From Wikipedia, the free encyclopedia
Το φλιτζάνι είναι δοχείο ανοιχτό στο επάνω μέρος, που χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση, έκχυση ή πόση υγρών. Αν και χρησιμοποιείται κυρίως για υγρά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για αποθήκευση στερεών προς έκχυση (π.χ. ζάχαρη, αλεύρι, δημητριακά, αλάτι).[1][2] Τα φλιτζάνια κατασκευάζονται από γυαλί, μέταλλο, πορσελάνη,[3] πηλό, ξύλο, πέτρα, κόκαλο, πολυστυρένιο, πλαστικό, αλουμίνιο ή άλλα υλικά και συνήθως έχουν μία ή δύο λαβές. Τα φλιτζάνια χρησιμοποιούνται για πόση σε ένα ευρύ φάσμα πολιτισμών και κοινωνικών τάξεων,[4] ενώ διαφορετικά είδη φλιτζανιών χρησιμοποιούνται συνήθως για διαφορετικά υγρά ή σε διαφορετικές περιστάσεις.[5][6] Τα μεγαλύτερα και ψηλότερα φλιτζάνια λέγονται και κούπες.
.jpg)
Τα φλιτζάνια χρησιμοποιούνταν πριν από την καταγραφή τους στην ιστορία, καθώς έχουν βρεθεί σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλο τον κόσμο. Τα προϊστορικά φλιτζάνια κατασκευάζονταν μερικές φορές από κοχύλια και κούφιες πέτρες.[7]
Στην αρχαία Μεσοποταμία, κατασκευάζονταν φλιτζάνια για διάφορους σκοπούς, ίσως και για μεταφορά και κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.[8]
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χρησιμοποιούσε φλιτζάνια σε όλη την Ευρώπη, με αξιοσημείωτα παραδείγματα όπως ασημένια φλιτζάνια στην Ουαλία και ένα γυάλινο φλιτζάνι που αλλάζει χρώματα στην αρχαία Θράκη.[9][10] Στην Αγγλία, έχουν ανακαλυφθεί φλιτζάνια που χρονολογούνται από αρκετές χιλιάδες χρόνια, όπως το 3.700 ετών περίπου Rillaton Gold Cup. Τα φλιτζάνια χρησιμοποιήθηκαν στην Αμερική αρκετούς αιώνες πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων.[11]
Δεδομένου ότι τα φλιτζάνια αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εστίασης από αμνημονεύτων χρόνων, έχουν γίνει πολύτιμο μέρος της ανθρώπινης κουλτούρας. Το σχήμα ή η εικόνα ενός φλιτζανιού διαφέρουν στους ανθρώπινους πολιτισμούς.
Ιστορικά, οι μονάρχες ανησυχούσαν ότι θα δολοφονηθούν μέσω δηλητηρίασης. Για να αποφύγουν αυτήν την κατάληξη, χρησιμοποιούσαν συχνά προσωπικά φλιτζάνια, τα οποία φυλούσαν φρουροί.
Οι αρχαίες ελληνικές θρησκευτικές πρακτικές περιλάμβαναν τις σπονδές. Το ρυτό ήταν ένα φλιτζάνι που χρησιμοποιούνταν σε αυτές τις τελετές.
Η μεζούρα, μια προσαρμογή ενός απλού φλιτζανιού, είναι ένα συνηθισμένο σύνεργο μαγειρικής που χρησιμοποιείται τουλάχιστον από τους ρωμαϊκούς χρόνους. Εκτός από δοχεία πόσης, μεγάλα φλιτζάνια, που λέγονται και κούπες, χρησιμοποιούνται και ως εναλλακτικά σκεύη αντί για μπολ ή βαθιά πιάτα, ειδικά για σούπα. Υπάρχουν συνταγές για το μαγείρεμα διαφόρων πιάτων μέσα σε φλιτζάνι στο φούρνο μικροκυμάτων.[12][13][14]
Η χρήση του φλιτζανιού για να πιει κάτι αποτελεί σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη ενός μωρού. Συνιστάται τα παιδιά να μεταβαίνουν από το μπιμπερό σε φλιτζάνι μεταξύ έξι μηνών και ενός έτους.[15][16] Τα φλιτζάνια για μωρά είναι συνήθως φτιαγμένα από πλαστικό ή άλλο αύθραυστο υλικό.
Στον ανεπτυγμένο κόσμο, συχνά μοιράζονται φλιτζάνια για διαφημιστικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, μια εταιρεία μπορεί να μοιράσει φλιτζάνια με το λογότυπό της σε μια εμπορική έκθεση ή μια πόλη μπορεί να μοιράσει φλιτζάνια με συνθήματα που προωθούν την ανακύκλωση. Υπάρχουν εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες εκτύπωσης πάνω σε φλιτζάνια.[17][18]
Τα ονόματα διαφορετικών ειδών φλιτζανιών διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή ή/και τη χρήση.
Ενώ θεωρητικά, τα περισσότερα φλιτζάνια είναι κατάλληλα για κάθε πόσιμο υγρό, τα ζεστά ροφήματα όπως τσάι σερβίρονται γενικά είτε σε κούπες είτε σε φλιτζάνια τσαγιού από πορσελάνη. Αντίστοιχα, υπάρχουν φλιτζάνια ειδικά για διαφορετικά είδη καφέ.
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
