Υπουργείο Προεδρίας Κυβερνήσεως

Το Υπουργείο Προεδρίας Κυβερνήσεως (μεταπολιτευτικά, στη δημοτική: Υπουργείο Προεδρίας της Κυβέρνησης) της ελληνικής κυβέρνησης υπήρχε από το 1954 έως το 1973 και ξανά από το 1975 μέχρι το 1995. Αποτελούσε το σημαντικότερο υπουργείο της μεταπολεμικής Ελλάδας και σχεδόν πάντα ήταν είτε πρώτο στην ιεραρχία, είτε δεύτερο πίσω από το Υπουργείο Συντονισμού.

Αποστολή

Αποστολή και αρμοδιότητά του ήταν η εποπτεία διάφορων υπηρεσιών και οργανισμών (ετερόκλητων μεταξύ τους) που είχαν υπαχθεί άμεσα στην προεδρία της κυβέρνησης (δηλαδή, στον πρωθυπουργό). Επειδή στη μεταπολεμική Ελλάδα το γραφείο του πρωθυπουργού ήταν ολιγομελές και πολιτικά (αλλά και νομικά) ανίσχυρο (κάτι που άλλαξε το 1981 με την έλευση στην εξουσία του Ανδρέα Παπανδρέου), το Υπουργείο Προεδρίας λειτουργούσε, κατά κάποιον τρόπο, ως το προσωπικό επιτελείο του πρωθυπουργού. Ο εκάστοτε υπουργός Προεδρίας αποτελούσε πρόσωπο μεγάλης ισχύος στην κυβέρνηση, και συνήθως της απόλυτης εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού. Χαρακτηριστικά, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε χρησιμοποιήσει σε αυτή την θέση τον Κωστή Στεφανόπουλο και τον Γεώργιο Ράλλη, ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου τον Μένιο Κουτσόγιωργα και τον Αναστάσιο Πεπονή.

Εποπτευόμενοι φορείς

Ανάμεσα στους οργανισμούς και τις υπηρεσίες (ετερόκλητοι μεταξύ τους) που επόπτευε το Υπουργείο Προεδρίας συγκαταλέγονταν:^[1]

• η Γενική Διεύθυνση Δημοσίας Διοικήσεως, υπεύθυνη για την οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης σε εθνικό επίπεδο (η τοπική αυτοδιοίκηση ανήκε στο Υπουργείο Εσωτερικών)

• η περιβόητη μετεμφυλιακά Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ)

• η ΕΡΤ, η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών και γενικά τα ΜΜΕ

• η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, αργότερα Υφυπουργείο Αθλητισμού

• η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς

• ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) και γενικά η τουριστική πολιτική

• το Ελεγκτικό Συνέδριο

• το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους

• η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Υπουργοί Προεδρίας στη μεταπολίτευση

Όνομα	Έναρξη Θητείας	Λήξη Θητείας	Πολιτικό Κόμμα	Σημειώσεις
Γεώργιος Ράλλης	2 Ιανουαρίου 1975	28 Νοεμβρίου 1977	Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1974	Σύσταση του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως
Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος	28 Νοεμβρίου 1977	10 Μαΐου 1980	Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1977
	10 Μαΐου 1980	17 Σεπτεμβρίου 1981	Κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη 1980	Βουλευτικές Εκλογές 1981
Μένιος Κουτσόγιωργας	21 Οκτωβρίου 1981	17 Ιανουαρίου 1984	Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1981
Απόστολος Λάζαρης	17 Ιανουαρίου 1984	5 Ιουνίου 1985		Κυβέρνηση Α. Παπανδρέου (1981)
	5 Ιουνίου 1985	26 Ιουλίου 1985	Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1985
Άκης Τσοχατζόπουλος	26 Ιουλίου 1985	5 Φεβρουαρίου 1987
Απόστολος Κακλαμάνης	5 Φεβρουαρίου 1987	18 Νοεμβρίου 1988
Μένιος Κουτσόγιωργας	18 Νοεμβρίου 1988	16 Μαρτίου 1989		Ύστερα από την παραίτηση του Μένιου Κουτσόγιωργα και για το διάστημα από 16 έως 17 Μαρτίου, καθήκοντα Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης άσκησε ο αναπληρωτής υπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης Δημήτρης Μαρούδας.
Αναστάσιος Πεπονής	17 Μαρτίου 1989	2 Ιουλίου 1989
Αθανάσιος Κανελλόπουλος	2 Ιουλίου 1989	12 Οκτωβρίου 1989	Κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη 1989
Νικόλαος Θέμελης	12 Οκτωβρίου 1989	23 Νοεμβρίου 1989	Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Γρίβα 1989	Βουλευτικές εκλογές Νοεμβρίου 1989
	23 Νοεμβρίου 1989	11 Απριλίου 1990	Οικουμενική κυβέρνηση Ξενοφώντα Ζολώτα 1989
Μιλτιάδης Έβερτ	11 Απριλίου 1990	31 Οκτωβρίου 1991	Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη 1990
Σωτήρης Κούβελας	31 Οκτωβρίου 1991	13 Οκτωβρίου 1993
Αναστάσιος Πεπονής	13 Οκτωβρίου 1993	28 Δεκεμβρίου 1994	Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1993
Ιωάννης Ποττάκης	28 Δεκεμβρίου 1994	15 Σεπτεμβρίου 1995

Σημειώνεται ότι κατά την περίοδο της θητείας του αναφερόταν ως υπουργός Προεδρίας και ο τότε πραξικοπηματίας Γεώργιος Παπαδόπουλος, για τη θέση που είχε ως «Υπουργός παρά τη Προεδρία της Κυβερνήσεως» στην Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967. Στην επόμενη, επίσης δικτατορική Κυβέρνηση Γεωργίου Παπαδόπουλου 1967, είχε ορκιστεί ως πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργός Εθνικής Αμύνης και «Προεδρίας Κυβερνήσεως».

Αναφορές

1. Kevin Featherstone, Dimitris Papadimitriou, Prime Ministers in Greece: the Paradox of Power, σελίδα67