Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), αποτελεί εξειδικευμένη υπηρεσία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και ασχολείται με την προάσπιση της παγκόσμιας υγείας. Ιδρύθηκε επίσημα το 1948 και εδρεύει στη Γενεύη. Αποτελεί μέλος της Ομάδας Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Group). Ο προκάτοχός του, ομ Οργανισμός Υγείας, ήταν υπηρεσία της Κοινωνίας των Εθνών. Το «σύνταγμα» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει υπογραφεί από 61 χώρες στις 22 Ιουλίου 1946 ενώ η πρώτη συνάντηση Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας ολοκληρώθηκε στις 24 Ιουλίου 1946. Από την ίδρυσή του έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη της ευλογιάς. Οι τρέχουσες προτεραιότητές της περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση των μεταδοτικών ασθενειών κυρίως του AIDS (HIV), του ιού Έμπολα, της ελονοσίας και της φυματίωσης, τον περιορισμό των επιπτώσεων των μη μεταδοτικών ασθενειών, η σεξουαλική υγεία και η αναπαραγωγή, η ανάπτυξη και η γήρανση, η υγιεινή διατροφή και η ασφάλεια των τροφίμων. Ακόμη ο Π.Ο.Υ είναι υπεύθυνος για τη Διεθνή Έκθεση Υγείας( World Health Report), μια δημοσίευση σχετικά με την υγεία, και την Παγκόσμια Μέρα Υγείας που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου. Επικεφαλής του Π.Ο.Υ είναι ο Αιθίοπας Τέντρος Αντάνομ. Για τη χρονιά 2014-2015 ο προϋπολογισμός του Π.Ο.Υ είναι περίπου 4 δισεκατομμύρια $ και από αυτά περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια προέρχονται από εθελοντικές συνεισφορές.[1]
 | |
| Συντομογραφία | WHO (en), OMS (fr), ΠΟΥ (el) |
|---|---|
| Ίδρυση | 7 Απριλίου 1948 |
| Τύπος | Εξειδικευμένη υπηρεσία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών |
| Έδρα | Γενεύη, Ελβετία, Φιλιππίνες, Αίγυπτος, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Δανία, Ινδία και Δημοκρατία του Κονγκό |
| Επικεφαλής | Τέντρος Αντάνομ, Γενικός Διευθυντής |
| Μητρική οργάνωση | ECOSOC |
| Ιστότοπος | www.who.int |
| δεδομένα () | |
Ο ισχύων ορισμός της Υγείας περιλαμβάνεται στον πρόλογο του καταστατικού του ΠΟΥ. Υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Διάσκεψη για την Υγεία (Νέα Υόρκη, 19-22 Ιουνίου 1946), τέθηκε σε ισχύ στις 7 Απριλίου 1948 και παραμένει αναλλοίωτος: «Υγεία είναι μια κατάσταση πλήρους σωματικής, νοητικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία νόσου ή αναπηρίας.» ("Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.")
Ιστορία
Ίδρυση
Το 1945 κατά τη διάρκεια της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το Διεθνή Οργανισμό, ο Dr. Szeming Sze, εκπρόσωπος της Κίνας, συνεργάστηκε με εκπροσώπους από τη Νορβηγία και τη Βραζιλία με σκοπό τη δημιουργία ενός διεθνούς οργανισμού υγείας υπό την αιγίδα της νέας ένωσης των Ηνωμένων Εθνών. Έπειτα από την αποτυχία να ψηφιστεί κάποια πρόταση, ο Alger Hiss, ο γενικός γραμματέας της επιτροπής, πρότεινε τη χρήση μιας δηλωτικής φράσης που να αναφέρεται στην ουσία του οργανισμού.[2] Τελικά η επιλογή χρήσης της λέξης «κόσμος» αντί της λέξης «διεθνής» τόνισε τη σημασία του παγκόσμιου χαρακτήρα που επεδίωκε να αποκτήσει ο οργανισμός.[3] Η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπεγράφη και από τις 51 χώρες του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και από άλλες 10 χώρες, στις 22 Ιουλίου 1946[4] και έτσι έγινε η πρώτη ειδική υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών στην οποία ήταν εγγεγραμμένο κάθε μέλος.[5]Το σύνταγμα του οργανισμού ήρθε επίσημα σε ισχύ την πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Υγείας στις 7 Απριλίου 1948, όταν επικυρώθηκε και από το 26ο κράτος μέλος.[6] Η πρώτη συνεδρίαση της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας ολοκληρώθηκε στις 24 Ιουλίου 1948, έχοντας εξασφαλίσει προϋπολογισμό ύψους 5 εκατομμυρίων $. Ο Andrija Stampar ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Συνέλευσης, και ο G. Brock Chisholm διορίστηκε γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έχοντας διατελέσει Εκτελεστικός Γραμματέας προηγουμένως. Μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων του ήταν να ελεγχθεί η εξάπλωση της ελονοσίας, της φυματίωσης και των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, καθώς και η βελτίωση της μητρικής και παιδικής υγείας, της διατροφής και της περιβαλλοντικής υγιεινής. Πρώτη νομοθετική πράξη του Π.Ο.Υ ήταν ο υπολογισμός στατιστικών στοιχείων για την εξάπλωση και τη νοσηρότητα των ασθενειών. Το λογότυπο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας συμπεριλαμβάνει τη ράβδο του Ασκληπιού (rod of Asclepious), ως σύμβολο για την επούλωση.[7]
Ιστορία της λειτουργίας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέσπισε μια υπηρεσία επιδημιολογικών πληροφοριών μέσω τέλεξ το 1947 και μέχρι το 1950 ένα μαζικό κίνημα για τον εμβολιασμό έναντι της φυματίωσης ήταν ήδη σε εξέλιξη. Το 1955 ξεκίνησε το πρόγραμμα εξάλειψης της ελονοσίας και το 1965 έγινε η πρώτη αναφορά σχετικά με τον σακχαρώδη διαβήτη και η δημιουργία του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο στα κτίρια του οποίου μετακόμισε ο Π.Ο.Υ. το 1966. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1976, ξεκίνησε ένα διευρυμένο πρόγραμμα πάνω στην ανοσοποίηση με τη συνεργασία του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) και της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO). Τον επόμενο χρόνο το Ειδικό Πρόγραμμα για την έρευνα και την Εκπαίδευση στις Τροπικές Ασθένειες τέθηκε σε εφαρμογή. Το 1976, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας αποφάσισε τη ψήφιση μιας πρότασης σχετικά με την πρόληψη της αναπηρίας και την αποκατάσταση των ατόμων με ειδικές ανάγκες δίνοντας έμφαση στη δημιουργία μιας κοινωνίας φροντίδας. Η πρώτη λίστα με τα βασικότερα φάρμακα καταρτίστηκε το 1977, και ένα χρόνο αργότερα εκφράστηκε ο φιλόδοξος στόχος του οργανισμού «υγεία για όλους». Το 1986, ο Π.Ο.Υ. ξεκίνησε το πρόγραμμα σχετικά με το αυξανόμενο πρόβλημα του AIDS και ακολούθησαν δύο χρόνια με ιδιαίτερη προσοχή για την πρόληψη των διακρίσεων εις βάρος των πασχόντων. Η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας ιδρύθηκε το 1988.[8]
Το 1958, ο Viktor Zhdanov, αναπληρωτής Υπουργός Υγείας για τη Σοβιετική Ένωση, ζήτησε από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας να αναλάβει την πρωτοβουλία για την εξάλειψη της ευλογιάς καθώς 2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαιναν από ευλογιά κάθε χρόνο.[9]Το 1967, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενέτεινε την προσπάθεια για την παγκόσμια εξάλειψη της ευλογιάς, συμβάλλοντας 2,4 εκατομμύρια $ ετησίως. Το αρχικό πρόβλημα που αντιμετώπισε ο οργανισμός ήταν η ανεπαρκής αναφορά των περιπτώσεων ευλογιάς. Ο ΠΟΥ δημιούργησε ένα δίκτυο συμβούλων που βοήθησαν τις χώρες να εφαρμόσουν το πρόγραμμα για τον περιορισμό των περιστατικών ευλογιάς. Μετά από πάνω από δύο δεκαετίες αγώνα για την καταπολέμηση της ευλογιάς, ο Π.Ο.Υ. κήρυξε το 1979 ότι η ασθένεια είχε εξαλειφθεί και ήταν η πρώτη στη λίστα των ασθενειών που έπρεπε να εξαλειφθούν.[10]
Το 1998, ο Γενικός Διευθυντής του Π.Ο.Υ. τόνισε την επέκταση της παιδικής επιβίωσης με μείωση της παιδικής θνησιμότητας και αύξηση του προσδόκιμου ζωής καθώς και των μειωμένων περιστατικών ασθενειών που μάστιζαν την τότε κοινωνία όπως η ευλογιά και η πολιομυελίτιδα. Ο ίδιος, ωστόσο παραδέχτηκε ότι έπρεπε να γίνουν πολλά βήματα ακόμα για να βελτιωθεί η μητρική υγεία και ότι η πρόοδος σε αυτόν τον τομέα ήταν αργή.[11] Η χολέρα και η ελονοσία έχουν παραμείνει προβλήματα από την ίδρυση του Π.Ο.Υ. αν και βρισκόταν σε παρακμή για ένα μεγάλο διάστημα την περίοδο αυτή. [12]Στον 21ο αιώνα, η εταιρική σχέση Stop TB δημιουργήθηκε μαζί με τη διατύπωση του ΟΗΕ για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας. Η αντιμετώπιση της ιλαράς ως πρωτοβουλία ιδρύθηκε το 2001 και συνέβαλλε στη μείωση των παγκόσμιων θανάτων από τη νόσο κατά 68% μέχρι το 2007. Το 2002 ιδρύθηκε το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας με σκοπό τη βελτίωση των διαθέσιμων πόρων.
Συνολική Εστίαση
Το σύνταγμα του Π.Ο.Υ. αναφέρει ότι στόχος του οργανισμού «είναι η επίτευξη από όλους τους ανθρώπους του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας».[13]
Ο Π.Ο.Υ. επιτυγχάνει τους στόχους του μέσα από τις λειτουργίες του, όπως ορίζονται στο Σύνταγμα της χώρας: (α) να ενεργεί ως συντονίστρια αρχή σχετικά με τις διεθνείς εργασίες στον τομέα της υγείας (β) να καθιερώσει και να διατηρήσει αποτελεσματική συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, τους ειδικευμένους οργανισμούς, τις κυβερνητικές υπηρεσίες υγείας, επαγγελματικές ομάδες και με τους άλλους οργανισμούς ώστε να μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλος (γ) να βοηθήσει τις κυβερνήσεις, κατόπιν αιτήματος, στην ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας (δ) να παράσχει την κατάλληλη τεχνική βοήθεια και, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, να προσφέρει βοήθεια κατόπιν αιτήματος ή αποδοχής από τις άλλες κυβερνήσεις (ε) για να παρέχει ή να βοηθήσει στην παροχή, κατόπιν αιτήματος των Ηνωμένων Εθνών, υπηρεσίες υγείας και διαφόρων άλλων παροχών σε ειδικές ομάδες, όπως στους λαούς εμπιστοσύνης (στ) τη δημιουργία και διατήρηση αυτών των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών εφόσον απαιτούνται, συμπεριλαμβανομένων των επιδημιολογικών καθώς και των στατιστικών υπηρεσιών (ζ) για την τόνωση και την επιπρόσθετη εργασία των προαναφερθέντων για την εξάλειψη των επιδημιών, των ενδημικών και άλλων ασθενειών (η) την προώθηση, σε συνεργασία με άλλους εξειδικευμένους οργανισμούς όπου είναι απαραίτητο της πρόληψης των τραυματισμών από ατυχήματα (θ) να προωθήσει, σε συνεργασία με άλλους εξειδικευμένους οργανισμούς όπου είναι αναγκαίο, τη βελτίωση της διατροφής, της στέγασης, της αποχέτευσης, των οικονομικών ή των συνθηκών εργασίας και άλλες πτυχές της περιβαλλοντικής υγιεινής (ι) για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των επιστημονικών και επαγγελματικών ομάδων που συμβάλλουν στην προαγωγή της υγείας (ια) να προτείνει συμβάσεις, συμφωνίες και κανονισμούς, και να κάνει συστάσεις όσον αφορά τα διεθνή θέματα υγείας και να τις εκτελεί.
Ο Π.Ο.Υ. ορίζει τον ρόλο του στη δημόσια υγεία ως εξής:[14]
- παροχή καθοδήγησης σε θέματα ζωτικής σημασίας για την υγεία και τη συμμετοχή σε συμπράξεις, όπου απαιτείται κοινή δράση
- προγραμματισμός της έρευνας και της τόνωσης της παραγωγής, μετάφραση και διάδοση της πολύτιμης γνώσης[15]
- τον καθορισμό κανόνων και προτύπων και την προώθηση και παρακολούθηση της εφαρμογής τους
- αρθρώνοντας ηθικές και τεκμηριωμένες πολιτικές επιλογές
- την παροχή τεχνικής υποστήριξης, καταλύοντας την αλλαγή, και την οικοδόμηση βιώσιμης θεσμικής ικανότητας
- παρακολουθεί την κατάσταση της υγείας και την αξιολόγηση των τάσεων της υγείας.
Μεταδοτικές ασθένειες
Το έτος 2012-2013 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προσδιόρισε 13 τομείς, στους οποίους καταμερίστηκαν τα χρήματα του προϋπολογισμού.[16] Δύο από αυτούς τους 13 τομείς σχετίζονταν με τις μεταδοτικές ασθένειες: ο πρώτος με σκοπό να μειωθεί η επιβάρυνση στην υγεία καθώς και στην οικονομία των μεταδοτικών νόσων, ο δεύτερος για την καταπολέμηση του HIV / AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης.
Όσον αφορά τον ιό HIV, ο Π.Ο.Υ. εργάζεται στο πλαίσιο του UNAIDS και θεωρεί σημαντικό ότι λειτουργεί σύμφωνα με τους στόχους και τις στρατηγικές του τελευταίου ενώ προσπαθεί, επίσης, να συμπεριλάβει και διάφορα άλλα τμήματα της κοινωνίας εκτός από την υγεία ώστε να συμβάλει στην αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της νόσου. [17]Σύμφωνα με τον UNAIDS, ο Π.Ο.Υ. έχει θέσει ως στόχο στο διάστημα μεταξύ 2009 και 2015 τη μείωση του αριθμού των ατόμων, ηλικίας 15-24 ετών, που έχουν προσβληθεί, κατά 50%, τη μείωση των νέων μολύνσεων από τον HIV στα παιδιά κατά 90% και τη μείωση των θανάτων που σχετίζονται με τον ιό HIV κατά 25%.[18]
Παρόλο που ο Π.Ο.Υ. απέτυχε να φέρει εις πέρας τη δέσμευσή του το 1970 για μια παγκόσμια εκστρατεία εξάλειψης της ελονοσίας, εξακολουθεί την προσπάθεια για τον έλεγχο της ελονοσίας. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα για την ελονοσία του Π.Ο.Υ. είναι σε εφαρμογή για την παρακολούθηση των περιστατικών της ελονοσίας και την αντιμετώπιση των μελλοντικών προβλημάτων στα συστήματα ελέγχου της ασθένειας. Ο Π.Ο.Υ. αναμένεται να υποβάλει έκθεση, πιθανώς το 2015, ως προς το αν το RTS,S / AS01, που προς το παρόν βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο είναι αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της ελονοσίας. Προς το παρόν, τα εντομοκτόνα, τα οποία είναι ανθελονοσιακά φάρμακα, χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της εξάπλωσης της ελονοσίας, ιδιαίτερα σε ευπαθή άτομα όπως έγκυες γυναίκες και μικρά παιδιά.[19]
Ο Π.Ο.Υ. έχει συμβάλει στη μείωση κατά 40% του αριθμού των θανάτων από φυματίωση μεταξύ του 1990 και του 2010, και, από το 2005, ισχυρίζεται ότι πάνω από 46 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν θεραπευτεί, ενώ εκτιμάται ότι περίπου 7 εκατομμύρια ζωές σώζονται μέσω των μέτρων που έχει λάβει ο Π.Ο.Υ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την εμπλοκή των εθνικών κυβερνήσεων για τη χρηματοδότηση διαφόρων προγραμμάτων με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση, την εύρεση θεραπείας και την παρακολούθηση της εξάπλωσης και των επιπτώσεων της φυματίωσης.[20]
Ο Π.Ο.Υ. έχει ακόμη ως στόχο την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας και εκτιμάται ότι συνέβαλλε στη μείωση των περιστατικών κατά 99%, επιτυχία που οφείλεται στη συνεργασία της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας, με το Διεθνές Ρόταρυ, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), τη UNICEF, καθώς και μικρότερων οργανώσεων.[21]
Μη μεταδοτικές ασθένειες
Από τους προαναφερθέντες 13 βασικούς τομείς-στόχους τους Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σημαντική θέση κατέχει η πρόληψη και η μείωση της ασθένειας, της αναπηρίας και των πρόωρων θανάτων που οφείλονται σε χρόνιες μη μεταδοτικές ασθένειες, ψυχικές διαταραχές, σε περιστατικά βίας και σε τραυματισμούς, καθώς και σε διαταραχές της όρασης.[22]
Τρόπος ζωής
Ο Π.Ο.Υ. εργάζεται για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας και τη βελτίωση της υγείας κατά τη διάρκεια των βασικών σταδίων της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, του τοκετού, τη νεογνική περίοδο, την παιδική ηλικία και την εφηβεία, τη βελτίωση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και την προώθηση της ενεργού και υγιούς γήρανσης για όλους τους ανθρώπους. [23]
Επίσης, γίνεται προσπάθεια για την πρόληψη ή τη μείωση των παραγόντων κινδύνου για τις περιπτώσεις ασθενειών που συνδέονται με τη χρήση καπνού, αλκοόλ, ναρκωτικών και άλλων ψυχοτρόπων ουσιών, καθώς και με την ανθυγιεινή διατροφή και την έλλειψη σωματικής άσκησης.[24][25]
Ακόμη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταβάλει προσπάθειες για τη βελτίωση της διατροφής, της ασφάλειας των τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια και ώστε να είναι σε θέση αυτό να έχει θετική επίδραση στη δημόσια υγεία και την αειφόρο ανάπτυξη. [16]
Χειρουργική και φροντίδα τραύματος
Ο Π.Ο.Υ. προωθεί την εφαρμογή των κανόνων οδικής ασφάλειας ως μέσο για τη μείωση των τραυματισμών που σχετίζονται με ατυχήματα στο δρόμο.[26]
Έχει ακόμα εργαστεί πάνω σε διεθνείς πρωτοβουλίες στον τομέα των χειρουργικών επεμβάσεων, όπως η αναγκαία χειρουργική φροντίδα[27], η περίθαλψη των τραυματισμένων[28] και η ασφαλής χειρουργική επέμβαση[29] ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες των επεμβάσεων και να αυξηθεί η ασφάλεια για το κοινωνικό σύνολο.
Πολιτική Υγείας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσον αφορά στην πολιτική της υγείας έχει δύο στόχους:
- την αντιμετώπιση των συναφών με την υγεία κοινωνικών και οικονομικών θεμάτων, μέσω της πολιτικής και των προγραμμάτων που ενισχύουν την ισότητα στην υγεία και την ενσωμάτωση ευνοϊκής αντιμετώπισης των φτωχών σε μια βάση σεβασμού και τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- να προωθήσει ένα υγιές περιβάλλον, να εντατικοποιήσει την πρωτογενή πρόληψη και να εντείνει την επιρροή των δημόσιων πολιτικών σε όλους τους τομείς, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια των περιβαλλοντικών απειλών για την υγεία.[30]
Ο οργανισμός προωθεί τη χρήση των τεκμηριωμένων εργαλείων, προτύπων και προδιαγραφών για την υποστήριξη των κρατών μελών ώστε να ενημερώνονται για τους στόχους της πολιτικής υγείας και να τους εφαρμόζουν. Επιβλέπει την εφαρμογή του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού και δημοσιεύει μια σειρά από ιατρικές ταξινομήσεις, τρεις από τις οποίες είναι η Διεθνής Στατιστική Ταξινόμηση των Ασθενειών (ICD), η Διεθνής Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, της Αναπηρίας και της Υγείας (ICF) και η Διεθνής Ταξινόμηση των υγειονομικών παρεμβάσεων (ICHI).[31] Ακόμη στον τομέα της διεθνούς πολιτικής του οργανισμού περιλαμβάνονται: ο Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος (που εγκρίθηκε το 1981), [32] η Σύμβαση Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού (που εγκρίθηκε το 2003) [32] και ο Παγκόσμιος Κώδικας Πρακτικής για τη Διεθνή πρόσληψη του προσωπικού υγείας (που εγκρίθηκε το 2010). [33]
Όσον αφορά τις υπηρεσίες υγείας, ο Π.Ο.Υ. επιδιώκει να βελτιωθεί η διακυβέρνηση, η χρηματοδότηση, η στελέχωση και η διοίκηση καθώς και η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των στοιχείων και ερευνών που χρησιμοποιούνται για τη χάραξη πολιτικής. Προσπαθεί επίσης να εξασφαλίσει τη βελτίωση της πρόσβασης, της ποιότητας και της χρήσης ιατροτεχνολογικών προϊόντων και τεχνολογιών.[16] Ο Π.Ο.Υ. σε συνεργασία με φορείς και με τις εθνικές κυβερνήσεις προσπαθεί να βελτιώσει τη χρήση των τεχνολογιών αυτών και τη κοινοποίησή τους σχετικά με τη χρήση των ερευνητικών στοιχείων.
Διακυβέρνηση και στήριξη
Οι υπόλοιποι δύο από τους δεκατρείς στόχους της πολιτικής του Π.Ο.Υ. σχετίζονται με το ρόλο ίδιου: [16]
- να αναλάβει ηγετικό ρόλο, την ενίσχυση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με τις άλλες χώρες, το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, και άλλα ενδιαφερόμενα μέλη, για την προώθηση της παγκόσμιας συζήτησης για την υγεία
- να αναπτυχθεί και να διατηρηθεί ο Π.Ο.Υ. ως ένας ευέλικτος οργανισμός.
Εταιρικές σχέσεις
Ο Π.Ο.Υ. μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα συνιστούν τον πυρήνα της ομάδας που είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση της Διεθνούς Σύμπραξης Υγείας (IHP +). Η IHP + είναι μια ομάδα που απαρτίζεται από τις κυβερνήσεις εταίρους, φορείς ανάπτυξης της κοινωνίας, των πολιτών και άλλους με σκοπό τη βελτίωση της υγείας των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες.Οι συνεργάτες εργάζονται μαζί για να τεθούν οι διεθνείς αρχές για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και της συνεργασίας για την ανάπτυξη στον τομέα της υγείας.[34]
Η οργάνωση βασίζεται σε συνεισφορές από αναγνωρισμένους επιστήμονες και επαγγελματίες για να φέρει εις πέρας το έργο της, όπως είναι η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Π.Ο.Υ. για τη Βιολογική Τυποποίηση, [35] η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για λέπρα, [36] και η Ομάδα Μελέτης του Π.Ο.Υ. για Διεπαγγελματική Εκπαίδευση και συνεργατική πρακτική. [37]
Ο Π.Ο.Υ. διαχειρίζεται ακόμη τη Συμμαχία για την πολιτική υγείας και τα συστήματα έρευνας, με στόχο τη βελτίωση της πολιτικής για την υγεία [38] ενώ αποσκοπεί επίσης στη βελτίωση της πρόσβασης στην έρευνα για την υγεία και τη λογοτεχνία στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως μέσω του HINARI δικτύου. [39]
Δημόσια εκπαίδευση για την υγεία και δράση
Κάθε χρόνο η οργάνωση σηματοδοτεί την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας και άλλες εορτές εστιάζοντας με τον τρόπο αυτό στην προαγωγή της υγείας. Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας εμπίπτει στις 7 Απριλίου κάθε έτους, κατάλληλα επιλεγμένη για να ταιριάζει με την επέτειο από την ίδρυση του Π.Ο.Υ. Πρόσφατα θέματα ήταν: η μετάδοση ασθενειών από φορείς (2014), η υγιής γήρανση (2012) και ο αγώνας κατά των ναρκωτικών (2011). [40]
Οι άλλες επίσημες παγκόσμιες εκστρατείες για τη δημόσια υγεία που σημειώνονται από τον Π.Ο.Υ. είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, η Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμού, η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, η Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδοσίας, η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας και η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS.
Στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστηρίζει την προσπάθεια για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. [41] Από τους οκτώ Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, τρεις -μείωση της παιδικής θνησιμότητας κατά δύο τρίτα, μείωση των θανάτων των μητέρων κατά τα τρία τέταρτα, και διακοπή και μείωση της εξάπλωσης του HIV / AIDS -συνδέονται άμεσα με τους στόχους του Π.Ο.Υ. ενώ οι άλλοι πέντε έχουν συσχετιστεί μεταξύ τους με στόχο να έχουν επιπτώσεις στην παγκόσμια υγεία.[42]
Διαχείριση δεδομένων και δημοσιεύσεις
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εργάζεται για να παράσχει τα αναγκαία για την υγεία και την ευεξία στοιχεία μέσα από μια ποικιλία από πλατφόρμες συλλογής δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων της Παγκόσμιας Έρευνας για την Υγεία που καλύπτουν σχεδόν 400.000 ερωτηθέντων από 70 χώρες, [43] και τη μελέτη για τη Γήρανση και την Υγεία των Ενηλίκων (SAGE) που καλύπτει πάνω από 50.000 άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών σε 23 χώρες. [44] Η CHIP( Country Health Intelligent Portal) έχει επίσης αναπτυχθεί για να παρέχει ένα σημείο πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες υγείας που είναι διαθέσιμες σε διαφορετικές χώρες.[45] Οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν σε αυτή την πύλη χρησιμοποιούνται από τις χώρες για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για τις μελλοντικές στρατηγικές ή σχέδια, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγησή τους.
Ο Π.Ο.Υ. έχει δημοσιεύσει διάφορα εργαλεία για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της ικανότητας των εθνικών συστημάτων υγείας[46] και του εργατικού δυναμικού της υγείας. [47] Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο για την Υγεία (GHO) είναι κύρια πύλη του Π.Ο.Υ., η οποία παρέχει πρόσβαση σε δεδομένα και αναλύσεις για τα κυριότερα θέματα υγείας από την παρακολούθηση των καταστάσεων υγείας σε όλο τον κόσμο.[48]
Το μέσο αξιολόγησης του Π.Ο.Υ. των συστημάτων Ψυχικής Υγείας (WHO-AIMS), το μέσο ελέγχου της ποιότητας ζωής (WHOQOL) και η υπηρεσία Διαθέσιμης Αξιολόγησης(SARA), παρέχουν οδηγίες για τη συλλογή δεδομένων. [49] Η συνεργατική προσπάθεια μεταξύ του Π.Ο.Υ. και άλλων φορέων, όπως μέσω του Δικτύου Υγείας Μετρήσεων, αποσκοπεί στο να παρέχει επαρκείς πληροφορίες υψηλής ποιότητας για τη διευκόλυνση των κυβερνητικών αποφάσεων. [50] Ακόμη, ο Π.Ο.Υ. προωθεί την ανάπτυξη των ικανοτήτων, στα κράτη μέλη, να χρησιμοποιούν και να παράγουν έρευνα που εξετάζει τις εθνικές τους ανάγκες.
Στις 10 Δεκεμβρίου του 2013, μια νέα βάση δεδομένων του Π.Ο.Υ., γνωστή ως MINDBANK, τέθηκε σε απευθείας σύνδεση. Η βάση δεδομένων ξεκίνησε την Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας QualityRights του Π.Ο.Υ., η οποία έχει ως στόχο να τερματισθούν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος των ατόμων με ψυχικές παθήσεις. Η νέα βάση δεδομένων παρουσιάζει πολλές πληροφορίες σχετικά με την ψυχική υγεία, την κατάχρηση ουσιών, την αναπηρία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και τις διαφορετικές πολιτικές, στρατηγικές, τους νόμους και τα πρότυπα των υπηρεσιών που υλοποιούνται σε διαφορετικές χώρες.[51] Επίσης περιέχει σημαντικά διεθνή έγγραφα και πληροφορίες. Η βάση δεδομένων επιτρέπει στους επισκέπτες να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες για την υγεία των κρατών μελών του οργανισμού και άλλων εταίρων. Οι χρήστες μπορούν να αναθεωρήσουν τις πολιτικές, τους νόμους και τις στρατηγικές με στόχο την αναζήτηση των καλύτερων πρακτικών στον τομέα της ψυχικής υγείας.[51]
Ο Π.Ο.Υ. δημοσιεύει τακτικά την Έκθεση για την Παγκόσμια Υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης των εμπειρογνωμόνων για ένα θέμα που απασχολεί παγκοσμίως τον τομέα της υγείας.[52] Άλλες δημοσιεύσεις του Π.Ο.Υ. περιλαμβάνουν το δελτίο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, [53] και την Αμερικανική Εφημερίδα για τη Δημόσια Υγεία (εποπτεύεται από PAHO / AMRO).[54]
Δομή
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι μέλος της Ομάδας Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. [55]
Η ιδιότητα του μέλους
Από το 2015, ο Π.Ο.Υ. έχει 194 κράτη-μέλη: όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών, εκτός του Λίχτενσταϊν, καθώς και οι Νήσοι Κουκ και Νιούε. [56] Από το 2013, είχε επίσης δύο συνδεδεμένα μέλη, το Πουέρτο Ρίκο και Τοκελάου. [57] Σε αρκετές άλλες χώρες έχει χορηγηθεί η ιδιότητα του παρατηρητή. Η Παλαιστίνη είναι ένας παρατηρητής που αναγνωρίστηκε από τον Σύνδεσμο των Αραβικών Κρατών σύμφωνα με το ψήφισμα 3118. Η Αγία Έδρα συμμετέχει επίσης ως παρατηρητής, όπως και το Τάγμα της Μάλτας. [58] Το 2010, η Ταϊβάν είχε προσκληθεί υπό την επωνυμία «Κινεζική Ταϊπέι». [59]
Ο Π.Ο.Υ. ορίζει αντιπροσωπείες των κρατών μελών για την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, που είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων.Όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ είναι επιλέξιμα για ένταξη στον Π.Ο.Υ., και, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ., «άλλες χώρες μπορούν να γίνουν δεκτοί ως μέλη, όταν η αίτησή τους έχει εγκριθεί με απλή πλειοψηφία της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας».
Συνέλευση και Εκτελεστικό Συμβούλιο
Η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας είναι το νομοθετικό και το ανώτατο όργανο του Π.Ο.Υ. Βρίσκεται στη Γενεύη και συνεδριάζει συνήθως το Μάιο κάθε έτους. Διορίζει τον Γενικό Διευθυντή κάθε πέντε χρόνια, και οργανώνει ψηφοφορίες σε θέματα πολιτικής και χρηματοδότησης του Π.Ο.Υ, συμπεριλαμβανομένου του προτεινόμενου προϋπολογισμού. Εξετάζει επίσης τις εκθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και αποφασίζει κατά πόσον υπάρχουν τομείς εργασίας που απαιτούν περαιτέρω εξέταση. Η Συνέλευση εκλέγει 34 μέλη με τεχνική κατάρτιση στον τομέα της υγείας για θητείες τριών ετών. Οι κύριες λειτουργίες του Διοικητικού Συμβουλίου είναι να εκτελεί τις αποφάσεις και τις πολιτικές της Συνέλευσης, να συμβουλεύσει και να διευκολύνει τις εργασίες της. [60]
Περιφερειακά γραφεία
Τα περιφερειακά τμήματα του Π.Ο.Υ. δημιουργήθηκαν μεταξύ 1949 και 1952, και σύμφωνα με το άρθρο 44 του συντάγματος του οργανισμού επιτρεπόταν να δημιουργήσει μια [μόνο] περιφερειακή οργάνωση για να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε περιοχής. Πολλές αποφάσεις λαμβάνονται σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών συζητήσεων πέρα από τον προϋπολογισμό και την επιλογή των μελών της επόμενης συνέλευσης.[61]
Κάθε περιοχή έχει μια περιφερειακή επιτροπή η οποία συνεδριάζει συνήθως μια φορά το χρόνο, συνήθως το φθινόπωρο. Εκπρόσωποι από κάθε μέλος ή σχετιζόμενο οργανισμό παρακολουθούν σε κάθε περιοχή συμπεριλαμβανομένων των κρατών που δεν είναι ακόμα πλήρως αναγνωρισμένα. Κάθε περιοχή έχει επίσης ένα περιφερειακό γραφείο. [61]Κάθε Περιφερειακό Γραφείο διευθύνεται από έναν περιφερειακό διευθυντή ο οποίος εκλέγεται από την περιφερειακή επιτροπή. Το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνει τους διορισμούς αυτούς, αν και από το 2004, ουδέποτε απέρριψε την προτίμησή της περιφερειακής επιτροπής. Ο ακριβής ρόλος του διοικητικού συμβουλίου κατά τη διαδικασία υπήρξε θέμα συζήτησης, αλλά το πρακτικό αποτέλεσμα ήταν πάντα μικρό. Από το 1999, οι Περιφερειακοί Διευθυντές έχουν ανανεώσιμη θητεία πέντε ετών. [62]
Εκτός από την εκλογή του Περιφερειακού Διευθυντή, η Περιφερειακή Επιτροπή είναι επίσης αρμόδια για τον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή, εντός της περιοχής των πολιτικών που υιοθετήθηκαν από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας. Η Περιφερειακή Επιτροπή χρησιμεύει επίσης ως μια αναθεώρηση της επιτροπής προόδου για τις ενέργειες του Π.Ο.Υ. εντός της Περιφέρειας.
Ο Περιφερειακός Διευθυντής είναι ουσιαστικά ο επικεφαλής του Π.Ο.Υ. για την περιοχή του. Διαχειρίζεται ή / και επιβλέπει το προσωπικό της υγείας και άλλους εμπειρογνώμονες στα περιφερειακά γραφεία και σε εξειδικευμένα κέντρα. Είναι επίσης η άμεση εποπτεύουσα αρχή, ταυτόχρονα με τη γενική διευθύντρια του Π.Ο.Υ.
Κύρια όργανα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι
- Η «Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας», στην οποία συμμετέχουν αντιπρόσωποι όλων των Κρατών-μελών του ΟΗΕ
- Το «Εκτελεστικό Συμβούλιο» που συγκροτείται από 31 κράτη-μέλη
- Η «Γενική Γραμματεία» της οποίας προΐσταται ο Γενικός Διευθυντής
Διατελέσαντες Γενικοί Διευθυντές του ΠΟΥ
| Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Χώρα καταγωγής | Χρόνια θητείας |
|---|---|---|
| Μπροκ Τσίσχολμ (1896-1971) | Καναδάς | 21 Ιουλίου 1948–21 Ιουλίου 1953 |
| Μαρκολίνο Γκόμες Καντάου (1911-1983) | Βραζιλία | 1953–1973 |
| Χάλφνταν Τ. Μάλερ (1923-2016) | Δανία | 21 Ιουλίου 1973 – 21 Ιουλίου 1988 |
| Χιρόσι Νακατζίμα (1928-2013) | Ιαπωνία | 21 Ιουλίου 1988– 13 Μαΐου 1998 |
| Γκρο Χάρλεμ Μπρούντλαντ (1939-) | Νορβηγία | 13 Μαΐου 1998 – 21 Ιουλίου 2003 |
| Λι Γιονγκ-γουκ (1945-2006)[63] | Νότια Κορέα | 21 Ιουλίου 2003 – 22 Μαΐου 2006 |
| Άντερς Νόρντστρεμ (1960-) | Σουηδία | 22 Μαΐου 2006 - 4 Ιανουαρίου 2007 (Υπηρεσιακός) |
| Μάργκαρετ Τσαν (1947-) | Χονγκ Κονγκ | 4 Ιανουαρίου 2007 – 1 Ιουλίου 2017 |
| Τέντρος Αντάνομ (1965-) | Αιθιοπία | 1 Ιουλίου 2017- σήμερα |
Ο επικεφαλής της οργάνωσης είναι ο Γενικός Διευθυντής, ο οποίος εκλέγεται από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας. Ο Π.Ο.Υ. απασχολεί 8.500 άτομα σε 147 χώρες.[64] Για την υποστήριξη της αρχής ενός έργου χωρίς καπνό τσιγάρου, ο Π.Ο.Υ. δεν προσλαμβάνει καπνιστές τσιγάρων.
Σκοπός του WHO
Σκοπός αυτού του Διεθνούς Οργανισμού είναι η απόκτηση του ανώτερου δυνατού επιπέδου Υγείας σε όλους τους λαούς της Γης. Υπέρ αυτού του σκοπού προσφέρει υπηρεσίες σε παγκόσμια κλίμακα σε κάθε κράτος, ενθαρρύνει ιατρικές έρευνες, χορηγώντας υποτροφίες, οργανώνει εργαστήρια και πλήθος εκθέσεων και σεμιναρίων για τη διασφάλιση της υγείας.
Περιφέρειες WHO
Για την καλύτερη παρακολούθηση της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο ο Οργανισμός έχει διαχωρίσει τον κόσμο σε έξι βασικές περιφέρειες και σε κάθε μία από αυτές εδρεύει επιμέρους επίσημη αντιπροσωπεία (Γραφείο) του Οργανισμού. Οι περιφέρειες αυτές είναι:
- Περιφέρεια Ευρώπης (EURO Αρχειοθετήθηκε 2010-05-21 στο Wayback Machine.) με έδρα την Κοπεγχάγη (Δανία).
- Περιφέρεια Ανατολικής Μεσογείου (EMRO) με έδρα το Κάιρο (Αίγυπτος).
- Περιφέρεια Αφρικής (AFRO) με έδρα τη Μπραζαβίλ (Δημοκρατία του Κονγκό).
- Περιφέρεια Αμερικής (ηπείρου) (PAHO) με έδρα την Ουάσιγκτον (ΗΠΑ).
- Περιφέρεια Νοτιοανατολικής Ασίας (SEARO) με έδρα το Νέο Δελχί (Ινδία).
- Περιφέρεια Δυτικού Ειρηνικού (WPRO) με έδρα τη Μανίλα (Φιλιππίνες).
Σύνδεσμοι και άλλα γραφεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
Ο ΠΟΥ έχει έναν αριθμό υπηρεσιών και γραφείων-συνδέσμων με σημαντικούς διεθνείς οργανισμούς[65].
- IARC, International Agency for Research on Cancer Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (Λυόν, Γαλλία), με συντονιστικό ρόλο στις έρευνες για τον καρκίνο και τη μελέτη των αιτιών του καρκίνου.
- WHO Centre for Health Development - WHO Kobe Center (Kobe, Japan) - Κέντρο για Ανάπτυξη της Υγείας (Κόμπε, Ιαπωνία)
- WHO Lyon Office for National Epidemic Preparedness and Response (LYO) - Γραφείο ΠΟΥ στη Λυόν για Προετοιμασία και Αντίδραση σε Εθνικές Επιδημίες (Lyon, France)
- WHO Mediterranean Centre for Vulnerability Reduction - Μεσογειακό Κέντρο ΠΟΥ για μείωση της ευπάθειας (Τυνησία)
- WHO Office at the African Union and the Economic Commission for Africa - Γραφείο ΠΟΥ στην Αφρικανική Ένωση και την Οικονομική Επιτροπή για την Αφρική (Αντίς Αμπέμπα, Αιθιοπία)
- WHO Liaison Office in Washington - Γραφείο συνδέσμου ΠΟΥ στην Ουάσιγκτον (ΗΠΑ)
- WHO Office at the European Union - Γραφείο ΠΟΥ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Βρυξέλλες, Βέλγιο)
- WHO Office at the United Nations - Γραφείο ΠΟΥ στα Ηνωμένα Έθνη (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)
- WHO Office at the World Bank and the International Monetary Fund - Γραφείο ΠΟΥ στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Ουάσιγκτον, ΗΠΑ)
Σημειώσεις
Τον Ιούλιο του 1952 ο Οργανισμός αριθμούσε 79 μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, και 3 πάρεδρα (Νότιος Ροδεσία, Μαρόκο και Τυνησία). Λίγο αργότερα κατά την ένταση του ψυχρού πολέμου οι χώρες Αλβανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσία (μετά της Ουκρανίας και Λευκορωσίας), Τσεχοσλοβακία, καθώς και η Κίνα, ειδοποίησαν τον Οργανισμό ότι δεν επιθυμούν να είναι μέλη του.
Επειδή όμως στο καταστατικό του Οργανισμού δεν προβλεπόταν αποχώρηση μελών, οι παραπάνω χώρες εξακολούθησαν να αναφέρονται στον κατάλογο των μετεχόντων κρατών.
Πηγές
- Α. Ζιμπουλάκη «Διεθνές Δίκαιο» - Αθήνα, 1979, σ. 133.
- «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου» τομ. 15ος, σελ. 227.
- Παγκόσμια στατιστικά στοιχεία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
