 9 Μαΐου 1513 εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Φλωρεντίας από τον ξάδερφό του πάπα Λέοντα Ι΄, ο οποίος είχε ξαναπάρει την πόλη νικώντας τα Γαλλικά στρατεύματα που είχαν συμμαχήσει με τους δημοκρατικούς Φλωρεντινούς, και στις 14 Αυγούστου ο ίδιος ο Ιούλιος έκανε την είσοδό του στη Φλωρεντία. Με το θάνατο του ανιψιού του Λαυρέντιου των Μεδίκων Δούκα του Ουρμπίνο έγινε και άρχοντας της πόλης (1519). Σαν αρχιεπίσκοπος, μα και σαν κυβερνήτης, απέδειξε πως ήταν ικανός ηγέτης. Αν και δεχόταν συχνά διπλωματικές αποστολές και άλλες επιφορτίσεις από τον Πάπα, δεν παράβλεπε ποτέ την αρχιεπισκοπή του και με τη συνεργασία του βικάριου Pietro Andrea Gammaro ήθελε να γνωρίζει, μέσω των απογραφών, την κατάσταση σε όλες τις εκκλησίες της δικαιοδοσίας του.[8] Ο μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Άνταμς χαρακτήρισε αργότερα την κυβέρνηση του Τζούλιο στην Φλωρεντία ως "πολύ επιτυχή και λιτοδίαιτη".[9] Ο Άνταμς αναφέρει αργότερα ότι ως κυβερνήτης "περιόρισε τις δημόσιες δαπάνες σε τέτοιο βαθμό που προκάλεσε μεγάλη χαρά στους πολίτες".[9][10] Με τον θάνατο του πάπα Λέων Ι΄ όπως συνεχίζει ο Άνταμς "υπήρχε μια έντονη τάση ειδικά στους κατοίκους της Φλωρεντίας να διατηρηθεί το παπικό κράτος στα χέρια της Οικογένειας των Μεδίκων χάρη στην καλή διακυβέρνηση του Τζούλιο". Η οικογένεια είχε γίνει δημοφιλής και καθολικά αποδεκτή από την εποχή του θείου του Λαυρέντιου του Μεγαλοπρεπούς.[9]
.jpg)
Μετά από μία σειρά διαδικασιών προκειμένου να ξεπεραστεί το εμπόδιο της νόθου καταγωγής του ο Τζούλιο ανακηρύχθηκε Καρδινάλιος (29 Σεπτεμβρίου 1513). Μετά από αυτή την εκλογή ξεκίνησε μία περίοδος αναρρίχησης, η οποία του έφερε πλούτη αλλά και ένα σημαντικό ρόλο μέσα στην παπική πολιτική. Προκειμένου να συγκροτήσει μία συμμαχία με την Αγγλία, για να βοηθήσει τον Πάπα Λέοντα Ι΄ να αντισταθεί στις ηγεμονικές βλέψεις της Γαλλίας και της Ισπανίας, ανακηρύχθηκε καρδινάλιος προστάτης της Αγγλίας. Το κύριο χαρακτηριστικό της πολιτικής αυτής της περιόδου ήταν η αναζήτηση ισορροπίας μεταξύ των χριστιανών πριγκίπων και η εξαγγελία της Πέμπτης Λατερανής Συνόδου (1512-1517) κατά τη διάρκεια της οποίας ο Τζούλιο πολέμησε τις αιρέσεις. Αργότερα (9 Μαρτίου 1517) ανακηρύχθηκε καρδινάλιος της παπικής καγκελαρίας, θέση αυτή που του επέτρεψε να δοκιμάσει τις διπλωματικές του ικανότητες, δείχνοντας συμπεριφορά σοβαρή και φαινομενικά τουλάχιστον αδιάφθορη σε σχέση με την κοσμική και διεφθαρμένη συμπεριφορά του ξαδέρφου του. Ενώ έψαχνε να βρει τρόπο προκειμένου να διοργανώσει μία σταυροφορία ενάντια στους Τούρκους, την οποία ο Λέων Ι΄ θεωρούσε απαραίτητη, του παρουσιάστηκαν δύο προβλήματα: η διαμαρτυρία των οπαδών του Λουθηρανισμού, και η διαδοχή στην αυτοκρατορία που, μετά τον Μαξιμιλιανό Α΄, έπεσε στα χέρια του Καρόλου Ε΄, ήδη βασιλιά της Νάπολης. Με τον αιφνίδιο και πρόωρο θάνατο του πάπα Λέων Ι΄ (1 Δεκεμβρίου 1521) ο Τζούλιο επέστρεψε στην Ρώμη ήταν ευρύτατα αποδεκτό ότι θα τον διαδεχθεί ο ξάδελφος του Καρδινάλιος Τζούλιο, η Σύνοδος ωστόσο αποφάσισε ότι νέος πάπας θα είναι ο Ολλανδός υποψήφιος Πάπας Αδριανός ΣΤ΄.[11] Ο ιστορικός Πολ Στράδερν σημειώνει "είναι γνωστό ότι ο Καρδινάλιος Τζούλιο είχε εμπλακεί στις παπικές υποθέσεις του Λέων σε τόσο μεγάλο βαθμό που οι περισσότεροι του είχαν χρεώσει τα αρνητικά της παποσύνης. Ο Καρδινάλιος Τζούλιο ήταν επιπλέον σε αντίθεση με τον ξάδελφο του χαριτωμένος, έξυπνος και με καλό γούστο, παρόλα αυτά αντιτάχθηκαν στην εκλογή του".[11]
Οι εχθροί του κατάφεραν ωστόσο να υπερισχύσουν παρά το γεγονός ότι ο Καρδινάλιος Τζούλιο είχε υπό τον έλεγχο του το μεγαλύτερο μέρος των εκλεκτόρων.[12] Ο σημαντικότερος από αυτούς ήταν ο Καρδινάλιος από την Φλωρεντία Φραντσέσκο Σοντερίνι που είχαν μειωθεί τα προνόμια του από την Οικογένεια των Μεδίκων. Ο Καρδινάλιος Πομπέο Κολόννα ήταν επίσης ένας σημαντικός Ρωμαίος ευγενής που αντιτάχθηκε επειδή ήθελε να γίνει πάπας ο ίδιος. Στην Ρώμη επίσης υπήρχε μια ομάδα Γάλλων εκλεκτόρων οι οποίοι "δεν μπορούσαν να ξεχάσουν την προδοσία του Λέοντα στον βασιλιά τους".[11][12] Ο ίδιος ο Τζούλιο αναγνώρισε ότι υπήρχε μεγάλη δυσπιστία των Καρδιναλίων απέναντι του και πρότεινε ως νέο πάπα τον Ολλανδό Ανδριανό έναν βαθιά ασκητικό και θρησκευόμενο άνθρωπο που είχε διατελέσει δάσκαλος του αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄. Ο Τζούλιο θεωρούσε σίγουρο ότι θα τον απορρίψουν επειδή δεν ήταν Ιταλός και δεν είχε υψηλά αξιώματα στην εκκλησία. Οι σκέψεις αυτές αποδείχθηκαν εσφαλμένες γιατί ο Αδριανός ανακηρύχθηκε πραγματικά νέος πάπας ως Αδριανός ΣΤ΄.[11] Την περίοδο των 20 μηνών που ήταν πάπας ο Αδριανός ΣΤ΄ ο Καρδινάλιος Τζούλιο "ασκούσε τεράστια επιρροή επάνω του, σε βαθμό που οι υπόλοιποι Καρδινάλιοι ήταν στην αφάνεια".[12][13] Ο Τζούλιο μοίραζε τον χρόνο του ανάμεσα στο Παλάτι των Μεδίκων της Φλωρεντίας και το Ανάκτορο της Καγκελλαρίας στην Ρώμη, ζούσε σαν "προστάτης των γραμμάτων, των τεχνών και της μουσικής όπως όλοι οι Μέδικοι".[14] Οι φήμες (1522) έλεγαν ότι ο Καρδινάλιος Τζούλιο που δεν είχε διαδόχους σχεδίαζε να παραιτηθεί από την ηγεσία της Φλωρεντία. Μια ομάδα από συνωμότες, εχθροί της Οικογένειας των Μεδίκων σχεδίαζε να τον δολοφονήσει για να τοποθετήσει στην ηγεσία τον μεγάλο εχθρό τους Καρδινάλιο Φραντσέσκο Σοντερίνι.[9][15] Ο ίδιος ο Σοντερίνι έστειλε επιστολές τόσο στον πάπα Αδριανό Δ΄ όσο και στον βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκο Α΄, τους ζήτησε να καθαιρέσουν τον Τζούλιο και να επιτεθούν στους οπαδούς του στην Σικελία. Ο Αδριανός Δ΄ όχι μόνο δεν υπέκυψε στις πιέσεις αλλά φυλάκισε τον Σοντερίνι και αποκεφάλισε πολλούς οπαδούς του, ο Τζούλιο εξασφάλισε με αυτόν τον τρόπο την ηγεσία της Φλωρεντίας και την διαδοχή.[9][15] Την 3η Αυγούστου 1523 το διπλωματικό του έργο επιτεύχθηκε: επικυρώθηκε η συμμαχία μεταξύ του πάπα και του Καρόλου Ε΄. Έτσι λίγο αργότερα, το Σεπτέμβρη του 1523 με το θάνατο του Αδριανού ΣΤ΄, ο Τζούλιο έχοντας την υποστήριξη του αυτοκράτορα εκλέχθηκε ως ο νέος πάπας έπειτα από ένα Κονκλάβιο του Κολλέγιου των Καρδιναλίων που διήρκεσε 50 ημέρες. Στις 19 Νοεμβρίου 1523 πήρε το όνομα Κλήμης Ζ΄.
Με τον θάνατο του Αδριανού Δ΄ (14 Σεπτεμβρίου 1523) ο Καρδινάλιος Ιούλιος ξεπέρασε την αντίσταση του Γάλλου βασιλιά και τον διαδέχθηκε στην επόμενη Σύνοδο ως νέος πάπας με το όνομα Κλήμης Ζ΄ (19 Νοεμβρίου 1523).[16] Ο νέος πάπας είχε την φήμη ενός πονηρού διπλωμάτη στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, δεν είχε προβλέψει ωστόσο τους κινδύνους της Προτεσταντικής μεταρρύθμισης. Με την άνοδο του στον παπικό θρόνο ο Κλήμης Ζ΄ έστειλε τον αρχιεπίσκοπο της Κάπουα Νικόλαο φον Σένμπεργκ στους βασιλείς της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Αγγλίας με αίτημα να λήξει ο Ιταλικός Πόλεμος (1521–1526). Σε μια αναφορά του ο Πρωτονοτάριος Μαρίνο Καριτσιόλο προς τον αυτοκράτορα σημειώνει: "καθώς οι Τούρκοι επιθυμούσαν να κατακτήσουν όλα τα χριστιανικά κράτη το πρώτο του καθήκον ως πάπας ήταν να φέρει την ειρήνη μεταξύ τους, ήταν το μέγιστο ευσεβές καθήκον του σαν ο πρώτος άνδρας του χριστιανικού κόσμου".[17][18] Οι προσπάθειες αυτές δεν έφεραν τελικά δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.
Προσπάθησε να κρατήσει μια στάση ουδέτερη στη διαμάχη μεταξύ του Καρόλου Ε΄ και του Φραγκίσκου Α΄ της Γαλλίας για την επικράτηση του ενός ή του άλλου στην Ιταλία και στην Ευρώπη. Ο Κάρολος Ε΄ είχε πρόθεση να επαναφέρει την αυτοκρατορία εκσυγχρονίζοντας τη διοικητική της δομή και κάνοντας μία επεκτατική πολιτική, η οποία τον έφερνε σε προστριβή με τον βασιλιά της Γαλλίας. Ο Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας κατέκτησε σε Ιταλική εκστρατεία το Μιλάνο (1524), ο πάπας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αυτοκρατορική συμμαχία με τους Ισπανούς και να συμμαχήσει τον Ιανουάριο του 1525 με την Γαλλία και την Δημοκρατία της Βενετίας. Η Συνθήκη αυτή αναγνώριζε την Πάρμα και την Πιατσέντσα στα Παπικά Κράτη, την κυριαρχία των Μεδίκων στην Φλωρεντία και την ελεύθερη διέλευση των Γάλλων από την Νάπολη. Η πολιτική αυτή προκάλεσε πολλές εξεγέρσεις ανάμεσα στους παπικούς βαρόνους, ο Κλήμης Ζ΄ αναγκάστηκε να αλλάξει πάλι πολιτική και να ζητήσει την βοήθεια του αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄. Σε έναν μήνα ο Φραγκίσκος Α΄ συνετρίβη και αιχμαλωτίστηκε στην Μάχη της Παβίας (1525), ο Κλήμης Ζ΄ ενίσχυσε περισσότερο την συμμαχία του με τον Κάρολο Ε΄ υπογράφοντας Συνθήκη με τον αντιβασιλέα της Νεαπόλεως. Ο Κλήμης Ζ΄ ανησύχησε έντονα με τις φιλοδοξίες του αυτοκράτορα ειδικά όταν απελευθερώθηκε ο Φραγκίσκος Α΄ με την Συνθήκη της Μαδρίτης (1526), εισήλθε στην Συμμαχία του Κονιάκ, συμμετείχαν η Γαλλία, η Βενετία και ο Φραγκίσκος Β΄ Σφόρτσα του Μιλάνου. Ο Κλήμης Ζ΄ έστειλε επιστολή αγανάκτησης στον αυτοκράτορα Κάρολο Ε΄ στην οποία του γράφει ότι διοικεί τα πρόβατα του ως "λύκος" και όχι ως "τσοπάνης", συγκάλεσε Συμβούλιο για να λύσει το πρόβλημα του Λουθηρανισμού. Στα πρότυπα του ξαδέλφου του Λέων Ι΄ ο ίδιος ο Κλήμης Ζ΄ διόρισε συγγενείς και φίλους στις υψηλότερες θέσεις του κράτους του Βατικανού όπως Καρδινάλιους, αξιώματα και χρήματα. Ο Νεποτισμός του ήταν τόσο έντονος που με τον θάνατο του εισήλθαν μεταρρυθμιστικά μέτρα για να αποτρέψουν παρόμοια φαινόμενα.[19] Σε παπική βούλα (1529) ο Κλήμης Ζ΄ αναγκάστηκε παρά την εχθρότητα του να αναγνωρίσει τον Κάρολο Ε΄ και την Ισπανική αυτοκρατορία την ηγεμονία των νέων αποικιών της Αμερικής.[20][21]
Η αμφιταλαντευόμενη πολιτική του πάπα ερέθισε πολύ τους οπαδούς του αυτοκρατορικού στρατού, ο Καρδινάλιος Πομπέο Κολόννα λεηλάτησε τον Λόφο του Βατικανού και απέκτησε τον έλεγχο σε ολόκληρη την Ρώμη. Ο ταπεινωμένος πάπας δέχτηκε να παραδώσει τα Παπικά κράτη στον αυτοκράτορα Κάρολο Ε΄, ο Κολόνα προσποιήθηκε ότι συμφώνησε αλλά λίγο αργότερα πήγε στην Νάπολη και καθαίρεσε τον πιστό στον πάπα Καρδινάλιο. Ο θλιμμένος Κλήμη Ζ΄ δεν είχε πλέον καμιά άλλη επιλογή από το να συνεχίσει τις υπηρεσίες του στον Γαλλικό στρατό. Σε λίγο ο πάπας δέχτηκε το τελικό πλήγμα αφού ο Αλφόνσος Α΄ των Έστε εξόπλισε σημαντικά τον αυτοκρατορικό στρατό τον οποίο διοικούσε ο Κάρολος Γ΄ της Βουρβόνης, έφτασε και κατέλαβε την Ρώμη χωρίς αντίσταση. Ο Κάρολος Γ΄ πέθανε από ατύχημα στην διάρκεια της πολιορκίας, ο απλήρωτος και διψασμένος για λάφυρα στρατός του δεν είχε κανένας να τον συγκρατήσει, ξεκίνησε την μεγάλη λεηλασία της Ρώμης (6 Μάϊου 1527). Ακολούθησε μεγάλος αριθμός από φόνους, βιασμούς και λεηλασίες, η πλούσια Ρώμη της Αναγέννησης καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Ο απελπισμένος πάπας αναγκάστηκε να παραδοθεί και να καταφύγει στο Καστέλ Σαντ'Άντζελο, πλήρωσε ένα ποσό 400.000 Δουκάτων για να μην τον εκτελέσουν. Με συνθήκη που ακολούθησε η Πάρμα, η Πιατσέντσα και η Μόντενα παραχωρήθηκαν στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι Βενετοί με την σειρά τους κατέλαβαν την Τσέρβια και την Ραβέννα.
Ο Κλήμης Ζ΄ παρέμεινε φυλακισμένος για 6 μήνες στο Καστέλ Σαντ'Άντζελο δραπέτευσε κατόπιν μεταμφιεσμένος σε μικροπωλητή, κατέφυγε στο Ορβιέτο και κατόπιν στο Βιτέρμπο, τον Αύγουστο του 1528 επέστρεψε στην Ρώμη, την βρήκε ακατοίκητη και εντελώς λεηλατημένη. Οι εχθροί των Μεδίκων στην Φλωρεντία βρήκαν την ίδια εποχή την μεγάλη ευκαιρία να διώξουν όλη την οικογένεια από την πόλη. Τον Ιούνιο του 1529 ακολούθησε η "Ειρήνη της Βαρκελόνης" με την οποία ο πάπας έκλεισε ειρήνη με τον Κάρολο Ε΄. Ο πάπας κέρδισε μερικές πόλεις και η Οικογένεια των Μεδίκων επέστρεψε στην Φλωρεντία, ο ίδιος ο Κλήμης Ζ΄ παρέμεινε μέχρι τον θάνατο του στην θέση του πάπα ως υποτελής του Καρόλου Ε΄. Τα τελευταία χρόνια προσπάθησε να πείσει τον αυτοκράτορα να γίνει σκληρός απέναντι στην νέα αίρεση του Λουθηρανισμού και να αποτρέψει νέα Σύνοδο. Την εποχή της εξάμηνης φυλάκισης του ο Κλήμης Ζ΄ άφησε μακριά γενειάδα σε ένδειξη πένθους για την λεηλασία της Ρώμης. Η πράξη αυτή ήταν αντίθετη στους εκκλησιαστικούς κανόνες αλλά ο ίδιος έφερε σαν υπόδειγμα την γενειάδα του πάπα Ιούλιου Β΄ που άφησε για 9 μήνες όταν έχασε την Μπολόνια (1511).[22] Ο Κλήμης Ζ΄ κράτησε την γενειάδα μέχρι τον θάνατο του και την συνέχισαν και οι διάδοχοι του.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
