From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Καμπούλ, ο τελευταίος στόχος της στρατιωτικής επιχείρησης ανακατάληψης του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, τέθηκε υπό τον πλήρη έλεγχό τους στις 15 Αυγούστου 2021, λίγες ώρες μετά την φυγή του Προέδρου της Αφγανικής Δημοκρατίας, Ασράφ Γκάνι, από τη χώρα. Με τον έλεγχο της πρωτεύουσας του κράτους, οι Ταλιμπάν ολοκλήρωσαν την ανακατάληψη της χώρας που άρχισαν τον Μάιο του 2021, παράλληλα με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων.
Πτώση της Καμπούλ | |||
---|---|---|---|
Προέλαση των Ταλιμπάν (2021), Πόλεμος του Αφγανιστάν (2001-2014) | |||
Αφγανοί πολίτες προσπαθούν να εισέλθουν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ | |||
Χρονολογία | 15 Αυγούστου 2021 | ||
Τόπος | Καμπούλ, Αφγανιστάν | ||
Αίτια | Αποχώρηση των ΗΠΑ | ||
Στόχοι | κατάληψη της πρωτεύουσας / ολοκλήρωση της κατάληψης της χώρας | ||
Έκβαση | Νίκη των Ταλιμπάν • Οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν την Καμπούλ • Κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν • Ο Ασράφ Γκανί εγκαταλείπει τη χώρα και φεύγει εσπευσμένα για το Τατζικιστάν • Εγκαθίδρυση του Ισλαμικού Εμιράτου του Αφγανιστάν | ||
Αντιμαχόμενοι | |||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
Από τις 14 ως τις 31 Αυγούστου (όταν ολοκληρώθηκε η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων) οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, άρχισαν την σταδιακή απομάκρυνση του πολιτικού προσωπικού, που έφτασε τα 123.000 άτομα. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονταν και πολλοί Αφγανοί που συνεργαζόμενοι με το προηγούμενο καθεστώς ένιωθαν φόβο να παραμείνουν στη χώρα. Η μεταφορά των Αμερικανών πολιτών ειδικά, υπήρξε η μεγαλύτερη επιχείρηση μεταφοράς προσωπικού σε ειρηνική περίοδο, στην στρατιωτική ιστορία των Η.Π.Α. καθώς υπολογίστηκε ότι μεταφέρθηκαν σε διάστημα 18 ημερών, 79.000 αμερικανοί πολίτες, συμπεριλαμβανομένων 6.000 Αφγανών.[1]
Στις 15 Αυγούστου, η διοίκηση των Ταλιμπάν έδωσε εντολή στις δυνάμεις τους να σταματήσουν την προέλασή τους στις πύλες της Καμπούλ, δηλώνοντας ότι δεν θα καταλάβουν την πόλη με τη βία, παρόλο που αντάρτες ήδη εισέρχονται στα περίχωρα.[2] Οι ντόπιοι ανέφεραν ότι οι μαχητές των Ταλιμπάν προχωρούσαν στις αστικές περιοχές ανεξάρτητα από τις επίσημες δηλώσεις των ηγετών τους.[3][4] Μετά από μερικές συγκρούσεις, οι αντάρτες κατέλαβαν τις φυλακές Pul-e-Charkhi και απελευθέρωσαν όλους τους κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων των αιχμαλωτισμένων μαχητών του ISIS και της Αλ Κάιντα.[5] Μαχητές των Ταλιμπάν ύψωσαν τη σημαία τους σε αρκετές περιοχές της πόλης και πίεσαν αστυνομικούς να παραδώσουν όλο τους τον οπλισμό.[3] Το αεροδρόμιο του Μπαγκράμ και το κρατητήριο Παρβάν, στο οποίο βρίσκονταν 5.000 αιχμάλωτοι, έπεσαν στα χέρια των Ταλιμπάν.[3][6]
Το Υπουργείο Εσωτερικών του Αφγανιστάν σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι ο πρόεδρος Ασράφ Γκάνι παραιτήθηκε και θα σχηματιστεί προσωρινή κυβέρνηση με επικεφαλής τους Ταλιμπάν.[7] Στη συνέχεια, οι μάχες σταμάτησαν. Οι πολίτες παρέμειναν στα σπίτια τους.[3] Οι διαπραγματευτές των Ταλιμπάν έφτασαν στο προεδρικό μέγαρο για να ξεκινήσουν τη μεταβίβαση της εξουσίας.[8] Στις διαπραγματεύσεις αυτές, η κυβέρνηση παρέδωσε την Καμπούλ στους αντάρτες [4][9] και προέτρεψε τους πολίτες να παραμείνουν ήρεμοι.[10] Η Al Arabiya ανέφερε ότι θα δημιουργηθεί μια μεταβατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρώην υπουργού Αλί Τζαλάλι,[11] κάτι που αργότερα οι Ταλιμπάν διέψευσαν.[12]
Αργότερα την ίδια μέρα, αφγανικές και ινδικές ειδήσεις ανέφεραν ότι ο Γκάνι είχε εγκαταλείψει το Αφγανιστάν [13][14][15] μαζί με τον αντιπρόεδρο Αμρουλάχ Σάλεχ με προορισμό το Τατζικιστάν.[16] Το προεδρικό μέγαρο της Καμπούλ, το Αργκ, εκκενώθηκε με ελικόπτερα. Εν τω μεταξύ, ο συνιδρυτής των Ταλιμπάν Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ έφτασε στο αεροδρόμιο της Καμπούλ για να προετοιμάσει την ανάληψη της κυβέρνησης.[17]
Το απόγευμα τοπική ώρα, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν το Arg, και έδωσαν εντολή όλοι οι υπάλληλοι του παλατιού να φύγουν.[18] Στην συνέχεια δέχτηκαν δημοσιογράφους από το Al Jazeera και έδωσαν συνενετέυξεις.[19]
Το βράδυ τοπική ώρα, αναφέρθηκε ότι οι Ταλιμπάν σύντομα θα κηρύξουν το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν επιστρέφοντας στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν από το 1996 έως το 2001 .[20] Το ίδιο βράδυ τοπική ώρα, ο Γκάνι δημοσίευσε στο Facebook ότι είχε φύγει σε μια προσπάθεια να αποφύγει μια αιματηρή μάχη και ότι «οι Ταλιμπάν κέρδισαν με την κρίση των σπαθιών και των όπλων τους».[21]
Μετά την πτώση της Χεράτ στις 12 Αυγούστου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν την αποστολή 3.000 και 600 στρατευμάτων αντίστοιχα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, προκειμένου να διασφαλιστεί η αερομεταφορά των υπηκόων τους, του προσωπικού της πρεσβείας και των Αφγανών πολιτών που συνεργάστηκαν με τον συνασπισμό δυνάμεις έξω από τη χώρα. Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν ότι η πρώτη τους ανάπτυξη θα πραγματοποιηθεί μέσα στις επόμενες 24 έως 48 ώρες και ότι όλες οι δυνάμεις τους αναμένεται να φύγουν από το Αφγανιστάν μέχρι το τέλος Αυγούστου 2021.[22]
Εν μέσω της επίθεσης των Ταλιμπάν στην πρωτεύουσα, ελικόπτερα των αμερικανικών στρατιωτικών CH-47 Chinook και UH-60 Black Hawk και του State Department CH-46 Sea Knight προσγειώθηκαν στην αμερικανική πρεσβεία στην Καμπούλ για να πραγματοποιήσουν εκκενώσεις. Σε όλο το προσωπικό της πρεσβείας εστάλη μνημόνιο να καταστρέψουν "αντικείμενα με λογότυπα της πρεσβείας ή του πρακτορείου, αμερικανικές σημαίες ή αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν καταχρητικά σε προπαγανδιστικές ενέργειες».[23] Οι διπλωμάτες άρχισαν να καταστρέφουν απόρρητα έγγραφα.[24] Πανικός εξαπλώθηκε στον άμαχο πληθυσμό της πόλης και πολλοί έσπευσαν στα σπίτια τους ή στο αεροδρόμιο που παρέμεινε υπό την κυριαρχία της κυβέρνησης.[3][10] Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στέλνει αεροσκάφη A400M Atlas με μια ομάδα αλεξιπτωτιστών για εκκένωση. Η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε περαιτέρω ότι θα ζητήσει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική έγκριση μόλις ολοκληρωθεί η αποστολή, λόγω του επείγοντος της κατάστασης.[25] Ο Αλβανός πρωθυπουργός, Έντι Ράμα, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του έχει αποδεχθεί ένα αμερικανικό αίτημα να χρησιμεύσει ως διαμετακομιστικός κόμβος για τους εκτοπισμένους.[26] Αναφέρθηκε ότι η ιταλική κυβέρνηση μετέφερε το προσωπικό της πρεσβείας της καθώς και τις οικογένειες 30 Αφγανών υπαλλήλων στο αεροδρόμιο της Καμπούλ υπό την προστασία των Καραμπινιέρι για να προετοιμαστούν για εκκένωση.[27] Η κυβέρνηση της Ινδίας αναφέρθηκε ότι είχε έτοιμα αεροσκάφη C-17 Globemaster III για την εκκένωση του ινδικού διπλωματικού προσωπικού, αλλά είχε προβλέψει ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να καταλάβουν οι Ταλιμπάν την Καμπούλ.[28]
Το απόγευμα τοπική ώρα, στην αμερικανική πρεσβεία έπεσαν πυροβολισμοί. Η πρεσβεία εξέδωσε δήλωση με την οποία δίνει οδηγίες στους πολίτες των ΗΠΑ στην περιοχή να προστατευτούν.[18] Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε ότι η πρεσβεία θα μεταφερθεί στο αεροδρόμιο της Καμπούλ .[29] Διάφορα άλλα έθνη ανακοίνωσαν σχέδια εκκένωσης των πρεσβειών τους, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ολλανδίας.[30][31]
Χιλιάδες Αφγανοί κατέκλυσαν το αεροδρόμιο της Καμπούλ, υπερπηδώντας κάγκελα και τοίχους.[32] Οι αμερικανικές δυνάμεις έριξαν προειδοποιητικές βολές στον αέρα στην μάταιη προσπάθειά τους να αποτρέψουν τα άτομα που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να μπουν στο αεροπλάνο.[33][34] Βίντεο δείχνουν εκατοντάδες απεγνωσμένους ανθρώπους να τρέχουν κραυγάζοντας δίπλα στο αμερικανικό στρατιωτικό αεροπλάνο ενώ αυτό ξεκινάει, γαντζώνονται στα φτερά, στις ρόδες και όπου αλλού μπορούσαν, ενώ κρεμάμενοι αιωρούνται κάτω από το αεροπλάνο που απογειώνεται και μερικοί πέφτουν στο κενό από μεγάλο ύψος.[35] Τουλάχιστον τρία άτομα φέρεται να «έπεσαν στο κενό μετά την απογείωση».[36] Επτά επιβεβαιώθηκαν τελικά ότι σκοτώθηκαν - μεταξύ των οποίων δύο ένοπλοι άνδρες που πυροβολήθηκαν από τις αμερικανικές δυνάμεις σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ.[37]
Το Πεντάγωνο επιβεβαίωσε ότι ο επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, στρατηγός Kenneth F. McKenzie Jr., συναντήθηκε με τους ηγέτες των Ταλιμπάν στο Κατάρ. Οι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν συμφώνησαν με τους όρους που έθεσε ο Μακένζι για την απόδραση των προσφύγων χρησιμοποιώντας το αεροδρόμιο της Καμπούλ.[38]
Μέρος του πληθυσμού, ειδικά γυναίκες, ανησυχούν ότι η αποκατάσταση της κυριαρχίας των Ταλιμπάν θα επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στην καθημερινότητα τους ενώ κάποιοι αισθάνονταν προδομένοι από την εξέλιξη των γεγονότων.[39] Στα καταστήματα της πόλη οι διαφημιστικές αφίσες με γυναίκες μπογιατίστηκαν ή αφαιρέθηκαν.[40] Μεγάλες ουρές σχηματίστηκαν στο αεροδρόμιο και τις ξένες πρεσβείες από πολίτες που προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν βίζα ή πτήση για να εγκαταλείψουν τη χώρα.[41] Κάτοικοι που είχαν συνεργαστεί με την κυβέρνηση και τους διεθνείς οργανισμούς κατέστρεφαν τις ταυτότητές τους, για να αποφύγουν και αυτοί την στοχοποίησή τους. Δεν έλειπαν όμως και οι επευφημίες των οπαδών των Ταλιμπάν.[3]
Οι τιμές των τροφίμων ανέβηκαν σημαντικά.[3] Οι μαγαζάτορες στην Καμπούλ προσπαθούσαν να ρευστοποιήσουν τα αποθέματά τους και να εγκαταλείψουν την χώρα.[42]
Το Εθνικό Μουσείο του Αφγανιστάν δημοσίευσε στο Facebook ανάρτηση στην οποία ενημέρωσε ότι το Μουσείο παραμένει σώο και αβλαβές ενώ παράλληλα ζήτησε από όλους τους εμπλεκόμενους σε αυτή τη χαοτική κατάσταση να προστατέψουν τα εκθέματα αλλά και τους υπαλλήλους του Μουσείου, ώστε να μην καταστραφεί ο εθνικός θησαυρός τους.[43] Οι Ταλιμπάν από την πλευρά τους είπαν ότι έχουν σκοπό να προστατέψουν τις αρχαιότητες του Αφγανιστάν, αν και στο παρελθόν υπήρξαν υπεύθυνοι για αρκετές καταστροφές μνημείων, όπως το 2001 με τα αγάλματα του Βούδα της κοιλάδας του Μπαμιγιάν.
Ο πρώην Αφγανός πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι πίεσε δημόσια για μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας, υποσχόμενος ότι θα παραμείνει στην Καμπούλ με τις μικρές του κόρες.[44] Αρκετοί Αφγανοί αξιωματούχοι έριξαν την ευθύνη στην κυβέρνησης του Γκάνι.[45][46] Ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Συμφιλίωσης του Αφγανιστάν Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ καταδίκασε την φυγή του Γκάνι από τη χώρα, δηλώνοντας ότι «Ο πρώην πρόεδρος έφυγε από το Αφγανιστάν, αφήνοντας τη χώρα σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Στον Θεό πρέπει να λογοδοτήσει». Ο στρατηγός Bismillah Khan Mohammadi, πρώην αρχηγός του επιτελείου της ANA και προσωρινός υπουργός Άμυνας, έγραψε στο Twitter «Μας έδεσαν τα χέρια πισώπλατα και πούλησαν τη χώρα. Ανάθεμα στον Γκάνι και τη συμμορία του. » [47]
Ο αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, προειδοποίησε ότι «οι συγκρούσεις και η αστάθεια στην περιοχή αργά ή γρήγορα θα εξαπλωθούν στην Ευρώπη».[48]
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Καναδάς, η Ινδία και η Σουηδία εκκένωσαν τις πρεσβείες τους. Η Ρωσία, το Πακιστάν και η Κίνα δεν σκοπεύουν να κλείσουν τις πρεσβείες τους.[48] Σύμφωνα με το North Press, το ηθικό των τζιχαντιστών και εξτρεμιστικών ομάδων σε περιοχές όπως η Συρία και το Ιράκ, συμπεριλαμβανομένης της Ταχρίρ αλ-Σαμ, είχε αυξηθεί δραματικά μετά την πτώση της Καμπούλ.[49]
Ο Πάπας Φραγκίσκος εξέδωσε δήλωση ότι συμμερίζεται «την ομόφωνη ανησυχία για την κατάσταση στο Αφγανιστάν» και κάλεσε για προσευχές για ειρήνη.[50] Η βραβευμένη με Νόμπελ Μαλάλα Γιουσαφζάι, δήλωσε ότι είναι σε «πλήρες σοκ» και «ανησυχεί βαθιά για τις γυναίκες, τις μειονότητες και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».[51] Ο Αφγανός συγγραφέας Χαλέντ Χοσεϊνί συμμερίζεται επίσης τις ανησυχίες του για το μέλλον των δικαιωμάτων των γυναικών στο Αφγανιστάν [52] και εκφράζει την ελπίδα του ότι οι Ταλιμπάν δεν θα επιστρέψουν στη «βία και σκληρότητα» της δεκαετίας του 1990.[53]
Ο πρώην υπουργός Άμυνας Λέον Πανέτα συνέκρινε την πτώση της Καμπούλ με την αποτυχημένη εισβολή στον κόλπο των χοίρων στην Κούβα το 1961, λέγοντας ότι «ο πρόεδρος Κένεντι ανέλαβε την ευθύνη για αυτό που συνέβη. Συνιστώ ανεπιφύλακτα στον Πρόεδρο Μπάιντεν να αναλάβει την ευθύνη ... να παραδεχτεί τα λάθη που έγιναν. » [54]
Η αεροπορική εταιρεία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Flydubai ανακοίνωσε ότι θα αναστείλει τις πτήσεις προς την Καμπούλ στις 16 Αυγούστου.[70] Μια πτήση της Emirates Airlines προς την Καμπούλ εκτράπηκε και αργότερα επέστρεψε στο Ντουμπάι .[71] Στις 16 Αυγούστου, οι περισσότερες άλλες αεροπορικές εταιρείες είχαν επίσης ανακοινώσει την αναστολή των πτήσεων προς την Καμπούλ. Η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας του Αφγανιστάν ανακοίνωσε ότι έδωσε στον στρατό τον εναέριο χώρο της Καμπούλ και προειδοποίησε ότι «οποιαδήποτε διέλευση μέσω του εναέριου χώρου της Καμπούλ θα είναι ανεξέλεγκτη».[72]
Ο δημοσιογράφος Νικ Τερς υποστήριξε ότι «χωρίς πραγματική επανεκτίμηση αυτή τη φορά, οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να πέσουν σε παλιομοδίτικα μοτίβα που μπορεί, κάποτε, να κάνουν τις στρατιωτικές καταστροφές στη Νοτιοανατολική και Νοτιοδυτική Ασία να ωχριούν".[73] Ο Γερμανός πολιτικός Άρμιν Λάσετ, δήλωσε ότι ήταν «η μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη το ΝΑΤΟ από τη δημιουργία του» και ότι «είμαστε αντιμέτωποι με μια αλλαγή εποχής». Ο πρόεδρος της επιτροπής της Βρετανικής κοινοβουλευτικής επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων Τομ Τουγκεντάτ δήλωσε ότι η κατάρρευση ήταν «η μεγαλύτερη πολιτική καταστροφή από το Σουέζ».[74]
Ο Αυστραλός ναύαρχος Κρις Μπάρι, συνταξιούχος αρχηγός της Αμυντικής Δύναμης της Αυστραλίας, επέκρινε την οργάνωση των εκκενώσεων, δηλώνοντας ότι «ολιγωρήσαμε» και προβλέπει αντίποινα από τους Ταλιμπάν.[75]
Αρκετοί σχολιαστές σύγκριναν τα γεγονότα με την Πτώση της Σαϊγκόν στο τέλος του πολέμου του Βιετνάμ τον Απρίλιο του 1975.[76][77] Ένα μήνα πριν φτάσουν οι Ταλιμπάν στην Καμπούλ, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε απορρίψει αυτό το ενδεχόμενο, δηλώνοντας ότι «οι Ταλιμπάν δεν είναι ο βόρειος βιετναμέζικος στρατός. Δεν θα υπάρξει καμία περίπτωση για εσάς να δείτε ανθρώπους να απομακρύνονται από τη στέγη μιας της πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών από το Αφγανιστάν. Δεν είναι καθόλου συγκρίσιμο».[78]
Οι δημοσιογράφοι υποστήριξαν ότι δεν πέρασε πολύς καιρός από τα σχόλια του Μπάιντεν, και το προσωπικό της πρεσβείας έκανε ακριβώς αυτό: έκαψε έγγραφα, ενώ ελικόπτερα αιωρούνται πάνω από το κτίριο, μεταφέροντας εσπευσμένα διπλωμάτες στο αεροδρόμιο.[17] Ο αντιναύαρχος Λάρι Τσάμπερς, ο οποίος το 1975 είχε δώσει εντολή στα ελικόπτερα του USS Midway να εκκενώσουν την Σαϊγκόν, δήλωσε ότι «αυτό που συμβαίνει τώρα είναι χειρότερο από ό, τι συνέβη τότε στο Βιετνάμ. Στο Αφγανιστάν, εγκαταλείπουμε τους ανθρώπους που μας στήριξαν όσο ήμασταν εκεί.» [79]
Την ημέρα της εισόδου των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν απέρριψε τη σύγκριση με τη Σαϊγκόν, δηλώνοντας σε συνέντευξή του στο ABC ότι «αυτό προφανώς δεν είναι Σαϊγκόν. Η αποστολή μας ήταν επιτυχής». [80]
5.000 Αμερικανοί στρατιώτες παραμένουν στην πόλη μαζί με προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας.[81] Επιβεβαιώθηκε επίσης ότι τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ ήταν ακόμη παρόντα στο "Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι".[82] Την ίδια μέρα (15 Αυγούστου), η αμερικανική κυβέρνηση ενέκρινε την ανάπτυξη 1.000 επιπλέον στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, αυξάνοντας έτσι τον συνολικό αριθμό των στρατιωτών στην Καμπούλ σε 6.000.[83]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.