Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος

Ο Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος (David Teniers II, Αμβέρσα, 15 Δεκεμβρίου 1610 – Βρυξέλλες, 25 Απριλίου 1690) ήταν Φλαμανδός καλλιτέχνης, από τους επιφανείς εκπροσώπους της Σχολής της Αμβέρσας κατά την εποχή του βορειοευρωπαϊκού μπαρόκ στο Βέλγιο.

Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος
Όνομα στη μητρική γλώσσα	David Teniers II (Ολλανδικά)
Γέννηση	15  Δεκεμβρίου 1610 (περίπου)[1][2][3] Αμβέρσα[4]
Θάνατος	25  Απριλίου 1690[5][4][1] Βρυξέλλες[4]
Εθνικότητα	Φλαμανδοί[6]
Χώρα πολιτογράφησης	Κάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότητα	ζωγράφος[4][7][8], miniaturist[4], χαράκτης[4], σχεδιαστής[4], καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[7] και εικαστικός καλλιτέχνης[9]
Σύζυγος	Άννα Μπρίγκελ (από 1636)
Τέκνα	Ντάβιτ Τένιερς ΙΙΙ[10]
Γονείς	Ντάβιντ Τένιερς ο πρεσβύτερος
Αδέλφια	Abraham Teniers[11]
Συγγενείς	Γιουλιάαν Τένιερς (θείος) και Γιαν Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος (πεθερός)
Κίνημα	μπαρόκ[6]
Είδος τέχνης	προσωπογραφία[4], έργο ιστορικής θεματολογίας[4], ρωπογραφία[4], allegory[4], τοπιογραφία[4], Νεκρή φύση[4] και μυθολογικά θέματα[4]
Καλλιτεχνικά ρεύματα	μπαρόκ[6]
Σημαντικά έργα	The Fat Kitchen, The Alchemist, Country Inn, Yard of a Peasant House και Archduke Leopold Wilhelm in his Gallery
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος γεννήθηκε στην Αμβέρσα του Βελγίου και ήταν γιος του ζωγράφου Ντάβιντ Τένιερς του Πρεσβύτερου (1582–1649). ^[12]Μαθήτευσε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο εργαστήριο του πατέρα του, που ήταν επηρεασμένος από τους ζωγράφους της Αμβέρσας Γιάκομπ Γιόρντενς, Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και Άντονι βαν Ντάικ. Ήταν πατέρας του ονομαζόμενου επίσης Ντάβιντ Τένιερς ΙΙΙ (1638 – 1685), ο οποίος μιμήθηκε το έργο του πατέρα του.

Το 1632 – 1633, ο Τένιερς έγινε δεκτός στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά της Αμβέρσας, φθασμένος ήδη ζωγράφος, και το 1637 νυμφεύτηκε την Άννα Μπρίγκελ (Anna Brueghel), κόρη του ζωγράφου Γιαν Μπρίγκελ του πρεσβύτερου, της οποίας, μετά το θάνατο του πατέρα της (1625), ο Ρούμπενς ανέλαβε την κηδεμονία και ήταν κουμπάρος στο γάμο τους.

Το 1651 ο Τένιερς μετακόμισε στις Βρυξέλλες, όπου διετέλεσε ζωγράφος της Αυλής του αρχιδούκα Λεοπόλδου Γουλιέλμου και υπεύθυνος για τη συλλογή του των έργων τέχνης. Υπήρξε αργότερα αυλικός ζωγράφος του Δον Χουάν του Αυστριακού, ο οποίος διαδέχθηκε το 1656 τον αρχιδούκα Λεοπόλδο Γουλιέλμο στην αντιβασιλεία των Κάτω Χωρών.

Ο Τένιερς ίδρυσε το 1663 στις Βρυξέλλες την Ακαδημία Καλών Τεχνών και στη συνέχεια, το 1665, την Ακαδημία της Αμβέρσας.

Καλλιτεχνική πορεία

Ο Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος διακρίθηκε κυρίως για τις ρωπογραφίες του και την απόδοση λαϊκών σκηνών από την αγροτική ζωή των χωρικών. Περίφημες είναι και οι απεικονίσεις σκηνών σε ταβέρνες. Οι νωπογραφικές αυτές σκηνές ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στην εποχή του και εξασφάλισαν στο ζωγράφο μεγάλη δημοτικότητα και καλλιτεχνική αναγνώριση.

Στο είδος αυτό των έργων του, ο Τένιερς δέχθηκε εμφανώς την επίδραση του Άντριεν Μπράουβερ (Adriaen Brouwer, 1605 – 1690). Και όπως γράφει ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ντάβιντ Τένιερς «ξεπέρασε και τον Μπράουβερ σε λεπτότητα πνευματικών συλλήψεων και ζωγραφικών τόνων».

Ο Τένιερς ήταν διάσημος για την απόδοση πολυπρόσωπων σκηνών, όπως στα χωριάτικα πανηγύρια του, και τοπογραφικών συνθέσεων, ενώ οι νεκρές φύσεις και οι προσωπογραφίες του διακρίνονταν για την ακρίβεια στις λεπτομέρειες. Ασχολήθηκε επίσης με θρησκευτικές σκηνές (π.χ. Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου, η Θυσία του Αβραάμ, ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων, η Παρθένος και το Βρέφος με τους Αγίους Στέφανο, Ιερώνυμο και Μαυρίκιο κ. ά.). Πολλά από τα ωραιότερα έργα του χρονολογούνται στη δεκαετία 1640 – 1650.

Μια δεύτερη φάση στη σταδιοδρομία του Τένιερς εγκαινιάστηκε το 1651, όταν εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες, ως αυλικός ζωγράφος και διευθυντής των καλλιτεχνικών συλλογών του αρχιδούκα Λεοπόλδου Γουλιέλμου, Ισπανού αντιβασιλιά των Κάτω Χωρών. Το αριστούργημα της εποχής αυτής είναι η περίφημη ελαιογραφία σε μουσαμά με τον τίτλο «Ο Αρχιδούκας Λεοπόλδος Γουλιέλμος στην Πινακοθήκη του στις Βρυξέλλες» (1651, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη), όπου εικονίζονται πενήντα ένα έργα τέχνης από τις συλλογές της πλούσιας πινακοθήκης του αρχιδούκα.

Ο Τένιερς αντέγραψε επίσης σε μικρογραφίες μια σειρά πινάκων με έργα ξένων ζωγράφων, Ιταλών κυρίως καλλιτεχνών, που υπήρχαν στις δουκικές συλλογές. Από τις μικρογραφίες αυτές, 244 φιλοτεχνήθηκαν το 1660 σε χαλκογραφίες, που δημοσίευσε ο Τένιερς σε λεύκωμα με τον τίτλο «Theatrum Pictorium».

Επιλογή έργων

Ανδριάντας του Ντάβιντ Τένιερς του Νεότερου στην Αμβέρσα, Βέλγιο. Έργο του F. Ducaju (περ. 1865)

Πίνακες του Ντάβιντ Τένιερς του Νεότερου κοσμούν μουσεία και πινακοθήκες σε όλο τον κόσμο (Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία, Αυστρία, Ρωσία, Βραζιλία, Ιαπωνία, ΗΠΑ κλπ). Μια επιλογή από το πλήθος των έργων του είναι:

• “Συμπόσιο χωρικών” (1636), Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
• “Οι παίκτες ζαριών” (περ. 1640), Βασιλικό Μουσείο, Άμστερνταμ.
• “Το φρουραρχείο” (1641), Βασιλικό Μουσείο, Άμστερνταμ.
• “Τοπίο με τσιγγάνους” (1641), Εθνικό Μουσείο, Βαρσοβία.
• “Χωριάτικη γιορτή” (1643), Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο.
• “Παρέλαση της Πολιτοφυλακής της Αμβέρσας” (1643), Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.
• “Εσωτερικό κουζίνας” (1644), Βασιλική Πινακοθήκη Μαουριτσχάους (Mauritshuis), Χάγη.
• “Αχυρώνας με κατσίκες” (1640 – 45), Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη.
• “Πίθηκοι στην κουζίνα” (περ. 1645), Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.
• “Χωριάτικη γιορτή” (1646), Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.
• “Χωριάτικο πανηγύρι” (1647), Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
• “Ο αρχιδούκας Λεοπόλδος Γουλιέλμος στην Πινακοθήκη του” (περ. 1647), Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
• “Γέρος που πίνει μπίρα” (1640-1650), Βασιλικό Μουσείο, Άμστερνταμ.
• “Ο Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων” (1650), Εθνικό Μουσείο, Βαρσοβία.
• “Ο αρχιδούκας Λεοπόλδος Γουλιέλμος στην Πινακοθήκη του στις Βρυξέλλες” (1651), Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη.
• “Φλαμανδικό πανηγύρι - Κερμές” (Kermess, 1652), Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου, Βρυξέλλες.
• “Το τουφέκισμα των πουλιών στις Βρυξέλλες” (1652), Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη.
• “Η θυσία του Αβραάμ” (1653), Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη.
• “Σκηνή ταβέρνας” (1658), Εθνική Πινακοθήκη, ΄Ουάσιγκτον.
• “Οι κρασοπότες” (μέσα 17ου αι.), Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη.
• “Τρεις χωριάτες μουσικοί” (β΄ τρίτο 17ου αι.), Παλαιά Πινακοθήκη, Μόναχο.
• “Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου” (β΄ τρίτο 17ου αι.), Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
• “Τα πέντε αμαρτήματα” (β΄ τρίτο 17ου αι.), Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου, Βρυξέλλες.
• “Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου” (17ος αι.), Μέγαρο Καλών Τεχνών, Λιλ.
• “Τα επτά έργα της ευσπλαχνίας”, Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι.

• Παρουσίαση έργων
• 
  Φυλάκιο φρουράς με την απελευθέρωση του Αγίου Πέτρου, 1630-40, Λυών, Musée des Beaux Arts
• 
  Καρναβάλι, «Ο βασιλιάς πίνει», 1634-40, Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
• 
  Γελωτοποιός (ή Ο τρελός) , 1640, Μόσχα, Μουσείο Πούσκιν
• 
  Η αίθουσα της φρουράς, 1642, Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ
• 
  Καπνιστές γύρω από βαρέλι, 1644, Λονδίνο, Συλλογή Ουάλλας
• 
  Οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου, 1645, Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ
• 
  Χωριάτικο γλέντι, 1650, Μαδρίτη, Μουσείο του Πράδο
• 
  Ο Αρχιδούκας Λεοπόλδος Γουλιέλμος στην Πινακοθήκη του στις Βρυξέλλες", περ.1651, Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης
• 
  Φλαμανδικό πανηγύρι - Κερμές", 1652, Βρυξέλλες, Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου
• 
  Αδάμ και Εύα, 1655, Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο
• 
  Ο γέρος καπνιστής, 1660, Αννόβερο, Niedersächsisches Landesmuseum
• 
  Αλχημιστής, Αμβέρσα, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten
• 
  Τα καμώματα της μαϊμούς, Αμβέρσα, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten
• 
  Στην ταβέρνα, Μόναχο, Παλαιά Πινακοθήκη

Παραπομπές

1. «David Teniers» 21754771.
2. (Αγγλικά) SNAC. w6ff42d2. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. (Αγγλικά) Discogs. 3064561. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. (Ολλανδικά) RKDartists. 76786.
5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121313636. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
6. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/David-Teniers-the-Younger.
7. The Fine Art Archive. 28129. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
8. www.museabrugge.be/collection/work/id/0000_GRO0325_I. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2024.
9. www.museabrugge.be/collection/work/id/2014_GRO0590_III. Ανακτήθηκε στις 24  Μαΐου 2024.
10. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 5  Απριλίου 2019. 500001443. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2021.
11. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 5  Απριλίου 2019. 500001443. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
12. «David Teniers the Younger (1610 - 1690) | National Gallery, London». www.nationalgallery.org.uk. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2022.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα, λήμμα «Τένιερς, Ντάβιτ, ο Νεώτερος», τόμ 57, σελ. 66, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.
• Χέρμπερτ Ρηντ: «Λεξικό Εικαστικών Τεχνών» (μτφ. Ανδρέας Παππάς), Εκδόσεις Υποδομή ΕΠΕ, Αθήνα, 1986.
• Παναγιώτης Κανελλόπουλος: «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος», τομ. IV, σελ. 137, Εκδόσεις Δ. Γιαλλέλης, Αθήνα, 1976.
• Εγκυκλοπαίδεια «ΔΟΜΗ», λήμμα «Τενήρς, Νταβίντ Β΄ ο Νεώτερος», τόμ. 15, σελ. 56, Εκδόσεις ΔΟΜΗ ΕΛΛΑΣ – I.G.D.A. Italia, Αθήνα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος