Ευπυρίδες

Οι Ευπυρίδες (αρχαία ελληνικά: Εὐπυρίδαι‎‎), (ο δήμος: Ευπυρίδων ή Ευπυριδών) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Λεοντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Ευπυρίδες) ονομάζονταν οι δημότες του δήμου αυτού.

Ευπυρίδες

Γενικά στοιχεία
Ονομασία	Εὐπυρίδαι
Κύριος οικισμός	Ευπυρίδες
Διοικητικά στοιχεία
Ταυτότητα	δήμος της αρχαίας Αττικής
Ονομασία δήμου	Δήμος Ευπυριδών
Ονομασία δημότη	Ευπυρίδης
Φυλή	Λεοντίδα
Τριττύς	Μεσογείων
Σύστημα εξουσίας	Πόλη–κράτος
Πολιτικό σύστημα	Αθηναϊκή Δημοκρατία
Τίτλος ηγέτη	δήμαρχος
Λήψη αποφάσεων	Αρχαία Βουλή & Δήμος
Αριθμός βουλευτών
1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ.	2
2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ.	2
3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ.	2
4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127	άγνωστος
5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας	άγνωστος
Ιστορική εξέλιξη
Ίδρυση	508 ΠΚΕ
Λήξη	3ος αιώνας
Αντικαταστάθηκε από	Δήμος Αγίων Αναργύρων-Καματερού
Λατρευτικές παραδόσεις
Ιερά	Ναός του Απόλλωνα
Αρχαιολογία
Περιοχή
Αρχαία Αττική Σήμερα: θέση κοντά στο Καματερό Αττικής
Οι δήμοι της αρχαίας Αθήνας
π σ ε

Ονομασία

Ο δήμος πήρε πιθανώς το όνομά του, σύμφωνα με μια εκδοχή, από την ομώνυμη οικογένεια των Ευπυριδών, που είχε ως έδρα τον δήμο αυτό. Κατά μια άλλη εκδοχή οι κάτοικοι του ήταν κυρίως αγρότες, οι οποίοι καλλιεργούσαν σιτηρά, καθώς ο όρος «εύπυρος», (αρχαία ελληνικά: εὔπυρος‎‎), σημαίνει «σιτοφόρος», «σιταρότοπος»,^[1] με «άφθονα σιτηρά».^[2][3] Σύμφωνα επίσης με μια άλλη εκδοχή η ονομασία του δήμου φαίνεται ότι οφείλεται σε κάποια εργασία των δημοτών του, η οποία χρησιμοποιούσε τη φωτιά (πυρ),^[4] ίσως π.χ. υπήρχαν εκεί πολλά σιδηρουργεία.

Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Ο δήμος των Ευπυριδών, ήταν δήμος των Μεσογείων.^[5] Η ακριβής τοποθεσία του δήμου αυτού δεν έχει προσδιορισθεί, παραμένει ακόμα άγνωστη και δεν έχει ακόμα ταυτιστεί επακριβώς με κάποια σημερινή περιοχή, αλλά ήταν μάλλον κοντά στους δήμους των Κρωπιδών και των Πηλήκων, οι οποίοι μαζί με τις Ευπυρίδες συναποτελούσαν τους Τρικώμους, όπως αναφέρει ο Στέφανος Βυζάντιος. Σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο του δήμου βρίσκεται σε θέση κοντά στο Καματερό,^[6] το οποίο είναι οικοδομημένο στους πρόποδες του Ποικίλου Όρους και υπάγεται στον Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού.

Υπάρχει η γνώμη ότι βρισκόταν στην περιοχή μεταξύ Άνω Λιοσίων και Αχαρνών, από το γεγονός ότι στον λοφίσκο όπου βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Σαράντα ανακαλύφθηκε επιτύμβια στήλη με την επιγραφή «Ζωσίμη Ευνίκου εξ Ευπυριδών Εισιγένου Φλυέως γυνή». Μια άλλη άποψη τον τοποθετεί στην Καλογρέζα, προς την πλευρά του Ψυχικού, ενώ σύμφωνα με νεότερους ερευνητές βρίσκεται κοντά στο σύγχρονο Καματερό,^[7] βόρεια του Αιγάλεω.

Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,^[8] ως μέλος της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχε με 2 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 2 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Οι κάτοικοι των Ευπυριδών

Ο δημότης των αρχαίων Ευπυριδών ονομαζόταν Ευπυρίδης.^[9] Οι Ευπυρίδες ήταν μέρος θρησκευτικής ένωσης, μαζί με τους γείτονες τους από τους δήμους των Κρωπιδών και των Πηλήκων, αλλά δεν είναι γνωστές άλλες λεπτομέρειες για την λατρεία αυτής της ένωσης. Πιθανώς εντός του δήμου υπήρχε ναός του Απόλλωνα, όπως συνάγεται από διάταγμα, το οποίο βρέθηκε σε επιγραφή.

Προσωπικότητες από τις Ευπυρίδες

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο των Ευπυριδών, όπως ο ταμίας Γοργίας ο Ευπυρίδης, ο ιερέας Διονύσιος ο Ευπυρίδης, ο βουλευτής Διονυσόδωρος ο Ευπυρίδης γιος του Ισιδώρου, ο βουλευτής Δωρόθεος ο Ευπυρίδης γιος του Δωροθέου κ.α.^[10]

Δείτε επίσης

• Αρχαία Αθήνα
• Λεοντίδα φυλή