Άνω Άγιος Ιωάννης Πιερίας

Ο Άνω Άγιος Ιωάννης (γνωστότερος ως Άνω Αγιάννης) είναι χωριό του νομού Πιερίας, στο Δήμο Κατερίνης.^[1] Έχει πληθυσμό 442 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Η απόσταση του χωριού είναι 5 χιλιόμετρα από την πόλη της Κατερίνης.

Άνω Άγιος Ιωάννης
Άνω Άγιος Ιωάννης Άνω Άγιος Ιωάννης
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Αποκεντρωμένη Διοίκηση	Μακεδονίας-Θράκης
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Πιερίας
Δήμος	Κατερίνης
Δημοτική Ενότητα	Κατερίνης
Δημοτική Κοινότητα	Άνω Αγίου Ιωάννου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Πιερίας
Υψόμετρο	80
Έκταση	8,462 (η κοινότητα)
Πληθυσμός
Μόνιμος	455
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Τούμπα Αγιάννη
Ταχ. κώδικας	60150
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το ηρώο στον Άνω Άγιο Ιωάννη

Ενοριακός ναός Άνω Αγίου Ιωάννη Προφήτης Ηλίας

Τοπική Κοινότητα Άνω Αγίου Ιωάννου

Ο Άνω Άγιος Ιωάννης είναι έδρα της Τοπικής Κοινότητας Άνω Αγίου Ιωάννου, η οποία περιλαμβάνει και τον οικισμό Νέος Άνω Άγιος Ιωάννης (35 κάτοικοι). Ο συνολικός πληθυσμός της είναι 477 κάτοικοι, κατά την Απογραφή του 2011. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 8,462 χμ² (2011).^[2]

Πληθυσμός

Μόνιμος ^[3][4][5]

Έτος	Πληθυσμός
1991	494 (514)
2001	443 (477)
2011	442 (477)

Πραγματικός (de facto) ^[2][6][7]

Έτος	Πληθυσμός
1961	854
1971	601
1981	541
1991	535 (558)
2001	469 (504)
2011	459 (495)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Υποδομή

Το 2006 περατώθηκε η κατασκευή δρόμου μήκους 3.400μ. και διευκολύνθηκε η κίνηση μεταξύ του Κάτω Αγιάννη προς Άνω Αγιάννη, Τρίλοφο και Ρυάκια, αποφεύγοντας τη μεγάλη διαδρομή μέσω Κατερίνης, εξυπηρετώντας σε μεγάλο βαθμό τους επισκέπτες και τους αγρότες της περιοχής.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο ενοριακός Ναός του Άνω Προφήτη Ηλία, ο Άγιος Παντελεήμων και το ξωκλήσι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Το χωριό διαθέτει Αθλητικό Ποδοσφαιρικό Σύλλογο, με την επωνυμία «Η Πίνδος» αγωνίζεται στη Β΄ ερασιτεχνική κατηγορία του Νομού. Το Δημοτικό Σχολείο του συγχωνεύτηκε με το Δημοτικό Σχολείο της Γανόχωρας. Λειτουργεί μονοθέσιο νηπιαγωγείο και γεωργικός συνεταιρισμός.

Εκτός από τα καπνά, που αποτελούν το κυριότερο γεωργικό προϊόν, στο χωριό ασχολούνται και με τις ελιές.

Το 2007 ολοκληρώθηκαν τα αντιπλημμυρικά έργα^[8] στην περιοχή.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό ήταν και είναι γνωστό με την ονομασία «Τούμπα Αγιάννη», επειδή είναι κτισμένο πάνω σε ύψωμα (τούμπα). Οι κάτοικοί του είναι τουρκόφωνοι και Πόντιοι. Ο Άνω Αγιάννης ιδρύθηκε από πρόσφυγες προερχόμενους από την περιοχή της Νεοκαισάρειας στον Πόντο και συγκεκριμένα από το χωριό Άργος (σημερινό Ardicli) της Καισάρειας (το μόνο χωριό της περιοχής που δεν είχε εξισλαμιστεί), μετά το 1922. Μάλιστα, σύμφωνα με τα αρχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, το χωριό υπάγονταν στην μητρόπολη της Νεοκαισάρειας (Niksar) και οι κάτοικοι του Άργους ήταν εξολοκλήρου χριστανοί ορθόδοξοι. Η Νεοκαισάρεια ήταν η γενέτειρα του Μ. Βασιλείου. Ακόμη, η Νεοκαισάρεια ήταν κατά την αρχαιότητα τα Κάβειρα. Επίσης, είχαν τουρκικά ονόματα και μόνο μετά την έλευση της δημοκρατίας στην Τουρκία απέκτησαν ονόματα ελληνικά, καθώς με τη δημοκρατία παραχωρήθηκαν ελευθερίες στα σχολεία. Ο πρώτος προορισμός των προσφύγων ήταν η Δράμα. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έντονο ήταν το φαινόμενο της μετανάστευσης των κατοίκων του χωριού, σε χώρες όπως η Γερμανία.

Ο περιηγητής Ζώτος Μολοσσός αναφέρεται στο χωριό γύρω στο 1880 με το όνομα «Μικρός- Μεγάλος Αγιάννης». Στην αναφορά του στο χωριό, ο Μολοσσός λέει ότι απέχει 1 ώρα από την Κατερίνη. «Κώμη 200 οίκων στους πρόποδες των Πιερίων με πεδιάδα αξιόλογον αρδευομένην υπό τερπνού ποταμού».^[9] .

Πολιτισμός

Κάθε χρόνο τον Ιανουάριο τηρείται το έθιμο του καψίματος των καλικάντζαρων^[10] στο δημοτικό διαμέρισμα του Άνω Αγιάννη. Οι καλικάντζαροι φτιάχνονται από κέδρα και οδηγούνται στην πυρά από το χέρι των κατοίκων, στην πλατεία του δημοτικού διαμερίσματος. Τηρείται επίσης το έθιμο με τις αβγομαχίες. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται τα τελευταία χρόνια από το Δήμο Κατερίνης και τον Ποντιακό Πολιτιστικό Σύλλογο «Άργος».

Παραπομπές

1. «ΦΕΚ B 1292/2010, Πρόγραμμα Καλλικράτης». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
3. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
4. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
5. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
6. ΠΛ 1:181
7. ΠΛΜ 1:457
8. Εφημερίδα Ολύμπιο Βήμα, Αντιπλημμυρική προστασία του Άνω Αγιάννη, 9 Νοεμβρίου 2007
9. "Καζταρίδη Ι. Φ., Η Πιερία των περιηγητών και των γεωγράφων"σελ. 188
10. Εφημερίδα ΕΠΤΑ, τ. 60, 9 Ιανουαρίου 2006^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1995, 2006 (ΠΛΜ)
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)