Κύπρος (νησί)
νησί της Μεσογείου From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Κύπρος είναι νησί της ανατολικής Μεσογείου· το τρίτο σε έκταση μετά την Σικελία και την Σαρδηνία και το ανατολικότερο από τα νησιά της Μεσογείου. Περιτριγυρίζεται από την Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική. Συγκεκριμένα, βρίσκεται 100 km δυτικά της Συρίας, 75 km νότια της Τουρκίας, 380 km βόρεια της Αιγύπτου και 270 km ανατολικά του Καστελλόριζου, του νοτιότερου άκρου της ελληνικής επικράτειας. Καλύπτει έκταση 9.251 km², έχει μήκος 225 km (από το ανατολικότερο μέχρι το δυτικότερο σημείο) και πλάτος 94 km στο πλατύτερο σημείο της, ενώ η ακτογραμμή της έχει μήκος 853 km.[1]
Δείτε επίσης: Κύπρος
![]() Δορυφορική εικόνα της Κύπρου | |
![]() | |
Γεωγραφία | |
---|---|
Τοποθεσία | Ανατολική Μεσόγειος |
Συντεταγμένες | 35°N 33°E |
Μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα | Λευκωσία |
Αρχιπέλαγος | Μεσόγειος |
Έκταση | 9.251 km² |
Ακτογραμμή | 853 km |
Υψόμετρο | 300 μ |
Υψηλότερη κορυφή | Όλυμπος (Χιονίστρα) |
Χώρα | |
Δημογραφικά | |
Πληθυσμός | 1.278.686 (απογραφής 2021) |
Πυκνότητα | 138 /χλμ2 |
Εθνικότητες | Έλληνες (Ελληνοκύπριοι) Τούρκοι (Τουρκοκύπριοι) Αρμένιοι (Αρμένιοι της Κύπρου) Μαρωνίτες (Μαρωνίτες της Κύπρου) |
Σχετικά πολυμέσα |
Πολιτική Διαίρεση
Το νησί της Κύπρου είναι διαιρεμένο και διαμοιρασμένο ανάμεσα σε τρεις ανεξάρτητες πολιτικές οντότητες:
- την Κυπριακή Δημοκρατία, ένα νησιωτικό κράτος, μέλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, ένα μη αναγνωρισμένο ψευδοκράτος το οποίο προέκυψε μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο
- τις Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας, οι οποίες αποτελούν Βρετανικό Υπερπόντιο Έδαφος
Η Κύπρος ανέκαθεν ήταν χωρισμένη σε 6 επαρχίες:
Οι δύο προαναφερθείσες, εξαιρώντας ένα μέρος της Αμμοχώστου και συμπεριλαμβάνοντας εν μέρει την επαρχία Λευκωσίας, είναι κατεχόμενες από τα τουρκικά στρατεύματα από το καλοκαίρι του 1974.
Τοπογραφία
Η Κύπρος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί στο σύνολό της ορεινή χώρα. Ωστόσο, μεγάλη έκτασή της καλύπτεται από βουνά. Δύο είναι οι οροσειρές στην Κύπρο: ο Πενταδάκτυλος που εκτείνεται στο βόρειο τμήμα του νησιού σε μήκος 160 km με ψηλότερη κορυφή το Κυπαρισσόβουνο (1.023 μέτρα) και το Τρόοδος που εκτείνεται στο δυτικό τμήμα με ψηλότερη κορυφή τον Όλυμπο ή Χιονίστρα (1.951 μέτρα). Άλλες κορυφές είναι η Μαδαρή (1.612 μέτρα), η Παπούτσα (1.554 μέτρα), ο Τρίπυλος (1.362 μέτρα), ο Κύκκος (1.318 μέτρα), ο Σταυρόπευκος (1.234 μέτρα) και πιο χαμηλές ο Μαχαιράς και το Σταυροβούνι. Από την οροσειρά του Τροόδους πηγάζουν οι περισσότεροι χείμαρροι της Κύπρου, οι οποίοι συμβάλλουν κατ' ένα μεγάλο ποσοστό στην υδάτινη οικονομία του νησιού. Σημαντικότεροι είναι ο Πεδιαίος ή Πηδιάς, ο Έζουσας, ο Διαρίζος, ο Ξερός, ο Κούρρης, ο Γιαλιάς κ.ά. Ανάμεσα στις οροσειρές αυτές εκτείνεται η Μεσαορία, μία χαμηλή, επιμήκης με ομαλούς λόφους, προσχωσιγενής και ιδιαίτερα γόνιμη πεδιάδα. Το μήκος της από τον κόλπο της Μόρφου ως τον κόλπο της Αμμοχώστου είναι περίπου 90 km και το πλάτος της κυμαίνεται από 16 km μέχρι 32km. Στο ανατολικό τμήμα του νησιού εκτείνεται η στενή χερσόνησος της Καρπασίας.
Κλίμα
Το κλίμα της Κύπρου είναι μεσογειακό, από τα ηπιότερα της Ευρώπης με μέσο όρο ηλιοφάνειας 74% και μέση ετήσια θερμοκρασία 19°C. Το καλοκαίρι είναι θερμό και υγρό και συνήθως διαρκεί από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Θερμότεροι μήνες είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος με μέση θερμοκρασία 32°C. Ο χειμώνας είναι ήπιος και διαρκεί από το Νοέμβριο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος με μέση θερμοκρασία 14°C.
Η μέση βροχόπτωση στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια είναι 503 χιλιοστά. Μεγαλύτερο ποσοστό βροχόπτωσης παρουσιάζουν οι δυτικές περιοχές, καθώς και οι ημιορεινές και ορεινές. Οι χιονοπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο για τις πεδινές περιοχές, ωστόσο στις ψηλές κορυφές του Τροόδους χιονίζει αρκετά συχνά, ιδιαίτερα κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Τέλος, οι θερμοκρασίες ποικίλλουν κατά περιοχή ξεκινώντας από τους 3°C, στους ορεινούς οικισμούς και ξεπερνώντας τους 30°C στις πεδινές και κεντρικές περιοχές.
Χλωρίδα

Στην αρχαιότητα η Κύπρος ήταν σκεπασμένη από πυκνά δάση που κάλυπταν πεδιάδες και βουνά. Σήμερα, τα δάση περιοριορίζονται στις οροσειρές του Πενταδάκτυλου, του Τροόδους και στις γειτονικές λοφώδεις περιοχές. Τα δέντρα που κυρίως συναντόνται είναι: η μαύρη πεύκη, η τραχεία πεύκη, η λατζιά, ο αόρατος του Τροόδους, ο κέδρος, η λεύκη και ο πλάτανος. Εκτός από τη γνωστή, στο μεσογειακό χώρο, βλάστηση, υπάρχουν 127 είδη ενδημικών φυτών στην Κύπρο· περισσότερα από τα μισά βρίσκονται στην οροσειρά του Τροόδους. Λόγω της ιδιόμορφης γεωλογικής σύστασης και των ειδικών οικολογικών συνθηκών που δημιουργούνται από τα μεγάλα υψόμετρα, τη βροχόπτωση και τις θερμοκρασίες, στο Τρόοδος παρουσιάζεται ιδιαίτερη χλωρίδα. Η οροσειρά φιλοξενεί πολλά αυτοφυή είδη της Κύπρου που δεν απαντώνται σε άλλες περιοχές του νησιού. Στην Κύπρο υπάρχει μία σπάνια ποικιλία 300 ειδών θαμνών και λουλουδιών, 20 εκ των οποίων έχουν προταθεί για να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των αυστηρώς προστατευόμεων ειδών χλωρίδας στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικά είδη είναι οι άγριες ορχιδέες, καθώς και τα κυκλάμινα.[2]
Γεωλογική ιστορία της Κύπρου
Η γεωλογική γένεση της Κύπρου συντελέστηκε μέσα από μια σειρά τεκτονικών επεισοδίων. Πριν 90 εκατομμύρια χρόνια, και ενώ η περιοχή καλυπτόταν από την Τηθύ θάλασσα, η αφρικανική τεκτονική πλάκα συγκρούστηκε με την ευρασιατική. Η αφρικάνικη καταβυθίστηκε κάτω από την πλάκα της Ευρασίας με αποτέλεσμα την θέρμανση της και την ανάδυση των ελαφρότερων πετρωμάτων προς τον φλοιό, το οποίοι με την σειρά του, οδήγησε στη δημιουργία του Τροόδους κατά την κρητιδική περίοδο.[3][4] Καθώς η σύγκρουση των τεκτονικών πλακών (αφρικάνικης και ευρασιατικής) συνεχιζόταν, η άκρη της ευρασιατικής δημιουργούσε πτυχώσεις, με αποτέλεσμα τη δημιουργία της οροσειράς του Πενταδάκτυλου.[4] Το νερό ανάμεσα στα δυο νησάκια που είχαν σχηματιστεί (τρόοδος-πενταδάκτυλος), δηλαδή στην περιοχή της σημερινής πεδιάδας της Μεσαορίας, προκάλεσε σερπετινίωση (διάβρωση των πετρωμάτων), γεγονός το οποίο οδήγησε στην ανύψωση της οροσειράς του Τρόοδους.[4] Έτσι δημιουργήθηκε η Κύπρος που ακόμα και σήμερα συνεχίζει να κινείται και να αναδύεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[4]
Παραπομπές
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.