Μεζ (νομός)

Η Μεζ (γαλλικά: Meuse) είναι γαλλικός νομός που βρίσκεται στην ιστορική και πολιτιστική περιοχή της Λωρραίνης. Είναι τμήμα της διοικητικής περιοχής Γκραντ Εστ, στα βορειοανατολικά της Γαλλίας, στα σύνορα με το Βέλγιο. Ο νομός οφείλει το όνομά του στον ποταμό Μεζ (Μεύση), που τον διασχίζει από το νότο προς το βορρά.

Μεζ
Σημαία Έμβλημα Σφραγίδα
Διοίκηση
Χώρα	Γαλλία
Περιοχή	Γκραντ Εστ
Δημιουργία νομού	4  Μαρτίου 1790
Πρωτεύουσα	Μπαρ-λε-Ντυκ
Υπονομαρχία	Κομερσί Βερντέν
Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου	Κλωντ Λεονάρ (LR)
Νομάρχης	Αλεξάντρ Ροσάτ[1]
Κωδικός νομού	55
ISO 3166-2	FR-55
Κωδικός NUTS	FR412
Δημογραφία
Πληθυσμός	181.919 (1  Ιανουαρίου 2021)[2]
Πυκνότητα	30 κάτοικοι/km²
Δεδομένα
Έκταση	6.211 km²
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Υποδιαιρέσεις
Διαμερίσματα	3
Εκλογικές περιφέρειες	2
Καντόνια	17
Διακοινοτικότητες	15
Κοινότητες	499
Ιστότοπος
http://www.meuse.pref.gouv.fr/
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρωτεύουσα του νομού είναι το Μπαρ-λε-Ντυκ. Οι δύο υπονομαρχίες είναι οι κοινότητες Κομερσί στο νότο και Βερντέν στο κέντρο.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) και το Ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 55.

Οι κάτοικοι του νομού αναφέρονται ως Μεζιάν (θηλ. Μεζιέν). ^[3]

Από το 1960 έως το 2015, ο νομός ήταν μέρος της διοικητικής περιοχής της Λωρραίνης, η οποία μαζί με τις πρώην περιοχές Καμπανία-Αρδέννες και Αλσατία από την 1 Ιανουαρίου 2016 συγκροτούν τη νέα περιοχή Γκραντ Εστ, ως αποτέλεσμα του νόμου σχετικά με την τροποποίηση των περιοχών που ψηφίστηκε το 2014.

Γεωγραφικά στοιχεία

Άνοιξη στις πεδιάδες του νομού Μεζ

Θέση του νομού Μεζ στην περιοχή Γκραντ-Εστ

Ο νομός Μεζ είναι τμήμα της διοικητικής περιοχής Γκραντ-Εστ. Έχει έκταση 6.211 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Διοικητικά αποτελείται από 3 διαμερίσματα και περιλαμβάνει 499 κοινότητες. Ο πληθυσμός του νομού είναι 189.055 κάτοικοι (στην απογραφή του 2016).

Συνορεύει στα ανατολικά με το νομό Μερτ-ε-Μοζέλ, στα νότια με το νομό Βοζ, στα νοτιοδυτικά με το νομό Ωτ-Μαρν, στα δυτικά με το νομό Μαρν και στα βορειοδυτικά βρίσκονται οι Αρδέννες. Το βόρειο άκρο του νομού βρίσκεται στα σύνορα με το Βέλγιο.

Η πρωτεύουσα του νομού είναι το Μπαρ-λε-Ντυκ και υπονομαρχίες οι κοινότητες Κομερσί και Βερντέν, που είναι η μεγαλύτερη πόλη στο νομό.

Οι κύριοι ποταμοί που διέρχονται από το νομό είναι οι Μεζ, Αιρ και Σιέρ. Μια κορυφογραμμή που εκτείνεται από το νότο στο βορρά χωρίζει τις λεκάνες απορροής του Σηκουάνα και του Ρήνου. Αυτοί οι χαμηλοί λόφοι αποτελούν την περιοχή της Αργκόν, περιοχή με πυκνά δάση.^[4]

Τμήμα του νομού περιλαμβάνεται στο Περιφερειακό Φυσικό Πάρκο της Λωρραίνης, που εκτείνεται ανατολικά από το Μετς και το Νανσύ και καλύπτει τρεις νομούς. Το πάρκο έχει πολλά φυσικά ενδιαιτήματα, όπως ασβεστολιθικά λιβάδια, δασωμένες κοιλάδες, υγρά λιβάδια, λίμνες και ρυάκια. Υπάρχουν πολλές προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και αποτελεί σημαντική περιοχή ανάπαυσης για τα αποδημητικά πτηνά. Η συνολική έκταση του πάρκου είναι 510.000 στρέμματα. ^[5]

Χάρτης του νομού Μεζ.^[6]

Κλίμα

Επικρατεί εύκρατο κλίμα με ωκεάνιες και ηπειρωτικές επιρροές. Ο όγκος των βροχοπτώσεων κυμαίνεται γύρω στα 900 χιλιοστά.

Ιστορία

Δείτε επίσης: Δουκάτο της Λωρραίνης και Λωρραίνη

Η φυγή στη Βαρέν. Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' και η οικογένειά του, ντυμένοι ως αστοί, συνελήφθησαν στη Βαρέν. Πίνακας του Τόμας Φάλκον Μάρσαλ (1854)

Ο νομός Μεζ είναι ένας από τους αρχικά 83 νομούς (πλέον 101) που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στις 4 Μαρτίου 1790, σύμφωνα με το νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789, με την κατάργηση των παλαιών επαρχιών. Δημιουργήθηκε από το πιο δυτικό μέρος της επαρχίας της Λωρραίνης. Σε αντίθεση με τον γειτονικό νομό Μοζέλ, ο νομός Μεζ υπέστη ελάχιστες διαφοροποιήσεις στα όριά του από τη δημιουργία του.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης στη μικρή κοινότητα Βαρέν διαδραματίστηκε η σύλληψη του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣΤ', ο οποίος με την οικογένειά του προσπάθησε να διαφύγει από τα ανάκτορα του Κεραμεικού στις 20 Ιουνίου 1791 και να ενωθεί με τους αντεπαναστάτες.

Κατά τη διάρκεια του Γαλλοπρωσικού πολέμου του 1870, το δυτικό τμήμα του νομού ήταν το θέατρο των επιχειρήσεων που οδήγησαν στην ήττα του Σεντάν.^[7]

Το οχυρό Ντουωμόν στο Βερντέν

Ο νομός ήταν ένα από τα κύρια πεδία μαχών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ιδιαίτερα στο Βερντέν το 1916. Εδώ επίσης διεξήχθησαν οι τελευταίες μάχες του πολέμου, επίθεση της Μεζ-Αργκόν, που οδήγησαν το γερμανικό στρατό στην τελική ήττα και την υπογραφή της ανακωχή της 11ης Νοεμβρίου.

Μετά την ανακωχή, οι ζημιές ήταν τέτοιου μεγέθους που 20.000 εκτάρια γης χαρακτηρίστηκαν Κόκκινη Ζώνη (συνέπειες του πολέμου) σε αυτό μόνο το νομό κατά τις πρώτες εκτιμήσεις. Ο νόμος της 24ης Απριλίου 1923 καθόρισε τελικά 15.000 εκτάρια επιφάνειας που αποτέλεσαν αντικείμενο απαλλοτρίωσης και ταξινόμησης ως δάσος πολέμου, όπου οι πληγές του πολέμου (κρατήρες) εξακολουθούν να είναι εμφανείς και σήμερα.

Στα τέλη του 20ού αιώνα, άρχισε να λειτουργεί στο νομό το Κέντρο ερευνών του Μπουρ με σκοπό την έρευνα σχετικά με την αποθήκευση ραδιενεργών αποβλήτων σε βαθιά γεωλογικά στρώματα.

Από το 1960 έως το 2015, ο νομός ήταν μέρος της διοικητικής περιοχής της Λωρραίνης, η οποία μαζί με τις πρώην περιοχές Καμπανία-Αρδέννες και Αλσατία από την 1 Ιανουαρίου 2016 συγκροτούν τη νέα περιοχή Γκραντ Εστ, ως αποτέλεσμα του νόμου σχετικά με την τροποποίηση των περιοχών που ψηφίστηκε το 2014.

Γλώσσα

Περί το 1893, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του νομού μιλούσε και κατανοούσε την επίσημη γαλλική γλώσσα. Ωστόσο, η διάλεκτος της Λωρραίνης, παραδοσιακή γλώσσα της περιοχής, διατηρούνταν σε πολλά μέρη.^[8]

Δημογραφία

Η πλατεία Σαιν-Πιέρ στο Μπαρ-λε-Ντυκ

Ο νομός Μεζ είναι ένας αραιοκατοικημένος αγροτικός νομός. Η πληθυσμιακή τάση είναι σε πτώση από τη δεκαετία του 1970. Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι πολύ χαμηλή (μόνο 30 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο των 100 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο).

Η πιο πυκνοκατοικημένη κοινότητα είναι το Βερντέν, με 17.913 κατοίκους το 2016 και η μικρότερη είναι η κοινότητα Ορν, με μόνο 5 κατοίκους το 2015.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα, η μετακίνηση των κατοίκων της υπαίθρου στις πόλεις προκάλεσε την πτώση του πληθυσμού της αγροτικής Γαλλίας. Επί πλέον, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος έπληξε σοβαρά το νομό. Πολλοί κάτοικοι έφυγαν και ολόκληρα χωριά που βρίσκονταν στην ή κοντά στην πρώτη γραμμή το 1916 καταστράφηκαν. Έτσι, ο νομός Μεζ έχει αρκετές ακατοίκητες κοινότητες επειδή τα χωριά δεν ξαναχτίστηκαν και είναι γνωστά ως «Νεκρά για τη Γαλλία» (Morts pour la France). Στο υπόλοιπο του 20ού αιώνα, ο αριθμός των κατοίκων στο νομό διαφοροποιήθηκε ελάχιστα και τελικά έπεσε κάτω από 200.000 κατοίκους στη δεκαετία του 1980.

Διοικητική διαίρεση

Τα διοικητικά διαμερίσματα του νομού Μεζ

Ο νομός Μεζ χωρίζεται σε 3 διοικητικά διαμερίσματα, 17 καντόνια και 499 κοινότητες:

Διαμέρισμα	Καντόνια	Κοινότητες	Πληθυσμός Απογραφή 2016	Έκταση χμ²	Πυκνότητα Κάτ./χμ²	Κωδ. INSEE
Μπαρ-λε-Ντυκ	7	110	59.980	1.452,45	41	551
Κομερσί	5	135	43.511	1.932,24	23	552
Βερντέν	9	254	85.564	2.829,82	30	553
Σύνολο νομού	17	499	189.055	6.214,51	30	55

Πόλεις

Χάρτης της περιοχής Γκραντ-Εστ με τις κυριότερες πόλεις. Ο νομός Μεζ στο κέντρο

Οι κυριότερες πόλεις του νομού:

Πόλη	Πληθυσμός (2016)	Διαμέρισμα
Βερντέν	17.913	Βερντέν
Μπαρ-λε-Ντυκ	15.221	Μπαρ-λε-Ντυκ
Κομερσί	5.673	Κομερσί

Οικονομία

Οι μαντλέν του Κομερσί

Τα κύρια αγροτικά προϊόντα που καλλιεργούνται είναι σιτάρι, κριθάρι και βρώμη, πατάτες, ελαιοκράμβη, λαχανικά και φρούτα. Η κτηνοτροφία και η υλοτομία είναι αρκετά ανεπτυγμένες. Οι κύριες βιομηχανίες είναι η ζυθοποιία, η υαλουργία και η παραγωγή πλακιδίων. Η δημιουργία δαντέλας είναι μια παραδοσιακή τέχνη στο νομό. ^[4] Μερικά τυπικά προϊόντα της περιοχής:

• Το Βερντέν είναι η πρωτεύουσα των κουφέτων.
• Το Μπαρ-λε-Ντυκ ειδικεύεται στις μαρμελάδες.
• Το Στεναί διαθέτει ένα σημαντικό μουσείο μπύρας.
• Το Κομερσί είναι γνωστό για τις μαντλέν του.
• Στο Σαιν-Μιγιέλ, τα τυπικά γλυκίσματα είναι μπισκότα και σοκολατάκια.
• Οι λόφοι του Μεζ, όπου καλλιεργούνται τα δαμάσκηνα της Λωρραίνης, παράγονται το αλκοολούχο ποτό δαμάσκηνων και το γκρίζο κρασί Κοτ ντε Μεζ.

Σημαντικότερες βιομηχανίες είναι η μεταλλουργία, η επιπλοποιία, η τυροκομία, η υαλουργία, η κεραμική και η τσιμεντοβιομηχανία.^[9]

Τουρισμός-Αξιοθέατα

Το κάστρο του Κομερσί

Αμερικανικό μνημείο πεσόντων στο Μονσέκ

Γαλλικό στρατιωτικό νεκροταφείο στην κοινότητα Επάρζ

Ο τουρισμός στην περιοχή βασίζεται σε τρεις τομείς: στη φύση (δάση στην περιοχή Αργκόν, λίμνες στην περιοχή Βέβρ), στην ιστορική κληρονομιά του Α' Παγκόσμιου Πολέμου (Βερντέν, Ντουωμόν) και στην αρχιτεκτονική κληρονομιά.

350.000 επισκέπτες επισκέπτονται κάθε χρόνο τις ιστορικές τοποθεσίες του Μεγάλου Πολέμου στο νομό, καθώς ο νομός Μεζ και ιδιαίτερα το Βερντέν είναι σύμβολα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Από το 1914 έως το 1918, ολόκληρος ο νομός Μεζ ήταν στην πρώτη γραμμή του Μεγάλου Πολέμου. Στο κέντρο αυτών των πεδίων μαχών, η μάχη του Βερντέν είναι η πιο γνωστή και η πιο θανατηφόρα μάχη στην ιστορία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.

Άλλα αξιοθέατα στο νομό Μεζ:

• η Πύλη της Γαλλίας και η εκκλησία στο Βωκουλέρ παραμένουν μια ζωντανή ανάμνηση από το πέρασμα της Ιωάννας της Λωρραίνης. Ένα μουσείο είναι αφιερωμένο στη ζωή και τα έργα της.
• το Μουσείο Μπύρας στο Στεναί, στο βόρειο τμήμα του νομού, όπου εκτίθεται η ιστορία της γαλλικής ζυθοποιίας.
• η βασιλική του Αβιότ.

• Το κάστρο του Κομερσί, κτισμένο από τον αρχιτέκτονα Ζερμαίν Μποφράν για τον Κάρολο Ερρίκο του Βωντεμόν, κτίριο με αρχιτεκτονική του 18ου αιώνα.

• η συνοικία Ρεναισάνς (Αναγέννηση) της άνω πόλης του Μπαρ-λε-Ντυκ.
• Η λίμνη Μαντίν, που υδρεύει τις πόλεις Μετς και Νανσί, για δραστηριότητες αναψυχής.
• η ακρόπολη του Μονμεντί.
• οχυρωμένες εκκλησίες όπως αυτή του Σεπβινί.
• η κοινότητα Μαρβίλ με έναν αέρα Ισπανικής Αναγέννησης.

• το εργοστάσιο Petitcollin στην κοινότητα Εταίν είναι το τελευταίο και παλιότερο εργοστάσιο παιχνιδιών και κούκλας που δημιουργήθηκε το 1860, βρίσκεται σε λειτουργία.
• ο καθεδρικός ναός Νοτρ-Νταμ στο Βερντέν.

• Μνημεία και αξιοθέατα στο νομό Μεζ
• 
  Η εκκλησία στο Βωκουλέρ
• 
  Η Πύλη της Γαλλίας στο Βωκουλέρ
• 
  Ο καθεδρικός ναός του Βερντέν
• 
  Η εκκλησία στο Αβιότ
• 
  Το κάστρο Ατονσατέλ
• 
  Το κάστρο του Ζαν ντΈρ
• 
  Το Δημαρχείο του Σαιν-Μιγιέλ
• 
  Το υπόγειο φρούριο του Βερντέν

Παραπομπές

1. (Γαλλικά) Coste, Émilie (7 Ιανουαρίου 2019). «Alexandre Rochatte part dans la Meuse». acteurspublics.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2019.
2. «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28  Δεκεμβρίου 2023.
3. . «habitants.fr/meuse-55».
4. Bozman, E.F. (1966). Everyman's Encyclopaedia: Volume 8. J.M. Dent and Sons. p. 402.
5. IUCN Commission on National Parks and Protected Areas (November 1990). 1990 United Nations list of national parks and protected areas. IUCN. p. 89. ISBN 978-2-8317-0032-8.
6. . «meuse/carte-plan-departement». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2019.
7. Daniel HOCHEDEZ, La guerre franco-allemande et l'occupation en Argonne (1870-1873), Revue Horizons d’Argonne, publication du Centre d’études argonnais, no 87, juin 2010
8. Contant-Laguerre, Agriculture du département de la Meuse, 1893.
9. Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τομ.41, σελ. 182

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η επίσημη ιστοσελίδα του νομού (γαλλικά)
• Η ιστοσελίδα του Γραφείου Τουρισμού