Φαχ

Ο γερμανικός όρος φαχ (γερμ. Stimmfach, Fach, πληθ. Fächer) αναφέρεται στο σύστημα κατηγοριοποίησης φωνών, κυρίως στα πλαίσια της όπερας, με βάση την έκταση, το βάρος, το χρώμα και άλλες ιδιότητες της φωνής. Χρησιμοποιείται διεθνώς, αλλά ως επί τω πλείστω στις γερμανόφωνες χώρες και τις σχολές μονωδίας.

Το σύστημα αποτελεί σύμβαση τόσο για τους τραγουδιστές όσο και για τους παραγωγούς οπερατικών παραστάσεων. Ο τραγουδιστής που «ανήκει» ή εντάσσεται σε κάποιο συγκεκριμένο φαχ έχει τη δυνατότητα να κινηθεί στα πλαίσια συγκεκριμένων ρόλων, που έχουν ταυτοποιηθεί στον συγκεκριμένο τύπο φωνής. Πολλοί παραγωγοί όπερας διαθέτουν καταλόγους με διαθέσιμους τραγουδιστές, κατηγοριοποιημένοι κατά φαχ· αυτό διευκολύνει τόσο τον τραγουδιστή, που έτσι αποφεύγει να λάβει ακατάλληλο για τη φωνή του ρόλο, όσο και τον παραγωγό, που δεν θα χάσει χρόνο ψάχνοντας τραγουδιστές διαφορετικού φαχ.

Ακολουθεί ένας κατάλογος με τους κυριότερους υπότυπους φωνών (Fächer), με αντιστοιχία σε δεδομένους οπερατικούς ρόλους. Καθώς η οπερατική ορολογία σε διεθνή χρήση είναι κατά βάση γερμανική και ιταλική, η ελληνική μετάφραση (κατά προσσέγγιση) δίδεται σε παρένθεση. Πολλοί ρόλοι αντιστοιχούν σε περισσότερα από ένα φαχ, καθώς και ότι σε πολλές περιπτώσεις ο τραγουδιστής δεν εμπίπτει πάντα σε ένα συγκεκριμένο φαχ: π.χ. κάποιες υψίφωνοι έχουν τη δυνατότητα να τραγουδούν ρόλους κολορατούρας, αλλά και δραματικής κολορατούρας. Επιπλέον, κάποιοι ρόλοι είναι δύσκολο να αποδοθούν σε κάποιο συγκεκριμένο φαχ: π.χ. η "Βασσίλισα της Νύχτας" από τον "Μαγικό Αυλό" του Μότσαρτ θεωρείται ρόλος για δραματική κολορατούρα, αλλά δεδομένης της σπανιότητας της συγκεκριμένης φωνής και της ακραίας απαιτούμενης έκτασης, ο ρόλος αποδίδεται συχνά από μια λυρική κολορατούρα.

Lyrischer Koloratursopran / Koloratursoubrette

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Σοπράνο κολορατούρα ή Λυρική κολορατούρα.
Έκταση: Μεσαίο Ντο - Κόντρα Φα (Φα ⁶).
Περιγραφή: Αναφέρεται συνήθως (αλλά όχι πάντα) σε ελαφριά σοπράνο φωνή με ψηλή έκταση. Περιλαμβάνει «μικρές» φωνές που δεν έχουν το βάθος και τη δύναμη μιας δραματικής σοπράνο. Επιβάλλεται η άνεση σε δεξιοτεχνικά περάσματα, κυρίως στην ψηλή περιοχή. Ενίοτε, φθάνει και σε ψηλότερες περιοχές, ενώ οι εκπρόσωποι αυτού του φαχ έχουν τη δυνατότητα να παίζουν λυρικούς ρόλους και το αντίστροφο.
Ρόλοι:
- Oscar, Un ballo in maschera (Τζουζέπε Βέρντι)
- Tytania, A Midsummer Night's Dream (Μπέντζαμιν Μπρίτεν)
- Zerbinetta, Ariadne auf Naxos (Ρίχαρντ Στράους)
- Olympia, Les contes d'Hoffman (Ζακ Όφενμπαχ)
- Adele, Die Fledermaus (Γιόχαν Στράους ο νεότερος)
- Adina, L'elisir d'amore (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Marie, La fille du régiment (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Amina, La sonnambula (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Amenaide, Tancredi (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Elvira, I puritani (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Gilda, Rigoletto (Τζουζέπε Βέρντι)
Τραγουδίστριες:
- Kathleen Battle
- Laura Claycomb
- Natalie Dessay
- Diana Damrau
- Elizabeth Futral
- Sumi Jo
- Nellie Melba
- Lina Pagliughi
- Lily Pons
- Lucia Popp
- Mado Robin
- Erna Sack
- Luciana Serra
- Beverly Sills
- Rita Streich
- Sarah Coburn

Dramatischer Koloratursopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματική σοπράνο κολορατούρα.
Έκταση: Μεσαίο Ντο - Κόντρα Φα.
Περιγραφή: Ισχύουν τα ως άνω, με τη διαφορά ότι διαθέτει πιο δραματικό, πλούσιο χρώμα. Συχνά η φωνή της έχει περισσότερο βάρος από μια απλή κολορατούρα και είναι πιο λυρική. Επιβάλλεται εξίσου η άνεση στην ψηλή περιοχή και στα δεξιοτεχνικά περάσματα. Τυπικότατο παράδειγμα αποτελεί η Μαρία Κάλλας, η Τζόαν Σάδερλαντ και η Τζουν Άντερσον. Πρόκειται για σπανιότατο φαχ, καθώς απαιτούνται πιο σωματώδεις φωνητικές χορδές ώστε να αποδοθεί το δραματικό χρώμα, κάτι που συνήθως περιορίζει τη δεξιοτεχνική άνεση.
Ρόλοι:
- Donna Anna, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Βασσίλισα της Νύχτας, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Konstanze, Απαγωγή από το σεράι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Rosalinda, Die Fledermaus (Γιόχαν Στράους ο νεότερος)
- Semiramide, Semiramide (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Lucia, Lucia di Lammermoor (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Fiordiligi, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Imogene, Il pirata (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Norma, Νόρμα (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Leonora, Il trovatore (Τζουζέπε Βέρντι)
- Violetta, La traviata (Τζουζέπε Βέρντι)
- Maria, Maria Stuarda (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Lady Macbeth, Macbeth (Τζουζέπε Βέρντι)
- Odabella, Attila (Τζουζέπε Βέρντι)
- Abigalle, Nabucco (Τζουζέπε Βέρντι)

Η δραματική κολορατούρα στα έργα του Μότσαρτ δεν ταυτίζεται με την Ιταλική δραματική κολορατούρα. Οι τραγουδίστριες που ερμηνεύουν Ντόννα Άννα, Φιορντιλίτζι κλπ δεν είναι απαραίτητο ότι μπορούν να ερμηνεύσουν αντίστοιχους ιταλικούς ρόλους, οι οποίοι απαιτούν άλλες φωνητικές δεξιότητες. Οι ρόλοι της Λεονώρας, της Βιολέττας κλπ απαιτούν μια δραματική σοπράνο φωνή, που να έχει ωστόσο άνεση στην ψηλή περιοχή. Από την άλλη, η Νόρμα, η Λαίδη Μακβέθ κλπ αποτελούν δείγματα ιταλικών ρόλων, που δεν είναι απαραίτητο να αποδωθούν από κολορατούρα (αν και η παρτιτούρα αυτό απαιτεί), αλλά από μια φωνή σωματώδη, με δυνατότητα να χειριστεί ακραίο δραματικό ύφος και με άνεση στη δεξιοτεχνία. Ο Βέρντι έγραψε πολλάκις τέτοιους ρόλους στα νιάτα του. Η δραματική σοπράνο Γκένα Ντιμιτρόβα αποτελεί ιδανικό παράδειγμα τέτοιας φωνής, καθώς ερμήνευσε όλους αυτούς τους ρόλους, αλλά και το βαρύτερο από το ιταλικό ρεπερτόριο. Η δε Μαρία Κάλλας είναι άλλο ένα τέτοιο παράδειγμα, ωστόσο δεν είναι εύκολο να ενταχθεί σε συγκεκριμένο φαχ, καθώς η φωνή της υπήρξε εξαιρετικά εύπλαστη, κάτι που της επέτρεπε να τραγουδά σχεδόν κάθε ρόλο.

Τραγουδίστριες
- June Anderson
- Radmila Bakočević
- Μαρία Κάλλας
- Cristina Deutekom
- Edita Gruberova
- Caterina Mancini
- Nelly Miricioiu
- Edda Moser
- Diana Damrau
- Joan Sutherland
- Luisa Tetrazzini
- Ghena Dimitrova
- Alexandrina Pendatchanska

Deutsche Soubrette / Charaktersopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Σουμπρέτα
Έκταση: Μεσαίο Ντο - κόντρα Ντο (Ντο⁶)
Περιγραφή: Πρόκειται για μια γλυκιά, ελαφριά και λυρική φωνή, με σχετική άνεση σε δεξιοτεχνικά περάσματα, όπως αυτά μιας κολορατούρας. Οι περισσότερες υψίφωνοι αρχίζουν την καριέρα τους ως σουμπρέτες και αλλάζουν το φαχ τους όσο ωριμάζουν φωνητικά.
Ρόλοι:
- Blondchen, Απαγωγή από το σεράι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Despina, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Susanna, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Zerlina, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Ilia, Ιδομενεύς (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Belinda, Διδώ και Αινείας (Χένρυ Πέρσελ)
- Adele, Η Νυχτερίδα (Γιόχαν Στράους)
- Sophie, Der Rosenkavalier (Ρίχαρντ Στράους)
- Ännchen, Der Freischütz (Καρλ Μαρία φον Βέμπερ)
- Laetitia, The Old Maid and the Thief (Τζιαν Κάρλο Μενόττι)
Τραγουδίστριες:
- Barbara Bonney
- Elisabeth Schumann
- Dawn Upshaw

Lyrischer Sopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρική σοπράνο.
Έκταση: Σι³ - Ντο⁶
Περιγραφή: Η λυρική σοπράνο διαθέτει μια πιο εύπλαστη φωνή, ικανή να αποδώσει πιο έντεχνα την τεχνική του λεγκάτο και του πορταμέντο, απαραίτητα στη θεατρική ενσάρκωση του ρόλου. Σε σχέση με τη σουμπρέτα τείνει να έχει μια κάπως αισθησιακή χροιά, ενώ απουσιάζει το ναζιάρικο και τσαχπίνικο ύφος. Ως φωνή είναι μάλλον κοινότατη, ωστόσο θεωρείται βασική λόγω της καθαρότητας και του χαρακτήρα της. Είναι -θα έλεγε κανείς- η βασική σοπράνο φωνή, η οποία δεν διαθέτει ούτε ακραία χαρακτηριστικά, ούτε μεγάλη δύναμη και λοιπές ιδιότητες. Αυτό δεν σημαίνει ότι πολλές εκπρόσωποί της στερούνται άλλων φωνητικών χαρακτηριστικών, που τους επιτρέπει να διευρύνουν τον κατάλογο ρόλων τους. Οι χαρακτήρες που συνήθως ενσαρκώνει συνδέονται με την αθωότητα, είναι παθιασμένες και εύθραυστες, κάτι που συνάδει με το απλοϊκό της τίμπρο. Στο φαχ αυτό είναι επίσης σύνηθες η φωνή να μην αλλοιώνεται ακόμη και σε προσωρημένη ηλικία.
Ρόλοι:
- Mimì, Μποέμ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Magda, La rondine (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Lauretta, Gianni Schicchi (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Liù, Τουραντότ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Pamina, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Micaela, Κάρμεν (Ζωρζ Μπιζέ)
- Marguerite, Φάουστ (Σαρλ Γκουνώ)
- Manon, Manon (Ζυλ Μασνέ)
- Antonia, Les contes d'Hoffmann (Ζακ Όφενμπαχ)
- La Contessa, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Amelia Grimaldi, Simon Boccanegra (Τζουζέπε Βέρντι)
- Thaïs, Thaïs (Ζυλ Μασνέ)
- Rusalka, Rusalka (Αντονίν Ντβόρζακ)
- Tatyana, Ευγένιος Ονιέγκιν (Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι)
Τραγουδίστριες:
- Licia Albanese
- Μονσεράτ Καμπαγιέ
- Lisa della Casa
- Βικτόρια ντε λος Άνχελες
- Emma Eames
- Ρενέ Φλέμινγκ
- Mirella Freni
- Angela Gheorghiu
- Άννα Νετρέμπκο
- Tarja Turunen
- Ελίζαμπεθ Σβάρτσκοπφ
- Ρενάτα Σκόττο
- Kiri Te Kanawa

Jugendlich Dramatischer Sopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικο-δραματική σοπράνο.
Έκταση: Λα³ - Ντο⁶.
Περιγραφή: Η ιταλική εκδοχή αυτού του φαχ απαντά στον όρο σπίντο, που σημαίνει κατά λέξη «πιεσμένο». Αυτό δεν αναφέρεται τόσο στον τρόπο ηχοπαραγωγής του τραγουδιστή, αλλά στην ποιότητα του ήχου αυτού καθεαυτού. Η λυρικο-δραματική σοπράνο διαθέτει μια μάλλον μεγάλη φωνή, ικανή να διαπεράσει τον ηχητικό όγκο μιας ορχήστρας ή χορωδίας. Συνήθως της αποδίδονται νεανικοί ρόλοι, ασχέτως αν η ερμηνεύτρια είναι όντως νεαρή. Καθώς απουσιάζουν από το φαχ αυτό οι ακραίες νότες, η φωνή αυτή είναι ιδανική για μεγάλη γκάμα ρόλων, ενώ δεν είναι σπάνιο οι εκπρόσωποί της να ερμηνεύουν και ρόλους γραμμένους για μέτζο-σοπράνο.
Ρόλοι:
- CioCio-san, Μαντάμ Μπατερφλάι (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Manon Lescaut, Manon Lescaut (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Suor Angelica, Suor Angelica (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Elizabeth de Valois, Don Carlo (Τζουζέπε Βέρντι)
- Leonora, La forza del destino (Τζουζέπε Βέρντι)
- Amelia, Un ballo in maschera (Τζουζέπε Βέρντι)
- Marschallin, Der Rosenkavalier (Ρίχαρντ Στράους)
- Elsa, Λόενγκριν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Susannah, Susannah (Καρλάιλ Φλόυντ)
- Donna Elvira, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Magda Sorel, The Consul (Τζιαν Κάρλο Μενόττι)
- Aida, Αΐντα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Liza, Ντάμα πίκα (Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι)
- Floria Tosca, Τόσκα (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Marie/Marietta, Die tote Stadt (Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ)
Τραγουδίστριες:
- Michèle Crider
- Barbara Frittoli
- Γκουντούλα Γιάνοβιτς
- Karita Mattila
- Aprile Millo
- Adrianne Pieczonka
- Leontyne Price
- Ρενάτα Τεμπάλντι

Dramatischer Sopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματική σοπράνο.
Έκταση: Λα³ - Ντο ⁶.
Περιγραφή: η φωνή αυτή χαρακτηρίζεται από το πλούσιο και σκούρο χρώμα της, καθώς και τον μεγάλο όγκο της, που διαπερνά ολόκληρη την ορχήστρα. Η δραματική σοπράνο δεν διαθέτει την πλαστικότητα των ελαφρύτερων Fächer και γι'αυτό αναλαμβάνει συνήθως ρόλους που απαιτούν δύναμη και αντοχή. Ορισμένες δραματικές υψίφωνοι τείνουν να έχουν έναν ελαφρύτερο, λυρικό τόνο, ενώ οι πλέον σκουρόχρωμες μπορούν άνετα να επεκτείνουν το ρεπερτόριό τους και στην περιοχή της δραματικής μέτζο-σοπράνο.
Ρόλοι:
- Senta, Ο Ιπτάμενος Ολλανδός (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Leonore, Φιντέλιο (Λούντβιχ βαν Μπετόβεν)
- Ariadne, Ariadne auf Naxos (Ρίχαρντ Στράους)
- Gioconda, La Gioconda (Αμιλκάρε Πονκιέλλι)
- Santuzza, Καβαλερία Ρουστικάνα (Πιέτρο Μασκάνι)
- Salome, Σαλώμη (Ρίχαρντ Στράους) (για ψηλή δραματική σοπράνο)
- Die Kaiserin, Die Frau ohne Schatten (Ρίχαρντ Στράους) (για ψηλή δραματική σοπράνο)

Οι άνω δύο τελευταίοι ρόλοι αφορούν δραματικές υψιφώνους με άνεση στην ψηλή τους περιοχή, καθώς τα έργα απαιτούν εκτεταμένες φράσεις (τενούτες) σε ψηλές νότες. Ο ίδιος ο Στράους είχε δηλώσει ότι η Σαλώμη θα πρέπει να ερμηνευτεί από κάποια με την πλαστικότητα μιας δραματικής κολορατούρας, λόγω της ψηλής τεσσιτούρας του έργου.

Τραγουδίστριες:
- Hildegard Behrens
- Helga Dernesch
- Jane Eaglen
- Andrea Gruber
- Lotte Lehmann
- Zinka Milanov
- Leonie Rysanek
- Elisabeth Rethberg
- Rosa Ponselle
- Deborah Voigt
- Τζέσυ Νόρμαν
- Regine Crespin
- Sylvia Sass
- Eva Marton
- Florence Austral
- Germaine Lubin
- Giannina Arangi-Lombardi
- Gina Cigna

Hochdramatischer Sopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Βαγκνέρια σοπράνο.
Έκταση: Σολ³ - Ντο⁶.
Περιγραφή: όπως προκύπτει από τη νομενκλατούρα της, η φωνή αυτή θεωρείται το ιδανικό μέσο ερμηνείας για τις ύστερες όπερες του Βάγκνερ. Κατά βάση, πρόκειται για δραματική σοπράνο, που όμως διαθέτει ακόμη μεγαλύτερη φωνή, ικανή να κινείται με αντοχή σε όλη της την έκταση. Είναι συχνά δύσκολο να διακρίνει κανείς τις διαφορές της με την «κανονική» δραματική σοπράνο, αλλά κατά μέσο όρο η Βαγκνέρια σοπράνο είναι φωνητικά δυνατότερη, μεγαλύτερης αντοχής και στιβαρού όγκου.

Ρόλοι:
- Turandot, Τουραντότ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Minnie, La fanciulla del West (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Elektra, Ηλέκτρα (Ρίχαρντ Στράους)
- Brünnhilde, Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Kundry, Πάρσιφαλ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Isolde, Τριστάνος και Ιζόλδη (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Dyer's Wife, Die Frau ohne Schatten (Ρίχαρντ Στράους)

Τραγουδίστριες:
- Florence Austral
- Inge Borkh
- Γκένα Ντιμιτρόβα
- Kirsten Flagstad
- Johanna Gadski
- Gertrude Grob-Prandl
- Gwyneth Jones
- Lilli Lehmann
- Frida Leider
- Birgit Nilsson
- Lillian Nordica
- Deborah Polaski
- Helen Traubel
- Eva Turner
- Astrid Varnay

Koloratur-Mezzosopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Μέτζο-σοπράνο κολορατούρα
Έκταση: Σολ³ - Σι⁵.
Περιγραφή: Το συγκεκριμένο φαχ απαντάται συχνά σε όπερες του Ροσσίνι, αν και αρχικά αναφερόντουσαν σε ερμηνεύτριες της άλτο φωνής, με μεγάλη πλαστικότητα και άνεση στην ψηλή περιοχή. Στις μέρες μας ερμηνεύονται από μέτζο-σοπράνες, ή ακόμη και από σοπράνες· μια λυρική σοπράνο έχει την ευλυγισία να τραγουδήσει τα έργα αυτά στον αυθεντικό τόνο, ενώ για μια κολορατούρα η μεταφορά του τόνου ψηλότερα θα αναδείξει τις τεχνικές της δυνατότητες.
Ρόλοι:
- Rosina, Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Angelina, Η σταχτοπούτα (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Romeo, I Capuleti e i Montecchi (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Orsini, Lucrezia Borgia (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)

Τραγουδίστριες:
- Malena Ernman
- Τσετσίλια Μπάρτολι
- Τερέζα Μπεργκάντσα
- Sonia Ganassi
- Βιβίκα Ζενώ
- Conchita Supervía
- Marilyn Horne
- Vesselina Kasarova
- Joyce DiDonato

Lyrischer Mezzosopran / Spielalt

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρική μέτζο-σοπράνο.
Έκταση: Σολ³ - Σι⁵.
Περιγραφή: κατ' αντιστοιχία της λυρικής υψιφώνου, η φωνή αυτή τοποθετείται χαμηλότερα, έχει όμως παρόμοια χαρακτηριστικά. Δεν είναι τόσο διαπεραστική, ενώ διακρίνεται για το κάπως εύθραυστο και θλιμένο του χαρακτήρα της. Ο ευφημισμός «κοντή σοπράνο» της έχει αποδοθεί, καθώς πρόκειται πραγματικά για μια λυρική σοπράνο που δεν διαθέτει άνεση στην ψηλή περιοχή. Γεγονός είναι ότι πολλές λυρικές μέτζο-σοπράνες αναπτύσσονται σε «πραγματικές» σοπράνες κάποια στιγμή στην καριέρα τους.
Ρόλοι:
- Cherubino, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Octavian, Der Rosenkavalier (Ρίχαρντ Στράους)
- The Composer, Ariadne auf Naxos (Ρίχαρντ Στράους)
- Suzuki, Μαντάμ Μπατερφλάι (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Arianna, L'Arianna (Κλάουντιο Μοντεβέρντι)
- Dorabella, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Carmen, Κάρμεν (Ζωρζ Μπιζέ)
- Dido, Διδώ και Αινείας (Χένρυ Πέρσελ)
- Sesto, La clemenza di Tito (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)

Τραγουδίστριες:
- Janet Baker
- Susan Graham
- Risë Stevens
- Anne Sofie von Otter
- Frederica von Stade
- Tatiana Troyanos

Dramatischer Mezzosopran

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματική μέτζο-σοπράνο.
Έκταση: Σολ³ - Σι⁵.
Περιγραφή: η φωνή αυτή μοιράζεται πολλά κοινά χαρακτηριστικά με το φαχ της δραματικής σοπράνο. Η ειδοποιός διαφορά τους είναι η τονική περιοχή στην οποία κινούνται (τεσσιτούρα) ως επί τω πλείστω: η δραματική μέτζο θα εστιάσει στη μεσαία και χαμηλή περιοχή, επιφυλάσσοντας τις ψηλές της νότες μόνο για την κλιμάκωση του έργου. Είναι φυσικό κι επόμενο οι εκπρόσωποί της συχνά να αναλαμβάνουν ρόλους για δραματική σοπράνο, που όμως είναι γραμμένοι σε μάλλον χαμηλή τεσσίτούρα.
Ρόλοι:
- The Sorceress, Διδώ και Αινείας (Χένρυ Πέρσελ)
- Dalila, Σαμψών και Δαλιδά (Καμίγ Σαιν-Σανς)
- Amneris, Αΐντα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Eboli, Ντον Κάρλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Azucena, Τροβατόρε (Τζουζέπε Βέρντι)
- Ortrud, Λόενγκριν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Fricka, Ο Χρυσός του Ρήνου, Βαλκυρία (Ρίχαρντ Βάγκνερ)

Τραγουδίστριες
- Grace Bumbry
- Shirley Verrett
- Fiorenza Cossotto
- Fedora Barbieri
- Κρίστα Λούντβιχ
- Giulietta Simionato
- Ebe Stignani
- Dolora Zajick
- Denyce Graves
- Stephanie Blythe

Dramatischer Alt

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματική κοντράλτο.
Έκταση: Φα³ - Φα⁵.
Περιγραφή: στυλιστικά είναι ίδια με τη δραματική μέτζο, αλλά σε χαμηλότερη περιοχή. Από τεχνικής πλευράς τραγουδά στην περιοχή του «περάσματος», κάπου ανάμεσα στη στηθική και την κεφαλική φωνή. Θεωρείται σπάνιος τύπος φωνής, με βαθύ, πλούσιο ήχο, σε σχέση με μια τυπική κοντράλτο.
Ρόλοι:
- Erda, Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Ulrica, Un ballo in maschera (Τζουζέπε Βέρντι)
- Florence, Albert Herring (Μπέντζαμιν Μπρίτεν)
- Olga, Ευγένιος Ονιέγκιν (Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι)
- Marfa, Khovanshchina (Μοντέστ Μούσοργκσκι)
Τραγουδίστριες:
- Marian Anderson
- Lili Chookasian
- Maria von Ilosvay
- Sigrid Onegin
- Ewa Podles

Tiefer Alt

Αντιστοιχία στα ελληνικά: κοντράλτο.
Έκταση: Μι³ - Μι⁵.
Περιγραφή: Η χαμηλότερη γυναικεία φωνή, με χαρακτηριστικό βάθος και όργκο, από την οποία δεν λείπουν τα αρμονικά ηχοχρώματα.
Ρόλοι:
- Gaea, Δάφνη (Ρίχαρντ Στράους)
- Geneviève, Πελλέας και Μελισσάνθη (Κλωντ Ντεμπυσί)
- Die Kranke, Moses und Aron (Άρνολντ Σένμπεργκ)
Τραγουδίστριες:
- Clara Butt
- Καθλήν Φεριέ
- Ernestine Schumann-Heink
- Gisela Litz
- Nathalie Stutzmann

Spieltenor / Tenor Buffo

Αντιστοιχία στα ελληνικά: κωμικός τενόρος. Πολλοί τενόροι αυτού του φαχ εξελίσσονται σε Λυρικούς τενόρους· βασικός παράγοντας αυτής της εξέλιξης είναι το χρώμα και η ομορφιά της φωνής.
Έκταση: Ντο³ - Σι⁴
Ρόλοι:
- Pedrillo, Απαγωγή από το σεράι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Monostatos, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- King Kaspar, Amahl and the Night Visitors (Τζιαν Κάρλο Μενόττι)
- Mime, Ο Χρυσός του Ρήνου (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Monsieur Triquet, Ευγένιος Ονιέγκιν (Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι)
Τραγουδιστές:
- Peter Klein

Charaktertenor

Αντιστοιχία στα ελληνικά: θεατρικός τενόρος. Δεν διαφέρει ιδιαιτέρως με την παραπάνω υποκατηγορία, αλλά απαιτείται ικανότητα στην υποκριτική.
Έκταση: Σι² - Ντο⁵
Ρόλοι:
- Mime, Ζίγκφριντ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Herod, Σαλώμη (Ρίχαρντ Στράους)
- Aegisth, Ηλέκτρα (Ρίχαρντ Στράους)
- The Captain, Βότσεκ (Άλμπαν Μπεργκ)
Τραγουδιστές:
- Peter Klein
- Paul Kuen
- Gerhard Stolze
- Robert Tear

Lyrischer Tenor

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικός τενόρος.
Έκταση: Ντο³ - Ντο⁵.
Ρόλοι:
- Tamino, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Belmonte, Απαγωγή από το σεράι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Rodolfo, Μποέμ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Ferrando, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Almaviva, Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Arturo, Οι πουριτανοί (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Elvino, La sonnambula (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Ramiro, Η σταχτοπούτα (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Nemorino, Το ελιξίριο του έρωτα (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Alfredo, Τραβιάτα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Il Duca, Ριγκολέττο (Τζουζέπε Βέρντι)
- Don Ottavio, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Faust, Φάουστ (Σαρλ Γκουνώ)

Τραγουδιστές:
- Λουίτζι Άλβα
- Αλφρέντο Κράους
- Carlo Bergonzi
- Jussi Björling
- Lawrence Brownlee
- Ian Bostridge
- Χοσέ Καρρέρας
- Anton Dermota
- Τζουζέπε ντι Στέφανο
- Χουάν Ντιέγκο Φλόρες
- Nicolai Gedda
- Beniamino Gigli
- Λουτσιάνο Παβαρότι
- Jan Peerce
- Φριτς Βούντερλιχ
- Πέτερ Σράιερ
- Leopold Simoneau

Jugendlicher Heldentenor

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικο-δραματικός τενόρος.
Έκταση: Ντο³ - Ντο⁵.
Περιγραφή: Η φωνή του διαθέτει την απαραίτητα δραματική ένταση στην ψηλή περιοχή, αλλά λαμπερό χρώμα, ώστε να διαπερνά την ορχήστρα.
Ρόλοι:
- Don José, Κάρμεν (Ζωρζ Μπιζέ)
- Lohengrin, Λόενγκριν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Siegmund, Βαλκυρία (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Radamès, Αΐντα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Manrico, Τροβατόρε (Τζουζέπε Βέρντι)
- Idomeneo, Ιδομενέας (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Calaf, Τουραντότ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Cavaradossi, Τόσκα (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Florestan, Φιντέλιο (Λούντβιχ βαν Μπετόβεν)
- Canio, Οι παλιάτσοι (Ρουτζέρο Λεονκαβάλλο)
- Don Alvaro Η δύναμη του πεπρωμένου (Τζουζέπε Βέρντι)
- Max, Ο ελεύθερος σκοπευτής (Καρλ Μαρία φον Βέμπερ)
- Dick Johnson, La fanciulla del West (Τζάκομο Πουτσίνι)

Τραγουδιστές:
- Πλάθιντο Ντομίνγκο
- Antonio Cortis
- Georges Thill
- Χοσέ Κούρα
- Richard Tucker
- Ενρίκο Καρούζο
- Giacomo Lauri-Volpi
- Giovanni Martinelli
- Franco Corelli
- James King
- Jonas Kaufmann

Heldentenor

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Ηρωικός τενόρος.
Έκταση: Σι² - Ντο⁵.
Περιγραφή: ο ηρωικός τενόρος διαθέτει μια πλήρως δραματική φωνή, που ενέχει όμως το φωνητικό βάρος ενός βαρυτόνου στη μεσαία και χαμηλή περιοχή. Το λαμπερό τίμπρο είναι εξίσου σημαντικό, ώστε να μην καλύπτεται από την ορχήστρα.
Ρόλοι:
- Otello, Οθέλλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Siegfried, Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Parsifal, Πάρσιφαλ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Tristan, Τριστάνος και Ιζόλδη (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Walther von Stolzing, Οι Αρχιτραγουδιστές (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
Τραγουδιστές:
- Ζίγκφριντ Γερούζαλεμ
- Jean de Reszke
- Francesco Tamagno
- Ivan Yershov
- Giuseppe Borgatti
- Wolfgang Windgassen
- Ben Heppner
- Lauritz Melchior
- James King
- Jon Vickers
- Μάριο ντελ Μόνακο
- Ramon Vinay
- Set Svanholm
- Hans Hopf
- Max Lorenz

Lyrischer Bariton / Spielbariton

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικός Βαρύτονος
Έκταση: Σι² - Σολ⁴
Περιγραφή: ο βαρύτονος του συγκεκριμένου φαχ χαρακτηρίζεται από ένα γλυκύ και ήπιο χρώμα, από το οποίο απουσιάζει το σκληρό «μέταλλο». Σε πολλούς αντίστοιχους ρόλους απαιτείται μια μετρίου βαθμού κολορατούρα, ενώ η φυσική παρουσία του τραγουδιστή θα πρέπει να εμπνέει έναν κάποιο θαυμασμό.
Ρόλοι:
- Conte Almaviva, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Guglielmo, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Marcello, Μποέμ (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Belcore, Το ελιξίριο του έρωτα (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Dottore Malatesta, Don Pasquale (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Papageno, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Onegin, Ευγένιος Ονιέγκιν (Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι)
- Albert, Βερθέρος (Ζυλ Μασνέ)
- Billy Budd, Billy Budd (Μπέντζαμιν Μπρίτεν)
- Figaro, Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Silvio, Οι παλιάτσοι (Ρουτζέρο Λεονκαβάλλο)
Τραγουδιστές:
- Giuseppe De Luca
- Ντήτριχ Φίσερ-Ντίσκάου
- Gerhard Hüsch
- Hermann Prey
- Simon Keenlyside
- Nathan Gunn
- Thomas Hampson

Kavalierbariton

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Μελωδικός Βαρύτονος (από το ιταλικό Baritono Cantabile).
Έκταση: Λα² - Σολ#⁴.
Περιγραφή: σε σχέση με τον λυρικό βαρύτονο, αυτό το φαχ προδίδει μια πιο άγρια φωνητική όψη, με περισσότερο μεταλλικό στοιχείο. Ο μελωδικός βαρύτονος έχει την ευχέρεια να ερμηνεύσει εξίσου λυρικούς και ελαφρά δραματικούς ρόλους, αρκεί η παρουσία του να είναι αρρενωπή και ευγενούς φύσεως. Φωνητικά το εν λόγω φαχ δεν είναι τόσο διαπεραστικό όσο αυτό του «Βερντιανού» βαρυτόνου (βλ. παρακάτω), ο οποίος συν τοις άλλοις προϋποθέτει και τη δυναμική του παρουσία επί σκηνής, έχοντας μυώδες ή μεγαλόσωμο σωματότυπο.
Ρόλοι:
- Don Giovanni, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Germont, Τραβιάτα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Ford, Φάλσταφ (Τζουζέπε Βέρντι)
- Rodrigo de Posa, Ντον Κάρλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Enrico Lord Ashton, Lucia di Lammermoor (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
Τραγουδιστές:
- Dmitri Hvorostovsky
- Rolando Panerai
- Robert Merrill
- Leo Nucci
- Giorgio Zancanaro

Charakterbariton

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Βερντιανός Βαρύτονος.
Έκταση: Λα² - Σολ#⁴.
Περιγραφή: ως συμπλήρωμα της ως άνω περιγραφής, η φωνή αυτή είναι πολύ αποτελεσματική στη ψηλή της περιοχή, ενώ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αποτελεί το λεγόμενο σκουίλλο (φωνητική τεχνική με την οποία η φωνή γίνεται τρόπον τινά διαπεραστική). Ονομάζεται δε «Βερντιανός» για τον προφανή λόγο που τον τοποθετεί στις περισσότερες όπερες του Βέρντι.
Ρόλοι:
- Wozzeck, Βότσεκ (Άλμπαν Μπεργκ)
- Nabucco, Ναμπούκο (Τζουζέπε Βέρντι)
- Rigoletto, Ριγκολέττο (Τζουζέπε Βέρντι)
- Il Conte di Luna, Τροβατόρε (Τζουζέπε Βέρντι)
- Renato, Un Ballo in Maschera (Τζουζέπε Βέρντι)
- Macbeth, Μάκβεθ (Τζουζέπε Βέρντι)
- Escamillio, Κάρμεν (Ζωρζ Μπιζέ)
Τραγουδιστές:
- Mattia Battistini
- Lawrence Tibbett
- Pasquale Amato
- Piero Cappuccilli
- Aldo Protti
- Sherrill Milnes
- Ettore Bastianini
- Renato Bruson
- Τίτο Γκόμπι

Heldenbariton

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Ηρωικός Βαρύτονος.
Έκταση: Σολ² - Φα#⁴.
Περιγραφή: όπως προκύπτει και από την ονοματοδοσία του, αυτό το φαχ αρμόζει σε ηρωικό ρόλο, συνήθως ημίθεου, επαναστάτη κλπ. Φωνητικά, απαιτεί μεγάλη ένταση και όγκο από τον τραγουδιστή· στα λυρικά θέατρα της Γερμανίας δε, θεωρείται μεγάλη τιμή να κατέχει κάποιος τον ρόλο του ηρωικού βαρυτόνου.
Ρόλοι:
- Telramund, Λόενγκριν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Amonasro, Αΐντα (Τζουζέπε Βέρντι)
- Iago, Οθέλλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Alfio, Καβαλερία Ρουστικάνα (Πιέτρο Μασκάνι)
- Jack Rance, La Fanciulla del West (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Tonio, Οι παλιάτσοι (Ρουτζέρο Λεονκαβάλλο)
- Michele, Il Tabarro (Τζάκομο Πουτσίνι)
- Scarpia, Τόσκα (Τζάκομο Πουτσίνι)
Τραγουδιστές:
- Giangiacomo Guelfi
- Silvano Carroli
- Eberhard Wächter
- Thomas Stewart
- Titta Ruffo

Lyric Bassbariton/Low Lyric Baritone

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικός Μπασο-βαρύτονος.

Έκταση: Φα² - Φα⁴.
Περιγραφή: όσον αφορά στη φωνητική του έκταση, το φαχ του μπασο-βαρύτονου είναι εν γένει αρκετά ρευστό, με κάποιους ρόλους να είναι αρκετά λιγότερο απαιτητικοί από κάποιους άλλους. Δεν είναι σπάνια η διάθεση τέτοιων ρόλων σε βαρύτονους, ή και βαθύφωνους. Αρκετά συχνά, η φωνή αυτή προτιμάται και για έργα της μπαρόκ περιόδου, όπως ορατόρια και καντάτες του Μπαχ.
Ρόλοι:
- Don Pizarro, Φιντέλιο (Λούντβιχ βαν Μπετόβεν)
- Escamillo, Κάρμεν (Ζωρζ Μπιζέ)
- Golaud, Πελλέας και Μελισσάνθη (Κλωντ Ντεμπυσί)
- Méphistophélès, Φάουστ (Σαρλ Γκουνώ)
- Don Alfonso, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Figaro, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
Τραγουδιστές:
- Thomas Quasthoff
- Bryn Terfel

Dramatic Bassbariton/Low DramaticBaritone

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματικός Μπασο-βαρύτονος.

Έκταση: Φα² - Φα⁴.
Igor, Πρίγκηπας Ιγκόρ (Αλεξάντερ Μποροντίν)
Scarpia, Τόσκα (Τζάκομο Πουτσίνι)
The Dutchman, Ο Ιπτάμενος Ολλανδός (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
Hans Sachs, Οι Αρχιτραγουδιστές (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
Wotan, Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
Amfortas, Πάρσιφαλ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
Τραγουδιστές:
- Friedrich Schorr
- Rudolf Bockelmann
- Anton van Rooy
- George London
- James Morris

Basso Cantabile/Lyric Bassbariton/High Lyric Bass

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικός Βαθύφωνος.
Έκταση: Μι² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Duke Bluebeard, Το κάστρο του Κυανοπώγωνα (Μπέλα Μπάρτοκ)
- Don Pizarro, Φιντέλιο (Λούντβιχ βαν Μπετόβεν)
- Count Rodolfo, La sonnambula (Βιντσέντσο Μπελλίνι)
- Méphistophélès, Φάουστ (Σαρλ Γκουνώ)
- Don Alfonso, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Leporello, Don Giovanni, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Figaro, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Boris, Μπορίς Γκοντούνοφ (Μοντέστ Μουσόργκσκι)
- Don Basilio Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Silva, Ernani (Τζουζέπε Βέρντι
- Philip II, Ντον Κάρλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Count Walter, Luisa Miller (Τζουζέπε Βέρντι)
- Zaccaria, Ναμπούκο (Τζουζέπε Βέρντι)
Τραγουδιστές:
- Norman Allin
- Adamo Didur
- Pol Plancon
- Feodor Chaliapin
- Ezio Pinza
- Tancredi Pasero
- Ruggero Raimondi
- Samuel Ramey
- Hao Jiang Tian
- José van Dam
- Ildebrando D'Arcangelo

Hoherbass/Dramatic Bassbariton/High Dramatic Bass

Αντιστοιχία: Δραματικός Μπασοβαρύτονος ή Ψηλός Μπάσος.
Έκταση: Μι² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Igor, Πρίγκηπας Ιγκόρ (Αλεξάντερ Μποροντίν)
- Boris, Varlaam, Μπορίς Γκοντούνοφ (Μοντέστ Μουσόργκσκι)
- Klingsor, Πάρσιφαλ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Wotan Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Caspar, Ο ελεύθερος σκοπευτής (Καρλ Μαρία φον Βέμπερ)
- Philip II, Ντον Κάρλος (Τζουζέπε Βέρντι)
- Banquo, Μακβέθ (Τζουζέπε Βέρντι)
- Fiesco, Σιμόν Μποκανέγκρα (Τζουζέπε Βέρντι)

Τραγουδιστές:
Theo Adam
Hans Hotter
Marcel Journet
Alexander Kipnis
Boris Christoff
Cesare Siepi
Fyodor Chaliapin
Mark Reizen
Nicolai Ghiaurov
Jerome Hines

Jugendlicher Bass

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Μπάσος σπίντο.
Έκταση: Μι² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Leporello, Masetto, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Figaro, Οι γάμοι του Φίγκαρο (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Colline, Μποέμ (Τζάκομο Πουτσίνι)

Spielbass/Bassbuffo/Lyric Buffo

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Κωμικός Μπάσος.
Έκταση: Μι² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Don Pasquale, Don Pasquale (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Dottor Dulcamara, Το ελιξίριο του έρωτα (Γκαετάνο Ντονιτσέττι)
- Don Bartolo, Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Don Basilio, Ο κουρέας της Σεβίλλης (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Don Magnifico, Η σταχτοπούτα (Τζοακίνο Ροσσίνι)
- Méphistophélès, Φάουστ (Σαρλ Γκουνώ)
- Don Alfonso, Έτσι κάνουν όλες (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Leporello, Ντον Τζιοβάννι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- The Sacristan Τόσκα (Τζάκομο Πουτσίνι)
Τραγουδιστές:
- Luigi Lablache
- Fernando Corena
- Ferruccio Furlanetto

Schwerer Spielbass/Dramatic Buffo

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Κωμικός Μπάσος'.
Έκταση: Ντο² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Khan Konchak, Πρίγκηπας Ιγκόρ (Αλεξάντερ Μποροντίν)
- Baculus, Der Wildschütz (Άλμπερτ Λόρτσινγκ)
- Ferrando, Τροβατόρε (Τζουζέπε Βέρντι)
- Daland, Ο Ιπτάμενος Ολλανδός (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Pogner, Οι Αρχιτραγουδιστές (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Hunding, Βαλκυρία (Ρίχαρντ Βάγκνερ)

Lyric Seriöser Bass

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Λυρικός μπάσος προφόντο.
Έκταση: Ντο² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Nettuno (Ποσειδώνας), Η επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα (Il ritorno di Ulisse in patria), Κλαούντιο Μοντεβέρντι
- Rocco, Φιντέλιο (Λούντβιχ βαν Μπετόβεν)
- Osmin, Απαγωγή από το σεράι (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Sarastro, Ο Μαγικός Αυλός (Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ)
- Pimen, Μπορίς Γκοντούνοβ (Μοντέστ Μουσόργκσκι)
- Sparafucile, Ριγκολέττο (Τζουζέπε Βέρντι)
- Padre Guardiano, Η δύναμη του πεπρωμένου (Τζουζέπε Βέρντι)
- Fiesco, Σιμόν Μποκανέγκρα (Τζουζέπε Βέρντι)

Τραγουδιστές:
- Έντουαρντ Βόλιτς (Edouard Wollitz)
- Μάτι Σάλμινεν
- Ρόμπερτ Λόιντ (Robert Lloyd)

Dramatic Seriöser Bass

Αντιστοιχία στα ελληνικά: Δραματικός Μπάσος Προφόντο.
Έκταση: Ντο² - Φα⁴
Ρόλοι:
- Vladimir Yaroslavich, Πρίγκηπας Ιγκόρ (Αλεξάντερ Μποροντίν)
- Hagen, Το Λυκόφως των Θεών (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Heinrich, Λόενγκριν (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Gurnemanz, Πάρσιφαλ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Fafner, Ο Χρυσός του Ρήνου, Ζίγκφριντ (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Marke, Τριστάνος και Ιζόλδη (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- Hunding, Βαλκυρία (Ρίχαρντ Βάγκνερ)
- The Grand Inquisitor, Ντον Κάρλος (Τζουζέπε Βέρντι)
Τραγουδιστές:
- Ivar Andresen
- Gottlob Frick
- Kurt Moll
- Martti Talvela

Kloiber, Rudolf; Konold, Wulf; and Maschka, Robert. Handbuch der Oper, 9. Auflage, Kassel (Bärenreiter) 2002, ISBN 978-3-7618-1605-9
Steane, J. B. Fach in The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 978-0-333-73432-2

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Fach της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).