Μελάνθιον (φυτό)

Αυτό το λήμμα αφορά το γένος του φυτού Μελάνθιον (φυτό). Για για το φυτό, δείτε: Μελάνθιον το ήμερον. Για για το μπαχαρικό, δείτε: Μελάνθιον το ήμερον.

Αυτό το λήμμα αφορά το γένος του φυτού Νιγέλα ή Νιγκέλλα. Για για το φυτό Νιγέλα ή Νιγκέλλα, δείτε: Μελάνθιον το ήμερον. Για για το μπαχαρικό Νιγέλα ή Νιγκέλλα, δείτε: Μελάνθιον το ήμερον.

Το Μελάνθιον ή η Νιγέλα ή η Νιγκέλλα (Nigella),^{[Σημ. 1][Σημ. 2][2]} είναι γένος που περιλαμβάνει περί τα 21 είδη, ετήσια φυτά της οικογένειας των Βατραχιίδων ή Ρανουγκουλίδων (Ranunculaceae), εγγενές στη Νότια Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, τη νότια και τη νοτιοδυτική Ασία.

Μελάνθιον (φυτό)
Κάψα σπόρων από το Μελάνθιον το δαμασκηνόν (Nigella damascena).
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Κλάδος: Αγγειόσπερμα (Angiosperms) Κλάδος: Ευδικοτυλήδονα (Eudicots) Τάξη: Βατραχιώδη (Ranunculales) Οικογένεια: Βατραχιίδες ή Ρανουγκουλίδες (Ranunculaceae) Γένος: Νιγέλα (Nigella) Κάρολος Λινναίος (L.)
Είδη
Περίπου 21, περιλαμβανομένων των:[1] Μελάνθιον το άγριον (Nigella arvensis) Nigella carpatha Nigella ciliaris Μελάνθιον το κρητικον (Nigella cretica) Μελάνθιον το δαμασκηνόν (Nigella damascena) Nigella degenii Nigella deserti Nigella doerfleri Nigella elata Nigella fumariifola Nigella gallica Μελάνθιον το ισπανικόν (Nigella hispanica) ή Nigella papillosa Nigella integrifolia Nigella latisecta Nigella nigellastrum Μελάνθιον το ανατολικόν (Nigella orientalis) Nigella oxypetala Μελάνθιον το ήμερον (Nigella sativa) Nigella segetalis Nigella stricta Nigella unguicularis

Τα είδη φτάνουν σε ύψος 20-90 εκατοστών, με λεπτά διαιρεμένα φύλλα· τα τμήματα των φύλλων είναι στενά, γραμμικά έως νηματοειδή. Τα άνθη είναι λευκά, κίτρινα, ροζ, ανοικτό γαλάζιο ή ανοικτό μοβ, με πέντε έως δέκα πέταλα. Ο καρπός είναι κάψα που αποτελείται από διάφορα ενωμένα ωοθυλάκια, που το καθένα περιέχει πολλούς σπόρους· σε ορισμένα είδη (π.χ. στο Μελάνθιον το δαμασκηνόν (Nigella damascena)), η κάψα είναι μεγάλη και φουσκωμένη.

Ετυμολογία

Το επιστημονικό του όνομα Νιγκέλλα (Nigella), είναι ένα παράγωγο του Λατινικού niger (μαύρο).^{[Σημ. 3][3][4]}

Χρήσεις

Σπόροι της Νιγέλλα.

Μαγειρική

Οι σπόροι από το Μελάνθιον το ήμερον (Nigella sativa), που είναι γνωστοί και ως μαυροκούκι, μαυροσούσαμο, kalonji, μαύρο κύμινο, μαυρόσπορος κρεμμυδιού, σπόρο κρεμμυδιού ή απλά νιγέλα, νιγκέλλα, χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στις κουζίνες της Ινδίας και της Μέσης Ανατολής.

Λουλούδια κήπου

Το Μελάνθιον σε πλήρη άνθηση.

Μελάνθιον σε μπλε χρώμα

Αρκετά είδη, καλλιεργούνται στους κήπους ως καλλωπιστικά φυτά. Το Μελάνθιον το δαμασκηνόν (Nigella damascena) καλλιεργείται στους αγγλικούς εξοχικούς κήπους από την Ελισαβετιανή εποχή. Στην Αγγλία, ονομάζεται κοινά ως αγάπη-στην-ομίχλη (love-in-a-mist) ή διάβολος στον θάμνο (devil-in-the-bush). Το Μελάνθιον το ισπανικόν (Nigella hispanica) είναι ψηλότερο είδος με μεγαλύτερα μπλε άνθη, κόκκινους στήμονες και γκρίζα φύλλα. Οι σπόροι από το Μελάνθιον είναι αυτο-σποράς (self-sowing), εφόσον, οι λοβοί του σπόρου, αφεθούν να ωριμάσουν.

Οι αποξηραμένες κάψουλες των σπόρων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης και σε διευθετήσεις λουλουδιών.

Άλλα

Στην Ινδία, οι σπόροι χρησιμοποιούνται ως διαλυτικό των αερίων του στομάχου και ως τονωτικό για τη διευκόλυνση του εντέρου, τα προβλήματα δυσπεψίας και δίνονται για τη θεραπεία των σκουληκιών στο έντερο, των νευρικών ελαττωμάτων, στη μείωση του μετεωρισμού και στην πρόκληση της εφίδρωσης. Το μύρισμα των αποξηραμένων λοβών, αποκαθιστά τη χαμένη αίσθηση όσφρησης. Επίσης, χρησιμοποιείται για την απώθηση ορισμένων εντόμων, παρομοίως με τη ναφθαλίνη.

Μελάνθιον το ανατολικόν (Nigella orientalis).

Σημειώσεις

1. Στην Ελλάδα, παρατηρείται η παραποίηση της προφοράς του ονόματος "Nigella", αποκαλώντας το λανθασμένα ως «Νιτζέλλα», αντί του ορθού «Νιγέλα».
2. Η ονομασία μαύρο κύμινο που μερικές φορές χρησιμοποιείται για τη Νιγέλα, είναι παραπλανητική.
3. Ενίοτε, απαντά και ως «Νιτζέλλα» αντί του ορθού «Νιγκέλλα» ή «Νιγέλα», καθότι η ρίζα της ονομασίας του προέρχεται από το Λατινικό niger («νίγκερ») και όχι από το «νίτζερ».

Παραπομπές

1. «The Plant List: A Working List of All Plant Species». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2015.
2. «USDA GRIN Taxonomy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2015.
3. New International Encyclopedia
4. Gernot Katzer (25 Ιουλίου 2009). «Nigella (Nigella sativa L.)». Gernot Katzer’s Spice Pages. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2015.

Δείτε επίσης

• Κύμινο
• Άγριο κύμινο
• Μαύρο κύμινο
• Βούνιον
• Μελάνθιον το ήμερον
• Μελάνθιον το δαμασκηνόν
• Βούνιον το βολβοκάστανον
• Βούνιον το περσικόν

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Μελάνθιον (φυτό)