Λάπηθος

Η Λάπηθος (τουρκικά: Λάπτα, Lapta‎‎) είναι κωμόπολη στην κατεχόμενη Κύπρο.

Λάπηθος
(τουρκ.: Lapta)
Εικόνα Άποψη του κατεχόμενου οικισμού
Η τοποθεσία της κωμόπολης στην επαρχία Κερύνειας
Λάπηθος
Χώρα	(de jure) Κυπριακή Δημοκρατία
Επαρχία	Κερύνειας
Χώρα	(de facto) Τ.Δ.Β.Κ.
Επαρχία	Γκίρνε
Πληθυσμός	7.839  (2011)

Αυτό το λήμμα αφορά την σύγχρονη πόλη. Για για την αρχαία πόλη, δείτε: Λάπηθος (αρχαία πόλη).

Το έδαφος του οικισμού ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είναι ένας από τους τρεις δήμους της Επαρχία Κερύνειας.^[1]. Ωστόσο, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η Λάπηθος ελέγχεται εκ των πραγμάτων (de facto) από την μη αναγνωρισμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.

Τοποθεσία

Η Λάπηθος βρίσκεται 14 χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, στους πρόποδες του Πενταδαχτύλου, κάτω από τον Κυπαρισσόβουνο, την υψηλότερη κορυφή της οροσειράς.^[2] Στα δυτικά συνορεύει με τη Βασίλεια, στα νοτιοδυτικά με τον Λάρνακα της Λαπήθου, στα νότια με το Αγριδάκι και με τον Σύσκληπο και στα ανατολικά με τον Παλαιόσοφο και τον Δήμο Καραβά. Το βόρειο τμήμα της διοικητικής του έκτασης είναι παραθαλάσσιο.

Ιστορία

Σύμφωνα με ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών, η Λάπηθος κατοικείτο από το 3000 π.Χ. Ωστόσο, κάποιοι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι κτίστηκε μετά τον Τρωικό πόλεμο (1000 π.Χ.) από τον Πράξανδρο και ήταν αποικία των Λακώνων. Τον 4ο π.Χ. αιώνα η Λάπηθος αποτελούσε ένα από τα εννέα βασίλεια της Κύπρου (Λάπηθος (αρχαία πόλη)).^[3]

Τους αιώνες, που ακολούθησαν, η Λάπηθος γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Αυτή διακόπηκε από τις καταστροφές, που προκάλεσαν οι Αραβικές επιδρομές (7ο - 10 μ.Χ. αιώνα). Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον οικισμό τους. Επέστρεψαν στον τόπο τους, όταν οι βυζαντινοί εκδίωξαν τους Άραβες. Ωστόσο, προτίμησαν να ξανακτίσουν την πόλη τους, όχι πια κοντά στα παράλια, αλλά στους πρόποδες του Πενταδακτύλου.^[3]

Την περίοδο της Φραγκοκρατίας, η Λάπηθος αποτελούσε φέουδο και είχε πολύ πληθυσμό. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι οικειοποιήθηκαν γη των Ελλήνων κατοίκων. Την ίδια περίοδο, πολλοί κάτοικοι της Λαπήθου εγκατέλειψαν την Λάπηθο και δημιούργησαν νέους οικισμούς, ένας εκ των οποίων ήταν ο Καραβάς.

Το 1878 ξεκινά η Αγγλοκρατία στην Κύπρο. Την ίδια χρονιά η Λάπηθος μετεξελίσσεται σε δήμο.^[3]

Κατά τις διακοινοτικές διαταραχές του 1963, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Λαπήθου την εγκαταλείπουν και μετακινούνται στον τουρκοκυπριακό θύλακα του Τέμπλου. Κατά την τουρκική εισβολή του 1974, ο τουρκικός στρατός κατέλαβε τη Λάπηθο και οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι της εκδιώχθηκαν.^[3]

Δημαρχείο

Η Λάπηθος αποτέλεσε ένα από τους πρώτους δέκα δήμους, όπου εγκαθίδρυσαν οι Άγγλοι το 1878, όταν ξεκίνησε η Αγγλοκρατία στην Κύπρο. Το Δημαρχείο της Λαπήθου οικοδομήθηκε το 1923 στο κέντρο του δήμου. Έμβλημα του δήμου είναι η κερασφόρος Αθηνά, η οποία βρέθηκε σε αρχαίο νόμισμα στην Λάπηθο.^[4]

Πληθυσμός

Πριν το 1963, η Λάπηθος κατοικείτο από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, με τους πρώτους να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία (90%). Κατά τη διάρκεια των δικοινοτικών διαταραχών, όλοι οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Λαπήθου μετακινήθηκαν στον τουρκοκυπριακό θύλακα στο Τέμπλος, όπου παρέμειναν έως το 1974. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι της Λαπήθου διέφυγαν στο νότιο μέρος της Κύπρου. Στη Λάπηθο παρέμειναν περίπου 185 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι εκδιώχθηκαν το 1975. Στη Λάπηθο επέστρεψαν οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της. Επιπλέον, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες από το νότιο μέρος της Κύπρου.^[5]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στο χωριό από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.

Ιστορικό απογραφών ^[6]

Απογραφή	Πληθυσμός	%±	Άνδρες	Γυναίκες
1881	2.370[7]	—	1,142	1,228
1891	2.602[8]	9.8%	1,225	1,377
1901	2.741[9]	5.3%	1,238	1,503
1911	2.940[10]	7.3%	1,328	1,612
1921	2.954[11]	0.5%	1,302	1,652
1931	2.924[12]	-1.0%	1,275	1,649
1946	3.327[13]	13.8%
1960	3.496[14]	5.1%	1,673	1,823
1973	3.124[15]	-10.6%	1,527	1,597

|

|- |colspan="2" style="font-size:100%" |(Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα).

Διοικητική διαίρεση

Αγία Παρασκευή

Άγιος Μηνάς

Άγιος Λουκάς

Αγία Αναστασία

Άγιος Θεόδωρος

Τουρκική Συνοικία

Πρόδρομος

Οι συνοικίες του Δήμου Λαπήθου.

Ο Δήμος Λαπήθου, για διοικητικούς σκοπούς, χωρίζεται στις εξής 7 συνοικίες:^[16][2][17]

• Αγία Παρασκευή
• Άγιος Μηνάς
• Άγιος Λουκάς
• Αγία Αναστασία
• Άγιος Θεόδωρος
• Τουρκική Συνοικία
• Πρόδρομος

Πριν το 1974 οι Τουρκοκύπριοι ζούσαν μόνο στην Τουρκική Συνοικία ενώ οι Ελληνοκύπριοι στις υπόλοιπες έξι.^[5]

Δήμαρχοι

Δήμαρχοι Δήμου Λαπήθου διετέλεσαν κατά σειρά οι:^[18]

Ανδρέας Κουμίδης Μουσταφά Εφ. Σιεφκή Κώστας Ν. Χατζηπαρασκευά Νικόλας Πύργος Χαρίτων Αθανασιάδης Ευθύβουλος Παρασκευαϊδης Κώστας Καπλάνης

Χριστόφορος Ταλιαδώρος Οδυσσέας Ελληνόπουλος Φειδίας Παρασκευαϊδης Μελής Πουλλής Παναγιώτης Γιαγκόπουλος Γεώργιος Καζέλης

Κώστας Γερμανός Σάββας Χριστοφίδης Παναγιώτης Νίρος Νίκος Ευαγγέλου Άθως Ελευθερίου Νεοπτόλεμος Κότσαπας

Αδελφοποιήσεις

Ο Δήμος Λαπήθου είναι αδελφοποιημένος με:

• Μανδράκι Νισύρου - Ελλάδα (16 Ιουνίου 1996)^[19]
• Δήμο Νοτίου Πηλίου - Ελλάδα (22 Οκτωβρίου 2000): Αρχικά η αδελφοποίηση έγινε με τον Δήμο Μηλεών. Μετά τη συνένωση του δήμου αυτού με άλλους δήμους και τη δημιουργία του Δήμου Νοτίου Πηλίου το 2011, η αδελφοποίηση ισχύει με αυτό τον δήμο.^[20]
• Δήμος Σπάρτης - Ελλάδα (8 Ιουνίου 2002): Αρχικά η αδελφοποίηση έγινε με τον Δήμο Σπάρτης (πρόγραμμα Καποδίστριας). Μετά τη συνένωση του δήμο αυτού με άλλους δήμους και τη δημιουργία του νέου Δήμου Σπάρτης το 2011, η αδελφοποίηση ισχύει με αυτό τον δήμο.^[21]

Παραπομπές

1. «Επαρχία Κερύνειας – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Ένωση Δήμων Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018.
2. «Τοποθεσία Λαπήθου». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
3. «ΛΑΠΗΘΟΣ – ΛΑΜΠΟΥΣΑ». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
4. «Ιστορία Δήμου Λαπήθου». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
5. «Lapithos». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
6. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
7. «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
8. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 19.
9. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 18.
10. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 18.
11. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 17.
12. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 14.
13. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 5.
14. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 8.
15. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
16. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018.
17. «ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ - ΕΝΟΡΙΕΣ ΛΑΠΗΘΟΥ». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
18. «Δήμαρχοι Λαπήθου». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
19. «ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΗ ΔΗΜΩΝ ΛΑΠΗΘΟΥ ΚΑΙ ΜΑΝΔΡΑΚΙΟΥ ΝΙΣΥΡΟΥ». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
20. «ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΗ ΔΗΜΩΝ ΛΑΠΗΘΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΥ ΜΗΛΕΩΝ». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
21. «ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΗ ΔΗΜΩΝ ΛΑΠΗΘΟΥ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ». www.lapithos.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Lapithos Municipality στο Wikimedia Commons