Ο Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν[1][2][Σημ. 1] (αγγλικά: J. R. R. Tolkien, πλήρες όνομα Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν, αγγλικά: John Ronald Reuel Tolkien, 3 Ιανουαρίου 1892 - 2 Σεπτεμβρίου 1973) ήταν Άγγλος φιλόλογος, συγγραφέας, ποιητής και ακαδημαϊκός, σήμερα ιδιαίτερα γνωστός ως ο συγγραφέας των ακόλουθων έργων φανταστικής λογοτεχνίας: Χόμπιτ, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών (τρεις τόμοι) (και τα δύο βρίσκονται στη λίστα: Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα). και Το Σιλμαρίλλιον.
| Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν | |
|---|---|
 | |
| Όνομα | Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν |
| Γέννηση | Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν 3 Ιανουαρίου 1892 Μπλουμφοντέιν, Ελεύθερο Κράτος της Οράγγης, Νότια Αφρική |
| Θάνατος | 2 Σεπτεμβρίου 1973 (81 ετών) Μπόρνμουθ, Αγγλία |
| Κοιμητήριο | Κοιμητήριο Γουλβερκοτ, Οξφόρδη, Αγγλία |
| Επάγγελμα/ ιδιότητες | Συγγραφέας, ποιητής, φιλόλογος, ακαδημαϊκός |
| Γλώσσα | αγγλικά |
| Εθνικότητα |  Βρετανική |
| Εθνότητα | Αγγλική |
| Υπηκοότητα | Βρετανική |
| Σχολές φοίτησης | Κολλέγιο Έξετερ, Οξφόρδη |
| Είδη | Φαντασία, High fantasy, μεταφράσεις, κριτική |
| Αξιοσημείωτα έργα | Το Χόμπιτ, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, Σιλμαρίλλιον, Tree and Leaf, Roverandom, Οι Περιπέτειες του Τομ Μπόμπαντιλ και Beowulf: The Monsters and the Critics |
| Σύζυγος(οι) | Ήντιθ Μπράτ (1916 - το θάνατο της,1971) |
| Τέκνα | Τζον Φράνσις Μάικλ Χίλαρι Κρίστοφερ Τζον Πρισίλια Ανν |
| Υπογραφή |  |
| http://www.tolkien.co.uk/ | |
 Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα | |
| δεδομένα () | |
Από το 1925 ως το 1945 δίδαξε την αγγλοσαξονική γλώσσα και από το 1945 έως το 1959 δίδαξε αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.[5] Υπήρξε για ένα διάστημα στενός φίλος του Κ.Σ. Λιούις. Ήταν και οι δυο μέλη μιας άτυπης ομάδας λογοτεχνικών συζητήσεων, γνωστής ως Inklings, η οποία συναντιόταν σε παμπ της Οξφόρδης κατά τις δεκαετίες 1930 και 1940.[6] Στις 28 Μαρτίου 1972 στέφθηκε Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄.
Μετά τον θάνατο του, ο γιος του, Κρίστοφερ Τόλκιν (Christopher Tolkien), δημοσίευσε μια σειρά από έργα, βασισμένα στις εκτενείς σημειώσεις και τα αδημοσίευτα χειρόγραφα του πατέρα του, συμπεριλαμβανομένου του Σιλμαρίλλιον και του Ατελείωτες Ιστορίες. Τα βιβλία αυτά, μαζί με το Χόμπιτ και το Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, δημιουργούν ένα σώμα παραμυθιών, ποιημάτων, φανταστικών ιστοριών και επινοημένων γλωσσών, που διαδραματίζονται σε έναν φανταστικό κόσμο επινόησης του συγγραφέα και ονομάζεται Άρντα (Arda) και τη Μέση-Γη (Middle-Earth), που βρίσκεται σε αυτήν. Στον κόσμο αυτόν, που θυμίζει τη Μεσαιωνική Ευρώπη, υπάρχει η μαγεία, καθώς και άλλες φυλές πέρα από τους ανθρώπους, και μυθικά πλάσματα όπως ξωτικά και δράκοι. Μεταξύ του 1951 και 1955, ο Τόλκιν χρησιμοποίησε τον όρο legendarium για να αναφερθεί σε όλο το φανταστικό σύμπαν που δημιούργησε μέσα από τα γραπτά του.[7]
Αν και υπήρχαν και άλλοι συγγραφείς που έγραψαν έργα φαντασίας πριν από τον Τόλκιν,[8] η μεγάλη επιτυχία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και του Χόμπιτ οδήγησαν σε μία πρωτοφανή αναγέννηση του είδους, καθιστώντας το πολύ δημοφιλές. Αυτό κατέστησε τον Τόλκιν, ευρέως γνωστό, ως τον «πατέρα» της μοντέρνας φανταστικής λογοτεχνίας [9][10][11] —ή, πιο συγκεκριμένα, της υψηλής φαντασίας (high fantasy).[12] Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Το 2008, η βρετανική εφημερίδα The Times, τον κατέταξε 6ο σε μία λίστα με τους «50 κορυφαίους Βρετανούς συγγραφείς από το 1945».[13] Το αμερικανικό περιοδικό Forbes τον κατέταξε ως τον 5ο πιο κερδοφόρο «διάσημο μετά θάνατον» το 2009.[14]
Βιογραφία
Καταγωγή γονέων
Οι περισσότεροι από τους προγόνους του Τόλκιν, από την πλευρά του πατέρα του, ήταν τεχνίτες. Η οικογένεια Τόλκιν είχε τις ρίζες της στην Κάτω Σαξονία, αλλά ζούσε στην Αγγλία ήδη από τον 18ο αιώνα.[15] Το επίθετο Τόλκιν προήλθε από τη Γερμανική λέξη tollkühn, που σημαίνει «απερίσκεπτος».[16] Αρκετές οικογένειες με το επίθετο Τόλκιν ή άλλες παραλλαγές του, ζουν στη βορειοδυτική Γερμανία, κυρίως στην Κάτω Σαξονία και στο Αμβούργο.[17][18] Ένας Γερμανός συγγραφέας πρότεινε πως, το επίθετο Τόλκιν, είναι πιο πιθανό να προέρχεται από το χωριό Τόλκινεν (Tolkynen), κοντά στο Ράστενμπουργκ, στην Ανατολική Πρωσία (που τώρα βρίσκεται στη βορειοανατολική Πολωνία), αν και το χωριό βρίσκεται μακριά από την Κάτω Σαξονία. Το όνομα προέρχεται από την πλέον νεκρή Παλαιά Πρωσική γλώσσα.[19][20]
Παιδικά χρόνια
- Νότια Αφρική
Ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν, πρωτότοκος γιος του Άρθουρ Ρούελ Τόλκιν και της συζύγου του Μέιμπελ Σάφιλντ, γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1892 στο Μπλουμφοντέιν, την τότε πρωτεύουσα του Ελεύθερου Κράτους της Οράγγης (Orange Free State), που σήμερα είναι τμήμα της Νότιας Αφρικής. Η οικογένεια βρισκόταν στη Νότια Αφρική λόγω μιας θέσης, στην τοπική τράπεζα, που είχε προσφερθεί στον Άρθουρ· την οποία θεώρησε ευκαιρία. Το ζευγάρι παντρεύτηκε στη Νότια Αφρική το 1891. Το 1894 γεννήθηκε ο πρώτος αδελφός του Ρόναλντ, ο Χίλαρι (Hilary).[21]
Είναι αξιοσημείωτο, επίσης, ένα περιστατικό που συνέβη στον Ρόναλντ, στο Μπλουμφοντέιν: είχε μόλις αρχίσει να περπατάει, όταν τον δάγκωσε μια ταραντούλα. Αυτό το γεγονός, πιθανώς, πολύ αργότερα, να γέννησε τη Σέλομπ και την Ουνγκόλιαντ. Ο Τόλκιν, ωστόσο, ως ενήλικας, δεν είχε κάποιο μίσος για τις αράχνες, μάλιστα, είχε και θολές αναμνήσεις για εκείνο το συμβάν. Ένα άλλο περιστατικό, που συνέβη στην παιδική του ηλικία και που αναστάτωσε τη μητέρα του, ήταν όταν ένας νεαρός υπηρέτης της οικογένειας Τόλκιν, ο Άιζακ, τον οδήγησε στο χωριό του, ώστε να επιδείξει στους συγχωριανούς του, ένα λευκό και όμορφο μωρό· επιστρέφοντας το το επόμενο πρωί.[22] Μάλιστα, ο Άιζακ, που εκτιμούσε τόσο τους Τόλκιν, έδωσε στο ένα από τα δύο του παιδιά το όνομα του Άρθουρ: Άιζακ Τόλκιν Άρθουρ.[23]
- Αγγλία
Όταν ήταν τριών ετών, ο Τόλκιν, πήγε στην Αγγλία με τη μητέρα του και τον αδελφό του. Αυτό έμελλε να εξελιχθεί σε μακρά οικογενειακή παραμονή. Ο πατέρας του, ωστόσο, έχασε τη ζωή του στη Νότια Αφρική, εξαιτίας ρευματικού πυρετού, πριν προλάβει, μάλιστα, να τους συναντήσει.[24] Αυτό το γεγονός, άφησε την οικογένεια χωρίς εισόδημα, έτσι η μητέρα του Τόλκιν, τον πήρε για να ζήσουν με τους γονείς της στο Μπέρμιγχαμ.[25] Λίγο μετά, το 1896, μετακόμισαν στο Σέιρχολ (σημερινό Γκριν Χολ) και, στη συνέχεια, σε ένα χωριό το Γουορστερσάιρ, το οποίο αργότερα προσαρτήθηκε στο Μπέρμιγχαμ.[26] Του άρεσε πολύ να εξερευνά τις γύρω περιοχές, οι οποίες αργότερα θα του εμπνεύσουν σκηνές στα βιβλία του, όπως το αγρόκτημα της θείας του, Τζέιν, Μπαγκ Εντ, το όνομα του οποίου χρησιμοποίησε στα έργα του.[27]
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του Ρόναλντ στο Μπλουμφοντέιν, είχαν ως αποτέλεσμα η αγγλική εξοχή να του φανεί παράδεισος, όπως δήλωσε ο ίδιος στη διάσημη συνέντευξη του, το 1971:[28]
Αν το πρώτο σου χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ένας καχεκτικός ευκάλυπτος, και αν συνήθως σε βασανίζει η ζέστη και η άμμος — τότε... ακριβώς στην ηλικία που η φαντασία σου αρχίζει να αναπτύσσεται, το να βρεθείς ξαφνικά σε ένα ήρεμο χωριό του Γουορικσάιρ, θεωρώ πως σου γεννά μια ιδιαίτερη αγάπη για την ύπαιθρο της Κεντρικής Αγγλίας, κύρια χαρακτηριστικά της οποίας είναι τα όμορφα βότσαλα οι φτελιές, τα ήσυχα ποταμάκια κλ.π., και ασφαλώς οι άνθρωποί της.
Η Μέιμπελ Τόλκιν δίδαξε και τα δυο της παιδιά η ίδια, και ο Ρόναλντ, όπως τον αποκαλούσαν στην οικογένεια, ήταν καλός μαθητής.[29] Εκείνη του έμαθε πολλά πράγματα για τη βοτανική και αυτό τον έκανε να φροντίζει και να αγαπά τη φύση. Ως νέος, ο Τόλκιν, αρεσκόταν να ζωγραφίζει τοπία και δέντρα. Παρόλα αυτά, τα αγαπημένα του μαθήματα ήταν εκείνα που αφορούσαν τις γλώσσες. Μάλιστα η μητέρα του τού είχε μάθει κάποια βασικά πράγματα σχετικά με τη λατινική γλώσσα.[30]
Ο Τόλκιν, μόλις τεσσάρων ετών, μπορούσε να διαβάζει, ενώ λίγο αργότερα έμαθε και να γράφει. Η μητέρα του τού επέτρεπε να διαβάζει πολλά βιβλία. Ωστόσο, βιβλία όπως το Κυνήγι του θησαυρού και το Ο αυλητής του Χαμελίν, δεν του άρεσαν, ενώ για το Οι Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, του Λιούις Κάρολ, σκεφτόταν πως είναι «διασκεδαστικό αλλά ενοχλητικό». Εκείνος, από την άλλη, προτιμούσε ιστορίες σχετικά με τους Ινδιάνους, αλλά και φανταστικά έργα του Τζορτζ ΜακΝτόναλντ.[31] Επιπλέον, τα παραμύθια του Άντριου Λανγκ, ήταν πολύ σημαντικά για εκείνον, καθώς, όπως φαίνεται, στα μετέπειτα κείμενά του, η επιρροή τους ήταν εμφανής.[32]
Η Μέιμπελ Τόλκιν, παρά τις αντιδράσεις τις Βαπτιστικής οικογένειάς της, περιήλθε στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία το 1900.[33] Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, η οικογένειά της, να σταματήσει οποιαδήποτε οικονομική υποστήριξη προς αυτήν. Η μητέρα του Τόλκιν πέθανε το 1904, όταν εκείνος ήταν, μόλις, 12 ετών. Η Μέιμπελ πέθανε από οξύ διαβήτη στο Ρέντναλ, στη φάρμα Fern, την οποία και νοίκιαζε. Ήταν σχεδόν 34 ετών, όσο περίπου δηλαδή άντεχαν χωρίς θεραπεία, εκείνη την εποχή, οι άνθρωποι που είχαν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 — η ινσουλίνη θα ανακαλυφθεί περίπου δυο δεκαετίες αργότερα. Η Μέιμπελ Σέφιλντ Τόλκιν (Mabel Suffield Tolkien) βρίσκεται θαμμένη στο κοιμητήριο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας του Αγίου Πέτρου, στο Μπρόμσγκροουβ, του Γουορστερσάιρ.[34] Ο Τόλκιν, εννέα χρόνια μετά το θάνατό της, έγραψε:[35]
Η αγαπητή μου μητέρα ήταν, πράγματι, ένας μάρτυρας, ο Θεός δε δίνει σε όλους τους ανθρώπους, τόσο εύκολα τα μεγάλα δώρα Του, όπως έκανε σε εμένα και τον Χίλαρι, δίνοντάς μας τη μητέρα μας, η οποία με πολύ μόχθο και πολλά προβλήματα, διασφάλισε σε εμάς την πίστη μας.
Πριν από τον θάνατό της, η Μέιμπελ, είχε αναθέσει την κηδεμονία των γιων της, στο στενό φίλο και πνευματικό της,[36] Φράνσις Μόργκαν (Fr. Francis Xavier Morgan), έναν Καθολικό ιερέα από το Μπέρμιγχαμ, ο οποίος ανέλαβε να τους αναθρέψει σαν καλούς Καθολικούς. Στην αρχή, ωστόσο, ο πατέρας Φράνσις δεν ήταν σε θέση να τους φιλοξενήσει, διότι στο Παρεκκλήσιο του Ετζεμπάστον, είχαν καταλύσει αγόρια από το Δημόσιο Σχολείο του Παρεκκλησίου. Έτσι, στη συνέχεια, τα δύο αδέλφια τα ανέλαβε ο θείους τους, Λόρενς Τόλκιν, όπου έμενε στο Κινγκς Νόρτον. Τα αδέλφια πήγαιναν σχολείο με το τρένο. Κατόπιν, ο Φράνσις σκέφτηκε, τελικά, την καλύτερη λύση: έδωσε τα δύο αδέλφια στην Μπία, η οποία είχε μείνει άτεκνη και χήρα, από τον Γουίλ, τον αδελφό της Μέιμπελ. Η Μπία, όπως λέγανε τη θεία τους, λοιπόν, δέχτηκε να τα φιλοξενήσει έναντι 4 λιρών και 16 σελινιών το μήνα. Η Μπία, λόγω χηρείας, τελικά, αποδείχτηκε ιδιότροπη και δεν ενδιαφερόταν ουδόλως για τα δύο ορφανά.[37] Σε μια επιστολή του, ο Τόλκιν, το 1965, στον υιό του Μάικλ, θυμήθηκε την επιρροή που του άσκησε ο κηδεμόνας του, Φράνσις Μόργκαν:[38]
[Ο Μόργκαν] ήταν ένας ευγενής και συντηρητικός Ουαλοϊσπανός, και που φαίνεται να επαληθεύει ακριβώς την υπάρχουσα για αυτούς φήμη. Ήταν —και δεν ήταν όμως. Καταρχάς, από αυτόν έμαθα τι σημαίνει φιλανθρωπία και αμνησικακία και, γνωρίζοντας αυτές τις αρετές, με έβγαλε από το 'φιλελεύθερο' σκοτάδι στο οποίο προερχόμουν, καθώς ήξερα πιο πολλά για ανούσια πράγματα, όπως τον μύθο της Bloody Mery, παρά για τη Μητέρα του Ιησού Χριστού —την οποία την είχα ακούσει μόνο μέχρι τότε ως μια κακιά λατρεία των Ρωμανών.
Μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο Τόλκιν, μεγάλωσε στην περιοχή του Μπέρμιγχαμ, το Ετζμπάστον, και παρακολούθησε μαθήματα στο King Edward's School και, αργότερα, στο St. Philip's School. Το 1903, κέρδισε μια υποτροφία του Ιδρύματος και επέστρεψε στο King Edward's School. Ενώ ήταν μαθητής εκεί, ο Τόλκιν ήταν ένας από τους δόκιμους του Σώματος Εκπαίδευσης Αξιωματικών του σχολείου. Έτσι βοήθησε στον σχηματισμό της παρέλασης, που θα γινόταν το 1910, προς τιμήν του Γεωργίου Ε΄, ο οποίος θα παραλάμβανε το στέμμα του. Όπως πολλοί δόκιμοι από το σχολείο του, έτσι και ο Τόλκιν, τοποθετήθηκε, έξω από τις πύλες των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ.[39]
Στο Ετζμπάστον, ο Τόλκιν, έζησε στη σκιά του Perrott's Folly και του Βικτωριανής εποχής πύργου ύδρευσης, του Ετζμπάστον, το σκηνικό αυτό ενδέχεται να έχει επηρεάσει τις εικόνες των σκοτεινών πύργων μέσα τα έργα του.[40][41] Μια άλλη ισχυρή επιρροή για εκείνον ήταν οι ρομαντικές ζωγραφιές του Έντουαρντ Μπερν - Τζόουνς και των Προραφαηλιτών: το Μουσείο Birmingham Art Gallery είχε μια μεγάλη συλλογή των έργων τους, σε δημόσια έκθεση.[42]
Νεανικά χρόνια
Ενόσω βρισκόταν ακόμα στα προεφηβικά του χρόνια, ο Τόλκιν, είχε έρθει για πρώτη φορά σε επαφή με την κατασκευή γλωσσών, καθώς τα ξαδέλφια του, Μέρι και Μάρτζορι Ίνγκλεντον, είχαν εφεύρει τη γλώσσα «Ανιμάλικ» (Animalic).[Σημ. 2] Εκείνη την περίοδο, ο Τόλκιν, διδασκόταν λατινικά και αγγλοσαξονικά. Το ενδιαφέρον, όμως, για αυτή τη γλώσσα πέρασε αλλά ο Μέρι και κάποιοι άλλοι, συμπεριλαμβανομένου και του Τόλκιν, δημιούργησαν κι άλλη γλώσσα, μια πολύπλοκη αυτή τη φορά, που την ονόμασαν «Νέβμπος» (Nevbosh). Η επόμενη γλώσσα με την οποία ασχολήθηκε, τη Νάφαριν, τυγχάνει να είναι δική του δημιουργία.[45][46]
Το 1911, όσο ήταν ακόμα στο King Edward's School, ο Τόλκιν και τρεις φίλοι του, ο Ρομπ Γκίλσον, ο Τζόφρυ Μπέιτς Σμιθ και ο Κρίστοφερ Ουάισμαν, δημιούργησαν μια «μυστική» λέσχη, που την ονόμασαν T.C.B.S. (Tea Club and Barrovian Society) κι αναφερόντουσαν στην αγάπη τους να καταναλώνουν τσάι στο Barrow's Stores, κοντά στο σχολείο τους, καθώς και, κρυφά, στη βιβλιοθήκη του σχολείου.[47][48] Όταν τελείωσαν το σχολείο, κράτησαν επαφή τα μέλη της «λέσχης» και τον Δεκέμβριο του 1914, κανόνισαν συνάντηση στο Λονδίνο, στο σπίτι του Ουάισμαν. Τα αποτελέσματα για τον Τόλκιν, αυτής της συνάντησης, ενίσχυσαν την αφοσίωσή του στη συγγραφή ποίησης.
Στην απογραφή που έγινε, το 1911, στην Αγγλία και την Ουαλία, ο Τόλκιν φαίνεται να κατοικεί στο Έτζμπαστον,[49] στην οδό 4 Highfield και ως επάγγελμα αναφέρεται ότι ήταν μαθητής. Επίσης, συζούσε με τον αδελφό του τον Χίλαρι, ο οποίος, όπως αναφέρει η απογραφή, ήταν υπάλληλος εμπορικού υλικού.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το 1911, ο Τόλκιν, πήγε για καλοκαιρινές διακοπές στην Ελβετία. Αυτό το ταξίδι θα το αναπολήσει, έντονα, σε μια επιστολή του, το 1968,[39] σημειώνοντας ότι το ταξίδι του Μπίλμπο στα Ομιχλώδη Βουνά (Misty Mountains) βασίζεται σε δικές του περιπέτειες καθώς η ομάδα του, που αποτελούνταν από 12 άτομα, πεζοπόρησε από το Ίντερλακεν στο Λοφτερμπρούνεν και σε κατασκήνωση του Μορέιν, πέρα από το Μούρεν. Η ομάδα, διέσχισε το Klein μέχρι το Grinde και συνέχισε, διασχίζοντας το Gross ως το Meiringen. Κατόπιν, ακολούθησε η πορεία από το Grimsel και μέσω του υψηλού Valai ως το brig στο Aletsch glacier και το Zermatt.[50]
Τον Οκτώβριο του 1911, ο Τόλκιν, ξεκίνησε να φοιτά στο Exeter College, της Οξφόρδης. Αρχικά, ξεκίνησε με Κλασικές σπουδές, όμως στην πορεία άλλαξε κατεύθυνση και, το 1913, συνέχισε με Αγγλική φιλολογία και Λογοτεχνία. Το 1915, αποφοίτησε με άριστα στις τελικές εξετάσεις.[51]
Προσωπική ζωή
Ο Τόλκιν, σε ηλικία 16 ετών, συναντήθηκε με την Ήντιθ Μέρι Μπρατ, που ήταν 3 χρόνια μεγαλύτερή του, όταν αυτός και ο αδελφός του, ο Χίλαρι, μετακόμισαν στο οικοτροφείο, όπου η Ήντιθ ζούσε. Ο Χάμφρεϊ Κάρπεντερ αναφέρει:[52]
- «Ο Ρόναλντ και η Ήντιθ, σύχναζαν σε τεϊοποτεία του Μπέρμιγχαμ, ειδικότερα σε ένα, που είχε μπαλκόνι με θέα τον πεζόδρομο. Εκεί, λοιπόν, καθόντουσαν και πετάγανε κυβάκια ζάχαρης στα καπέλα των περαστικών, αλλά μόλις το βάζο άδειαζε, άλλαζαν τραπέζι... Με αυτά τα δύο άτομα, αυτής της προσωπικότητας, ήταν σίγουρο πως το ειδύλλιο θα άνθιζε. Ήταν και οι δύο ορφανοί και είχαν ανάγκη από αγάπη, και βρήκαν, ότι μπορούσε να τη δώσει ο ένας στον άλλο. Κατά τη διάρκεια του θέρους, του 1909, αποφάσισαν ότι είναι και ερωτευμένοι.»
Ο κηδεμόνας του Τόλκιν, Μόργκαν, βλέποντας την Ήντιθ σαν πειρασμό του Τόλκιν από τα μαθήματά του και τρομοκρατημένος από το γεγονός ότι, ο νεαρός προστατευόμενός του, είχε συνάψει σχέσεις με μια Προτεστάντισσα, του απαγόρευσε να τη συναντά, να της μιλά ή, ακόμα, και να της γράφει γράμματα, ωσότου φτάσει 21 ετών. Ο Τόλκιν δέχτηκε και τήρησε κατά γράμμα την απαγόρευση,[53] με μια πρόωρη αλλά αξιοσημείωτη εξαίρεση, στην οποία ο Μόργκαν βασίστηκε, για να τον απειλήσει ότι θα «τερματίσει πρόωρα» την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.[54]
Ο Ρόναλντ, το βράδυ των 21 γενεθλίων του, έστειλε γράμμα στην Ήντιθ, δηλώνοντάς της ότι την αγαπά κι ότι θέλει να την παντρευτεί. Η Ήντιθ, όμως, του απάντησε ότι είχε αρραβωνιαστεί με έναν άλλον άντρα, κι αυτό γιατί πίστεψε πως την είχε ξεχάσει. Τελικά, οι δύο τους συναντιούνται κάτω από μια σιδηροδρομική οδογέφυρα, αναρριπίζοντας τον έρωτά τους. Κατόπιν, η Ήντιθ επιστρέφει το δαχτυλίδι αρραβώνων της και ανακοινώνει πως θα παντρευτεί τον Τόλκιν.[55] Με «μισή καρδία» η Ήντιθ, ανακοινώνει επίσης, ότι κατόπιν της επιμονής του Ρόναλντ, θα ασπαστεί τον καθολικισμό. Ο σπιτονοικοκύρης της, καθώς ήταν ένθερμος Προτεστάντης, εξαγριώθηκε τόσο πολύ με την απόφασή της αυτή, που την έδιωξε από το σπίτι αφότου, βεβαία, εκείνη βρήκε αλλού κατάλυμα.[56]
Η Ήντιθ Μέρι Μπράντ και ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν αρραβωνιάστηκαν, επισήμως, τον Ιανουάριο του 1914, στο Μπέρμιγχαμ, και παντρεύτηκαν στις 22 Μαρτίου 1916, στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, της Παναγίας του Ευαγγελισμού, στο Γουόργουικ.[57]
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
Η Αγγλία έκανε την είσοδό της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1914, στο πλευρό της Γαλλίας και της Ρωσίας (Τριπλή Συνεννόηση).[58] Ο Πόλεμος ξεσπάει και αναστατώνει τη μέχρι τότε ήρεμη ζωή του Τόλκιν. Οι συγγενείς του Τόλκιν εξεπλάγησαν όταν εκείνος δεν εντάχθηκε εθελοντικά αμέσως στον Βρετανικό Στρατό. Αντί αυτού, ο Τόλκιν, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα, το οποίο καθυστερούσε την ένταξή του στον στρατό, μέχρι να παραλάβει το πτυχίο του, τον Ιούλιο του 1915. Παρόλα αυτά, υπηρέτησε στους Τυφεκιοφόρους του Λάνκασάιρ ως Ανθυπολοχαγός, αφού πρώτα εκπαιδεύτηκε, για 11 μήνες, στο 13ο Τάγμα (Εφέδρων), στο Cannock Chase, του Στάφορντσαιρ.[59] Σε μια επιστολή του προς την Ήντιθ έγραψε με παράπονο:[60]
Οι Κύριοι σπανίζουν μεταξύ των ιεραρχικά ανωτέρων σου, ακόμα και τα ανθρώπινα όντα είναι, πράγματι, σπάνια.
Κατόπιν, ο Τόλκιν, μεταφέρθηκε στο 11ο Τάγμα (Υποστηρίξεως), με τη Βρετανική εξερευνητική δύναμη και έφτασαν στη Γαλλία, στις 4 Ιουνίου 1916. Η αποχώρηση του από την Αγγλία έγινε σε ένα μεταγωγικό, στο οποίο εμπνεύστηκε ένα ποίημά του, το Lonely Isle.[61] Ο Τόλκιν έγραψε αργότερα:[62]
Οι νεοσύλλεκτοι αξιωματικοί πέφτανε 12 σε κάθε λεπτό. Βεβαίως, το να βρίσκομαι χωριστά από τη γυναίκα μου... ήταν κι αυτό σαν το θάνατο.
- Γαλλία
Στις 5 Ιουνίου του 1916, ο Τόλκιν, αποβιβάστηκε με ένα μεταγωγικό στο Καλαί, σε ένα ολονύχτιο ταξίδι. Ο Τόλκιν, όπως και άλλοι στρατιώτες, φτάσανε για πρώτη φορά εκεί πέρα και, στη συνέχεια, στάλθηκαν στη Βρετανική Εξερευνητική Δύναμη, που ειχε τη βάση της στο Έταπλε.
Στις 7 Ιουνίου, ο Τόλκιν, πληροφορήθηκε ότι του ανατέθηκε το πόστου του Αξιωματικού Σημάτων, στο 11η Τάγμα των Τυφεκιοφόρων του Λάνκασιρ,[63] το οποίο είχε αποδεκατστεί από τη σφοδρή Μάχη του Βίμι Ριντζ. Παράλληλα, ο Τόλκιν, πέφτει σε πλήξη, καθώς βρισκόταν σε αναμονή για μετάθεση.
Για να περάσει, λοιπόν, την ώρα του, ξεκίνησε να γράφει το ποίημα The Lonely Isle, το οποίο, εμφανώς, εμπνεύστηκε από το ταξίδι του στη θάλασσα, προς το Καλαί. Ο Τόλκιν, προκειμένου να αποφύγει τη λογοκρισία, που υπήρχε στις ταχυδρομικές επιστολές, από τον Βρετανικό Στρατό, ξεκίνησε να αναπτύσσει έναν κώδικα με τελείες, ώστε να πληροφορεί την Ήντιθ για τις θέσεις του.[64]
Ο ανθυπολοχαγός Τόλκιν, έφυγε από το Έταπλε στις 27 Ιουνίου του 1916 και εντάχθηκε στη νέα του μονάδα στο Ρουμπεπρέ, κοντά στο Αμιάν.[65]
Ο Τόλκιν βρέθηκε να διοικεί και να στρατολογεί άνδρες από την περιοχή του Λανκασίρ, που οι περισσότεροι εξ αυτών ασχολούνταν με την εξόρυξη, την άλεση και την ύφανση.[66]
Σύμφωνα με τον Τζων Γκαρθ, ο Τόλκιν αισθάνθηκε ότι "αυτοί οι εργάτες ήταν οικείοι του, αλλά βάσει του στρατιωτικού πρωτοκόλλου, δεν μπορούσε να αναπτύξει δεσμούς φιλίας με αυτούς τους ανθρώπους. Αντίθετα, θα έπρεπε να του πειθαρχήσει και να αναλάβει την εκπαίδευσή τους, αλλά και να λογοκρίνει τις επιστολές τους. Και ει δυνατόν, να τους εμπνεύσει αγάπη και αφοσίωση".[67]
Ο Τόλκιν, αργότερα, με είπε με οδυρμό ότι ''η πιο ακατάλληλη δουλειά για τον κάθε άνθρωπο... είναι να διευθύνει τους άλλους ανθρώπους. Ούτε μία στο εκατομμύριο δεν είναι κατάλληλο κάτι τέτοιο, ειδικότερα για αυτούς επιζητούν ευκαιρίες.[67]
- Η μάχη του Σομμ
Μετά την εκπαίδευση του, ως Αξιωματικός Ασυρματιστής, ο Τόλκιν, κατέφθασε στο Σομμ. Ευρέθη όπισθεν της γραμμής του Bouzincourt και συμμετείχε στην επίθεση στο Schwaben Redoubt και στη Λειψία. Σύμφωνα, με τα απομνημονεύματα του Αιδεσιμότατου Μέρβυν Σ. Έβερς:[68]
«Σε κάποια από τις περιπτώσεις, πέρασα τη νύχτα με τον Αξιωματικό, που ήταν υπεύθυνος για τα πολυβόλα στην Ταξιαρχία, και με έναν Αξιωματικό Ασυρματιστή, σε ένα από τα κατειλημμένα γερμανικά χαρακώματα ... Ξαπλώσαμε σε πολύ άβολο μέρος, ελπίζοντας ότι θα μας πάρει ο ύπνος τη νύχτα, αλλά δε συνέβη έτσι. Με το που ξαπλώσαμε, «ορδές» ψειρών, εμφανίστηκαν. Έτσι κι εμείς κατευθυνθήκαμε αμέσως στον Ιατρό, ο οποίος ήταν κι αυτός εκεί στα χαρακώματα, με τον εξοπλισμό του, και μας έδωσε μια αλοιφή, για την οποία μας βεβαίωσε ότι θα κρατούσε μακρυά αυτά τα «κτήνη». Αλειφθήκαμε, παντού, με αυτό και ξαπλώσαμε πάλι, έχοντας μεγαλύτερες προσδοκίες αυτή τη φορά, αλλά δε συνέβη έτσι, επειδή, αντί να τα αποθαρρύνει, φάνηκε να αποτελεί έναν είδος «μεζέ» για αυτούς, τους μικρούς ζητιάνους, των οποίων η όρεξη, για συμπόσιο, επανήλθε δριμύτερη.»
Τις ώρες της μάχης, το μυαλό του Τόλκιν πήγαινε συνεχώς στην Ήντιθ. Φοβόταν ότι ανά πάσα στιγμή θα χτυπούσαν την πόρτα της και θα της ανακοίνωναν πως είναι χήρα. Για να αποφευχθεί η Ταχυδρομική Λογοκρισία του Βρετανικού Στρατού, οι Τόλκιν, ανέπτυξαν ένα μυστικό κώδικα για τις επιστολές του, που θα έστελνε πίσω στο σπίτι. Με τη χρήση, λοιπόν, του κώδικα, ο Τόλκιν, μπορούσε να ενημερώνει την Ήντιθ για τις κινήσεις του στο χάρτη, στο Δυτικό Μέτωπο.
Στις 27 Οκτωβρίου 1916, ενόσω το Τάγμα του πραγματοποιούσε επίθεση στο Regina Trench, ο Τόλκιν προσβλήθηκε με τον πυρετό των χαρακωμάτων, μια ασθένεια που προήλθε από τις ψείρες και η οποία ήταν κοινή για τα χαρακώματα. Κατόπιν, ο Τόλκιν, μεταφέρθηκε στην Αγγλία, στις 8 Νοεμβρίου 1916.[69] Πολλοί όμως από τους πιο αγαπημένους του φίλους, δεν είχαν την ίδια τύχη και σκοτώθηκαν σε εκείνον τον Πόλεμο. Μεταξύ των οποίων και μέλη του T.C.B.S., όπως ο Ρομπ Γκίμπσον, που σκοτώθηκε την πρώτη μέρα στο Σομμ, ενώ ηγούνταν τους άντρες του στην επίθεση του Beaumont Hamel. Ο φίλος του και μέλος του T.C.B.S., Τζόφρυ Σμιθ, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της ίδιας μάχης από το Γερμανικό πυροβολικό, καθώς μια οβίδα προσγειώθηκε στο σταθμό πρώτων βοηθειών. Μετά την επιστροφή του Τόλκιν στην Αγγλία, το Τάγμα του, είχε σχεδόν εξαλειφθεί.
Ο Τόλκιν, πιθανώς, να είχε διαπράξει αυτοκτονία, αλλά υπέφερε από διάφορα προβλήματα υγείας και τον μετακινούσαν συχνά από τα πεδία των μαχών.[70]
- Επαναπατρισμός
Ο Τόλκιν, καταπονημένος και αδυνατισμένος, πέρασε το υπόλοιπο της θητείας του στα νοσοκομεία και στη φρουρά, που κρινόταν ακατάλληλος, λόγω υγείας.[71][72]
Κατά τη διάκρεια της αποθεραπείας του, κι ενώ διέμενε σε ένα αγρόκτημα στο Λιττλ Χόλυγουντ του Στάφορντσιρ, ξεκίνησε να δουλεύει σε κάτι, το οποίο ονόμασε Το Βιβλίο των Χαμένων Ιστοριών, ξεκινώντας με την Πτώση της Γκοντόλλιν. Καθόλη τη διάρκεια του 1917 και του 1918, η ασθένεια του δεν τον εγκατέλειψε, όμως είχε αναρρώσει αρκετά, ώστε να μπορεί να κάνει την υπηρεσία του στο σπίτι, ενώ προήχθει και στον βαθμό του Ανθυπασπιστή. Ήταν, επίσης, και η εποχή που η Ήντιθ γέννησε το πρώτο τους παιδί τον Τζων Φράνσις Ρόιελ Τόλκιν. Σε ένα γράμμα, το 1941 προς τον γιο του Μάικλ, περιέγραψε, ο Τόλκιν, αυτά τα γεγονότα:[73]
«...(έμεινε έγκυος και κυοφορούσε στη διάρκεια της χρονιάς της πείνας, το 1917 και της μεγάλης επιχείρησης των γερμανικών υποβρυχίων) την περίοδο της Μάχης του Καμπρέ, τότε που το τέλος του πολέμου φαινόταν τόσο μακρινό όσο και τώρα.»
Όταν, αργότερα, τον τοποθέτησαν στο Κίνγκστον απόν Χαλ, αυτός και η Ήντιθ πήγανε για περπάτημα μέσα στο δάσος, κοντά στην περιοχή του Ρους, τότε η εκείνη ξεκίνησε να του χορεύει σε ένα ξέφωτο, ανάμεσα σε ανθισμένα φυτά. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, το 1971, ο Τόλκιν θυμάται:[74]
«Πότε δεν αποκάλεσα την Ήντιθ Λούθιεν — αλλά αυτή ήταν η πηγή της ιστιρίας που, αργότερα, αποτέλεσε το κύριο μέρος του Σιλμαρίλλιον. Αρχικά την εμπνεύστηκα σ' ένα μικρό ξέφωτος του δάσους, γεμάτο ανθισμένα κώνεια, στο Ρους Γιόρκσάιρ (όπου ήμουν επικεφαλής ενός προκεχωρημένου φυλακίου της Φρουρας Χάμπερ το 1917 και τα είχε καταφέρει να είναι για λίγο μαζί μου). Τοτε τα μαλλιά της ήταν κατάμαυρα κορακίσια, η επιδερμίδα της αψεγάδιαστη και τα μάτια της πιο λαμπερά απ' ό,τι τα έχεις δει ποτέ σου. Μπορούσε να τραγουδά — και να χορεύει. Αλλά η ιστορία τελείωσε κι απέμεινα εγώ, και εγώ δεν μπορώ να παρακαλέσω τον ανένδοτο Μάντος.»
Αυτό το περιστατικό ενέπνευσε τη συνάντηση του Μπέρεν και Λούθιεν.[75]
Ακαδημαϊκή και συγγραφική καριέρα
Μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η πρώτη δουλειά του Τόλκιν, ως πολίτης πλέον, ήταν στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης, όπου κυρίως εργαζόταν στην ιστορία και στην ετυμολογία λέξεων γερμανικής προέλευσης, ξεκινώντας με το γράμμα W.[76] Το 1920, έγινε ο νεότερος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, αφού ανέλαβε τη θέση του Ρίντερ (ακαδημαϊκός βαθμός) της αγγλικής γλώσσας.[77] Ενώ βρισκόταν στο Λιντς, δημιούργησε Ένα Λεξικό της Μέσης Αγγλικής και μία έκδοση ορισμών του Σερ Γκανιάν και ο Πράσινος Ιππότης, μαζί με τον Ε.Β. Γκόρντον —και οι δυο δουλέψαν πολλές δεκαετίες ως ακαδημαϊκοί. Ωστόσο, μετέφρασε το Σερ Γκανιάν, το Pearl και το Σερ Όρφεο. Το 1925, επέστρεψε στην Οξφόρδη, ως καθηγητής της Αγγλοσαξονικής, στο Κολλέγιο Πέμπροκ.
Κατά την παραμονή του στο Κολλέγιο του Πέμπροκ ο Τόλκιν συνέγραψε το Χόμπιτ, και τους δύο πρώτους τόμους του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, ενώ ζούσε στη Νόρθμουρ Ρόουντ 20, στη Βόρεια Οξφόρδη στο σπίτι, (το 2002 τοποθετήθηκε Blue plaque στο σπίτι όπου διέμενε εκεί).
- Μπέογουλφ
Στις αρχές του 1920, ο Τόλκιν, δεσμεύθηκε να ξεκινήσει τη μετάφραση του Μπέογουλφ, τελειώνοντάς την, μάλιστα, το 1926. Έργο που, όμως, ποτέ δε δημοσίευσε. Παρόλα αυτά, το έργο αυτό επεξεργάστηκε και εξεδόθη, το 2014, δηλαδή σχεδόν 40 χρόνια μετά τον θάνατο του Τόλκιν και 90 χρόνια, αφού το ολοκλήρωσε.[78]
Δέκα χρόνια μετά την ολοκλήρωση της μετάφρασης, ο Τόλκιν, έδωσε μία άκρως αναγνωρισμένη διάλεξη, έργο που ονομάστηκε Beowulf: The Monsters and the Critics, το οποίο επηρέασε τους κατοπινούς μελετητές του Μπέογουλφ.[79] Ο Λούις Ι. Νίκολσον, δήλωσε ότι το άρθρο που έγραψε ο Τόλκιν είναι «ευρέως αναγνωρίσιμο ως καταλύτης στην κριτική του Μπέογουλφ», σημειώνοντας ότι καθιέρωσε την υπεροχή της ποιητικής φύσης του έργου, παρά τα αμιγώς γλωσσολογικά του στοιχεία.[80] Οι λόγιοι της εποχής, επέκριναν το έργο Μπέογουλφ, καθώς υποστήριζαν ότι πρόκειται πιο πολύ για ένα παιδαριώδες ανάγνωσμα και μάχες με τέρατα, παρά ένα ποίημα με μία ρεαλιστική απεικόνιση φυλετικών μαχών. Ο Τόλκιν διαφώνησε σε αυτό, λέγοντας ότι το ποίημα αναφέρεται, γενικότερα, στη μοίρα του ανθρώπου παρά στις φυλετικές μάχες, συμπληρώνοντας ότι τα τέρατα ήταν απαραίτητα για το ποίημα.[81]
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και θάνατος
Η συνέχεια της ιστορίας του έπους φαντασίας Άρχοντα των Δαχτυλιδιών όμως διακόπηκε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που ξέσπασε και επηρέασε για μια ακόμα φορά τα γραπτά του Τόλκιν. Το βιβλίο ολοκληρώθηκε τελικά σε 12 χρόνια. Λίγο μετά την έκδοση του έργου του, ο Τόλκιν παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο για να μείνει μαζί με την αγαπημένη του Ήντιθ στην παραθαλάσσια πόλη Μπόρνμουθ.
Το 1971 και μετά το θάνατο της γυναίκας του, επέστρεψε στην Οξφόρδη, κοντά στα παιδιά του. Απεβίωσε δύο χρόνια αργότερα, λόγω μιας καλπάζουσας ασθένειας, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1973, σε ηλικία 81 ετών. Ο τάφος του βρίσκεται δίπλα σε αυτόν της συζύγου του, στο κοιμητήριο της Οξφόρδης. Εκεί, εκτός από το κανονικό τους όνομα, αναγράφονται και τα ονόματα των μυθικών ηρώων του, Μπέρεν και Λούθιεν.
Το μεγάλο μυθολογικό έργο του, το Σιλμαρίλλιον, εκδόθηκε μετά το θάνατό του, αφού συγκεντρώθηκε και επεξεργάστηκε από τον μικρότερο γιο του, τον Κρίστοφερ Τόλκιν.
Απόψεις
.jpg)
Ο Τόλκιν ήταν πιστός ρωμαιοκαθολικός χριστιανός και μάλλον μετριοπαθής συντηρητικός στις θρησκευτικές και πολιτικές απόψεις του. Το 1943 έγραψε:[82]
«Οι πολιτικές απόψεις μου κλίνουν ολοένα και περισσότερο προς την Αναρχία (με τη φιλοσοφική έννοια του όρου, που σημαίνει κατάργηση του ελέγχου και όχι γεννειαφόροι βομβιστές) –ή προς την μη-συνταγματική μοναρχία» (Επιστολές, αρ. 52, προς τον Κρίστοφερ Τόλκιν, 29 Νοεμβρίου 1943).
Απεχθανόταν έντονα τις παρενέργειες της εκβιομηχάνισης, θεωρώντας ότι καταστρέφουν την αγγλική ύπαιθρο και τον απλό τρόπο ζωής. Τα περισσότερα χρόνια της ενήλικης ζωής του περιφρονούσε τα αυτοκίνητα και προτιμούσε να κινείται με ποδήλατο.[83] Αυτή η στάση αποτυπώνεται και στο έργο του, ιδιαίτερα στην απεικόνιση της αναγκαστικής «εκβιομηχάνισης» του Σάιρ στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών.
Πολλοί σχολιαστές, έχουν σημειώσει την ύπαρξη πιθανών συσχετισμών ανάμεσα σε γεγονότα της ζωής του και το θρύλο της Μέσης Γης. Είπαν μάλιστα ότι ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» φαίνεται πως παριστάνει την Αγγλία κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Ωστόσο ο ίδιος απέρριψε κατηγορηματικά αυτή την άποψη, δηλώνοντας, στον πρόλογό του της δεύτερης έκδοσης του βιβλίου, ότι το έργο του είναι καθαρώς αλληγορικό. Στο θέμα αυτό επανήλθε εκτεταμένα στο δοκίμιό του «Περί των παραμυθιών» (1947), όπου υποστηρίζει ότι τα παραμύθια είναι τόσο εύστοχα, επειδή διαθέτουν εσωτερική συγκρότηση και ταυτόχρονα λένε αλήθειες για την πραγματικότητα. Καταλήγει μάλιστα λέγοντας ότι και ο Χριστιανισμός διαθέτει εσωτερική συγκρότηση λέγοντας ταυτόχρονα την αλήθεια για την πραγματικότητα.[84]
Η πίστη του Τόλκιν στις θεμελιώδεις αλήθειες του χριστιανισμού έχει οδηγήσει τους σχολιαστές του να εντοπίζουν χριστιανικά θέματα στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Και ο ίδιος, παρ’ ότι διαφωνούσε με τη χρήση άμεσων θρησκευτικών αναφορών στα «Χρονικά της Νάρνια», του Κ.Σ. Λιούις, έγραψε ότι η σκηνή στο Βουνό του Χαμού, στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», παραπέμπει στην προσευχή του Χριστού στο Όρος των Ελαιών (Επιστολές, αρ. 181).
Στο ποίημά του «Μυθοποιΐα», που το έγραψε έπειτα από μια συζήτησή του στις 19 Σεπτεμβρίου του 1931 με τον Κ.Σ. Λιούις και τον Χιούγκο Ντάισον, υποστηρίζει τη μυθοποιία σαν μια δημιουργική τέχνη σχετική με τις θεμελιώδεις αλήθειες −θέμα, που αποτέλεσε το κύριο αντικείμενο των συζητήσεων στους Inklings.
Θρησκεία
Η ένθερμη πίστη του Τόλκιν ήταν δεδομένη έως το τέλος της ζωής του και υπήρξε σημαντικός παράγοντας για τη μεταστροφή του έως τότε άθεου Κ.Σ. Λιούις στον χριστιανισμό, παρ’ όλο που ο Λιούις προτίμησε την Αγγλικανική Εκκλησία αντί της Ρωμαιοκαθολικής.[85]
Σύμφωνα με τον εγγονό του, Σάιμον Τόλκιν, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Τόλκιν είχε απογοητευτεί από ορισμένες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στη λειτουργία, έπειτα από τη Δεύτερη Βατικάνεια Σύνοδο (1962-1965). Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι διαφωνούσε με τη μετάφραση της λειτουργίας από τα λατινικά στα αγγλικά (Tolkien, Simon «My Grandfather».The Mail on Sunday. 23 Φεβρουαρίου 2003).
Η ρωμαιοκαθολική θεολογία και λογοτεχνία έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση της δημιουργικής φαντασίας του Τόλκιν, όπως το παραδέχτηκε και ο ίδιος:
Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών είναι φυσικά ένα έργο βαθύτατα θρησκευτικό και ρωμαιοκαθολικό. Στην αρχή κάπως ασυνείδητα, αλλά εντελώς συνειδητά κατά την αναθεώρησή του. Γι’ αυτό το λόγο δεν έβαλα σε αυτό τον φανταστικό κόσμο, ή και αφαίρεσα, κάθε αναφορά σε συγκεκριμένη «θρησκεία», λατρείες και θρησκευτικά τελετουργικά. Διότι σε αυτό το έργο, το θρησκευτικό στοιχείο είναι εντελώς ενσωματωμένο μέσα στην ιστορία και το συμβολισμό της. (Επιστολές, αρ. 142).
Ο Paul H. Kocher, πανεπιστημιακός μελετητής του Τόλκιν, επισημαίνει ότι ο Τόλκιν περιγράφει το Κακό σύμφωνα με τις διδασκαλίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δηλαδή ως «απουσία Καλού». Παραθέτει πολλά παραδείγματα από τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», όπως για παράδειγμα το «Μάτι του Σάουρον»: «Η μαύρη σχισμή της κόρης του Ματιού είναι σαν ένα παράθυρο ανοιχτό στο Μηδέν». Ο Κότσερ θεωρεί επίσης ότι ο Τόλκιν εμπνεύστηκε και από τον Θωμά Ακινάτη, «τον οποίον, ως μεσαιωνολόγος και ρωμαιοκαθολικός, θα πρέπει να γνώριζε πολύ καλά». (Kocher, Paul H., Master of Middle-earth: The Fiction of J. R. R. Tolkien. Houghton Mifflin, 1972).
Ο μεσαιωνολόγος πανεπιστημιακός Tom Shippey υποστηρίζει το ίδιο, αλλά αντί του Ακινάτη, θεωρεί ότι ο Τόλκιν γνώριζε πολύ καλά το έργα του χριστιανού φιλόσοφου Βοηθίου, «Η παρηγοριά της φιλοσοφίας», από την αγγλοσαξωνική μετάφραση του Αλφρέδου του Μεγάλου. Ο Σίπι σημειώνει ότι η ιδέα ότι το Κακό είναι απουσία Καλού αναφέρεται ξεκάθαρα από τον Βοήθιο. Σημειώνει επίσης ότι ο Τόλκιν χρησιμοποίησε και την συμπληρωματική προς την προηγούμενη ιδέα, ότι το Κακό δεν δημιουργεί. Αναφέρει ως παράδειγμα την παρατήρηση του Φρόντο, ότι «η Σκιά … μπορεί μόνο να διαστρέφει, όχι να δημιουργεί: τίποτε το πραγματικό δεν είναι δικό της έργο», καθώς και παρόμοιες παρατηρήσεις του Δεντρογένη και του Έλροντ. Ο Σίπι σημειώνει επίσης ότι κάποιες φορές στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» το Κακό παρουσιάζεται σαν μια αυτόνομη δύναμη (όχι όμως όπως το βλέπει ο Μανιχαϊσμός), σαν κάτι περισσότερο από απουσία Καλού, και προτείνει ότι είναι πολύ πιθανόν να συνέβαλαν σε αυτό οι σημειώσεις του Αλφρέδου του Μεγάλου στο βιβλίο του Βοήθιου. (Shippey, Tom. The Road to Middle-earth. : Houghton Mifflin, 1983).
Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η θεολογική προσέγγιση στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» από τον Stratford Caldecott. Λέει: «Το Δαχτυλίδι της Δύναμης υποδηλώνει τη σκοτεινή μαγεία της διεφθαρμένης βούλησης, την έπαρση του ανθρώπινου Εγώ κατά του Θεού. Υπόσχεται την ελευθερία, αλλά στην πραγματικότητα οδηγεί στην υποδούλωση όποιου το φοράει στον Έκπτωτο Άγγελο. Διαβρώνει τη βούληση εκείνου που το περνάει στο δάχτυλό του, κάνοντάς τον αδιόρατο και εξωπραγματικό. Πράγματι, το ότι έχει τη δύναμη να κάνει αόρατο όποιον το φοράει, συμβολίζει τη δύναμή του να καταστρέφει κάθε φυσική ανθρώπινη σχέση και ταυτότητα. Μπορεί να πει κανείς, ότι το Δαχτυλίδι είναι η ίδια η αμαρτία. Γεμάτο υποσχέσεις και φαινομενικά άκακο στην αρχή, στη συνέχεια αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο ότι σε διαφθείρει και δεν μπορείς ν’ απαλλαγείς από αυτό» (Caldecott, Stratford. "The Lord & Lady of the Rings". Touchstone Magazine. Ιαν.-Φεβρ. 2002, 27 March 2011).
Γλώσσες και φιλολογία
Καριέρα στη γλωσσολογία
Η ακαδημαϊκή καριέρα και η συγγραφική παραγωγή του Τόλκιν είναι αδιαχώριστες από την αγάπη του για τη γλώσσα και τη φιλολογία. Ειδικεύτηκε στην Αγγλική φιλολογία στο πανεπιστήμιο και το 1915 αποφοίτησε με ειδικό μάθημα τα Αρχαία Σκανδιναβικά. Από το 1918 εργάζεται για τη σύνταξη του Νέου Λεξικού της Αγγλικής (New English Dictionary). To 1920 διορίζεται λέκτορας της Αγγλικής στο Πανεπιστήμιο του Λιντς (Leeds University), όπου κατάφερε να αυξήσει τον αριθμό των φοιτητών από πέντε σε είκοσι. Παρέδωσε μαθήματα στον ηρωικό έμμετρο λόγο της Αρχαίας Αγγλικής, στην ιστορία της Αγγλίας, σε διάφορα κείμενα της Αρχαίας και Μεσαιωνικής Αγγλικής, Φιλολογία Αρχαίας και Μεσαιωνικής Αγγλικής, εισαγωγικά στην Γερμανική Φιλολογία, Γοτθικά, Αρχαία Ισλανδικά και Μεσαιωνικά Ουαλικά. Το 1925, σε ηλικία 33 ετών, προάγεται σε Καθηγητή (Professor) στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στο οποίο την ίδια χρονιά είχε κάνει αίτηση.
Το ιδιωτικό ενδιαφέρον του Τόλκιν στρεφόταν σε "θέματα φυλετικής και γλωσσολογικής σημασίας", και το 1955 στο μάθημά του Αγγλικά και Ουαλικά, το οποίο ήταν μείζονος σημασίας για την κατανόησή του περί φυλής και γλώσσας. Σε αυτό μελέτησε την αντίληψη των "έμφυτων γλωσσολογικών προτιμήσεων", τις οποίες όρισε ως "έμφυτη γλώσσα", που βρίσκεται σε αντίθεση με την "γλώσσα της κούνιας",[86] δηλαδή τη γλώσσα που μαθαίνει ο άνθρωπος στα πρώτα παιδικά του χρόνια.
Ο Τόλκιν έμαθε Λατινικά, Γαλλικά και Γερμανικά από τη μητέρα του, και όσο βρισκόταν στο σχολείο έμαθε Μεσαιωνικά Αγγλικά, Αρχαία Αγγλικά, Φινλανδικά, Γοτθικά, Αρχαία Ελληνικά, Ιταλικά, Αρχαία Σκανδιναβικά, Ισπανικά. Ουαλικά και Μεσαιωνικά Ουαλικά. Είχε επίσης γνώση Δανέζικων, Ολλανδικών, Λομβαρδικών, Νορβηγικών, Σέρβικων,[87] Ρώσικων, Σουηδικών και άλλες Αρχαίες και Νέες μορφές Γερμανικών και Σλαβικών γλωσσών,[88] πράγμα που αποδεικνύει το βαθύ του γλωσσολογικό ενδιαφέρον, και κυρίως για τις Γερμανικές γλώσσες.
Κατασκευή γλώσσας
Παράλληλη προς το επάγγελμά του ως φιλόλογος, και κάποιες φορές επισκιάζοντας τη δουλειά του, με αποτέλεσμα η ακαδημαϊκή του παραγωγή να παραμείνει μάλλον ισχνή, ήταν η αγάπη του για την κατασκευή γλωσσών. Οι πιο αναπτυγμένες από τις επτά γλώσσες του είναι η Κουένυα και η Σίνταριν, η ετυμολογική σχέση των οποίων δημιούργησε τον κορμό μεγάλου μέρους του legendarium (του συνόλου δηλαδή, του επινοημένου κόσμου του Τόλκιν). Η γλώσσα και η γραμματική για τον Τόλκιν ήταν θέμα αισθητικής και ευφωνίας, και η Κουένυα συγκεκριμένα δημιουργήθηκε με βασικό κριτήριο την φωνητική αισθητική. Δημιουργήθηκε ως τα "Λατινικά της γλώσσας των Ξωτικών", και φωνολογικά βασίστηκε στα λατινικά, με στοιχεία από φινλανδικά, ουαλικά, αγγλικά και αρχαία ελληνικά.[89] Μία προσθήκη ήρθε προς το τέλος του 1945 με τα Αντουναϊκά ή Νουμενόριαν, μία γλώσσα με "ελαφρύ σημιτικό άρωμα", συνδεδεμένη με τον μύθο του Τόλκιν για την Ατλαντίδα την οποία, σύμφωνα με το The Notion Club Papers (μία ανολοκλήρωτη νουβέλα του Τόλκιν), συνδέει ευθέως με τις ιδέες του περί ανικανότητας να "κληρονομηθεί" η γλώσσα, και μέσω της "Δεύτερης Εποχής" και την ιστορία του Εαρέντιλ, στερεώθηκε σε καλές βάσεις στο legendarium, εξασφαλίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο έναν σύνδεσμο μεταξύ του 20ου αιώνα του "πραγματικού κόσμου" και του θρυλικού παρελθόντος της Μέσης-Γης.
Η δημοτικότητα των βιβλίων του Τόλκιν είχε μία μικρή αλλά διαρκή επίδραση στη χρήση της γλώσσας στη λογοτεχνία φαντασίας συγκεκριμένα, αλλά και σε κανονικά λεξικά, τα οποία σήμερα συχνά αποδέχονται την ιδιοσυγκρασία της ορθογραφία των λέξεων dwarves και dwarvish (μαζί με τα dwarfs και dwarfish), που είχαν χρησιμοποιηθεί ελάχιστα πριν τα μέσα του 19ου αιώνα (στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Τόλκιν, αν ο πληθυντικός των αρχαίων αγγλικών είχε επιβιώσει, θα ήταν dwarrows ή dwerrows).
Δημοσιεύσεις
Σημειώσεις
Παραπομπές
Πηγές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
