Ο Ποταμός (αρχαία ελληνικά: Ποταμός), (ο δήμος: Ποταμού) ήταν το όνομα, αρχαίων οικισμών - πόλεων και δήμων της Λεοντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας), οι οποίοι ήταν διαμοιρασμένοι σε τρεις δήμους και τρεις οικισμούς, με δύο δήμους του άστεως, με ονομασίες αντίστοιχα, “Καθύπερθεν Ποταμός” (Άνω Ποταμός) και “Υπένερθεν Ποταμός” (Κάτω Ποταμός), σε κοντινές μεταξύ τους τοποθεσίες πλησίον της αρχαίας Αθήνας και έναν δήμο της Παραλίας, γνωστός ως Ποταμός Δειραδιωτών, ο οποίος βρισκόταν παράλληλα με τον δήμο των Δειραδιωτών, σε μακρινή περιοχή της ανατολικής ακτής της Αττικής.
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Ποταμός καθύπερθεν |
| Κύριος οικισμός | Ποταμός Καθύπερθεν (Άνω Ποταμός) |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Καθύπερθεν Ποταμού |
| Ονομασία δημότη | Ποτάμιος (καθύπερθεν) |
| Φυλή | Λεοντίδα |
| Τριττύς | Άστεως |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 2 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 2 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 2 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Καισαριανής, Δήμος Ζωγράφου, Δήμος Αθηναίων |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Αρχαιολογία | |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αττική Σήμερα: θέση κοντά στην κοιλάδα του ποταμού Ιλισσού, στην περιοχή της Μονής Καισαριανής | |
_Attica_Demos_II-el.svg) | |
| Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής | |
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Ποταμός ὑπένερθεν |
| Κύριος οικισμός | Ποταμός Υπένερθεν (Κάτω Ποταμός) |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Υπένερθεν Ποταμού |
| Ονομασία δημότη | Ποτάμιος (υπένερθεν) |
| Φυλή | Λεοντίδα Δημητριάδα |
| Τριττύς | Άστεως |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 1 ή 2 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 2 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 2 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Ζωγράφου, Δήμος Καισαριανής, Δήμος Αθηναίων |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Αρχαιολογία | |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αττική Σήμερα: θέση κοντά στην κοιλάδα του ποταμού Ιλισσού, στην περιοχή της Πανεπιστημιούπολης Ζωγράφου | |
Τοποθεσία των αρχαίων δήμων
Οι δύο από τους τρεις δήμους με το όνομα Ποταμός, ήταν δήμοι του άστεως,[1] ενώ ο τρίτος δήμος, ο οποίος ήταν γνωστός ως Ποταμός Δειραδιωτών ήταν δήμος της Παραλίας.
Πιστεύεται ότι οι ως τώρα έρευνες έχουν επιβεβαιώσει την ταύτιση των τριών (3) αρχαίων δήμων και οικισμών με την ονομασία «Ποταμός» με τις εξής αρχαιολογικές θέσεις:
- Ο Ποταμός Καθύπερθεν (Άνω Ποταμός, αγγλικά: Upper Potamos) τοποθετείται κοντά στην κοιλάδα του ποταμού Ιλισσού, στην περιοχή της Μονής Καισαριανής,[2] η οποία υπάγεται στον Δήμο Καισαριανής.
- Ο Ποταμός Υπένερθεν (Κάτω Ποταμός, αγγλικά: Lower Potamos) τοποθετείται επίσης κοντά στην κοιλάδα του ποταμού Ιλισσού, στην περιοχή της σημερινής Πανεπιστημιούπολης Ζωγράφου,[2] η οποία υπάγεται στον Δήμο Ζωγράφου.
- Ο Ποταμός Δειραδιωτών, τοποθετείται στην πεδιάδα του ποταμού[2]βόρεια του Θορικού και νότια των Πρασιών,[3] ανατολικά της Κερατέας στην περιοχή Κουβαράς του Δήμου Σαρωνικού Αττικής και κοντά στο σημερινό Δασκαλειό, του Δήμου Κερατέας [4] (Άγιος Γιάννης-Φοβόλες), παράλληλα με τον αρχαίο δήμο των Δειραδιωτών.
Στους παλαιότερους ερευνητές υπήρχε μια σχετική σύγχυση μεταξύ των τριών δήμων με την ονομασία «Ποταμός» και το κατά πόσο, ο καθύπερθεν ή ο υπένερθεν, αφορούσαν στους δυο δήμους του άστεως ή στον ένα της Παραλίας με το επίνειό του (=λιμάνι), δηλαδή το Δασκαλειό, αλλά και για το σε ποιον δήμο ήταν ο τάφος του Ίωνα, προγόνου των Ιώνων.[5]
Η συμμετοχή των δήμων στην αρχαία Βουλή
Οι δύο δήμοι του άστεως, η ύπαρξη των οποίων επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[6] ως μέλη αρχικά της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχαν στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). ως εξής: Με 2 βουλευτές ο δήμος του Καθύπερθεν Ποταμού (Άνω Ποταμού) και με 1 ή 2 βουλευτές ο δήμος του Υπένερθεν Ποταμού (Κάτω Ποταμού). Κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.) ως και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος του Υπένερθεν Ποταμού (Κάτω Ποταμού) ενσωματώθηκε στην Δημητριάδα φυλή με 2 βουλευτές στη Βουλή των 600. Ενώ ο δήμος του Καθύπερθεν Ποταμού (Άνω Ποταμού) παρέμεινε στην Λεοντίδα φυλή, με 2 βουλευτές. Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) ο δήμος του Υπένερθεν Ποταμού (Κάτω Ποταμού) επανήλθε ξανά στην Λεοντίδα φυλή, κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας). Για τις δυο αυτές τελευταίες περιόδους είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων και των δυο δήμων ή αν είχαν ενοποιηθεί σε ένα δήμο.
Αντίστοιχα ο παράλιος δήμος του Ποταμού Δειραδιωτών, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται επίσης από διάφορες επιγραφές,[7] ως μέλος αρχικά της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχε με 2 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.) ως και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος ενσωματώθηκε στην Αντιγονίδα φυλή με 2 βουλευτές στη Βουλή των 600. Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) ο δήμος επανήλθε στην Λεοντίδα φυλή, κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) με άγνωστο αριθμό βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι των Ποταμών του άστεως
Ο δημότης και των δυο δήμων του αρχαίου Ποταμού, του άστεως ονομαζόταν Ποτάμιος,[8][9] και ξεχώριζε με τον προσδιορισμό του σε ποιον δήμο ήταν: Υπένερθεν Ποταμός (Κάτω Ποταμός) ή Καθύπερθεν Ποταμός (Άνω Ποταμός).
Προσωπικότητες από τους Ποταμούς του άστεως
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τους δυο δήμους των Ποταμών του άστεως, όπως Βίων ο Ποτάμιος γιος του Ευβίου, Γλαυκίας ο Ποτάμιος γιος του Μένωνος, ο βουλευτής Δημοκλής ο Ποτάμιος Καθύπερθεν γιος του Αντικλέους, Δημοκράτης ο Ποτάμιος γιος του Σιμύλου, ο ταμίας του ιερού της Αθηνάς Δημοχάρης ο Ποτάμιος γιος του Σιμύλου, ο Διειτρέφης ο Ποτάμιος, ο βουλευτής Διοπείθης ο Ποτάμιος, ο στρατηγός στην κληρουχία της Σάμου Δίων ο Ποτάμιος κ.α.[10]
Δείτε επίσης
Παραπομπές - σημειώσεις
Πηγές – βιβλιογραφία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
