Remove ads
Ο Τζον Χέρσελ (αγγλικά: John Herschel, 7 Μαρτίου 1792 – 11 Μαΐου 1871) ήταν Άγγλος αστρονόμος και μαθηματικός, γιος του εξίσου διάσημου αστρονόμου Ουίλλιαμ Χέρσελ. Ο Τζον Χέρσελ εισήγαγε τη χρήση του συστήματος της Ιουλιανής ημέρας στην αστρονομία και συνεισέφερε σημαντικά στη βελτίωση της φωτογραφίας (κυανοτυπία). Δικοί του είναι οι φωτογραφικοί όροι «φωτογραφία», «αρνητικό» και «θετικό». Χρίσθηκε ιππότης του Βασιλικού Γκελφικού Τάγματος του Αννοβέρου (1831), βαρονέτος του Ηνωμένου Βασιλείου (1838) και εταίρος και ένας εκ των ιδρυτών της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας.
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Remove ads
Τα πρώτα χρόνια
Ο Τζον Φρέντερικ Ουίλλιαμ Χέρσελ γεννήθηκε στο Σλάου του Μπέρκσιρ. Ήταν το μοναχοπαίδι του γερμανικής καταγωγής αστρονόμου Ουίλλιαμ Χέρσελ και της Μαίρυ Πιτ (το γένος Μπώλντουιν), καθώς και ανιψιός της αστρονόμου Κάρολαϊν Χέρσελ.
Σπούδασε στο Κολέγιο Ήτον και στο Κολλέγιο του Αγίου Ιωάννη (St. John's College) του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ. Αποφοίτησε πρώτος στη μαθηματική εξέταση "tripos" ("senior wrangler") το 1813. Ως φοιτητής συνδέθηκε με φιλία με τους μαθηματικούς Τσαρλς Μπάμπατζ και Τζορτζ Πήκοκ. Ασχολήθηκε για πρώτη φορά με την αστρονομία το 1816, όταν κατασκεύασε ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 18 ιντσών και εστιακής αποστάσεως 6,1 μέτρων. Ανάμεσα στο 1821 και το 1823 επανεξέτασε μαζί με τον Τζέημς Σάουθ τον κατάλογο διπλών αστέρων που είχε συντάξει ο πατέρας του. Για την εργασία αυτή τιμήθηκε το 1826 με το χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (το οποίο ξανακέρδισε το 1836).
Εκτός από τα δύο χρυσά μετάλλια της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (της οποία ήταν συνιδρυτής το 1820 και τρεις φορές πρόεδρος), είχε τιμηθεί και με το Μετάλλιο Lalande του Γαλλικού Ινστιτούτου (1825), το βραβείο Κόπλεϋ της Βασιλικής Εταιρείας (1821, 1847) και το Βασιλικό Μετάλλιο (1836, 1840), καθώς και με τον τίτλο του ιππότη του Βασιλικού Γκελφικού Τάγματος του Αννοβέρου (1831).
Στη Νότιο Αφρική
Το 1833 ο Τζον Χέρσελ ταξίδεψε στη Νότιο Αφρική μαζί με το προαναφερθέν τηλεσκόπιο του, με σκοπό να συντάξει κατάλογο των αστέρων, των νεφελωμάτων και των άλλων ουράνιων σωμάτων του Νότου, που είναι αόρατα από την Ευρώπη, ως συμπλήρωση και επέκταση της επισκοπήσεως του βόρειου ημισφαιρίου του ουρανού που είχε αναλάβει αρχικώς ο πατέρας του και κατόπιν ο ίδιος ο Τζον. Κατέπλευσε στο Κέιπ Τάουν στις 15 Ιανουαρίου 1834. Ανάμεσα στις άλλες παρατηρήσεις του εκείνη την εποχή ήταν και η επιστροφή του Κομήτης του Χάλλεϋ. Πέρα από το αστρονομικό του έργο, αυτό το μακρινό ταξίδι έδωσε στον Χέρσελ μια ανάσα από τις πιέσεις που δεχόταν στο Λονδίνο, όπου ήταν ένας από τους πλέον περιζήτητους επιστήμονες. Στη Νότιο Αφρική επιδόθηκε σε ποικιλία επιστημονικών ερευνών, ελεύθερος από μια αίσθηση υποχρεώσεων προς κάποια επιστημονικά προγράμματα, και θυμόταν αυτή την περίοδο ως την «ευτυχέστερη, πιθανότατα, της ζωής» του.
Με κίνητρο τις ιδέες του βαθμιαίου σχηματισμού της μορφής του τοπίου που διάβασε στις «Αρχές Γεωλογίας» του Τσαρλς Λάιελ, του έγραψε σχολιάζοντας και καλώντας για μια έρευνα των φυσικών αρχών που κρύβονται πίσω από το «μυστήριο των μυστηρίων», το πώς δηλαδή σχηματίσθηκαν τα διάφορα είδη ζωής. Υιοθετώντας μια άποψη για βαθμιαία ανάπτυξη, επιχειρηματολόγησε υπέρ της θεωρήσεως των ημερών της Βιβλικής Δημιουργίας ως εκτεινομένων σε δισεκατομμύρια χρόνια. Το γράμμα αυτό κυκλοφόρησε ευρύτερα, και ο Μπάμπατζ ενσωμάτωσε αποσπάσματά του σε έργο του.
Το 1835 η αμερικανική εφημερίδα New York Sun έγραψε μία σειρά σατιρικών άρθρων που είναι σήμερα γνωστά ως η «Μεγάλη Απάτη της Σελήνης», με δηλώσεις ψευδώς αποδιδόμενες στον Τζον Χέρσελ σχετικώς με δήθεν ανακαλύψεις ζώων που ζούσαν στη Σελήνη και που περιελάμβαναν φτερωτά ανθρωποειδή παρόμοια με νυχτερίδες.
Όταν το πλοίο Μπηγκλ έπιασε στο Κέιπ Τάουν, ο πλοίαρχος του Ρόμπερτ ΦιτςΡόυ και ο νεαρός τότε φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος επισκέφθηκαν τον Τζον Χέρσελ, στις 3 Ιουνίου 1836. Αργότερα, ο Δαρβίνος θα επηρεαζόταν από τις απόψεις του αστρονόμου καθώς ανέπτυσσε τη θεωρία της εξέλιξης: Στις πρώτες κιόλας γραμμές του διασημότερου έργου του «Η καταγωγή των ειδών» γράφει πως η πρόθεσή του είναι να ρίξει «λίγο φως στην προέλευση των ειδών — αυτό το μυστήριο των μυστηρίων, όπως έχει αποκληθεί από ένα εκ των μεγίστων φιλοσόφων μας», αναφερόμενος στον Τζον Χέρσελ.
Επιστροφή στο Λονδίνο
Ο Χέρσελ επέστρεψε στην Αγγλία το 1838, χρίστηκε βαρονέτος και εξέδωσε το "Results of Astronomical Observations made at the Cape of Good Hope" («Αποτελέσματα αστρονομικών παρατηρήσεων από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας» το 1847. Σε αυτό το έργο πρότεινε και τα ονόματα που έχουν σήμερα οι επτά δορυφόροι του Κρόνου που ήταν τότε γνωστοί: Μίμας, Εγκέλαδος, Τηθύς, Διώνη, Ρέα, Τιτάνας και Ιαπετός. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1852, πρότεινε επίσης τα ονόματα που φέρουν σήμερα οι 4 μεγαλύτεροι δορυφόροι του Ουρανού, ερανιζόμενος από το έργο «Τρικυμία» του Σαίξπηρ: Άριελ, Ουμβριήλ, Τιτάνια και Όμπερον.
Ο Τζον Χέρσελ έγραψε και άλλα έργα, όπως το "Outlines of Astronomy" («Αστρονομίας περίγραμμα»,1849), "General Catalogue of 10,300 Multiple and Double Stars" («Γενικός κατάλογος 10.300 πολλαπλών και διπλών αστέρων», εκδόθηκε μεταθανάτια), «Οικείες διαλέξεις επί επιστημονικών θεμάτων» και "General Catalogue of Nebulae and Clusters" («Γενικός κατάλογος νεφελωμάτων και σμηνών»).
Οικογένεια
Παντρεύτηκε την εξαδέλφη του, Μάργκαρετ Μπρόντι Στιούαρτ (1810 - 1884), και απέκτησε δώδεκα παιδιά:
- Κάρολαϊν Εμίλια Μαίρυ (1830 - 1909), παντρεύτηκε τον Αλεξάντερ Χάμιλτον-Γκόρντον, στρατιωτικό και πολιτικό.
- Ιζαμπέλλα (1831 - 1893).
- Ουίλλιαμ Τζέημς (1833 - 1017), 2ος Βαρονέτος Χέρσελ, αξιωματικός της Βρετανικής Ινδίας.
- Μάργκαρετ Λουίζα (1834 - 1861), καλλιτέχνης.
- Αλεξάντερ Στιούαρτ (1836 - 1907), αστρονόμος και φυσικός.
- Τζον (1837 - 1921), στρατιωτικός μηχανικός και αστρονόμος.
- Μαρία Σοφία (1839 - 1929).
- Αμίλια (1841 - 1926), παντρεύτηκε τον σερ Τόμας Φράνσις Ουέηντ, διπλωμάτη και σινολόγο.
- Τζούλια (1842 - 1933), παντρεύτηκε το λοχαγό (μετέπειτα ναύαρχο) Τζον Μακλήαρ.
- Ματίλντα Ρόουζ (1844 - 1914), καλλιτέχνης.
- Φρανσίσκα (1846 - 1932).
- Κόνστανς Ανν (1855 - 1939), επιστήμων, μαθηματικός, λέκτωρ των φυσικών επιστημών του Κολλεγίου Γκίρτον στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και συγγραφέας της βιογραφίας της οικογένειας Χέρσελ.
Θάνατος
Απεβίωσε το 1871 σε ηλικία 79 ετών στο Κόλλινγκγουντ κοντά στο Χώκχερστ του Κεντ. Μετά την κηδεία του, που έγινε με δημόσια δαπάνη, η σορός του τάφηκε στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Προς τιμή του Τζον Χέρσελ, έλαβαν το όνομά του η Νήσος Χέρσελ του Αρκτικού Ωκεανού, βόρεια του Γιούκον, και ο κρατήρας J. Herschel της Σελήνης.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads