Πατριάρχης Άνθιμος Δ΄

Ο Άνθιμος Δ΄ (Βαμβάκης^[1]) ήταν Οικουμενικός Πατριάρχης κατά τα έτη 1840-1841 και 1848-1852.

Πατριάρχης Άνθιμος Δ΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1785 (περίπου) Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	1878 Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ορθόδοξος ιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μητροπολίτης
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη. Ήταν άνθρωπος μειλίχιος και μορφωμένος και δίδαξε στην Ελληνική Σχολή του Διπλοκιονίου^[2] πριν το 1820^[3], όντας ήδη τότε διάκονος^[4]. Διετέλεσε πρωτοσύγγελος του Πατριαρχείου και κατόπιν εξελέγη μητροπολίτης Ικονίου (1825-1835), Λαρίσης (1835-1837) και Νικομηδείας (1837-1840). Στις 21 Φεβρουαρίου 1840 εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης^[2], αλλά στην εκλογή του αντέδρασε ο Σουλτάνος Αμπντούλ Μετζίτ Α΄, ο οποίος και τον εκθρόνισε στις 6 Μαΐου 1841. Αποσύρθηκε στην Πρίγκηπο, αλλά επανεξελέγη στον Οικουμενικό Θρόνο στις 19 Οκτωβρίου 1848^[5].

Στην δεύτερη αυτή Πατριαρχία του ασχολήθηκε με το ζήτημα της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία είχε αυτοανακηρυχθεί αυτοκέφαλη από το 1833, χωρίς να αναγνωρίζεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Διεξήγαγε μυστικές συνεννοήσεις και το 1850, κατόπιν επιστολών της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, συνεκάλεσε Μεγάλη Σύνοδο για το θέμα. Στις 29 Ιουνίου 1850, η Σύνοδος εξέδωσε Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο, ο οποίος ανακήρυσσε με κανονικό τρόπο την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ελλάδος και όριζε ότι η Εκκλησία θα διοικείται «κατά τους θείους και ιερούς κανόνας ελευθέρως και ακολύτως από πάσης κοσμικής επεμβάσεως^[6]».

Στις 30 Οκτωβρίου 1852 επαύθη και πάλι και αποσύρθηκε ξανά στην Πρίγκηπο, όπου και έμεινε μέχρι το θάνατό του το 1878^[5].

Παραπομπές

1. Χαμχούγιας Χρήστος, Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος ΣΤ' ο Φουρτουνιάδης εν μέσω εθνικών και εθνοφυλετικών ανταγωνισμών, διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, 2006, σελ. 20
2. Μανουήλ Γεδεών, σελ. 694.
3. «Εργαστήριο ᾿Ηλεκτρονικῆς Διαχείρισης ῾Ιστορικῶν ᾿Αρχείων». Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2023.
4. Γεδεών, Μανουήλ (1883). «Χρονικά της Πατριαρχικής Ακαδημίας». Εκκλησιαστική Αλήθεια (ΛΒ΄): 507. https://books.google.de/books?id=EUoWAAAAYAAJ&lpg=PA507&ots=0n8pvmaqf8&dq=%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82%20%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82%20%CE%B2%CE%B1%CE%BC%CE%B2%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82&pg=PA507#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2023.
5. Μανουήλ Γεδεών, σελ. 698.
6. Γιώργος Καραγιάννης (1997). Εκκλησία και Κράτος 1833-1997. Εκδόσεις «Το Ποντίκι». σελίδες 24. ISBN 9608402492.

Πηγές

• Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
• Γιώργος Καραγιάννης (1997). Εκκλησία και Κράτος 1833-1997. Εκδόσεις «Το Ποντίκι». ISBN 9608402492.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Πατριαρχικό και Συνοδικό γράμμα του Ανθίμου Δ΄ (1850) Αρχειοθετήθηκε 2021-10-28 στο Wayback Machine., Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας

τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος Νεόφυτος Α΄	Μητροπολίτης Ικονίου 1825-1835	Διάδοχος Σαμουήλ
Προκάτοχος Μελέτιος	Μητροπολίτης Λαρίσης 1835-1837	Διάδοχος Ανανίας
Προκάτοχος Πανάρετος	Μητροπολίτης Νικομηδείας 1837-1840	Διάδοχος Διονύσιος
Προκάτοχος Γρηγόριος ΣΤ΄	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 1840-1841 (1η θητεία)	Διάδοχος Άνθιμος Ε΄
Προκάτοχος Άνθιμος ΣΤ΄	Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 1848-1852 (2η θητεία)	Διάδοχος Γερμανός Δ΄