Κατάλογος μοναρχών της Πορτογαλίας

Η απαρίθμηση των Πορτογάλων βασιλέων ξεκινά με την ανεξαρτησία της Πορτογαλίας από το βασίλειο του Λεόν το 1128 υπό τον Αλφόνσο Ενρίκες, ο οποίος αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας το 1139. Τελειώνει με την ανακήρυξη της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, στις 5 Οκτωβρίου 1910, κατά τη βασιλεία του Εμμανουήλ Β΄, του Πατριώτη ή του Χαμένου Βασιλιά.

Βασιλιάς της Πορτογαλίας
Εθνόσημο της Πορτογαλίας
Εμμανουήλ Β΄
Στοιχεία
Πρώτος μονάρχης	Αλφόνσος Α΄
Τελευταίος μονάρχης	Εμμανουήλ Β΄
Δημιουργία	25 Ιουλίου 1139
Κατάργηση	5 Οκτωβρίου 1910

Ο Αλφόνσος Α΄ αναγνωρίστηκε επισήμως ως βασιλιάς το 1143 από τον Αλφόνσο Ζ΄ του Λεόν και της Καστίλλης και το 1179 από τον Πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Χριστιανικής Εκκλησίας Αλέξανδρο Γ΄.

Οι οίκοι που βασίλευσαν διαδοχικά είναι:

• της Βουργουνδίας (Δυναστεία του Αλφόνσου, 1143 - 1383),
• του Αβίς (Δυναστεία του Ιωάννη, 1385 - περίπου 1580),
• των Αψβούργων (Δυναστεία του Φιλίππου, 1580 - 1640) και
• των Μπραγκάνσα (1640 - 1853)
• της Σαξονίας, Κόμπουργκ & Γκότα (1853 - 1910).

Οίκος της Βουργουνδίας (1139–1383)

Ο Πορτογαλικός Οίκος της Βουργουνδίας, γνωστός ως Αλφονσινή Δυναστεία, υπήρξε ο βασιλικός οίκος που ίδρυσε το Βασίλειο της Πορτογαλίας. Πριν από την ίδρυση του βασιλείου, η δυναστεία αυτή κυβερνούσε την Κομητεία της Πορτογαλίας, φέουδο του Βασιλείου της Γαλικίας. Όταν ο κόμης Αλφόνσος Α΄ κήρυξε την ανεξαρτησία της Πορτογαλίας, η οικογένειά του αναβιβάστηκε σε βασιλική και οι διάδοχοί του κυβέρνησαν την Πορτογαλία για περισσότερο από δύο αιώνες. Το 1383 απεβίωσε ο τελευταίος του Οίκου Φερδινάνδος Α΄ και ακολούθησε μία κρίση διαδοχής. Η κόρη του Φερδινάνδου Βεατρίκη και ο σύζυγός της Ιωάννης Α΄ της Καστίλης διεκδίκησαν τον θρόνο, αλλά η νομιμότητά τους ως μοναρχών αμφισβητήθηκε.^[1][2] Βασιλιάς έγινε ο Ιωάννης Α΄, νόθος αδελφός του Φερδινάνδου Α΄, που είναι ο ιδρυτής της επόμενης δυναστείας, των Αβίς, κλάδου του Πορτογαλικού Οίκου της Βουργουνδίας.

Όνομα	Διάρκεια ζωής	Έναρξη βασιλείας	Λήξη βασιλείας	Σημειώσεις	Οίκος	Εικόνα
Αλφόνσος Α΄ πορτογαλικά: Afonso I‎	1109 – 6 Δεκεμβρίου 1185 (76 ετών)	25 Ιουλίου 1139	6 Δεκεμβρίου 1185	Ιδρυτής του Βασιλείου της Πορτογαλίας Γιος του Κόμη Ερρίκου	Βουργουνδίας
Σάντσο Α΄ πορτογαλικά: Sancho I‎	11 Νοεμβρίου 1154 – 26 Μαρτίου 1212 (57 ετών)	6 Δεκεμβρίου 1185	26 Μαρτίου 1212	Γιος του Αλφόνσου Α΄	Βουργουνδίας
Αλφόνσος Β΄ πορτογαλικά: Afonso II‎	23 Απρίλιος 1185 – 25 Μαρτίου 1223 (37 ετών)	26 Μαρτίου 1212	25 Μαρτίου 1223	Γιος του Σάντσο Α΄	Βουργουνδίας
Σάντσο Β΄ πορτογαλικά: Sancho II‎	8 Σεπτεμβρίου 1209 – 4 Ιανουαρίου 1248 (38 ετών)	26 Μαρτίου 1223	4 Δεκεμβρίου 1247	Γιος του Αλφόνσου Β΄	Βουργουνδίας
Αλφόνσος Γ΄ πορτογαλικά: Afonso III‎	5 Μαΐου 1210 – 16 Φεβρουαρίου 1279 (68 ετών)	4 Ιανουαρίου 1248	16 Φεβρουαρίου 1279	Γιος του Αλφόνσου Β΄	Βουργουνδίας
Ντενίς Α΄ πορτογαλικά: Dinis I‎	9 Οκτωβρίου 1261 – 7 Ιανουαρίου 1325 (63 ετών)	6 Φεβρουαρίου 1279	7 Ιανουαρίου 1325	Γιος του Αλφόνσου Γ΄	Βουργουνδίας
Αλφόνσος Δ΄ πορτογαλικά: Afonso IV‎	8 Φεβρουαρίου 1291 – 28 Μαΐου 1357 (66 ετών)	7 Ιανουαρίου 1325	28 Μαΐου 1357	Γιος του Ντενίς Α΄	Βουργουνδίας
Πέτρος Α΄ πορτογαλικά: Pedro I‎	19 Απρίλιος 1320 – 18 Ιανουαρίου 1367 (46 ετών)	8 Μαΐου 1357	18 Ιανουαρίου 1367	Γιος του Αλφόνσου Δ΄	Βουργουνδίας
Φερδινάνδος Α΄ πορτογαλικά: Fernando I‎	31 Οκτωβρίου 1345 – 22 Οκτωβρίου 1383 (37 ετών)	18 Ιανουαρίου 1367	22 Οκτωβρίου 1383	Γιος του Πέτρου Α΄	Βουργουνδίας

Οίκος του Αβίς (1385-1580)

Ο κλάδος του Αβίς διαδέχτηκε τον Πορτογαλικό κλάδο του Οίκου της Βουργουνδίας ως η επόμενη δυναστεία του βασιλείου της Πορτογαλίας. Ο Οίκος αυτός ιδρύθηκε από τον νόθο Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας, ο οποίος ήταν Μέγας Διδάσκαλος του Τάγματος του Αβίς. Όταν ο τελευταίος της δυναστείας Ερρίκος Α΄ των Αβίς απεβίωσε, ξεκίνησε ο πόλεμος για τη διαδοχή του πορτογαλικού θρόνου. Ο Αντώνιος των Αβίς θα ανακηρυχθεί βασιλιάς, ωστόσο η νομιμότητά του αμφισβητήθηκε και λόγω επιγαμίας βασιλιάς έγινε ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας, ως Φίλιππος Α΄ της Πορτογαλίας, από τον Οίκο των Αψβούργων.

Όνομα	Διάρκεια ζωής	Έναρξη βασιλείας	Λήξη βασιλείας	Σημειώσεις	Οίκος	Εικόνα
Ιωάννης Α΄ πορτογαλικά: João I‎	11 Απριλίου 1358 – 14 Αυγούστου 1433 (75 ετών)	6 Απριλίου 1385	14 Αυγούστου 1433	Νόθος γιος του Πέτρου Α΄	Αβίς
Εδουάρδος Α΄ πορτογαλικά: Duarte I‎	31 Οκτωβρίου 1391 – 9 Σεπτεμβρίου 1438 (46 ετών)	14 Αυγούστου 1433	9 Σεπτεμβρίου 1438	Γιος του Ιωάννη Α΄	Αβίς
Αλφόνσος Ε΄ πορτογαλικά: Afonso V‎	15 Ιανουαρίου 1432 – 28 Αυγούστου 1481 (49 ετών)	13 Σεπτεμβρίου 1438 15 Νοεμβρίου 1477	11 Νοεμβρίου 1477 28 Αυγούστου 1481	Γιος του Εδουάρδου Α΄	Αβίς
Ιωάννης Β΄ πορτογαλικά: João II‎	3 March 1455 – 25 Οκτωβρίου 1495 (40 ετών)	11 Νοεμβρίου 1477 28 Αυγούστου 1481	15 Νοεμβρίου 1477 25 Οκτωβρίου 1495	Γιος του Αλφόνσου Ε΄	Αβίς
Εμμανουήλ Α΄ πορτογαλικά: Manuel I‎	31 May 1469 – 13 Δεκεμβρίου 1521 (52 ετών)	25 Οκτωβρίου 1495	13 Δεκεμβρίου 1521	Εξάδελφος του Ιωάννη Β΄	Αβίς
Ιωάννης Γ΄ πορτογαλικά: João III‎	7 Ιουνίου 1502 – 11 Ιουνίου 1557 (55 ετών)	13 Δεκεμβρίου 1521	11 Ιουνίου 1557	Γιος του Εμμανουήλ Α΄	Αβίς
Σεβαστιανός Α΄ πορτογαλικά: Sebastião I‎	20 Ιανουαρίου 1554 – 4 Αυγούστου 1578 (24 ετών)	11 Ιουνίου 1557	4 Αυγούστου 1578	Εγγονός του Ιωάννη Γ΄	Αβίς
Ερρίκος Α΄ πορτογαλικά: Henrique I‎	31 Ιανουαρίου 1512 – 31 Ιανουαρίου 1580 (68 ετών)	4 Αυγούστου 1578	31 Ιανουαρίου 1580	Γιος του Εμμανουήλ Α΄	Αβίς

Οίκος των Αψβούργων (1581–1640)

Η επόμενη δυναστεία, που ήταν γνωστή και ως Δυναστεία των Φιλίππων, είχε τον έλεγχο της Πορτογαλίας από το 1581 ως το 1640. Αφετηρία της δυναστείας θεωρείται η ανακήρυξη του Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας σε Φίλιππο Α΄ της Πορτογαλίας το 1580. Η μητέρα του Ισαβέλλα των Αβίς ήταν κόρη του Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας. Ο Φίλιππος διακυβέρνησε την Πορτογαλία ως ξεχωριστό βασίλειο από εκείνο της Ισπανίας, στο πλαίσιο όμως της Ιβηρικής Ένωσης.

Όνομα	Διάρκεια ζωής	Έναρξη βασιλείας	Λήξη βασιλείας	Σημειώσεις	Οίκος	Εικόνα
Φίλιππος Α΄ πορτογαλικά: Filipe I‎	21 Μαΐου 1527 – 13 Σεπτεμβρίου 1598 (71 ετών)	17 Απριλίου 1581	13 Σεπτεμβρίου 1598	Εγγονός του Εμμανουήλ Α΄	Αψβούργων
Φίλιππος Β΄ πορτογαλικά: Filipe II‎	14 Απριλίου 1578 – 31 Μαρτίου 1621 (42 ετών)	13 Σεπτεμβρίου 1598	31 Μαρτίου 1621	Γιος του Φιλίππου Α΄	Αψβούργων
Φίλιππος Γ΄ πορτογαλικά: Filipe III‎	8 Απριλίου 1605 – 17 Σεπτεμβρίου 1665 (60 ετών)	31 Μαρτίου 1621	1 Δεκεμβρίου 1640	Γιος του Φιλίππου Β΄	Αψβούργων

Οίκος της Μπραγκάνσα (1640–1834)

Ο Οίκος της Μπραγκάνσα ήρθε στην εξουσία το 1640, όταν ο Ιωάννης Β΄ δούκας της Μπραγκάνσα, διεκδίκησε τον θρόνο ως νόμιμος διάδοχος του πρώην Οίκου του Αβίς. Οι Μπραγκάνσα ήταν πλάγιος κλάδος των Αβίς και επιπλέον ο Ιωάννης ήταν τρισεγγονός του Εμμανουήλ Α΄ των Αβίς. Η Ισπανία θα αναγνωρίσει τελικώς τη νέα κατάσταση μετά από τον Πορτογαλικό Πόλεμο της Παλινόρθωσης και ο Ιωάννης θα γίνει βασιλιάς ως Ιωάννης Δ΄ της Πορτογαλίας.

Όνομα	Διάρκεια ζωής	Έναρξη βασιλείας	Λήξη βασιλείας	Σημειώσεις	Οίκος	Εικόνα
Ιωάννης Δ΄ πορτογαλικά: João IV‎	18 Μαρτίου 1603 – 6 Νοεμβρίου 1656 (53 ετών)	1 Δεκεμβρίου 1640	6 Νοεμβρίου 1656	Τρισέγγονος του Εμμανουήλ Α΄	Μπραγκάνσα
Αλφόνσος ΣΤ΄ πορτογαλικά: Afonso VI‎	21 August 1643 – 12 Σεπτεμβρίου 1683 (40 ετών)	6 Νοεμβρίου 1656	12 Σεπτεμβρίου 1683	Γιος του Ιωάννη Δ΄	Μπραγκάνσα
Πέτρος Β΄ πορτογαλικά: Pedro II‎	26 Απριλίου 1648 – 9 Δεκεμβρίου 1706 (58 ετών)	6 Νοεμβρίου 1683	9 Δεκεμβρίου 1706	Γιος του Ιωάννη Δ΄	Μπραγκάνσα
Ιωάννης Ε΄ πορτογαλικά: João V‎	22 Οκτωβρίου 1689 – 31 Ιουλίου 1750 (60 ετών)	9 Δεκεμβρίου 1706	31 Ιουλίου 1750	Γιος του Πέτρου Β΄	Μπραγκάνσα
Ιωσήφ πορτογαλικά: José I‎	6 Ιουνίου 1714 – 24 Φεβρουαρίου 1777 (62 ετών)	31 Ιουλίου 1750	24 Φεβρουαρίου 1777	Γιος του Ιωάννη Ε΄	Μπραγκάνσα
Μαρία Α΄ πορτογαλικά: Maria I‎	17 Δεκεμβρίου 1734 (1734-12-17) - 20 Μαρτίου 1816 (81 ετών)	24 Φεβρουαρίου 1777	20 Μαρτίου 1816	Κόρη του Ιωσήφ Α΄	Μπραγκάνσα
Πέτρος Γ΄ πορτογαλικά: Pedro III‎	5 Ιουλίου 1717 (1717-07-05) - 25 Μαΐου 1786 (68 ετών)	24 Φεβρουαρίου 1777	25 Μαΐου 1786	Σύζυγος της Μαρίας Α΄ Γιος του Ιωάννη Ε΄ εξ αγχιστείας Βασιλιάς	Μπραγκάνσα
Ιωάννης ΣΤ΄ πορτογαλικά: João VI‎	13 Μαΐου 1767 – 10 Μαρτίου 1826 (58 ετών)	20 Μαρτίου 1816	10 Μαρτίου 1826	Γιος της Μαρίας Α΄ και του Πέτρου Γ΄	Μπραγκάνσα
Πέτρος Δ΄ πορτογαλικά: Pedro IV‎	12 Οκτωβρίου 1798 – 24 Σεπτεμβρίου 1834 (35 ετών)	10 Μαρτίου 1826	2 Μαΐου 1826	Γιος του Ιωάννη ΣΤ΄	Μπραγκάνσα
Μαρία Β΄ πορτογαλικά: Maria II‎	4 Απριλίου 1819 – 15 Νοεμβρίου 1853 (34 ετών)	2 Μαΐου 1826 26 Μαΐου 1834	23 Ιουνίου 1828 15 Νοεμβρίου 1853	Κόρη του Πέτρου Δ΄	Μπραγκάνσα
Μιχαήλ πορτογαλικά: Miguel I‎	26 Οκτωβρίου 1802 – 14 Νοεμβρίου 1866 (64 ετών)	26 Φεβρουαρίου 1828	6 Μαΐου 1834	Γιος του Ιωάννη ΣΤ΄	Μπραγκάνσα

Οίκος της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα

Ο Ιωάννης ΣΤ΄ είχε δύο τέκνα, τον Πέτρο Δ΄ και τον Μιχαήλ. Τον Πέτρο Δ΄ διαδέχθηκε η ανήλικη κόρη του Μαρία Β΄ με επίτροπο τον Μιχαήλ, που τη μνηστεύθηκε και κατέλαβε τον θρόνο. Όμως ο απολυταρχικός βασιλιάς εκθρονίστηκε από την Επανάσταση των Φιλελεύθερων. Η Μαρία Β΄ παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Β΄ των Βέττιν, του κλάδου Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα. Ωστόσο οι άρρενες απόγονοι του Μιχαήλ, του Οίκου της Μπραγκάνσα, διεκδικούν τη διαδοχή.

Όνομα	Διάρκεια ζωής	Έναρξη βασιλείας	Λήξη βασιλείας	Σημειώσεις	Οίκος	Εικόνα
Φερδινάνδος Β΄ πορτογαλικά: Fernando II‎	29 Οκτωβρίου 1816 – 15 Δεκεμβρίου 1885 (69 ετών)	16 Σεπτεμβρίου 1837	15 Νοεμβρίου 1853	Σύζυγος της Μαρία Β΄ εξ αγχιστείας Βασιλιάς	Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
Πέτρος Ε΄ πορτογαλικά: Pedro V‎	16 Σεπτεμβρίου 1837 – 11 Νοεμβρίου 1861 (24 ετών)	15 Νοεμβρίου 1853	11 Νοεμβρίου 1861	Γιος της Μαρίας Β΄ και του Φερδινάνδου Β΄	Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
Λουδοβίκος πορτογαλικά: Luís I‎	31 Οκτωβρίου 1838 – 19 Οκτωβρίου 1889 (50 ετών)	11 Νοεμβρίου 1861	19 Οκτωβρίου 1889	Γιος της Μαρίας Β΄ και του Φερδινάνδου Β΄	Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
Κάρολος πορτογαλικά: Carlos I‎	28 Σεπτεμβρίου 1863 – 1 Φεβρουαρίου 1908 (44 ετών)	19 Οκτωβρίου 1889	1 Φεβρουαρίου 1908	Γιος του Λουδοβίκου Α΄	Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα
Εμμανουήλ Β΄ πορτογαλικά: Manuel II‎	15 Νοεμβρίου 1889 – 2 Ιουλίου 1932 (42 ετών)	1 Φεβρουαρίου 1908	5 Οκτωβρίου 1910	Γιος του Καρόλου Α΄	Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα

Παραπομπές

1. David Williamson, «Debrett's Kings and Queens of Europe»,1988,Webb & Bower, Exeter, ISBN 0-86350-194-X; César Olivera Serrano, «Beatriz de Portugal»
2. García de Cortázar, Fernando (1999), Breve historia de España, Alianza Editorial, page 712; Armindo de Sousa, in História de Portugal coordinated by José Mattoso, Editorial Estampa, vol. II, ISBN 972-33-0919-X, pages 494/95