From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Φουάντ Α΄, αιγυπτιακή αραβική: فؤاد الأول Fu'ād al-Awwal, τουρκικά: Fuad I ή Ahmed Fuad Paşa (26 Μαρτίου 1868 - 28 Απριλίου 1936) ήταν ο σουλτάνος και αργότερα ο βασιλιάς της Αιγύπτου και του Σουδάν. Ο 9ος κυβερνήτης της Αιγύπτου και του Σουδάν από τη δυναστεία του Μεχμέτ Αλή, έγινε σουλτάνος το 1917, διαδεχόμενος τον μεγαλύτερο αδελφό του Χουσεΐν Καμήλ. Αντικατέστησε τον τίτλο του σουλτάνου με του βασιλιά, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία της Αιγύπτου το 1922.
Ο Φουάντ γεννήθηκε στο Ανάκτορο Γκίζα στο Κάιρο, το πέμπτο παιδί του Ισμαήλ Πασά. Πέρασε την παιδική του ηλικία με τον εξόριστο πατέρα του στη Νάπολη. Έλαβε την εκπαίδευσή του από τη στρατιωτική ακαδημία στο Τορίνο της Ιταλίας. Η μητέρα του ήταν η Φεριάλ Καντίν.[15]
Πριν γίνει σουλτάνος, ο Φουάντ είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ίδρυση του Αιγυπτιακού Πανεπιστημίου. Έγινε ο πρώτος πρόεδρος του πανεπιστημίου το 1908, και παρέμεινε στο αξίωμα μέχρι την παραίτησή του το 1913. Τον διαδέχτηκε ως πρόεδρο ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Χουσεΐν Ρουσντί Πασάς. Το 1913 ο Φουάντ έκανε αποτυχημένες προσπάθειες να εξασφαλίσει τον θρόνο της Αλβανίας για τον εαυτό του, η οποία είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική αυτοκρατορία έναν χρόνο νωρίτερα. Εκείνη την εποχή, η Αίγυπτος και το Σουδάν κυβερνιόταν από τον ανιψιό του, τον Αμπάς Β΄, και η πιθανότητα ο Φουάντ να γίνει μονάρχης στη χώρα του, φαινόταν πολύ μικρή. Αυτό, και το γεγονός ότι η δυναστεία του Μεχμέτ Αλή ήταν Αλβανικής καταγωγής, ενθάρρυνε τον Φουάντ να αναζητήσει τον Αλβανικό θρόνο.[16] Ο Φουάντ ήταν επίσης πρόεδρος της Αιγυπτιακής Γεωγραφικής Εταιρείας από το 1915 έως το 1918.[17]
Ο Φουάντ εξεταζόταν ως υποψήφιος για τον αλβανικό θρόνο, αλλά τελικά τον προσπέρασαν υπέρ ενός Χριστιανού ηγεμόνα. Ανέβηκε στον θρόνο του σουλτανάτου της Αιγύπτου μετά το τέλος τού αδελφού του Χουσεΐν Καμήλ το 1917. Μετά την Αιγυπτιακή Επανάσταση του 1919, το Ηνωμένο Βασίλειο τερμάτισε το προστατευτικό καθεστώς του στην Αίγυπτο, και την αναγνώρισε ως κυρίαρχο κράτος στις 28 Φεβρουαρίου 1922. Στις 15 Μαρτίου 1922, ο Φουάντ Α΄ εξέδωσε διάταγμα, που άλλαξε το τίτλο του από σουλτάνου της Αιγύπτου σε βασιλιά της Αιιγύπτου. Το 1930 προσπάθησε να ενισχύσει την εξουσία τού στέμματος καταργώντας το Σύνταγμα του 1923 και αντικαθιστώντας το με ένα νέο σύνταγμα, που περιόριζε τον ρόλο του κοινοβουλίου μόνο σε συμβουλευτικό καθεστώς. Η μεγάλη δημόσια δυσαρέσκεια τον ανάγκασε να αποκαταστήσει το προηγούμενο σύνταγμα το 1935.
Το Σύνταγμα του 1923 έδωσε στον Φουάντ Α΄ τεράστιες εξουσίες. Εφήρμοσε συχνά το δικαίωμά του να διαλύει το Κοινοβούλιο. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, τα υπουργικά συμβούλια απολύονταν με βασιλική βούληση, και τα κοινοβούλια δεν κράτησαν ποτέ την πλήρη τετραετή θητεία τους, αλλά διαλύονταν με διάταγμα.[18]
Ο Φουάντ Α΄ ήταν μια μέγιστη δύναμη στη σύγχρονη αιγυπτιακή Ιστοριογραφία. Απασχόλησε πολλούς αρχειοθέτες για να αντιγράψουν, να μεταφράσουν και να οργανώσουν 87 τόμους αλληλογραφίας, η οποία σχετιζόταν με τους εκ πατρός προγόνους του από τα ευρωπαϊκά αρχεία, και αργότερα για να συλλέξουν παλαιά έγγραφα από τα αιγυπτιακά αρχεία, σε αυτό που έγινε το Βασιλικό Αρχείο τη δεκαετία του 1930. Οι προσπάθειες του Φουάντ Α΄ να απεικονίσει τους προγόνους του -ειδικά τον προπάππο του Μεχμέτ Αλή, τον πάππο του Ιμπραήμ Πασά και τον πατέρα του Ισμαήλ Πασά- ως εθνικιστές και καλοπροαίρετους μονάρχες, θα αποδειχθούν να είναι μια μόνιμη επιρροή στην αιγυπτιακή ιστοριογραφία. [19]
Ο Φουάντ Α΄ νυμφεύτηκε την πρώτη του σύζυγο στο Κάιρο, στις 30 Μαΐου 1895 (νικάχ), και στο ανάκτορο Αμπασίγια στο Κάιρo, στις 14 Φεβρουαρίου 1896 (ζθφάφ), την πριγκίπισσα Σιβακιάρ Χανούμ Εφέντι (1876-1947). Ήταν η μοναδική κόρη τού στρατάρχη πρίγκιπα Ιμπραχίμ Φαλμί Αχμάντ Πασά (που ήταν εξάδελφός του) από την πρώτη του σύζυγο, Βιτζάν Ναβτζουβάν Χανούμ. Είχαν δύο παιδιά, έναν γιο, τον Ισμαήλ Φουάντ, ο οποίος απεβίωσε σε βρεφική ηλικία, και μια κόρη, τη Φαουκία. Δεν ευτύχησαν, και το ζευγάρι διαζεύχθηκε το 1898. Κατά τη διάρκεια μιας διαμάχης με τον αδελφό της πρώτης συζύγου του, τον πρίγκιπα Αχμάντ Σαϊφ-ουντίν Ιμπραήμ Μπέη, ο Φουάντ πυροβολήθηκε στο λαιμό. Επιβίωσε, αλλά έφερε αυτή τα σημάδια για το υπόλοιπο της ζωής του.
Ο Φουάντ Α΄ νυμφεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του στο ανάκτορο Μπουστάν στο Κάιρο στις 24 Μαΐου 1919. Ήταν η Nαζλί Σαμπρί (1894-1978), κόρη του Aμπντούρ-Ραχίμ Πασά Σαμπρί, κάποτε υπουργού Γεωργίας και κυβερνήτη του Καΐρου, από τη σύζυγό του, Tαουφίκα Χανούμ Σαρίφ. Η βασίλισσα Ναζλί ήταν επίσης εκ μητρός εγγονή τού αντιστράτηγου Μουχάμαντ Σαρίφ Πασα, κάποτε πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών, και εγγονή του Σουλεϊμάν Πασά, ενός Γάλλου αξιωματικού τού στρατού τού Ναπολέοντα Α΄, που μεταστράφηκε στο Ισλάμ και αναδιοργάνωσε τον αιγυπτιακό στρατό. Το ζευγάρι είχε πέντε παιδιά, τον μελλοντικό βασιλιά Φαρουκ, και τέσσερις κόρες, τις πριγκίπισσες Φαουζία (που έγινε βασίλισσα του Ιράν), Φαϊζά, Φαϊκά και Φαθία.
Όπως και με την πρώτη του σύζυγο, η σχέση του Φουάντ Α΄ με τη δεύτερη σύζυγό του ήταν επίσης καταστροφή. Το ζευγάρι συνεχώς διαπληκτιζόταν, ο Φουάντ Α΄ απαγόρευσε από τη Ναζλί ακόμη και να φύγει από το παλάτι. Όταν απεβίωσε ο Φουάντ Α΄, λέγεται ότι η νικήτρια Ναζλί πώλησε όλα τα ρούχα του, σε μια τοπική αγορά μεταχειρισμένων ρούχων για εκδίκηση. Ο Φουάντ Α΄ απεβίωσε στο παλάτι Κουμπέχ στο ΚΊρο και ταφηκε στο Μαυσωλείο των Χεδιβών στο τζαμί Αρ-Ριφάι στο Κάιρo.
Η σύζυγος του βασιλιά Φουάντ Α΄ ζούσε ως χήρα μετά το τέλος του. Δεν είχε καλές σχέσεις με τον γιο της. Μετά το τέλος τού Φουάντ Α΄, έφυγε από την Αίγυπτο, και πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταστρέφτηκε στον Καθολικισμό το 1950, και άλλαξε το όνομά της σε Μαίρη-Ελισάβετ. Της αφαιρέθηκαν τα δικαιώματά της στην Αίγυπτο. Καθώς ονομάστηκε η πλουσιότερη και πιο κομψή γυναίκα στον κόσμο, είχε μια από τις μεγαλύτερες συλλογές κοσμημάτων στον κόσμο.
Η Μουσουλμανική Βιβλιοθήκη Φουάντ (Fū'ād) (فؤاد الأول) στην Κίνα πήρε το όνομά της από αυτόν, από τον Κινέζο Μουσουλμάνο Mα Σονγκτίνγκ.[20] Ο Μουχάμαντ Ιμπραχίμ Φουλαγιφίλ (محمد إبراهيم فليفل) και ο Μουχάμαντ αντ-Νταλί (محمد الدالي) διατάχθηκαν από τον βασιλιά να πάνε στο Πεκίνο.[21]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
