Μόργκαν Φρίμαν

Ο Μόργκαν Φρίμαν (αγγλικά: Morgan Freeman, 1 Ιουνίου 1937) είναι Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης. Γνωστός για την διακεκριμένη βαθιά φωνή του, Ο Φρίμαν έχει διαδραματίσει πολυποίκιλους ρόλους σε διάφορα είδη ταινιών. Κατά την διάρκεια της πενηντάχρονης καριέρας του έχει λάβει πολλά βραβεία για τις ερμηνείες του. Βραβεύτηκε με Όσκαρ Β΄ Ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία Million Dollar Baby και έχει προταθεί για όσκαρ άλλες τέσσερις φορές, εκ των οποίων τρεις φορές για όσκαρ Α΄ ανδρικού ρόλου για τις ταινίες: Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι (Driving Miss Daisy, 1989), Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ (The Shawshank Redemption, 1994) και Ανίκητος (Invictus, 2009), καθώς και μια φορά για όσκαρ Β' ανδρικού ρόλου για την ταινία Το δόκανο (Street Smart, 1988).

Μόργκαν Φρίμαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Morgan Freeman (Αγγλικά)
Γέννηση	1  Ιουνίου 1937[1][2][3] Μέμφις[4][5]
Εθνικότητα	Αφροαμερικανοί[6]
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Θρησκεία	αγνωστικισμός[7]
Ύψος	188 cm
Βάρος	79 kg
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Αγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[8]
Σπουδές	Greenwood Public School District[9] Los Angeles City College
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	παραγωγός ταινιών ηθοποιός τηλεόρασης σκηνοθέτης κινηματογράφου αεροπόρος καρατερίστας ηθοποιός θεάτρου ηθοποιός[10] τηλεοπτικός παρουσιαστής ηθοποιός φωνής[11] μελισσοκόμος[12] τηλεοπτικός παραγωγός[13]
Εργοδότης	Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ (1955–1959)
Καθαρή θέση	120.000.000 δολάριο ΗΠΑ[14]
Περίοδος ακμής	1964
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ
Οικογένεια
Τέκνα	Saifoulaye Freeman
Συγγενείς	E'Dena Hines (daughter's daughter)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου (27  Φεβρουαρίου 2005)[15] Βραβείο Κένεντι AFI Life Achievement Award (2011) Χρυσές Σφαίρες Αργυρή Άρκτος Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[16] Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών (2015)[17] Clarence Derwent Awards
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Γεννημένος στο Μέμφις του Τενεσί, ο Φρίμαν μεγάλωσε στο Μισισίπι όπου άρχισε να παίζει σε σχολικές παραστάσεις. Σπούδασε θέατρο στο Λος Άντζελες και εμφανίστηκε σε σκηνικές παραγωγές στην αρχή της καριέρας του. Έγινε γνωστός στη δεκαετία του 1970 για τον ρόλο του στην παιδική τηλεοπτική σειρά The Electric Company. Στη συνέχεια, ο Φρίμαν εμφανίστηκε στα σαιξπηρικά έργα Κοριολανός and Ιούλιος Καίσαρας, το πρώτο από τα οποία του χάρισε ένα βραβείο Obie. Ο ρόλος που τον έκανε γνωστό ήταν στην ταινία Το δόκανο (1987), υποδυόμενος έναν βομβαρδιστή, κάτι που του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Γνώρισε ακόμη μεγαλύτερη αναγνώριση στο Glory - Ο δρόμος για τη δόξα (1989), το βιογραφικό δράμα Στηρίξου πάνω μου (1989) και το κωμικό δράμα Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι (1989), η τελευταία του χάρισε μάλιστα την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου.

Το 1992, ο Φρίμαν πρωταγωνίστησε μαζί με τον Κλιντ Ίστγουντ στην ταινία γουέστερν Οι ασυγχώρητοι, αυτή θα ήταν η πρώτη από τις πολλές συνεργασίες με τον Ίστγουντ. Το 1994, πρωταγωνίστησε στο δράμα Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ για το οποίο έλαβε άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ. Ο Φρίμαν πρωταγωνίστησε επίσης στο αστυνομικό θρίλερ του Ντέιβιντ Φίντσερ Seven (1995) και στο ιστορικό δράμα του Στίβεν Σπίλμπεργκ Amistad (1997). Ο Φρίμαν κέρδισε το Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στο δράμα του Κλιντ Ίστγουντ το 2004 Million Dollar Baby. Το 2009, έλαβε την πέμπτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ για τον ρόλο του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής Νέλσον Μαντέλα στην ταινία Ανίκητος του Ίστγουντ. Ο Φρίμαν είναι επίσης γνωστός για την ερμηνεία του ως Λούσιους Φοξ στην τριλογία του Σκοτεινού ιππότη του Κρίστοφερ Νόλαν (2005–2012).

Εκτός από την υποκριτική, ο Φρίμαν έχει σκηνοθετήσει το δράμα Παράλογη εξουσία (1993). Ίδρυσε επίσης την εταιρεία παραγωγής ταινιών Revelations Entertainment με τη συνεργάτιδα του, Λόρι Μακ Ρίρι. Έχει τιμηθεί με το Kennedy Center Honor, το AFI Life Achievement Award, το Βραβείο Σεσίλ Ντε Μιλ και το Screen Actors Guild Life Achievement Award. Για τις ερμηνείες του σε θεατρικές παραγωγές, έχει κερδίσει τρία βραβεία Obie, μια από τις πιο σημαντικές διακρίσεις για την αναγνώριση της αριστείας του στο θέατρο.

Πρώτα χρόνια

Ο Μόργκαν Φρίμαν γεννήθηκε την 1η Ιουνίου 1937 στο Μέμφις του Τενεσί. Είναι γιος της Μάμι Έντνα (1912–2000), δασκάλας, και του Μόργκαν Πόρτφιλντ Φρίμαν (6 Ιουλίου 1915 – 27 Απριλίου 1961), ενός κουρέα, ο οποίος πέθανε από κίρρωση το 1961. Έχει τρία μεγαλύτερα αδέρφια. Σύμφωνα με ανάλυση DNA, μερικοί από τους προγόνους του ήταν από τους λαούς Songhai και Tuareg του Νίγηρα. Μερικοί από τους προ-προ παππούδες του Φρίμαν ήταν σκλάβοι που μετανάστευσαν από τη Βόρεια Καρολίνα στο Μισισιπή. Ο Φρίμαν ανακάλυψε αργότερα ότι ο καυκάσιος προ-προπάππος του από τη μητέρα του είχε συγκατοικήσει και θάφτηκε δίπλα στην Αφροαμερικανή προγιαγιά του Φρίμαν στον Νότο, καθώς οι δυο τους δεν μπορούσαν νόμιμα να παντρευτούν εκείνη την εποχή. Το τεστ DNA έδειξε ότι μεταξύ όλων των Αφρικανών προγόνων του, λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο προέρχονταν από την περιοχή που εκτείνεται από τη σημερινή Σενεγάλη έως τη Λιβερία και τα τρία τέταρτα προέρχονταν από την περιοχή Κονγκό-Αγκόλα.

Ως βρέφος, ο Φρίμαν στάλθηκε στη γιαγιά του από τον πατέρα του στο Τσάρλεστον του Μισισιπή. Μετακόμιζε συχνά κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, ζώντας στο Γκρίνγουντ του Μισισιπή, στο Γκάρι της Ιντιάνα και τέλος στο Σικάγο του Ιλινόις. Όταν ο Φρίμαν ήταν 16 ετών, προσβλήθηκε από πνευμονία. Έκανε το ντεμπούτο του ως ηθοποιός σε ηλικία εννέα ετών, παίζοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια σχολική παράσταση. Στη συνέχεια πήγε στο λύκειο Broad Street, ένα κτίριο που λειτουργεί σήμερα ως δημοτικό σχολείο, στο Γκρίνγουντ του Μισισιπή. Σε ηλικία 12 ετών, κέρδισε έναν κρατικό διαγωνισμό δράματος, και ενώ εγκαταστάθηκε στο σχολείο, ανακάλυψε τη μουσική και το θέατρο.

Ο Φρίμαν αποφοίτησε από το λύκειο το 1955, αλλά απέρριψε μια μερική υποτροφία για τη δραματική σχολή από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Τζάκσον, επιλέγοντας αντ' αυτού να καταταγεί στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Υπηρέτησε ως επισκευαστής ραντάρ αυτόματης παρακολούθησης, φτάνοντας στο βαθμό του αεροπόρου πρώτης τάξης. Αφού υπηρέτησε από το 1955 έως το 1959, μετακόμισε στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, και παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στο Pasadena Playhouse. Σπούδασε επίσης θέατρο στο Los Angeles City College, όπου ένας δάσκαλος τον ενθάρρυνε να ξεκινήσει μια καριέρα χορού.

Φιλμογραφία

Κινηματογράφος

Χρονιά	Πρωτότυπος τίτλος	Τίτλος στα ελληνικά	Ρόλος
1964	The Pawnbroker	Ο ενεχυροδανειστής	άνδρας στο δρόμο
1966	A Man Called Adam	Ο τραγουδιστής με τη χρυσή τρομπέτα	προσκεκλημένος
1968	Where Were You When the Lights Went Out?	Τι έκανες όταν έσβησαν τα φώτα;	επιβάτης τρένου
1971	Who Says I Can't Ride a Rainbow!		Άφρο
1973	Blade		Κρις
1980	Brubaker	Μπρουμπέικερ, το πιο σκληρό αγκάθι στη ζούγκλα με τα σίδερα	Γουόλτερ
	Attica	Φυλακές Άτικα	Χαπ Ρίτσαρντς
1981	Eyewitness	Αυτόπτης μάρτυρας	Μπλακ
1984	Teachers	Κόντρα στο σύστημα	Άλαν Λιούις
	Harry & Son	Χάρι & γιος - Η σύγκρουση	Σιμανόβσκι
1985	Marie	Μαρί: Μια αληθινή ιστορία	Τσαρλς Τράουμπερ
	That Was Then... This Is Now	Ο απροσάρμοστος	Τσάρλι Γουντς
1987	Street Smart	Το δόκανο	Φαστ Μπλακ
1988	Clean and Sober	Ο νικητής	Κρεγκ
1989	Glory	Γκλόρι: Ο δρόμος για τη δόξα	Τζον Ρόλινς
	Driving Miss Daisy	Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι	Χόουκ Κόλμπερν
	Lean on me	Στηρίξου πάνω μου	διευθυντής Τζο Κλαρκ
	Johnny Handsome	Ο ωραίος Τζόνι	Α. Ζ. Ντρόουνς
1990	The Civil War	Βόρειοι και Νότιοι	Φρέντερικ Ντάγκλας / Τζον Μπόστον (φωνή)
	The Bonfire of the Vanities	Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας	δικαστής Λέοναρντ Γουάιτ
1991	Robin Hood: Prince of Thieves	Ρομπέν των Δασών: Ο πρίγκιπας των κλεφτών	Αζίμ[18]
	The True Story of Glory Continues		αφηγητής (φωνή)
1992	Unforgiven	Οι ασυγχώρητοι	Νεντ Λόγκαν
	The Power of One	Η δύναμης του ενός	Γκιλ Πάιετ
1994	The Shawshank Redemption	Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ	Έλις Μπόιντ Ρέντινγκ (Ρεντ)[19]
1995	Seven		Γουίλιαμ Σόμερσετ
	Outbreak	Το ξέσπασμα	στρατηγός Μπίλι Φορντ
1996	Moll Flanders	Η ιστορία μιας γυναίκας	Χιμπλ
	Chain Reaction	Αλυσιδωτή αντίδραση	Πολ Σάνον
1997	Kiss the Girls	Φιλιά που σκοτώνουν	δρ Άλεξ Κρος[20]
	Amistad		Θίοντορ Τζόντσον
1998	Hard Rain	Καταδίωξη μέσα στην καταιγίδα	Τζιμ
	Deep Impact	Ολέθρια σύγκρουση	πρόεδρος Μπεκ[21]
2000	Under Suspicion	Βασικός ύποπτος για φόνο	Βίκτορ Μπένεζετ
	Nurse Betty	Νοσοκόμα Μπέτι	Τσάρλι
2001	Along Came a Spider	Η μέθοδος της αράχνης	Άλεξ Κρος[22]
2002	High Crimes	Υψηλά εγκλήματα[23]	Τσαρλς Γ. Γκράιμς
	The Sum of All Fears	Απόλυτος κίνδυνος	Γουίλιαμ Κάμποτ
2003	Levity	Η εξιλέωση	Μάιλς Έβανς
	Dreamcatcher	Ονειροπαγίδα	συνταγματάρχης Άμπραχαμ Κέρτις
	Bruce Almighty	Θεός για μια εβδομάδα	Θεός[24]
2004	The Big Bounce	Το μεγάλο δίλημμα	Γουόλτερ Κρους
	Million Dollar Baby		Έντι Σαρπ
2005	Danny the Dog		Σαμ
	La marche de l'empereur	Το ταξίδι του αυτοκράτορα	αφηγητής (φωνή)
	War of the Worlds	Ο πόλεμος των κόσμων
	Batman Begins		Λούσιους Φοξ[25]
	Edison		Άσφορντ
	An Unfinished Life	Αγεφύρωτες σχέσεις	Μιτς Μπράντλεϊ
2006	Lucky Number Slevin	Το στοίχημα του Σλέβιν	αφεντικό
	10 Items or Less	Τυχερή συνάντηση	αυτός
	The Contract	Το συμβόλαιο	Κάρντεν
2007	Evan Almighty	Νώε για μια εβδομάδα	Θεός
	Gone Baby Gone	Χωρίς ίχνη	Τζακ Ντόιλ
	Feast of Love	Πάνω απ' όλα ο έρωτας	Χάρι
	The Bucket List	Επιθυμίες στο παρά πέντε	Κάρτερ
2008	A Raisin in the Sun	Μια θέση στον ήλιο	αφηγητής (φωνή)
	Wanted		Σλόαν
	The Dark Knight	Ο σκοτεινός ιππότης	Λούσιους Φοξ[26]
2009	Thick as Thieves	Εντιμότατοι διαρρήκτες	Ρίπλεϊ
	The Maiden Heist		Τσαρλς Πίτερσον
	Invictus	Ανίκητος	Νέλσον Μαντέλα[27]
2010	RED	RED: Πράκτορες παροπλισμένοι αλλά πάντα επικίνδυνοι	Τζον Μάθεσον
2011	Conan the Barbarian	Κόναν ο βάρβαρος	αφηγητής (φωνή)
	Dolphin Tale		δρ Κάμερον Μακάρθι
2012	The Magic of Belle Isle	Ξαναβρίσκοντας τη μαγεία	Μόντι Γουάιλντχορν
	The Dark Knight Rises	Ο σκοτεινός ιππότης: Η επιστροφή	Λούσιους Φοξ
2013	Olympus Has Fallen	Ο Όλυμπος έπεσε	Τράμπουλ
	Oblivion[28]		Μπιτς
	Now You See Me	Η συμμορία των μάγων[29]	Θάντεους Μπράντλεϊ
	Last Vegas		Άρτσι
2014	The Lego Movie	Η ταινία Lego	Βιτρούβιος (φωνή)
	Transcendence	Κυριαρχία	Τζόζεφ Τάγκερ
	Lucy		καθηγητής Νόρμαν
	5 Flights Up	Ασανσέρ για δύο	Άλεξ Κάρβερ
	Dolphin Tale 2		δρ Κάμερον Μακάρθι
2015	Last Knights	Οι τελευταίοι ιππότες	Μπάρτοκ
	Ted 2		Πάτρικ Μέιχαν
	Momentum	Μομέντουμ	γερουσιαστής
2016	London Has Fallen	Το Λονδίνο έπεσε	Άλαν Τράμπουλ
	Now You See Me 2	Η συμμορία των μάγων 2	Θάντεους Μπράντλεϊ
	Ben-Hur	Μπεν-Χουρ	Ίλντεριμ[30]
2017	Going in Style	Εκδίκηση με στιλ	Γουίλι Ντέιβις
	Just Getting Started		Ντιουκ
2018	Alpha		αφηγητής (φωνή)
	Brian Banks		Τζερόμ Τζόνσον
	The Nutcracker and the Four Realms	Ο καρυοθραύστης και τα τέσσερα βασίλεια	Ντροσελμάγιερ
2019	The Poison Rose	Σκοτεινό αμάρτημα	Ντοκ
	Angel Has Fallen	Ο φύλακας άγγελος έπεσε	πρόεδρος Τράμπουλ
2020	The Comeback Trail	Πώς να σκοτώσεις τον πρωταγωνιστή σου	Ρέτζι Φοντέιν
2021	Coming 2 America	Ο πρίγκιπας της Ζαμούντα 2	Μόργκαν Φρίμαν
	Vanquish	Φύλακας άγγελος	Ντέιμον
	Hitman's Wife's Bodyguard	Ο σωματοφύλακας της γυναίκας του εκτελεστή	Μάικλ Μπράις ο πρεσβύτερος
2022	Paradise Highway	Παράνομο φορτίο	Γκέρικ
	The Minute You Wake Up Dead		σερίφης Θέρμοντ Φάουλερ
2023	The Ritual Killer	Τελετουργία θανάτου	δρ Μακλς
	A Good Person	Μια απροσδόκητη σχέση	Ντάνιελ
	57 Seconds		Άντον Μπάρελ
2024	My Dead Friend Zoe		δρ Κόουλ
	Gunner		Κέντρικ Ράικερ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο Ο/Η Μόργκαν Φρίμαν, στο IMDb. (Αγγλικά)