Σιγκέρ της Μπραμπάντ

Ο Σιγκέρ της Μπραμπάντ (Sigerius, Sighier, Sigieri ή Sygerius de Brabantia, περ. 1240 – πριν από τις 10 Νοεμβρίου 1284) ήταν φιλόσοφος του 13ου αιώνα από τις νότιες Κάτω Χώρες και υπήρξε σημαντικός υποστηρικτής του Αβερροϊσμού. Eίναι ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους μεσαιωνικούς συγγραφείς και η έρευνα παραδίδει αντικρουόμενες απόψεις για το πρόψωπό του. Από τη μια πλευρά, ορισμένοι τον βλέπουν ως το σύμβολο επικίνδυνης αίρεσης στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Από μία διαφορετική οπτική γωνία ο Σιγκέρ της Μπραμπάντ, μαζί με τον Βοήθιο της Δακίας, θεωρούνται πρόσωπα ενός κινήματος που βλέπει τη φιλοσοφία ως αυτάρκη, αποκομμένη από τη θεολογία και ως εκ τούτου ως εκπρόσωπο της δυσπιστίας στον μεσαίωνα^[4].

Σιγκέρ της Μπραμπάντ
Ο Δάντης και η Βεατρίκη στον Παράδεισο. Ο Σιγκέρ της Μπαρμπάντ απεικονίζεται με κόκκινο μανδύα, πάνω δεξιά (MS Thott 411.2, 15ος αιώνας).
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Sigerius de Brabantia (Λατινικά)
Γέννηση	1235 Δουκάτο της Βραβάντης
Θάνατος	10  Νοεμβρίου 1284 Ορβιέτο
Αιτία θανάτου	τραύμα από μαχαίρι
Χώρα πολιτογράφησης	Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	λατινική γλώσσα
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα[1]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόσοφος συγγραφέας[2] θεολόγος[3]
Επηρεάστηκε από	Αριστοτέλης Αβερρόης
δεδομένα

Βίος

Λίγα είναι γνωστά για πολλές από τις λεπτομέρειες της ζωής του. Το 1266 βρισκόταν στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου του Παρισιού την εποχή που ξέσπασαν ταραχές μεταξύ των γαλλικών «εθνών» και των «εθνών Picard» -χαλαρά οργανωμένες αδελφότητες^[5]. Ο παπικός λεγάτος απείλησε τον Siger με εκτέλεση ως αρχηγό της επίθεσης Picard στους Γάλλους, αλλά δεν ελήφθησαν περαιτέρω μέτρα.

Εργογραφία

Στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν την εξέγερση, έγραψε τα έξι έργα που τού αποδίδονται και εκδόθηκαν με το όνομά του από τον Πιέρ Μαντονέ το 1899. Οι τίτλοι των πραγματειών έχουν ως εξής:

• De anima intellectiva (1270)
• Quaestiones logicales
• Quaestiones naturales
• De aeternitate mundi
• Quaestio utrum haec sit vera: Homo est animal nullo homine existente
• Impossibilia

Πρυτανεία

Το 1271 συμμετείχε για άλλη μια φορά σε ανταγωνισμό ανάμεσα στα «έθνη». Η μειοψηφία τον επέλεξε ως πρύτανη σε αντίθεση με τον εκλεγμένο υποψήφιο, Aubri de Rheims. η διαμάχη συνεχίστηκε επί τρία έτη και πιθανότατα βασίστηκε στην αντίθεση μεταξύ των Αβερροϊστών, του Σιγκέρ και του Πιερ Ντυμπουά, και των πιο ορθόδοξων μαθητών. Το θέμα διευθετήθηκε από τον παπικό λεγάτο του Πάπα Μαρτίνου Δ' Σιμόν ντε Μπριόν. Στη συνέχεια ο Siger αποσύρθηκε από το Παρίσι στη Λιέγη .

Το 1277, μια γενική καταδίκη του αριστοτελισμού περιελάμβανε μια ειδική ρήτρα εναντίον του Βοήθιου της Δακίας και του Σιγκέρ της Μπραμάντ. Ο Σιγκέρ και ο Μπερνιέ ντε Νιβέλ κλήθηκαν να εμφανιστούν με την κατηγορία της αίρεσης, ειδικά σε σχέση με τα Impossibilia, όπου συζητείται η ύπαρξη του Θεού . Φαίνεται, ωστόσο, ότι αμφότεροι κατέφυγαν στην Ιταλία και, σύμφωνα με τον Τζον Πέκαμ, αρχιεπίσκοπο του Canterbury, χάθηκαν άθλια.

Θάνατος

Ο τρόπος του θανάτου του, ο οποίος συνέβη στο Ορβιέτο, δεν είναι γνωστός. Ένα χρονικό της Μπραμάντ λέει ότι μαχαιρώθηκε από έναν τρελό γραμματέα (clerico suo quasi dementi). Ο γραμματέας λέγεται ότι χρησιμοποίησε πένα ως όπλο δολοφονίας και οι επικριτές του ισχυρίστηκαν, αφού είχε κάνει τόση ζημιά με την πένα του, πώς τού άξιζε αυτό που ερχόταν. Ο Δάντης, στον Παράδεισο (x.134–6), λέει ότι βρήκε «αργό θάνατο» και ορισμένοι έχουν συμπεράνει ότι αυτό υποδηλώνει θάνατο από αυτοκτονία. Σε σονέτο του 13ου αιώνα ενός Ντουράντ (xcii.9–14) αναφέρεται ότι εκτελέστηκε στο Ορβιέτο: "a ghiado^[6] il fe' morire a gran dolore, Nella corte di Roma ad Orbivieto" (από γκιάντο πέθανε με πολύ πόνο, στην αυλή της Ρώμης στο Ορβιέτο). Πιθανή ημερομηνία θανάτου ήταν το 1283-1284 όταν ο Πάπας Μαρτίνος Δ ' κατοικούσε στο Ορβιέτο. Με δεδομένες τις Καταδίκες του 1277 οι συνάδελφοί του ριζοσπάστες κρύβονταν και δεν υπήρξε κάποια έρευνα για τη δολοφονία του.

Τον Δεκέμβριο του 1270, ο Αβερροϊσμός καταδικάστηκε από τις εκκλησιαστικές αρχές και σε όλη του τη ζωή ο Σιγκέρ ήταν εκτεθειμενος σε διώξεις τόσο από την Εκκλησία όσο και από καθαρά φιλοσοφικούς αντιπάλους.

Πολιτιστικές αναφορές

Στη Θεία Κωμωδία του Δάντη, ο Σιγκέρ της Μπραμπάντ βρίσκεται στην Τέταρτη Σφαίρα του Παραδείσου ως θετικό παράδειγμα Σύνεσης, Δικαιοσύνης, Εγκράτειας και Σθένους.

Δείτε επίσης

• Αβερρόης
• Καταδίκες του 1277

Σημειώσεις παραπομπές

1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo2005274149. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
2. Ανακτήθηκε στις 23  Μαΐου 2019.
3. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jo2005274149. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
4. Putallaz, F.X. (2011). Lagerlund, H., επιμ. Encyclopedia of Medieval Philosophy (Dordrecht): 1194-1202. doi:https://doi.org/10.1007/978-1-4020-9729-4_465.
5. Οι σπουδαστές κατά τον 13ο αι. σχημάτισαν 4α “έθνη”, σχετικά με τον τόπο καταγωγής τους: Γάλλοι, Νορμανδοί, Πικάρ και Άγγλοι. Βλ. The Sorbonne in the Middle Ages
6. Αιχμηρό όπλο. Βλ. Dizzionario della lingua italiana. Padova: Accademia della Crusca. 1827. σελ. 168. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2021.

Πηγές

• On the Eternity of the World, trans. Lottie H.Kendzierski (Marquette UP, 1964) [mainly translations from Thomas Aquinas, but the book includes selections from Siger of Brabant]
• Hissette, R. (1977) Enquête sur les 219 articles condamnés à Paris le 7 mars, 1277, Louvain: Publications Universitaires, Paris: Vander-Oyez.
• Mandonnet, P. (1908–11) Siger de Brabant et l’averroïsme latin au XIIIe siècle, Les Philosophes Belges VI–VII, Louvain: Institut supérieur de philosophie, 2 vols.
• Rubenstein, Richard E. Aristotle's Children: How Christians, Muslims, and Jews Rediscovered Ancient Wisdom and Illuminated the Middle Ages. New York: Harcourt, 2003.
• Van Steenberghen, F. (1977) Maître Siger de Brabant, Louvain: Publications universitaires, Paris: Vander-Oyez.
• Tony Dodd: The life and thought of Siger of Brabant, thirteenth-century Parisian philosopher: an examination of his views on the relationship of philosophy and theology. E. Mellen Press, Lewiston 1998, (ISBN 0-7734-8477-9)
• A. W. DeAnnuntis, Master Siger's Dream, What Books Press, Los Angeles 2010, (ISBN 978-0-9823542-7-8)
• De aeternitate mundi, μετάφραση στα αγγλικά από τον Peter King, Καθηγητή Φιλοσοφίας και Μεσαιωνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα.