Ζοάο Ζιλμπέρτο

Ο Ζοάο Ζιλμπέρτο Πράντο Περέιρα ντε Ολιβέιρα, γνωστός ως Ζοάο Ζιλμπέρτο (Πορτογαλικά: ʒuˈɐ̃w ʒiwˈbɛʁtu; 10 Ιουνίου 1931 – 6 Ιουλίου 2019), ήταν Βραζιλιάνος τραγουδιστής, τραγουδοποιός και κιθαρίστας. Πρωτοστάτησε στο μουσικό είδος της μπόσα νόβα στα τέλη της δεκαετίας του 1950.^[10][11][12]

Ζοάο Ζιλμπέρτο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	10  Ιουνίου 1931[1][2][3] Τζουαζέιρο
Θάνατος	6  Ιουλίου 2019[4][5][6] Ρίο ντε Τζανέιρο
Τόπος ταφής	Νιτερόι
Κατοικία	Ρίο ντε Τζανέιρο
Ψευδώνυμο	João Gilberto
Χώρα πολιτογράφησης	Βραζιλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Πορτογαλικά[7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τραγουδιστής κιθαρίστας τραγουδοποιός μουσικός της τζαζ κιθαρίστας τζαζ μουσικός ηχογραφήσεων μουσικός[8] συνθέτης[8]
Αξιοσημείωτο έργο	Chega de saudade
Περίοδος ακμής	1950 - 2019
Οικογένεια
Σύζυγος	Άστρουντ Ζιλμπέρτο (1960–1964) Miúcha (1965–1971)
Τέκνα	Μπεμπέλ Ζιλμπέρτο Ζοάο Μαρσέλο Γκιλμπέρτο Λουίζα Καρολίνα Γκιλμπέρτο
Συγγενείς	Σοφία Ζιλμπέρτο (εγγονή)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Τάγμα της Καλλιτεχνικής Αξίας (2005) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κολούμπια (2017)[9] Βραβείο Grammy Καλύτερου δίσκου (1965) International Latin Music Hall of Fame (2001) Grammy Award for Best Global Music Album (2001) Latin Grammy Hall of Fame (2001)
Ιστότοπος
www.joaogilberto.com
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Πρώτα χρόνια

Ο Ζοάο Ζιλμπέρτο γεννήθηκε στο Ζουαζέιρο της Μπαία, γιος του Ζοβινιάνο Ντομίνγκος ντε Ολιβέιρα, ενός πλούσιου εμπόρου, και της Μαρτίνια ντο Πράντο Περέιρα ντε Ολιβέιρα. Έζησε στη γενέτειρά του μέχρι το 1942 όταν άρχισε να σπουδάζει στο Αρακαζού του Σερζίπε, επιστρέφοντας στο Ζουαζέιρο το 1946. Στην ηλικία των 14 ετών, ο πατέρας του αγόρασε την πρώτη του κιθάρα. Στο Ζουαζέιρο ίδρυσε το πρώτο του συγκρότημα με τίτλο "Εναμοράντος ντου Ρίτμου". Μετακόμισε στο Σαλβαδόρ το 1947. Κατά τη διάρκεια της τρίχρονης παραμονής του στην πόλη, παράτησε τις σπουδές του για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη μουσική και σε ηλικία 18 ετών ξεκίνησε την καλλιτεχνική του καριέρα ως τραγουδιστής στην Εταιρεία Ραδιοφώνου της Πολιτείας.^{[13][14][15][16]}

Καριέρα

Οι πρώτες ηχογραφήσεις του Ζιλμπέρτο κυκλοφόρησαν σε δύο δίσκους το 1951-1959. Στη δεκαετία του 1960 τα βραζιλιάνικα σινγκλ εξελίχθηκαν σε "διπλή συμπαγή" μορφή, ενώ ο Ζοάο κυκλοφόρησε μερικά ΕΡ σε αυτή τη νέα μορφή.

Λίγο αργότερα, ο πατέρας του Ζιλμπέρτο, αναστατώθηκε από το παράξενο στυλ του και την άρνηση του να εργαστεί σε κάποια "κανονική" δουλειά. Έτσι τον έκλεισε στο ψυχιατρείο. Σε μια συνέντευξη εκεί, ο Ζιλμπέρτο κοίταξεε έξω από το παράθυρο και παρατήρησε: "Κοίτα τον αέρα που χτυπά τα δέντρα." Ο ψυχολόγος απάντησε "αλλά τα δέντρα δεν έχουν μαλλιά, Ζοάο" για να του απαντήσει ότι "και υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν καμία ποίηση." Αφέθηκε ελεύθερος μετά από μια εβδομάδα. Το επόμενο έτος (1956), επέστρεψε στο Ρίο και γνώρισε διάφορα πρόσωπα της βραζιλιάνικης μουσικής βιομηχανίας, όπως τον Αντόνιο Κάρλος Ζομπίμ, συνθέτης, παραγωγός της Odeon Records. Ο Ζομπίμ εντυπωσιάστηκε από το στυλ του Ζιλμπέρτο και άρχισε τη προσπάθεια να βρει το κατάλληλο τραγούδι για να ταιριάξει με το στυλ της εταιρείας του.

Ο Ζιλμπέρτο ήταν γνωστός για την απαιτητική ακουστική και τα πρότυπα ελέγχου θορύβου. Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του τραγουδιού "Ρόζα Μορένα", χρειάστηκαν 28 φορές για να προφέρει σωστά το ο στη λέξη Ρόζα.^[17]

Το 1997, ο Ζιλμπέρτο έκανε μήνυση στην δισκογραφική εταιρεία EMI επειδή επανεξέδωσε πολλά από τα πρώτα έργα του υποστηρίζοντας ότι πολλά είχαν κακή ποιότητα. Μετά το περιστατικό, η EMI σταμάτησε την παραγωγή του άλμπουμ και το 2008 η μήνυση ακόμα εκκρεμούσε.^[18]

Το 2000, ο Ζιλμπέρτο κέρδισε το βραβείο του Καλύτερου Παγκόσμιου Μουσικού Άλμπουμ στα 42α Ετήσια Βραβεία Γκράμι για τη δουλειά του στο άλμπουμ João Voz E Violão.^[19]

Το 2011 η σπιτονοικοκύρισσα του Ζορζίνα Μπραντολίνι ντ'Άντα του έκανε μήνυση και διώχθηκε από ένα διαμέρισμα στο Λεμπλόν.^[20][21]

Στις 17 Μαΐου 2017, ο Ζιλμπέρτο έλαβε τιμητικό διδακτορικό στη μουσική από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια αν και ο ίδιος δεν παρέστη στην τελετή.^[22]

Τον Δεκέμβριο του 2017, αναφέρθηκε ότι η Μπεμπέλ Ζιλμπέρτο (Ισαμπέλ), κόρη του Ζοάο μέσω του γάμου του με τη Μιούτσα, προσπαθούσε να πάρει τον έλεγχο των οικονομικών του, λόγω της φθίνουσας ψυχικής κατάστασης και του μεγάλου χρέους.^[23]

Ο Ζοάο Ζιλμπέρτο πέθανε στις 6 Ιουλίου 2019, στο Ρίο ντε Τζανέιρο.^[24][25]

Δισκογραφία

Ο Ζιλμπέρτο σε συναυλία, 1996

• 1951: Quando Você Recordar/Amar é Bom
• 1951: Anjo Crue/Sem Ela
• 1952: Quando Ela Sai/Meia Luz
• 1958: Chega de Saudade/Bim Bom
• 1958: Desafinado/Hô-bá-lá-lá
• 1959: Chega de Saudade
• 1960: O Amor, o Sorriso e a Flor
• 1961: João Gilberto
• 1962: João Gilberto Cantando as Musicás do Filme Orfeo do Carnaval
• 1962: Boss of Bossa Nova
• 1962: Bossa Nova at Carnegie Hall
• 1963: The Warm World of João Gilberto
• 1964: Getz/Gilberto (με τον Σταν Γκετς)
• 1965: Herbie Mann & João Gilberto with Antônio Carlos Jobim
• 1966: Getz/Gilberto Vol. 2 (με τον Σταν Γκετς)
• 1970: João Gilberto en Mexico
• 1973: João Gilberto
• 1976: The Best of Two Worlds (με τον Σταν Γκετς)
• 1976: Amoroso
• 1977: Gilberto and Jobim
• 1980: João Gilberto Prado Pereira de Oliveira
• 1981: Brasil (με τον Καετάνο Βελόζο, Ζιλμπέρτο Ζιλ και Μαρία Μπετάνια)
• 1985: Interpreta Tom Jobim
• 1985: Meditação
• 1986: Live in Montreux (Βραζιλία)
• 1987: Live in Montreux (ΗΠΑ)
• 1988: O Mito
• 1990: Stan Getz meets João & Astrud Gilberto
• 1991: João
• 1994: Eu Sei que Vou Te Amar
• 1996: Live at Umbria Jazz
• 2000: João Voz e Violão
• 2004: In Tokyo
• 2007: For Tokyo - επεξεργάστηκε μόνο στην Ιαπωνία
• 2015: Um encontro no Au bon gourmet
• 2016: Getz/Gilberto '76 (με τον Σταν Γκετς)

Οι πρώτοι δίσκοι του Ζιλμπέρτο (1951-1958) κυκλοφόρησαν με ενιαίες εκδόσεις 78 rpm.

Το άλμπουμ João Gilberto κυκλοφόρησε το 1970 είναι η ίδια έκδοση με το João Gilberto en Mexico (του ιδίου έτους) αλλά κυκλοφόρησε από διαφορετικές δισκογραφικές εταιρείες.

Επιλεγμένες συνθέσεις

• "Bim bom" (γενικά θεωρείται ως το πρώτο τραγούδι της μπόσα νόβα)
• "Hô-bá-lá-lá"
• "Um Abraço no Bonfá"
• "Undiú"
• "Valsa (Bebel) (Como são lindos os Youguis)"
• "Você esteve com meu bem?"