Remove ads
Το καπιμπάρα ή μεγάλο καπιμπάρα (επιστημονική ονομασία: Hydrochoerus hydrochaeris - Υδρόχοιρος ο υδροχαρής) είναι γιγάντιο τρωκτικό ιθαγενές στη Νότια Αμερική. Είναι το μεγαλύτερο υπάρχον τρωκτικό[1] και μέλος του γένους Υδρόχοιρος. Το μόνο άλλο σωζόμενο μέλος είναι το μικρό καπιμπάρα (Hydrochoerus isthmius). Οι στενοί συγγενείς του περιλαμβάνουν τα ινδικά χοιρίδια και είναι πιο μακρινός συγγενής με το αγούτι και το τσιντσιλά. Το καπιμπάρα κατοικεί σε σαβάνες και πυκνά δάση και ζει κοντά σε υδάτινα σώματα. Είναι ένα άκρως κοινωνικό είδος και μπορεί να βρεθεί σε ομάδες έως και 100 ατόμων, αλλά συνήθως ζει σε ομάδες των 10-20 ατόμων. Το καπιμπάρα κυνηγιέται για το κρέας και το δέρμα του αλλά και για το λίπος από το παχύ λιπαρό δέρμα του. Δεν θεωρείται απειλούμενο είδος.
| Καπιμπάρα | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_2560x1600.jpg) | ||||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||||
 Ελαχίστης Ανησυχίας | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Υδρόχοιρος ο υδροχαρής (Hydrochoerus hydrochaeris) (Linnaeus, 1766) | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
Remove ads
Το κοινό του όνομα προέρχεται από τη λέξη Τούπι ka'apiûara, μια σύνθετη λέξη αποτελούμενη από τις λέξεις kaá (φύλλο) + píi (λεπτός) + ú (τρώω) + ara (ένα επίθημα για τα ενεργόντα ουσιαστικά), που σημαίνει «αυτός που τρώει λεπτά φύλλα» ή «χορτοφάγος».[2]
Η επιστημονική ονομασία του γένους, υδρόχοιρος, προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ὕδωρ («νερό») και χοῖρος («γουρούνι»), ενώ του είδους, υδροχαρής, προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ὕδωρ και χαίρω, που σημαίνει ότι χαίρει να βρίσκεται στο νερό και να κολυμπά.[3]
Remove ads
Το καπιμπάρα και το μικρό καπιμπάρα ανήκουν και τα δύο στην υποοικογένεια Υδροχοιρίνες μαζί με τα μόκο (Κηρόδον). Τα υπάρχοντα καπιμπάρα και οι εξαφανισμένοι συγγενείς τους ταξινομούνταν προηγουμένως στη δική τους οικογένεια Υδροχοιρίδες. Από το 2002, οι μοριακές φυλογενετικές μελέτες έχουν αναγνωρίσει μια στενή σχέση μεταξύ του Υδρόχοιρου και του Κηρόδοντα υποστηρίζοντας την τοποθέτηση και των δύο γενών στην υποοικογένεια Καβιίδες.
Οι παλαιοντολογικές ταξινομήσεις χρησιμοποιούσαν προηγουμένως τις Υδροχοιρίδες για όλα τα καπιμπάρα, ενώ χρησιμοποιούσαν το Υδροχοιρίνες για το ζωντανό γένος και τα πλησιέστερα απολιθώματα συγγενή του, όπως το Νεόχοιρος, αλλά πιο πρόσφατα υιοθέτησαν την ταξινόμηση των Υδροχοιρίνων εντός των Καβιίδων.[4] Η ταξινόμηση των απολιθωμάτων υδροχοιρίνων είναι επίσης ρευστή. Τα τελευταία χρόνια, η ποικιλομορφία των απολιθωμένων υδροχοιρίνων έχει μειωθεί σημαντικά. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αναγνώριση ότι οι γομφίοι των καπιμπαρα παρουσιάζουν έντονη διακύμανση στο σχήμα κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Σε μια περίπτωση, το υλικό που κάποτε αναφερόταν σε τέσσερα γένη και επτά είδη με βάση τις διαφορές στο σχήμα των γομφίων θεωρείται τώρα ότι αντιπροσωπεύει διαφορετικά ηλικιωμένα άτομα ενός μεμονωμένου είδους, του Cardiatherium paranense. Μεταξύ των απολιθωμάτων, το όνομα «καπιμπάρα» μπορεί να αναφέρεται στα πολλά είδη Υδροχοιρίνων που σχετίζονται πιο στενά με τον σύγχρονο Υδρόχοιρο παρά με τα τρωκτικά όπως ο Καρδιόμυς.[4] Τα απολιθωμένα γένη Cardiatherium, Phugatherium, Hydrochoeropsis και Neochoerus είναι όλα καπιμπάρα υπό αυτήν την έννοια.[4]
Remove ads
.jpg)
Το καπιμπάρα έχει βαρύ σώμα με σχήμα βαρελιού και κοντό κεφάλι, κοκκινοκαφέ γούνα στο πάνω μέρος του σώματός του που γίνεται κιτρινωπή-καφέ από κάτω. Οι ιδρωτοποιοί αδένες του βρίσκονται στην επιφάνεια των τριχωτών τμημάτων του δέρματός του, ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό για τρωκτικό. Το ζώο δεν έχει κάτω τρίχες στη γούνα και οι τρίχες φρουροί του διαφέρουν ελάχιστα από τα πάνω τρίχα.[5]
Τα ενήλικα καπιμπάρα φτάνουν σε μήκος 106 με 134 εκατοστά, έχουν ύψος 50 με 62 εκατοστά στο ακρώμιο και συνήθως ζυγίζουν 35 με 66 κιλά, με μέσο όρο στο Γιάνος της Βενεζουέλας τα 48,9 κιλά. Τα θηλυκά είναι ελαφρώς πιο βαριά από τα αρσενικά. Τα βαρύτερα που έχουν καταγραφεί είναι για άγριο θηλυκό τα 91 κιλά και 73,5 κιλά για ένα άγριο αρσενικό. Επίσης, ένα 81 κιλών άτομο αναφέρθηκε στο Σάο Πάολο το 2001 ή το 2002.[6] Ο οδοντιατρικός τύπος είναι 1.0.1.3 πάνω και 1.0.1.3 κάτω. Τα καπιμπάρα έχουν ελαφρώς μεμβρανώδη πόδια και υπολειπόμενες ουρές. Τα πίσω τους πόδια είναι ελαφρώς μακρύτερα από τα μπροστινά τους. Έχουν τρία δάχτυλα στα πίσω πόδια τους και τέσσερα δάχτυλα στα μπροστινά τους πόδια.[7] Το ρύγχος τους είναι αμβλύ, με ρουθούνια, και τα μάτια και τα αυτιά βρίσκονται κοντά στην κορυφή του κεφαλιού τους.
Remove ads
_on_capybara_(Hydrochoeris_hydrochaeris).JPG)
Τα καπιμπάρα είναι ημιυδρόβια θηλαστικά που απαντώνται σε όλες τις χώρες της Νότιας Αμερικής εκτός από τη Χιλή. Ζουν σε περιοχές με πυκνά δάση κοντά σε υδάτινα σώματα, όπως λίμνες, ποτάμια, βάλτους και έλη, καθώς και σε πλημμυρισμένες σαβάνες και κατά μήκος ποταμών στο τροπικό δάσος. Είναι εξαιρετικοί κολυμβητές και μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους κάτω από το νερό για έως και πέντε λεπτά τη φορά. Τα καπιμπάρα ευδοκιμούν σε αγροκτήματα βοοειδών. Περιφέρονται σε περιοχές έκτασης κατά μέσο όρο 10 εκταρίων σε πληθυσμούς υψηλής πυκνότητας.
Πολλά που ξεφεύγουν από την αιχμαλωσία μπορούν επίσης να βρεθούν σε παρόμοια υδάτινα ενδιαιτήματα σε όλο τον κόσμο. Οι θεάσεις είναι αρκετά συχνές στη Φλόριντα, αν και δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί αναπαραγώμενος πληθυσμός.[8] Το 2011, ένα δείγμα εντοπίστηκε στην κεντρική ακτή της Καλιφόρνια.[9] Αυτοί οι πληθυσμοί που διέφυγαν εμφανίζονται σε περιοχές όπου κατοικούσαν προϊστορικά καπιμπάρα. Τα καπιμπάρα του όψιμου Πλειστόκαινου κατοικούσαν στη Φλόριντα [10] και τα είδη Hydrochoerus hesperotiganites στην Καλιφόρνια και Hydrochoerus gaylordi στη Γρενάδα, και τα άγρια καπιμπάρα στη Βόρεια Αμερική μπορεί πραγματικά να γεμίσουν την οικολογική θέση των ειδών του Πλειστόκαινου.[11]
Διατροφή και θήραμα
Τα καπιμπάρα είναι φυτοφάγα ζώα, που βόσκουν κυρίως με χόρτα και υδρόβια φυτά, καθώς και φρούτα και φλοιούς δέντρων. Είναι πολύ επιλεκτικά όσον αφορά την τροφή τους και τρέφονται με τα φύλλα ενός είδους και αγνοούν τα άλλα είδη που το περιβάλλουν. Τρώνε μεγαλύτερη ποικιλία φυτών κατά την ξηρή περίοδο, καθώς υπάρχουν λιγότερα φυτά. Ενώ τρώνε γρασίδι κατά τη διάρκεια της υγρής περιόδου, πρέπει να στραφούν σε πιο άφθονα φυτά κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου. Τα φυτά που τρώνε τα καπιμπάρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού χάνουν τη θρεπτική τους αξία τον χειμώνα, με αποτέλεσμα να μην καταναλώνονται εκείνη την περίοδο. Η άρθρωση του σαγονιού του καπιμπάρα δεν είναι κάθετος, επομένως μασούν την τροφή τρίβοντας μπρος-πίσω και όχι πλάι-πλάι. Τα καπιμπάρα είναι αυτοκοπροφάγα, [12] που σημαίνει ότι τρώνε τα κόπρανα τους ως πηγή βακτηριακής χλωρίδας του εντέρου, για να βοηθήσουν στην πέψη της κυτταρίνης στο γρασίδι που αποτελεί την κανονική διατροφή τους και για να εξάγουν τη μέγιστη πρωτεΐνη και βιταμίνες από την τροφή τους. Επίσης παλινδρομούν την τροφή τους για να μασήσουν ξανά, παρόμοια με τα βοοειδή.[12] Όπως συμβαίνει με άλλα τρωκτικά, τα μπροστινά δόντια των καπιμπάρα μεγαλώνουν συνεχώς για να αντισταθμίσουν τη συνεχή φθορά από την κατανάλωση χόρτων. Τα πλάγια δόντια τους επίσης μεγαλώνουν συνεχώς.
Όπως το συγγενικό του ινδικό χοιρίδιο, το καπιμπάρα δεν έχει την ικανότητα να συνθέσει βιταμίνη C και τα καπιμπάρα που δεν έχουν πάρει συμπληρώματα βιταμίνης C στην αιχμαλωσία έχει αναφερθεί ότι αναπτύσσουν ουλίτιδα ως σημάδι σκορβούτου.
Μπορεί να ζήσουν 8-10 χρόνια, αλλά τείνουν να ζουν λιγότερο από τέσσερα χρόνια στην άγρια φύση λόγω της θήρευσης από ιαγουάρους, πούμα, οσελότους, αετούς και καϊμάν. Το καπιμπάρα είναι επίσης το προτιμώμενο θήραμα του πράσινου ανακόντα.
Remove ads
_alpha_male.JPG)
Τα καπιμπάρα είναι γνωστό ότι είναι αγελαία. Ενώ μερικές φορές ζουν μοναχικά, βρίσκονται πιο συχνά σε ομάδες περίπου 10-20 ατόμων, με δύο έως τέσσερα ενήλικα αρσενικά, τέσσερα έως επτά ενήλικα θηλυκά και τα υπόλοιπα νεαρά άτομα. Οι ομάδες καπιμπάρα μπορούν να αποτελούνται από έως και 50 ή 100 άτομα κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου όταν τα ζώα συγκεντρώνονται γύρω από διαθέσιμες πηγές νερού. Τα αρσενικά εγκαθιδρύουν κοινωνικούς δεσμούς, κυριαρχία ή γενική ομαδική συναίνεση. Μπορούν να παράγουν έναν ήχο που μοιάζει με γαβγίσματα σκύλου όταν απειλούνται ή όταν τα θηλυκά βοσκούν μικρά.
Τα καπιμπάρα έχουν δύο τύπους αρωματικών αδένων: ένα μορίγιο, που βρίσκεται στο ρύγχος και τους πρωκτικούς αδένες. Και τα δύο φύλα έχουν αυτούς τους αδένες, αλλά τα αρσενικά έχουν πολύ μεγαλύτερους αδένες και χρησιμοποιούν τους πρωκτικούς αδένες τους πιο συχνά. Οι πρωκτικοί αδένες των αρσενικών είναι επίσης επενδεδυμένοι με αποσπώμενες τρίχες. Μια κρυσταλλική μορφή έκκρισης αρώματος επικαλύπτεται αυτές τις τρίχες και απελευθερώνεται όταν έρχεται σε επαφή με αντικείμενα όπως φυτά. Αυτές οι τρίχες έχουν πιο μακροχρόνιο άρωμα και μυρίζονται από άλλα καπιμπάρα. Τα καπιμπάρα σημαδεύουν την περιοχή τρίβοντας τα μορίγιο τους σε αντικείμενα ή περπατώντας από πάνω και σημαδεύοντάς το με τους πρωκτικούς αδένες τους. Τα καπιμπάρα μπορούν να διαδώσουν περαιτέρω το άρωμά τους με την ούρηση. Ωστόσο, τα θηλυκά συνήθως μαρκάρουν χωρίς ούρηση και αρωματίζουν λιγότερο συχνά από τα αρσενικά συνολικά. Τα θηλυκά μαρκάρουν πιο συχνά κατά τη διάρκεια της υγρής περιόδου όταν βρίσκονται σε οίστρο. Εκτός από αντικείμενα, τα αρσενικά μυρίζουν και τα θηλυκά.
Αναπαραγωγή
Όταν βρίσκεται στον οίστρο, η μυρωδιά του θηλυκού αλλάζει διακριτικά και τα κοντινά αρσενικά ξεκινούν την καταδίωξη.[13] Επιπλέον, ένα θηλυκό ειδοποιεί τα αρσενικά ότι βρίσκεται σε οίστρο σφυρίζοντας με τη μύτη του. Κατά το ζευγάρωμα, το θηλυκό έχει το πλεονέκτημα και την επιλογή αρσενικού. Το καπιμπάρα ζευγαρώνει μόνο στο νερό και αν ένα θηλυκό δεν θέλει να ζευγαρώσει με ένα συγκεκριμένο αρσενικό, είτε βυθίζεται είτε βγαίνει από το νερό. Τα κυρίαρχα αρσενικά είναι ιδιαίτερα προστατευτικά με τα θηλυκά, αλλά συνήθως δεν μπορούν να εμποδίσουν ορισμένους από τους υφισταμένους να συναναστρέφονται. [13] Όσο μεγαλύτερη είναι η ομάδα, τόσο πιο δύσκολο είναι για το αρσενικό να παρακολουθήσει όλα τα θηλυκά. Τα κυρίαρχα αρσενικά εξασφαλίζουν σημαντικά περισσότερα ζευγαρώματα από κάθε υποδεέστερο, αλλά τα κατώτερα αρσενικά, ως τάξη, είναι υπεύθυνα για περισσότερα ζευγαρώματα από κάθε κυρίαρχο αρσενικό.[13] Η διάρκεια ζωής του σπέρματος του καπιμπάρα είναι μεγαλύτερη από αυτή των άλλων τρωκτικών.
.jpg)
Η κύηση του καπιμπάρα διαρκεί 130-150 ημέρες και γεννά τέσσερα μικρά κατά μέσο όρο, αλλά μπορεί να γεννήσει από ένα έως οκτώ σε μία γέννα. Ο τοκετός γίνεται στην ξηρά και το θηλυκό επανέρχεται στην ομάδα μέσα σε λίγες ώρες από τη γέννηση των νεογέννητων καπιμπάρα, τα οποία εντάσσονται στην ομάδα μόλις κινηθούν. Μέσα σε μια εβδομάδα, τα μικρά μπορούν να φάνε γρασίδι, αλλά συνεχίζουν να θηλάζουν -από οποιοδήποτε θηλυκό της ομάδας- μέχρι να απογαλακτιστούν γύρω στις 16 εβδομάδες. Τα μικρά σχηματίζουν μια ομάδα μέσα στην κύρια ομάδα. Έχει παρατηρηθεί αλλογονία σε αυτό το είδος. Η αναπαραγωγή κορυφώνεται μεταξύ Απριλίου και Μαΐου στη Βενεζουέλα και μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου στο Μάτο Γκρόσο της Βραζιλίας.
Δραστηριότητες
Αν και αρκετά ευκίνητα στη στεριά, τα καπιμπάρα είναι εξίσου άνετα στο νερό. Είναι εξαιρετικοί κολυμβητές και μπορούν να παραμείνουν εντελώς βυθισμένα για έως και πέντε λεπτά, μια ικανότητα που χρησιμοποιούν για να ξεφύγουν τα αρπακτικά. Τα καπιμπάρα μπορούν να κοιμηθούν στο νερό, κρατώντας μόνο τη μύτη τους έξω. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, βυθίζονται στο νερό και στη συνέχεια βόσκουν αργά το απόγευμα και νωρίς το βράδυ. Περνούν επίσης τον χρόνο τους βυθιζόμενα στη λάσπη.[7] Ξεκουράζονται γύρω στα μεσάνυχτα και μετά συνεχίζουν να βόσκουν πριν ξημερώσει.
Remove ads
Τα καπιμπάρα δεν θεωρούνται απειλούμενο είδος. Ο πληθυσμός τους είναι σταθερός στο μεγαλύτερο μέρος της κατανομής τους στη Νότια Αμερική, αν και σε ορισμένες περιοχές το κυνήγι έχει μειώσει τον αριθμό τους.
Τα καπιμπάρα κυνηγούνται για το κρέας και τη γούνα τους σε ορισμένες περιοχές και αλλιώς σκοτώνονται από ανθρώπους που βλέπουν τη βοσκή τους ως ανταγωνισμό για τα ζώα. Σε ορισμένες περιοχές εκτρέφονται, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η προστασία των υγροτόπων. Η επιβίωσή τους υποβοηθάται από την ικανότητά τους να αναπαράγονται γρήγορα.
Τα καπιμπάρα έχουν προσαρμοστεί καλά στην αστικοποίηση στη Νότια Αμερική. Μπορούν να βρεθούν σε πολλές περιοχές σε ζωολογικούς κήπους και πάρκα, και μπορεί να ζήσουν για 12 χρόνια σε αιχμαλωσία, υπερδιπλάσια σε σχέση με τα άγρια ζώα. Τα καπιμπάρα είναι υπάκουα και συνήθως επιτρέπουν στους ανθρώπους να τα χαϊδεύουν και να τα ταΐζουν με το χέρι, αλλά η σωματική επαφή συνήθως αποθαρρύνεται, καθώς τα τσιμπούρια τους μπορεί να είναι φορείς του κηλιδωμένου πυρετού των Βραχωδών Όρων.[14]
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων ζήτησε από το Πάρκος Ντρουσίλας στο Άλφριστον, στο Σάσσεξ, στην Αγγλία, να κρατήσει αρχείο αναπαραγωγής για τα καπιμπάρα, για να παρακολουθεί τους αιχμάλωτους πληθυσμούς στην Ευρώπη. Το αρχείο περιλαμβάνει πληροφορίες για όλες τις γεννήσεις, τους θανάτους και τις μετακινήσεις των καπιμπάρας, καθώς και για το πώς συγγενεύουν.[15]
Τα καπιμπάρα εκτρέφονται για κρέας και δέρματα στη Νότια Αμερική. Το κρέας θεωρείται ακατάλληλο για κατανάλωση σε ορισμένες περιοχές, ενώ σε άλλες θεωρείται σημαντική πηγή πρωτεΐνης. Σε μέρη της Νότιας Αμερικής, ειδικά στη Βενεζουέλα, το κρέας καπιμπάρα είναι δημοφιλές κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής και της Μεγάλης Εβδομάδας καθώς η Καθολική Εκκλησία εξέδωσε προηγουμένως ειδική άδεια για να επιτρέψει την κατανάλωση του ενώ άλλα κρέατα γενικά απαγορεύονται. Μετά από αρκετές προσπάθειες αποκτήθηκε Παπική βούλα το 1784 που επέτρεπε την κατανάλωση καπιμπάρα κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής.[16][17] Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη αντίληψη στη Βενεζουέλα ότι η κατανάλωση καπιμπάρα είναι αποκλειστικά για τους κατοίκους της υπαίθρου.[18]
Αν και είναι παράνομα σε ορισμένες πολιτείες,[19] τα καπιμπάρα κρατούνται περιστασιακά ως κατοικίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες.[20]
Η εικόνα ενός καπιμπάρα εμφανίζεται στο νόμισμα των 2 πέσο της Ουρουγουάης.[21]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads