From Wikipedia, the free encyclopedia
Βοεβοδάτα ή Βοϊβοδάτα (πολωνικά: województwo) ονομάζεται η ανωτέρου επιπέδου διοικητική υποδιαίρεση της Πολωνίας, αντίστοιχη με τις Περιφέρειες της Ελλάδας. Η ιστορία του όρου αυτού είναι πολύ παλιά καθώς αυτό το μοντέλο υποδιαίρεσης χρησιμοποιείται στην Πολωνία από τον 14ο αιώνα.
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Σήμερα τα βοεβοδάτα αριθμούνται σε 16. Πριν τον Ιανουάριο του 1999 και από το 1975 τα βοεβοδάτα ήταν 49. Οι τωρινές περιφέρειες είναι χωρισμένες με βάση κυρίως τις ιστορικές περιοχές της Πολωνίας.
Η διοικητική εξουσία σε αυτό το επίπεδο αυτοδιοίκησης είναι μοιρασμένη μεταξύ του διοικητή ή βοεβόδα (wojewoda, «βογιεβόντα») ο οποίος διορίζεται από την κυβέρνηση, μιας εκλεγμένης συνέλευσης (sejmik, «σέιμικ»), και του διοικητικού συμβουλίου της περιφέρειας (ή διοικητικού συμβουλίου του βοεβοδάτου) (zarząd województwa, «ζάζοντ βογιεβούντζτβα»). Ο επικεφαλής αυτού του συμβουλίου ονομάζεται marszałek województwa. Τα βοεβοδάτα διαιρούνται περαιτέρω σε πόβιατ (powiat) και σε γκμίνα (gmina).
Οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες μοιράζονται μεταξύ του wojewoda (διοικητή), της sejmik (περιφερειακής συνέλευσης) και του zarząd województwa (διοικητικού συμβουλίου). Στις περισσότερες περιπτώσεις τα εν λόγω διοικητικά σώματα εδρεύουν σε μία πόλη, εξαίρεση αποτελούν τα Βοεβοδάτα Κουγιαβίας-Πομερανίας και Λούμπους, στα οποία τα γραφεία του διοικητή βρίσκονται σε διαφορετική πόλη από εκείνα των άλλων διοικητικών σωμάτων.
Ο διοικητής διορίζεται από τον πρωθυπουργό και αποτελεί τον τοπικό εκπρόσωπο της κεντρικής διοίκησης. Ο διοικητής ενεργεί ως επί κεφαλής των κεντρικών κυβερνητικών θεσμών σε περιφερειακό επίπεδο (όπως η αστυνομία και η πυροσβεστική υπηρεσία, τα γραφεία έκδοσης διαβατηρίων, καθώς και διάφορες επιθεωρήσεις), επιβλέπει τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, συντονίζει τις δράσεις στον τομέα της δημόσιας ασφάλειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Η περιφερειακή συνέλευση εκλέγεται κάθε τέσσερα χρόνια, μαζί με την εκλογή τοπικού διοικητή στα Πόβιατ και στα Γκμίνα. Είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και τον προϋπολογισμό του Βοεβοδάτου. Εκλέγει επίσης τον marszałek, τον επικεφαλής του διοικητικού συμβουλίου.
Το διοικητικό συμβούλιο, με επικεφαλής τον marszałek, θέτει σε εφαρμογή τα ψηφίσματα του σέιμικ, διαχειρίζεται τα οικονομικά του βοεβοδάτου και ασχολείται με πολλές πτυχές της περιφερειακής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στα Βοεβοδάτα Λούμπους και Κουγιαβίας-Πομερανίας παρουσιάζονται δύο πόλεις ως πρωτεύουσες των βοεβοδάτων, η πρώτη πόλη αποτελεί έδρα του διοικητή, ενώ η δεύτερη της εκλεγμένης συνέλευσης και του διοικητικού συμβουλίου.
| Συντομογραφία | Βοεβοδάτο | Πολωνικό Όνομα | Έκταση (σε km²) |
Πληθυσμός (2003) | Πρωτεύουσα | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ZP | Δυτικής Πομερανίας | zachodniopomorskie (ζαχοντνιοπομόρσκιε) | 23.032 | 1.697.500 | Στσέτσιν |  |
| PM | Πομερανίας | pomorskie (πομόρσκιε) | 18.293 | 2.183.600 | Γκντανσκ | |
| LB | Λούμπους | lubuskie (λουμπούσκιε) | 13.985 | 1.008.400 | Γκόζουφ Βιελκοπόλσκι, Ζιελόνα Γκούρα | |
| DS | Κάτω Σιλεσίας | dolnośląskie (ντολνοσλόνσκιε) | 19.948 | 2.904.700 | Βρότσουαφ | |
| OP | Οππολίας | opolskie (οπόλσκιε) | 9.412 | 1.061.000 | Οπόλε | |
| SL | Σιλησίας | sląskie (σλόνσκιε) | 12.294 | 4.731.500 | Κατοβίτσε | |
| WP | Μείζονος Πολωνίας | wielkopolskie (βιελκοπόλσκιε) | 29.942 | 3.355.300 | Πόζναν | |
| KP | Κυιαβίας-Πομερανίας | kujawsko-pomorskie (κουγιάφσκο-πομόρσκιε) | 17.970 | 2.069.200 | Μπίντγκοστς Τόρουν | |
| LD | Λοτζίας | łódzkie (γούντσκιε) | 18.223 | 2.607.400 | Λοτζ | |
| WN | Βαρμία-Μαζουρία | warmińsko-mazurskie (βαρμίνσκο-μαζούρσκιε) | 24.202 | 1.428.400 | Όλστιν | |
| MZ | Μασοβία | mazowieckie (μαζοβιέτσκιε) | 37.715 | 5.128.600 | Βαρσοβία | |
| PD | Ποντλάσκιε | podlaskie (ποντλάσκιε) | 20.180 | 1.207.700 | Μπιαουίστοκ | |
| SK | Τιμίου Σταυρού | swiętokrzyskie (σφιεντοκσίσκιε) | 11.672 | 1.295.900 | Κίελτσε | |
| LU | Λούμπλιν | lubelskie (λουμπέλσκιε) | 25.115 | 2.197.000 | Λούμπλιν | |
| MA | Ελάσσων Πολωνία | małopolskie (μαουοπόλσκιε) | 15.141 | 3.245.600 | Κρακοβία | |
| PK | Κάτω Καρπάθια | podkarpackie (ποντκαρπάτσκιε) | 17.890 | 2.096.700 | Ζέσουφ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
