Άρνε Τισέλιους

Ο Άρνε Τισέλιους (πλήρες όνομα: Άρνε Βίλελμ Κάουριν Τισέλιους, 10 Αυγούστου 1902 – 29 Οκτωβρίου 1971) ήταν Σουηδός βιοχημικός, ο οποίος κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1948 "για την έρευνά του σχετικά με την ηλεκτροφόρηση και την ανάλυση προσφόρησης, ειδικά για τις ανακαλύψεις του σχετικά με την πολύπλοκη φύση των πρωτεϊνών ορού."^{[17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27]}

Άρνε Τισέλιους
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Arne Wilhelm Kaurin Tiselius (Σουηδικά)
Γέννηση	10  Αυγούστου 1902[1][2][3] Στοκχόλμη[4][5]
Θάνατος	29  Οκτωβρίου 1971[1][5][2] Helga Trefaldighet[6]
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Παλαιό κοιμητήριο της Ουψάλα (59°51′10″ s. š., 17°37′18″ v. d.)[7][8]
Κατοικία	Σουηδία
Χώρα πολιτογράφησης	Σουηδία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[9]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Ουψάλα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	βιοχημικός χημικός[10] διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Ουψάλα
Οικογένεια
Οικογένεια	Tiselius
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Björkén Prize (1940) Βραβείο Νόμπελ Χημείας (1948)[11][12] doctor honoris causa from the University of Paris (27  Νοεμβρίου 1948)[13] Βραβείο εκατονταετηρίδας της Βασιλικής Εταιρείας Χημείας (1953) August Wilhelm von Hofmann Medal (1955)[14] μετάλλιο Φράνκλιν (1955) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστήμιου Κονπλουτένσε της Μαδρίτης (1957) αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (9  Μαΐου 1957)[15] doctor honoris causa from the University of Lyon (1962)[16]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Εκπαίδευση

Ο Τισέλιους γεννήθηκε στη Στοκχόλμη. Μετά το θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια μετακόμισε στο Γκέτεμποργκ, όπου πήγε σχολείο και μετά φοίτησε στο τοπικό Ρεαλγκιμνάσιουμ. Το 1921 ξεκίνησε να σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, με ειδίκευση στη χημεία.

Σταδιοδρομία

Ο Τισέλιους έγινε βοηθός έρευνας στο εργαστήριο του Θέοντορ Σβέντμπεργκ το 1925 και έλαβε το πτυχίο ιατρικής το 1930 για τη διατριβή του σχετικά με τη μέθοδο μετακίνησης των ορίων της ηλεκτροφόρησης των πρωτεϊνών. Από τότε και μέχρι το 1935 είχε δημοσιεύσει μια σειρά από έγγραφα σχετικά με τη διάχυση και τη προσρόφηση σε φυσικούς ζεόλιθους με ανταλλαγή βάσης, και οι μελέτες αυτές συνεχίστηκαν για ένα έτος στην επίσκεψη στο εργαστήριο του Χ.Σ. Τέιλορ στο Πρίνστον με την υποστήριξη υποτροφίας από το ίδρυμα Ροκφέλερ. Με την επιστροφή του στην Ουψάλα, συνέχισε το ενδιαφέρον του στις πρωτεΐνες και την εφαρμογή των φυσικών μεθόδων για τα βιοχημικά προβλήματα. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μιας πολύ βελτιωμένης μεθόδου για την ηλεκτροφορητική ανάλυση κατά τα επόμενα έτη.

Ο Τισέλιους πήρε ενεργό μέρος στην αναδιοργάνωση της επιστημονικής έρευνας στη Σουηδία κατά τα έτη μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας το 1951-1955. Ήταν Πρόεδρος του Διοικητικού συμβουλίου για το Ίδρυμα Νόμπελ για τα έτη1960-1964.^[28]

Ρήσεις από τον Άρνε Τισέλιους

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου, δυστυχώς, η διάκριση ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο φαίνεται να γίνεται ολοένα και πιο θολή από τη χειραγώγηση των γεγονότων, από την εκμετάλλευση των άκριτων μυαλών και τη ρύπανση της γλώσσας. Άρνε Τισέλιους

Βραβεία και τιμητικές διακρίσεις

• 1948: Βραβείο Νόμπελ Χημείας
• 1957: Εξελέγη ξένος εταίρος της Βασιλικής εταιρείας (ΞΕΒΕ).^[17][29]
• 1961: Χρυσό μετάλλιο Πωλ Καρέρ^[30]

Ο σεληνιακός κρατήρας Τισέλιους ονομάστηκε προς τιμήν του.

Προσωπική ζωή

Ο Τισέλιους ήταν παντρεμένος με δύο παιδιά. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 29 Οκτωβρίου 1971 στην Ουψάλα. Η γυναίκα του πέθανε το 1986.

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
2. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Arne-Tiselius. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. (Αγγλικά) SNAC. w61z7p4h. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2014.
5. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
6. Svenskagravar.se. www.svenskagravar.se/gravsatt/64724621. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2018.
7. Svenskagravar.se. www.svenskagravar.se/gravsatt/3d0752db-54e7-49e2-b20d-133474f29608. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2023.
8. 85675?pid=1. Ανακτήθηκε στις 27  Μαΐου 2023.
9. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 078640245. Ανακτήθηκε στις 5  Μαρτίου 2020.
10. (Αγγλικά) NNDB. 436/000100136.
11. www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1948/.
12. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
13. «L'université de Paris fera samedi sa rentrée solennelle» (Γαλλικά) Societe Editrice Du Monde. Παρίσι. 24  Νοεμβρίου 1948. σελ. 8.
14. en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/august-wilhelm-von-hofmann-commemorative-medal.html.
15. «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 354.
16. www.legifrance.gouv.fr/jorf/jo/id/JORFCONT000000017796.
17. Kekwick, R. A.; Pedersen, K. O. (1974). «Arne Tiselius 1902-1971». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 20: 401–428. doi:10.1098/rsbm.1974.0018. PMID 11615762.
18. Kyle, R. A.; Shampo, M. A. (2005). «Arne Tiselius—father of electrophoresis». Mayo Clinic Proceedings 80 (3): 302. PMID 15757008.
19. Tiselius, A. (1937). «A new apparatus for electrophoretic analysis of colloidal mixtures». Transactions of the Faraday Society 33: 524–1933. doi:10.1039/tf9373300524.
20. A Tiselius (1930). «The moving-boundary method of studying the electrophoresis of proteins». Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis Ser. IV, Vol. 7 (4).
21. Tiselius, A. (1968). «Reflections from Both Sides of the Counter». Annual Review of Biochemistry 37: 1–24. doi:10.1146/annurev.bi.37.070168.000245. PMID 4875715. https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_1968_37/page/1.
22. Putnam, F. W. (1993). «Alpha-, beta-, gamma-globulin—Arne Tiselius and the advent of electrophoresis». Perspectives in Biology and Medicine 36 (3): 323–337. doi:10.1353/pbm.1993.0030. PMID 7685077. https://archive.org/details/sim_perspectives-in-biology-and-medicine_spring-1993_36_3/page/323.
23. Kay, L. E. (1988). «Laboratory technology and biological knowledge: The Tiselius electrophoresis apparatus, 1930–1945». History and Philosophy of the Life Sciences 10 (1): 51–72. PMID 3045854.
24. Hjertén, S. (1973). «Dedication to Professor Arne Tiselius». Annals of the New York Academy of Sciences 209 (1): 5–7. doi:10.1111/j.1749-6632.1973.tb47513.x. PMID 4577171. Bibcode: 1973NYASA.209....5H.
25. Hertén, S. (1972). «Arne Tiselius. 1902-1971». Journal of Ultrastructure Research 39 (5): 624–628. doi:10.1016/S0022-5320(72)90126-8. PMID 4556330.
26. Hjertén, S. (1972). «Arne Tiselius 1902–1971». Journal of Chromatography 65 (2): 345–348. PMID 4552643.
27. Το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1948. Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 2017-10-02.
28. Το Ίδρυμα Νόμπελ: Αιώνα της Ανάπτυξης και της Αλλαγής. Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 2017-10-02.
29. Για την παραλαβή του νόμπελ Ηλεκτροφόρηση και Προσρόφηση Ανάλυση όπως το Aids στις Έρευνες του Μεγάλου Μοριακού Βάρους Ουσίες και τα παράγωγά Τους από Nobelprize.org ιστοσελίδα
30. «List of Recipients». University of Zurich. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2015.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Arne Tiselius στο Wikimedia Commons