Αμερικανική ταινία του 1995 From Wikipedia, the free encyclopedia
Το ξέσπασμα (αγγλικά: Outbreak) είναι αμερικανική κινηματογραφική ταινία του 1995 σε σκηνοθεσία Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, βασισμένη στο βιβλίο του Ρίτσαρντ Πρέστον The Hot Zone[1]. Πρωταγωνιστούν οι Ντάστιν Χόφμαν, Ρενέ Ρούσο και Μόργκαν Φρίμαν, με αξιοσημείωτους σε δεύτερους ρόλους τους Κούμπα Γκούντινγκ Τζ., Κέβιν Σπέισι και Ντόναλντ Σάδερλαντ (σε έναν από τους χαρακτηριστικούς του ρόλους «κακού»).
| Το ξέσπασμα | |
|---|---|
.jpg) | |
| Σκηνοθεσία | Βόλφγκανγκ Πέτερσεν |
| Παραγωγή | Γκέιλ Κατζ Άρνολντ Κόπελσον Ανν Κόπελσον Βόλφγκανγκ Πέτερσεν |
| Σενάριο | Λώρενς Ντουόρετ Ρόμπερτ Ρόυ Πουλ |
| Βασισμένο σε | The Hot Zone |
| Πρωταγωνιστές | Ντάστιν Χόφμαν Ρενέ Ρούσο Μόργκαν Φρίμαν Κούμπα Γκούντινγκ Τζ. Κέβιν Σπέισι Ντόναλντ Σάδερλαντ |
| Μουσική | Τζέιμς Νιούτον Χάουαρντ |
| Φωτογραφία | Μάικλ Μπάλχαους |
| Μοντάζ | Neil Travis |
| Διανομή | Warner Bros. και Netflix |
| Πρώτη προβολή | ΗΠΑ: 10/3/1995 Ελλάδα: 22/9/1995 |
| Κυκλοφορία | 1995 |
| Διάρκεια | 128 λεπτά |
| Προέλευση | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Γλώσσα | αγγλική |
| δεδομένα () | |
Χαρακτηριζόμενο ως ταινία «ιατρικής καταστροφής», το έργο εστιάζει στο ξέσπασμα μιας φανταστικής θανατηφόρας επιδημίας παρόμοιας με εκείνη του ιού Έμπολα. Είναι μία από τις ελάχιστες κινηματογραφικές ταινίες στις οποίες ήρωες είναι στρατιωτικοί ιατροί, και εικάζει το μέχρι πού θα μπορούσαν να φθάσουν στρατιωτικές και πολιτικές υγειονομικές υπηρεσίες προκειμένου να περιορίσουν τη διάδοση ενός μεταδοτικού θανατηφόρου νοσήματος. Ο ένας από τους δύο σεναριογράφους, ο Λώρενς Ντουόρετ, είναι ο ίδιος ιατρός.
Η ταινία σημείωσε εισπρακτική επιτυχία και ο Σπέισι κέρδισε δύο βραβεία για την ερμηνεία του. Κατά τύχη, ένα πραγματικό «ξέσπασμα» της ασθένειας του Έμπολα συνέβαινε στο Ζαΐρ όταν η ταινία πρωτοκυκλοφόρησε, τον Μάρτιο του 1995.[2]
Το 1967 ένας ιός που προκαλεί θανατηφόρο αιμορραγικό πυρετό, ο Μοτάμπα, ανακαλύπτεται στη ζούγκλα του Κονγκό. Για να κρατήσουν την ανακάλυψη μυστική, οι αξιωματικοί του αμερικανικού στρατού Ντόναλντ Μακκλίντοκ και Γουίλιαμ Φορντ εξαλείφουν το στρατόπεδο-χωριό μαζί με τους μολυσμένους στρατιώτες και «αναλώσιμους» ιθαγενείς. 28 χρόνια αργότερα, ο συνταγματάρχης (γενικός αρχίατρος) Σαμ Ντάνιελς, ένας ιολόγος του Ιατρικού Ερευνητικού Κέντρου Μολυσματικών Νόσων του Αμερικανικού Στρατού (USAMRIID), στέλνεται για να ερευνήσει μια επιδημία στο Ζαΐρ. Μαζί με τους δύο βοηθούς του, τον αντισυνταγματάρχη (αρχίατρο) Κέισυ Σούλερ και τον νέο στην υπηρεσία ταγματάρχη (επίατρο) Σόλτ, συλλέγουν πληροφορίες και επιστρέφουν στις ΗΠΑ. Ο Φορντ, που στο μεταξύ έχει προαχθεί σε ταξίαρχο και είναι προϊστάμενος του Ντάνιελς, απορρίπτει τους φόβους του τελευταίου ότι ο ιός θα εξαπλωθεί.
Η Μπέτσυ, ένας λευκοκέφαλος καπουτσίνος πίθηκος που είναι φορέας του ιού, εισάγεται λαθραία στις ΗΠΑ. Ο Τζέιμς («Τζίμπο») Σκοτ, εργάτης σε κτηνιατρικό εργαστήριο, μολύνεται με τον ιό όταν κλέβει την Μπέτσυ για να την πουλήσει στη μαύρη αγορά. Αποτυγχάνει όμως να την πουλήσει στον Ρούντυ Αλβαρέζ, ιδιοκτήτη καταστήματος κατοικίδιων ζώων στην κωμόπολη Σένταρ Κρηκ της Καλιφόρνια, οπότε ελευθερώνει τον πίθηκο στα δάση των βουνών Παλισέιντς (στη Σιέρρα Νεβάδα). Ο Σκοτ εμφανίζει συμπτώματα της νόσου σε μία πτήση προς τη Βοστώνη και μολύνει τη φιλενάδα του, την Άλις. Η νόσος τους εξετάζεται από τη δρα. Ρομπέρτα Κέουγκ, εργαζόμενη στα CDC και πρώην σύζυγο του Ντάνιελς. Οι Σκοτ, Άλις και Ρούντυ πεθαίνουν όλοι, αλλά η Κέογκ βρίσκει ότι κανένας άλλος από τους επιβάτες στην πτήση δεν έχει προσβληθεί.
Πίσω στο Σένταρ Κρηκ ένας εργαζόμενος στο εργαστήριο του νοσοκομείου μολύνεται όταν κατά λάθος σπάζει το φιαλίδιο με το αίμα του Ρούντυ. Ο ιός Μοτάμπα μεταλλάσσεται σε ένα στέλεχος ικανό να μεταδίδεται όπως η γρίπη, οπότε μολύνει έναν αριθμό ανθρώπων σε κινηματογραφική αίθουσα. Ο Ντάνιελς μεταβαίνει στο Σένταρ Κρηκ παρά τις διαταγές του Φορντ. Εκεί τον βρίσκουν η ομάδα της Κέουγκ και οι Σούλερ και Σολτ. Καθώς αρχίζουν να αναζητούν τον πίθηκο, ο στρατός θέτει την κωμόπολη σε καραντίνα και επιβάλλει στρατιωτικό νόμο. Ο Σούλερ μολύνεται όταν σχίζεται η φόρμα του, ενώ η Κέογκ τρυπιέται κατά λάθος με μία μολυσμένη βελόνα.
Ο Φορντ παρέχει ένα πειραματικό εμβόλιο, οπότε ο Ντάνιελς συνειδητοποιεί ότι ο ανώτερός του γνώριζε για τον ιό προτού ξεσπάσει η επιδημία. Έρχεται αντιμέτωπος με τον Φορντ, ο οποίος παραδέχεται ότι το αρχικό στέλεχος του ιού Μοτάμπα ήταν στην πραγματικότητα ένα όπλο βιολογικού πολέμου που είχε αναπτυχθεί μυστικά στα αμερικανικά εργαστήρια. Η επιδημία του 1967 στην Αφρική ήταν στην πραγματικότητα μια δοκιμή του ιού, ο οποίος στη συνέχεια μόλυνε τον τοπικό πληθυσμό πιθήκων, παρά τις προσπάθειες των Φορντ και Μακκλίντοκ να αναχαιτίσουν τη διάδοσή του και να «κουκουλώσουν» τις πράξεις τους. Ο Ντάνιελς μαθαίνει για την Επιχείρηση «Ξεκαθάρισμα», ένα στρατιωτικό σχέδιο να σταματήσει ο ιός βομβαρδίζοντας το Σένταρ Κρηκ με μια «βόμβα-μαργαρίτα» των 10 τόνων (το ισχυρότερο μη-πυρηνικό όπλο στον κόσμο), παρόμοια με αυτή που είχαν ρίξει στο Ζαΐρ. Ο Μακκλίντοκ, που είναι πλέον υποστράτηγος, υποστηρίζει αυτό το σχέδιο, ώστε να αποκρυβεί η ύπαρξη του ιού.
Για να εμποδίσει τον Ντάνιελς να βρει κάποια θεραπεία, ο Μακκλίντοκ διατάζει τη σύλληψή του «επειδή μετέφερε τον ιό». Αλλά ο Ντάνιελς δραπετεύει και με τον Σολτ πετούν με ένα ελικόπτερο μέχρι το πλοίο που μετέφερε την Μπέτσυ. Ο Ντάνιελς βρίσκει εκεί μία φωτογραφία του πιθήκου και τη δίνει στην τηλεόραση. Μια κάτοικος των Παλισέιντς, η κ. Τζέφριζ, συνειδητοποιεί ότι η κόρη της Κέιτ παίζει με την Μπέτσυ στον κήπο τους και καλεί το CDC. Οι Ντάνιελς και Σολτ φθάνουν στο σπίτι τους και ο Σολτ κατορθώνει να πιάσει τον πίθηκο. Μαθαίνοντας από τον Ντάνιελς τη σύλληψη του πιθήκου, ο Φορντ καθυστερεί τον βομβαρδισμό.
Κατά την επιστροφή τους, οι Ντάνιελς και Σολτ καταδιώκονται από τον Μακκλίντοκ, που επιβαίνει σε ένα άλλο ελικόπτερο. Ο Σολτ εκτοξεύει δύο πυραύλους αέρος-εδάφους στα δέντρα, ώστε να τον παραπλανήσει με την ιδέα ότι είχαν συντριβεί. Στο Σένταρ Κρηκ ο Σολτ συνδυάζει τα αντισώματα του πιθήκου με το εμβόλιο του Φορντ, δημιουργώντας ένα πλάσμα με πολυκλωνικά αντισώματα. Αν και ο Σούλερ έχει πεθάνει, σώζουν την Κέουγκ. Ο Μακκλίντοκ επιστρέφει στη βάση και επανεκκινεί την Επιχείρηση «Ξεκαθάρισμα», αρνούμενος να ακούσει τον Φορντ. Οι Ντάνιελς και Σολτ πετούν με ένα ελικόπτερο στην πορεία του βομβαρδιστικού. Με τη βοήθεια του Φορντ, ο Ντάνιελς πείθει το πλήρωμα του βομβαρδιστικού να ρίξει τη βόμβα στη θάλασσα, σώζοντας την πόλη. Προτού ο Μακκλίντοκ προλάβει να διατάξει άλλο βομβαρδισμό, ο Φορντ τον απαλλάσσει των καθηκόντων του και διατάζει τη σύλληψή του. Οι κάτοικοι του Σένταρ Κρηκ θεραπεύονται με το νέο εμβόλιο.
Το ξέσπασμα ήρθε πρώτο σε εισπράξεις το πρώτο Σαββατοκύριακο που παίχθηκε στις ΗΠΑ, με κέρδη 13,4 εκατομμύρια δολάρια[3], και κρατήθηκε στο νο. 1 επί τρεις εβδομάδες.[4] Η ταινία υπήρξε και γενικότερα εμπορική επιτυχία, με συνολικά κέρδη 67,7 εκατομ. δολάρια στις ΗΠΑ και άλλα 122,2 εκατομ. δολάρια διεθνώς.[5]
Η ταινία απέσπασε ανάμικτες κριτικές. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Rotten Tomatoes, το 59% των κριτικών έδωσε θετική γενική αποτίμηση[6], με μέσο όρο 5,6 στα 10. Ο διάσημος κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε στο Ξέσπασμα τριάμισυ από 4 αστέρια, αποκαλώντας την υπόθεσή του «μιά από τις μεγάλες ιστορίες τρόμου της εποχής μας, το ότι βαθιά μέσα στα αχαρτογράφητα τροπικά δάση ενεδρεύουν θανατηφόρες ασθένειες, και αν ποτέ αποδράσουν από εκεί και μπουν στο ανθρώπινο αίμα, τότε θα υπάρξει μια νέα πανούκλα, όμοια της οποίας δεν έχουμε δει ποτέ.»[7] Η Ρίτα Κέμπλεϋ της Washington Post επιδοκίμασε επίσης την υπόθεση του έργου, αλλά όχι μόνο: «Το ξέσπασμα είναι μια απόλυτη ψυχαγωγία χάρη κυρίως στον λυσσασμένο ρυθμό του σκηνοθέτη Βόλφγκανγκ Πέτερσεν και τη μεγάλη φροντίδα που δίνει στο στήσιμο της ιστορίας και το πιθανοφανές της.»[8]
Ο David Denby έγραψε ότι, αν και οι πρώτες σκηνές του έργου ήταν καλογυρισμένες, «κάπου στη μέση... ... Το ξέσπασμα πέφτει από έναν γκρεμό» και γίνεται «κουτσοσυμβατικό».[9] Η Τζανέτ Μάσλιν των New York Times βρήκε επίσης το θέμα της ταινίας συγκλονιστικό, αλλά τον χειρισμό του αναποτελεσματικό: «Η ρηχότητα της ταινίας συνεισφέρει επίσης στην εντύπωση ότι κανένα πρόβλημα δεν είναι υπερβολικά ακανθώδες για να μη μπορεί να λυθεί από ηρωισμούς του σινεμά.»[10]
Η δημοτικότητα της ταινίας επανεμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 , αφού κατατάχθηκε στην τέταρτη θέση των δημοφιλών ταινιών του Netflix στις ΗΠΑ στις 13 Μαρτίου 2020[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
