Αίνος Θράκης

Η Αίνος είναι μια από τις αρχαιότερες θρακικές πόλεις. Αρχικά ονομαζόταν Πολυόμβρια, παίρνοντας το κλασικό της όνομα τον 6ο π.Χ. αιώνα. Πρόκειται για τη σύγχρονή πόλη Ενέζ (Enez).

Αίνος Θράκης
Είδος	αρχαία πόλη και πόλις[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες
δεδομένα (π)

Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας της Αίνου εξωτερικά.

Ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας της Αίνου εσωτερικά.

H Οσία Σοφία της Αίνου Θράκης, αγία των βυζαντινών χρόνων. Τιμάται στις 4 Ιουνίου και ονομάστηκε μητέρα των ορφανών.

Χτισμένη στις εκβολές του Έβρου ποταμού, που τότε ήταν πλωτός, μπόρεσε, χάρη στη θέση αυτή, να αναπτυχθεί ταχύτατα. Αναφέρεται στους περισσότερους αρχαίους Έλληνες γεωγράφους και Ιστορικούς, από τον Όμηρο μέχρι τον Στράβωνα. Στην Ιλιάδα ο Όμηρος αναφέρει ότι οι ηγέτες των συμμάχων των Τρώων Θρακών ήσαν οι Ακάμας και Πείρος, προερχόμενοι από την Αίνο.

Προς τα τέλη του Μεσαίωνα η Αίνος έγινε η έδρα κάστρου των Γατελούζων, της γενοβέζικης οικογένειας που κυριάρχησε στο χώρο του βόρειου Αιγαίου κατά την εποχή εκείνη. Από την Αίνο ήταν η Οσία Σοφία της Θράκης, αγία των μεσοβυζαντινών χρόνων, που τιμάται στις 4 Ιουνίου και ονομάστηκε μητέρα των ορφανών.^[2]

Συμμετοχή των Αινιτών στην Ελληνική Επανάσταση του 1821[3]

Ζωηρές επαναστατικές ενέργειες παρατηρήθηκαν στην Αίνο στα τέλη Απριλίου - αρχές Μαΐου του 1821, όταν οι Αινίτες κατέλαβαν το κάστρο, αιχμαλώτισαν τις τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες, επωφελούμενες από την απουσία των Αινίτικων καραβιών, κυριάρχησαν και πάλι. Τότε όμως, στις 2 Μαΐου, Ψαριανή μοίρα με επικεφαλής τον Ανδρέα Γιαννίτση βομβάρδισε το οχυρό Ιμπριτζέ στον κόλπο του Σάρου, απώθησε τους Τούρκους και ανακατέλαβε το φρούριο. Μαζί με τα πλοία της Ψαριανής μοίρας συμμετείχε στις επιχειρήσεις και ο πλοίαρχος Χατζή Αντώνιος Βισβίζης, ο οποίος διοικούσε το βρίκι του «Καλομοίρα» μαζί με τη γυναίκα του Δόμνα Βισβίζη. Η Αίνος φαίνεται ότι έμεινε για αρκετές μέρες στα χέρια των Ελλήνων, ειδικά των Ψαριανών, και αργότερα, μετά την ανακατάληψη της, πολλοί κάτοικοι της έσπευσαν να κα­ταφύγουν στην επαναστατημένη Ελλάδα

Η συμβολή των Αινιτών κατά τις ναυτικές επιχειρήσεις του 1821 χαρακτηρίζεται πολύτιμη. Στα 1813 η ναυτική δύναμη της Αίνου ανερχόταν σε 4 μεγάλα καράβια και 60 σακολέβες. Το 1821 τα καράβια της Αίνου έφταναν τα 300. Πολλά απ' αυτά ταξίδευαν μέχρι τη Συρία και την Αίγυπτο. Αινίτικα πλοία ενίσχυσαν τους Μακεδόνες επαναστάτες στη Χαλκιδική και στον Όλυμπο αποκλείοντας τα παράλια της Μακεδονίας. Αινίτες κυβερνήτες πλοίων πήραν μέρος σε αλλεπάλληλες μικρές και μεγάλες ναυμαχίες. Πολλοί Αινίτες έχασαν τη ζωή τους σε ναυτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις, στο Ναύπλιο, στην άλω­ση της Τριπολιτσάς, στην καταστροφή του Πέτα, στο Άργος και στην Αράχοβα, στην καταστροφή των Ψαρών, στη Σαμοθράκη, στο Νεόκαστρο και στην Εύβοια.

Στρατής Σκάρδος

Ο Στρατής Σκάρδος, από την Αίνο, με πλήρωμα 32 άντρες συμμετείχε σε ναυμαχία κοντά στη Λέσβο.

Γιάννης Καράβελας

Ο Γιάννης Καράβελας, από την Αίνο, ιδιοκτήτης του πλοίου «Άγιος Συ­μεών», έλαβε μέρος στον αποκλεισμό της Χαλκίδας και της Καρύστου και αργότερα χρησιμοποιήθηκε το πλοίο του ως πυρπολικό.

Λευτέρης Παλιός

Το πλοίο «Μιχαήλ Αρχάγγελος» του Αινίτη Λευτέρη Παλιού χρησιμοποιήθηκε ως πυρπολικό.

Γρηγόριος Κομνηνός

Ο Γρηγόριος Κομνηνός από την Αίνο, είχε αναλάβει από κοινού με τους Ψαριανούς αιφνι­διαστικές επιχειρήσεις.

Χατζηεμμανουήλ Τέρογλου

Ο Χατζηεμμανουήλ Τέρογλου από την Αίνο, συνεργά­στηκε με το καράβι του «Ποσειδών» με τους Σαμιώτες και πήρε μέρος στην εκστρατεία της Χίου διασώζοντας μεγάλο αριθμό κατοίκων του νησιού.

Αγγελής Αργυρίου

Ο Αγγελής Αργυρίου από την Αίνο, συμμετείχε με τη σκούνα του σε επικίνδυνες αποστολές.

Οικογένεια Κούταβου

Ο Μαργαρίτης Κούταβος

Ο Χατζή Φραντζής Κούταβος έδειξε ακαταπόνητο ζήλο και διακρίθηκε για τη γενναιότητά του σε διάφορες αναμετρήσεις με τον εχθρό, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς από τη μελέτη των δημοσιευμένων, σχετικών με τη δράση του εγγράφων. Ο γιος του Μαργαρίτης Κούταβος συνέβαλε στην ενίσχυση του ναυτικού αγώνα με το πλοίο του «Ποσειδών» παίρνοντας μέρος στην εκστρατεία του Ολύμπου, σώζοντας πολλούς κατοίκους της Χίου με το καράβι του, συμμετέχοντας στην πολιορκία της Χαλκίδας και συμβάλλοντας στη σωτηρία πολλών Ελλήνων της Εύβοιας κατά την εκστρατεία του Δράμα­λη. Μάλιστα τον Ιούλιο του 1825 διορίσθηκε γενικός φροντιστής του στρατοπέδου της Αθήνας.

Οικογένεια Βισβίζη

Η σπουδαιότερη συμβολή των Αινιτών καραβοκυραίων στους ναυτικούς αγώνες των Ελλήνων ανήκει στον Χατζή Αντώνη Βισβίζη, ο οποίος πήρε μέρος σε αλλεπάλληλες επιχειρήσεις με το μπρίκι του «Καλομοίρα» μαζί με τη γυναίκα του Δόμνα, τα 5 παιδιά του και 140 ναύτες.

Παραπομπές

1. «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
2. Ἡ ὁσία Σοφία τῆς Αἴνου
3. Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος (1990). Ιστορία του Βόρειου Ελληνισμού. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός οίκος αδελφών Κυριακίδη.

Πηγές

• Βακαλόπουλος, Κ. Π. (1990). Ιστορία Του Βορείου Ελληνισμού. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• enez.gov.tr
• Petit, L. Typicon du monastère de la Kosmosotira près d'Aenos (1152. - Izvestija Russkogo arheologicheskogo instituta v Konstantinopole, T. XIII (1908), pp. 17-77