Κυκλοσπορίνη

Η κυκλοσπορίνη είναι αναστολέας καλσινευρίνης, που χρησιμοποιείται ως ανοσοκατασταλτικό φάρμακο. Είναι ένα φυσικό προϊόν.^[2] Λαμβάνεται από το στόμα ή με ένεση σε φλέβα για ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωρίαση, νόσο του Κρον, νεφρωσικό σύνδρομο και σε μεταμοσχεύσεις οργάνων για την πρόληψη της απόρριψης.^[3] Χρησιμοποιείται επίσης ως οφθαλμικές σταγόνες για κερατοεπιπεφυκίτιδα (ξηροφθαλμία).^[4]

Κυκλοσπορίνη

Ονομασία IUPAC
(3S,6S,9S,12R,15S,18S,21S,24S,30S,33S)-30-Ethyl-33-[(1R,2R,4E)-1-hydroxy-2-methyl-4-hexen-1-yl]-6,9,18,24-tetraisobutyl-3,21-diisopropyl-1,4,7,10,12,15,19,25,28-nonamethyl-1,4,7,10,13,16,19,22,25,28,31-undecaazacyclotritriacontane-2,5,8,11,14,17,20,23,26,29,32-undecone
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίες	Neoral, Sandimmune, άλλες
AHFS/Drugs.com	monograph
MedlinePlus	a601207
Δεδομένα άδειας	ΕΕ EMA: yes ΗΠΑ DailyMed: Cyclosporine
Κατηγορία ασφαλείας κύησης	AU: C US: C (Δεν έχει αποκλειστεί ο κίνδυνος)
Οδοί χορήγησης	Από το στόμα, ενδοφλέβια, οφθαλμικές σταγόνες
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία	AU: Μόνο με συνταγή (S4) UK: Prescription-only (POM) US: ℞-only ℞ (Prescription only)
Φαρμακοκινητική
Βιοδιαθεσιμότητα	Ποικίλη
Μεταβολισμός	Ήπαρ CYP3A4
Βιολογικός χρόνος ημιζωής	Ποικίλη (περίπου 24 ώρες)
Απέκκριση	Χολή
Κωδικοί
Αριθμός CAS	59865-13-3 Y
Κωδικός ATC	L04AD01 S01XA18
PubChem	CID 5284373
IUPHAR/BPS	1024
DrugBank	DB00091 N
ChemSpider	4447449 Y
UNII	83HN0GTJ6D Y
KEGG	D00184 Y
ChEMBL	CHEMBL160 Y
Συνώνυμα	cyclosporin, ciclosporin A,[1] cyclosporine A, cyclosporin A (CsA)
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύπος	C62H111N11O12
Μοριακή μάζα	1.202,64 g·mol−1
SMILES CC[C@H]1C(=O)N(CC(=O)N([C@H](C(=O)N[C@H](C(=O)N([C@H](C(=O)N[C@H](C(=O)N[C@@H](C(=O)N([C@H](C(=O)N([C@H](C(=O)N([C@H](C(=O)N([C@H](C(=O)N1)[C@@H]([C@H](C)C/C=C/C)O)C)C(C)C)C)CC(C)C)C)CC(C)C)C)C)C)CC(C)C)C)C(C)C)CC(C)C)C)C
InChI InChI=1S/C62H111N11O12/c1-25-27-28-40(15)52(75)51-56(79)65-43(26-2)58(81)67(18)33-48(74)68(19)44(29-34(3)4)55(78)66-49(38(11)12)61(84)69(20)45(30-35(5)6)54(77)63-41(16)53(76)64-42(17)57(80)70(21)46(31-36(7)8)59(82)71(22)47(32-37(9)10)60(83)72(23)50(39(13)14)62(85)73(51)24/h25,27,34-47,49-52,75H,26,28-33H2,1-24H3,(H,63,77)(H,64,76)(H,65,79)(H,66,78)/b27-25+/t40-,41+,42-,43+,44+,45+,46+,47+,49+,50+,51+,52-/m1/s1 Y Key:PMATZTZNYRCHOR-CGLBZJNRSA-N Y
(verify)

Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν υψηλή αρτηριακή πίεση, πονοκέφαλο, νεφρικά προβλήματα, αυξημένη ανάπτυξη των μαλλιών και έμετο.^[3] Άλλες σοβαρές παρενέργειες περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης, ηπατικά προβλήματα και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λεμφώματος.^[3] Τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα πρέπει να ελέγχονται για να μειωθεί ο κίνδυνος παρενεργειών.^[3] Η χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό. Ωστόσο, η κυκλοσπορίνη δεν φαίνεται να προκαλεί γενετικές ανωμαλίες.^[5]

Η κυκλοσπορίνη πιστεύεται ότι δρα μειώνοντας τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων.^[3] Αυτό το επιτυγχάνει σχηματίζοντας ένα σύμπλοκο με κυκλοφιλίνη για τον αποκλεισμό της δραστικότητας φωσφατάσης της καλσινευρίνης, η οποία με τη σειρά της μειώνει την παραγωγή φλεγμονωδών κυτταροκινών από τα Τ-λεμφοκύτταρα.^[6]

Η κυκλοσπορίνη απομονώθηκε το 1971 από τον μύκητα Tolypocladium inflatum και τέθηκε σε ιατρική χρήση το 1983.^[7] Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο βασικών φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα ασφαλέστερα και πιο αποτελεσματικά φάρμακα που χρειάζονται σε ένα σύστημα υγείας.^[8] Το 2017, ήταν το 248ο πιο συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο στις Ηνωμένες Πολιτείες, με περισσότερες από ένα εκατομμύριο συνταγές εκείνο το έτος.^[9][10]

Παραπομπές

1. «Cyclosporin A: a powerful immunosuppressant». Canadian Medical Association Journal 126 (9): 1041–6. May 1982. PMID 7074504.
2. WHO Model Formulary 2008. World Health Organization. 2009. σελ. 221. ISBN 9789241547659.
3. «Cyclosporine». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016.
4. «Cyclosporine eent». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016.
5. «Cyclosporine Use During Pregnancy». Drugs.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2016.
6. «Mechanisms of action of cyclosporine». Immunopharmacology 47 (2–3): 119–25. May 2000. doi:10.1016/S0162-3109(00)00192-2. PMID 10878286. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-08-11. https://web.archive.org/web/20170811222815/http://web.khu.ac.kr/%7Ebiochem/source1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-03-04.
7. Watts, Richard· Clunie, Gavin (2009). Rheumatology. Oxford University Press. σελ. 558. ISBN 978-0-19-922999-4.
8. World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
9. «The Top 300 of 2020». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020.
10. «Cyclosporine - Drug Usage Statistics». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020.