Η Ρωσική Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν η προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση της Ρωσίας που σχηματίστηκε αμέσως μετά την παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β΄ (15 Μαρτίου 1917).[1][2] Η κυβέρνηση αντικατέστησε τον θεσμό του Συμβουλίου των Υπουργών της Ρωσίας, μέλη του οποίου μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση προΐσταντο στο Λειτούργημα του Αρχηγού στο Ναυαρχείο. Η πρόθεση της προσωρινής κυβέρνησης ήταν η διοργάνωση εκλογών για τη Ρωσική Συντακτική Συνέλευση και την σύγκλησή της. Η κυβέρνηση αρχικά αποτελέστηκε από τον συνασπισμό των Καντέτ με ηγέτη των Γκεόργκι Λβοφ, ο οποίος συνασπισμός αντικαταστάθηκε αργότερα από τον συνασπισμό των Σοσιαλιστών με ηγέτη τον Αλεξάντρ Κέρενσκι.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 1917, το νομοθετικό σώμα της χώρας (η Δούμα) διαλύθηκε επίσημα από το νεοσυσταθέν Διευθυντήριο και η χώρα ανακηρύχθηκε επίσημα Ρωσική Δημοκρατία, αν και η κατάσταση του κράτους σαν τέτοια προέκυψε με την πτώση της μοναρχίας (παραίτηση του Τσάρου). Η προσωρινή κυβέρνηση διήρκησε περίπου οκτώ μήνες, και έπαψε να υπάρχει όταν οι Μπολσεβίκοι κατέλαβαν την εξουσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (ή Νοεμβριανή του 1917, ανάλογα με το είδος του Ημερολογίου).
Επισκόπηση
Η προσωρινή κυβέρνηση σχηματίστηκε στην Πετρούπολη από την Προσωρινή Επιτροπή της Κρατικής Δούμας και είχε επικεφαλής στην αρχή τον Πρίγκιπα Γκεόργκι Λβοφ και μετά τον Αλεξάντρ Κέρενσκι. Την ίδια στιγμή ο Ρώσος Αυτοκράτορας Νικόλαος Β΄ παραιτούνταν υπέρ του Μεγάλου Δούκα Μιχαήλ, ο οποίος συμφώνησε ότι θα δεχόταν μετά από απόφαση της Ρωσικής Συντακτικής Συνέλευσης. Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν μπορούσε να πάρει σημαντικές πολιτικές αποφάσεις λόγω του πολιτικού φατριασμού και της κατάρρευσης των κρατικών δομών.[3] Αυτή η αδυναμία άφησε την κυβέρνηση ανοικτή σε ισχυρές προκλήσεις τόσο από δεξιά, όσο και από αριστερά. Ο κύριος αντίπαλος της Προσωρινής Κυβέρνησης στα αριστερά ήταν το Σοβιέτ της Πετρούπολης, το οποίο συνεργάστηκε διστακτικά με την κυβέρνηση στην αρχή, αλλά στη συνέχεια σταδιακά πήρε τον έλεγχο του στρατού, των εργοστασίων και των σιδηροδρόμων.[4] Η περίοδος του ανταγωνισμού για την εξουσία τελείωσε τέλη Οκτωβρίου 1917, όταν οι Μπολσεβίκοι κατηύθυναν τους υπουργούς της Προσωρινής Κυβέρνησης στα γεγονότα που είναι γνωστά ως Οκτωβριανή Επανάσταση, και έβαλαν την εξουσία στα χέρια των Σοβιέτ, ή “εργατικά συμβούλια”, που είχαν στηρίξει τους Μπολσεβίκους. Η αδυναμία της Προσωρινής Κυβέρνησης αντανακλάται ίσως καλύτερα στο κοροϊδευτικό παρατσούκλι που δόθηκε στον Κέρενσκι: “καταφερτζής”.[5]
Παγκόσμια αναγνώριση
| Χώρα | Ημερομηνία |
|---|---|
 Ηνωμένες Πολιτείες | 22 Μαρτίου 1917 |
 Ηνωμένο Βασίλειο | 24 Μαρτίου 1917 |
 Γαλλία | |
 Ιταλία |
Σχηματισμός και αρχική σύνθεση
Όταν το κύρος της κυβέρνησης του Τσάρου άρχισε να αποσυντίθεται μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, δύο αντίπαλοι θεσμοί, η Δούμα και το Σοβιέτ της Πετρούπολης, ανταγωνίστηκαν για την εξουσία. Ο Τσάρος Νικόλαος Β΄ παραιτήθηκε στις 2 Μαρτίου (Ιουλιανό ημερολόγιο) και όρισε τον αδελφό του, Μέγα Δούκα Μιχαήλ ως τον επόμενο Τσάρο. Ο Μέγας Δούκας Μιχαήλ δεν ήθελε να πάρει το δηλητηριασμένο δισκοπότηρο[6] και ανέβαλε την αποδοχή της αυτοκρατορικής εξουσίας για την επόμενη ημέρα. Νόμιμη εξουσιοδότηση για τη μεταβίβαση της εξουσίας δόθηκε με ανακήρυξη υπογεγραμμένη από τον Μέγα Δούκα Μιχαήλ. Η Προσωρινή Κυβέρνηση αναμενόταν να κυβερνήσει μέχρι η Συντακτική Συνέλευση να καθόριζε αργότερα τη μορφή της διακυβέρνησης στη Ρωσία. Η Προσωρινή Κυβέρνηση προορίστηκε για να κάνει εκλογές για τη Συνέλευση διατηρώντας συγχρόνως βασικές κυβερνητικές υπηρεσίες, αλλά η εξουσία της περιοριζόταν ουσιαστικά από την αυξανόμενη εξουσία του Σοβιέτ Πετρούπολης.
Έγινε δημόσια ανακοίνωση του σχηματισμού της Προσωρινής Κυβέρνησης. Δημοσιεύτηκε στην Ιζβέστια την επομένη του σχηματισμού της[7] Η ανακοίνωση ανέφερε τις διακηρύξεις της κυβέρνησης:
- Πλήρης και άμεση αμνηστία για όλα τα ζητήματα πολιτικά και θρησκευτικά, περιλαμβανομένων: τρομοκρατικών πράξεων, στρατιωτικών εξεγέρσεων και αγροτικών εγκλημάτων κλπ.
- Ελευθερία λόγου, Τύπου, συνδικάτων, συγκεντρώσεων και απεργιών με επέκταση των πολιτικών ελευθεριών στους στρατιωτικούς εντός των περιορισμών που επιτρέπονται από τις στρατιωτικές-τεχνικές συνθήκες.
- Κατάργηση όλων των κληρονομικών, θρησκευτικών και εθνικών περιορισμών.
- Άμεσες προετοιμασίες για τη σύγκληση στη βάση της καθολικής, ίσης, μυστικής και άμεσης ψήφου της Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία θα καθορίσει τη μορφή της διακυβέρνησης και του Συντάγματος.
- Αντικατάσταση της αστυνομίας με τη λαϊκή μιλίτσια και η εκλεγμένη προεδρία της εξαρτάται από τις τοπικές αρχές.
- Εκλογές για τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης στη βάση της καθολικής, άμεσης, ίσης και μυστικής ψήφου.
- Μη αφοπλισμός και μη απόσυρση εκτός Πετρούπολης των στρατιωτικών μονάδων που συμμετέχουν στο επαναστατικό κίνημα.
- Μη διατήρηση αυστηρής πειθαρχίας στις τάξεις και την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας – κατάργηση όλων των περιορισμών για τους στρατιώτες στη χρήση δημοσίων δικαιωμάτων που δόθηκαν στους άλλους πολίτες.
Η Προσωρινή Κυβέρνηση αισθάνεται υποχρεωμένη να προσθέσει ότι δεν προτίθεται να επωφεληθεί των στρατιωτικών γεγονότων για κάποια καθυστέρηση στην εφαρμογή των ανωτέρω μεταρρυθμίσεων και μέτρων.
Αρχική σύνθεση της Προσωρινής Κυβέρνησης
| Θέση | Όνομα | Κόμμα | Χρόνος διορισμού | |
|---|---|---|---|---|
| Πρωθυπουργός και Υπουργός Εσωτερικών | Γκεόργκι Λβοφ | Μάρτιος 1917 | ||
| Υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων | Πάβελ Μιλιουκόφ | Καντέτ | Μάρτιος 1917 | |
| Μιχαήλ Τερεσένκο | Κανένα κόμμα | |||
| Υπουργός Πολέμου και Πολεμικού Στόλου | Αλεξάντρ Γκουτσκόφ | Οκτωβριστής | Μάρτιος 1917 | |
| Αλεξάντρ Κέρενσκι | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα | Απρίλιος 1917 | ||
| Υπουργός Μεταφορών | Νικολάι Νεκράσοφ | Καντέτ | Μάρτιος 1917 | |
| Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας | Αλεξάντρ Κονοβάλοφ | Προοδευτικός | Μάρτιος 1917 | |
| Υπουργός Δικαιοσύνης | Αλεξάντρ Κέρενσκι | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα | Μάρτιος 1917 | |
| Πάβελ Περεβερζέβ | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα | Απρίλιος 1917 | ||
| Υπουργός Οικονομικών | Μιχαήλ Τερεσένκο | Κανένα κόμμα | Μάρτιος 1917 | |
| Αντρέι Σιγκάρεφ | Καντέτ | Απρίλιος 1917 | ||
| Υπουργός Παιδείας | Αντρέι Μανουίλοφ | Καντέτ | Μάρτιος 1917 | |
| Υπουργός Γεωργίας | Αντρέι Σιγκάρεφ | Καντέτ | Μάρτιος 1917 | |
| Βίκτορ Τσερνόφ | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα | Απρίλιος 1917 | ||
| Υπουργός Εργασίας | Ματβέι Σκομπέλεφ | Μενσεβίκος | Απρίλιος 1917 | |
| Υπουργός Επισιτισμού | Αλεξέι Πεσεκόνοφ | Λαϊκοί Σοσιαλιστές | Απρίλιος 1917 | |
| Υπουργός Ταχυδρομείων και Τηλεγραφείων | Ιρακλί Τσερετέλι | Μενσεβίκος | Απρίλιος 1917 | |
| Μέγιστος Επίτροπος της Ιεράς Συνόδου | Βλαντίμιρ Λβοφ | Προοδευτικός | Μάρτιος 1917 |
Η κρίση του Απριλίου
Στις 18 Απριλίου (1 Μαΐου) ο υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων Πάβελ Μιλιουκόφ έστειλε υπόμνημα στις Συμμαχικές κυβερνήσεις, υποσχόμενος να συνεχίσει τον πόλεμο ως το “ένδοξο τέλος του”. Στις 20 Απριλίου (3 Μαΐου) και στις 21 ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις εργατών και στρατιωτών κατά της συνέχισης του πολέμου. Οι διαδηλωτές ζητούσαν την παραίτηση του Μιλιουκόφ. Σύντομα βρέθηκαν απέναντι σε αντι-διαδηλώσεις που οργανώθηκαν για την υποστήριξή του. Ο Στρατηγός Λαβρ Κορνίλοφ, διοικητής της στρατιωτικής περιοχής της Πετρούπολης, ήθελε να καταστείλει τις ταραχές, αλλά ο πρωθυπουργός Γκεόργκι Λβοφ αρνήθηκε να καταφύγουν στη βία.
Η Προσωρινή Κυβέρνηση αποδέχθηκε την παραίτηση του Υπουργού Εξωτερικών Μιλιουκόφ και του Υπουργού Πολέμου Γκουτσκόφ, και έκανε πρόταση στο Σοβιέτ της Πετρούπολης να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού. Σαν αποτέλεσμα, στις 5 Μαΐου (18) επετεύχθη συμφωνία και 6 σοσιαλιστές υπουργοί εντάχθηκαν στο υπουργικό συμβούλιο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Προσωρινή Κυβέρνηση εξέφραζε απλώς τη θέληση των Σοβιέτ, όπου οι αριστερές τάσεις (Μπολσεβικισμός) κέρδιζαν έδαφος. Η Κυβέρνηση, ωστόσο, επηρεαζόμενη από τους “αστούς” υπουργούς, προσπάθησε να στηριχθεί στη δεξιά πτέρυγα των Σοβιέτ. Οι Σοσιαλιστές υπουργοί, δεχόμενοι πυρά από τους συνεργάτες τους της αριστερής πτέρυγας των Σοβιέτ, ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθούν μια πολιτική διπλής όψης. Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να πάρει οριστικές πολιτικές αποφάσεις λόγω του πολιτικού φατριασμού και της κατάρρευσης των κρατικών δομών.[3]
Η κρίση του Ιουλίου και η δεύτερη κυβέρνηση συνασπισμού
Οι Ημέρες Ιουλίου (Ιουλιανά) συνέβησαν στην Πετρούπολη μεταξύ 3 και 7 Ιουλίου (Ιουλιανό ημερολόγιο) (16 – 20 Ιουλίου, Γρηγοριανό ημερολόγιο), όταν στρατιώτες και βιομηχανικοί εργάτες στην πόλη βγήκαν στου δρόμους ενάντια στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Αφού η εξέγερση κατεστάλη, οι Μπολσεβίκοι κατηγορήθηκαν γι’ αυτήν, και ο ηγέτης τους Βλαδίμηρος Λένιν κρύφτηκε, ενώ άλλοι ηγέτες συνελήφθησαν.[8]
Το αποτέλεσμα των γεγονότων ήταν μια νέα παρατεταμένη κρίση στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Οι “Αστοί” υπουργοί, που ανήκαν στο Συνταγματικό Δημοκρατικό Κόμμα παραιτήθηκαν, και δεν μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση ως το τέλος του μήνα. Τελικά, στις 6 Αυγούστου (24 Ιουλίου) 1917, μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού, αποτελούμενη κυρίως από σοσιαλιστές, σχηματίστηκε με τον Αλεξάντρ Κέρενσκι επικεφαλής.
Δεύτερος συνασπισμός
| Θέση | Όνομα | Κόμμα |
|---|---|---|
| Πρωθυπουργός και Υπουργός Πολέμου και Πολεμικού Ναυτικού | Αλεξάντρ Κέρενσκι | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα |
| Αντιπρόεδρος και Υπουργός Οικονομικών | Νικολάι Νεκράσοφ | |
| Υπουργός Εξωτερικών | Μιχαήλ Τερεσένκο | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Εσωτερικών | Νικολάι Αυξεντίεφ | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα |
| Υπουργός Μεταφορών | Πιότρ Γιουρένεφ | Καντέτ |
| Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας | Σεργκέι Προκόποβιτς | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Δικαιοσύνης | Αλεξάντερ Ζαρούντνι | Λαϊκοί Σοσιαλιστές (Ρωσία) |
| Υπουργός Παιδείας | Σεργκέι Όλντενμπεργκ | Καντέτ |
| Υπουργός Γεωργίας | Βίκτορ Τσερνόφ | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα |
| Υπουργός Εργασίας | Ματβέι Σκομπέλεφ | Μενσεβίκος |
| Υπουργός Επισιτισμού | Αλεξέι Πεσεκόνοφ | Λαϊκοί Σοσιαλιστές (Ρωσία) |
| Υπουργός Υγείας | Ιβάν Εφρέμοφ | |
| Υπουργός Ταχυδρομείων και Τηλεγραφείων | Αλεξέι Νικίτιν | Μενσεβίκος |
| Μέγιστος Επίτροπος της Ιεράς Συνόδου | Βλαντιμίρ Λβοφ | Προοδευτικός |
Τρίτος συνασπισμός
Δες επίσης Διευθυντήριο (Ρωσία) Από 8 Οκτωβρίου (25 Σεπτεμβρίου) 1917
| Θέση | Όνομα | Κόμμα |
|---|---|---|
| Πρωθυπουργός | Αλεξάντρ Κέρενσκι | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα |
| Αντιπρόεδρος, Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας | Αλεξάντρ Κονοβάλοφ | Καντέτ |
| Υπουργός Εξωτερικών | Μιχαήλ Τερεσένκο | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Εσωτερικών, Ταχυδρομείων και Τηλεγραφείων | Αλεξέι Νικίτιν | Μενσεβίκος |
| Υπουργός Πολέμου | Αλεξάντρ Βερχόφσκι | |
| Υπουργός Πολεμικού Ναυτικού | Ντμίτρι Βερντερέβσκι | |
| Υπουργός Οικονομικών | Μιχαήλ Μπερνάτσκι | |
| Υπουργός Δικαιοσύνης | Πάβελ Μαλάντοβιτς | Μενσεβίκος |
| Υπουργός Μεταφορών | Αλεξάντερ Λιβερόφσκι | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Παιδείας | Σεργκέι Σαλάζκιν | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Γεωργίας | Σέμεν Μασλόβ | Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα |
| Υπουργός Εργασίας | Κούζμα Γκβόζντεβ | Μενσεβίκος |
| Υπουργός Επισιτισμού | Σεργκέι Προκόποβιτς | Κανένα κόμμα |
| Υπουργός Υγείας | Νικολάι Κίσκιν | Καντέτ |
| Υπουργός Ταχυδρομείων και Τηλεγραφείων | Αλεξέι Νικίτιν | Μενσεβίκος |
| Υπουργός Θρησκευμάτων | Άντον Καρτάσεβ | Καντέτ |
Νομοθετικές πολιτικές και προβλήματα
Με τη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, την παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β΄, και τον σχηματισμό ενός εντελώς νέου Ρωσικού κράτους, το πολιτικό φάσμα της Ρωσίας άλλαξε δραματικά. Η τσαρική ηγεσία αντιπροσώπευε μια αυταρχική, συντηρητική μορφή διακυβέρνησης. Το Κόμμα των Καντέτ, αποτελούμενο κυρίως από φιλελεύθερους διανοούμενους, σχημάτισε τη μεγαλύτερη αντιπολίτευση στο τσαρικό καθεστώς που οδήγησε στη Φεβρουαριανή Επανάσταση. Οι Καντέτ μετασχηματίστηκαν από αντιπολιτευτική δύναμη στον ρόλο της κατεστημένης ηγεσίας, καθώς το πρώην κόμμα της αντιπολίτευσης είχε το μεγαλύτερο μερίδιο εξουσίας στη νέα Προσωρινή Κυβέρνηση, η οποία αντικατέστησε το τσαρικό καθεστώς. Η Επανάσταση του Φεβρουαρίου συνοδευόταν επίσης από την περαιτέρω πολιτικοποίηση των μαζών. Η πολιτικοποίηση των ανθρώπων της εργασίας οδήγησε στην αριστερή στροφή του πολιτικού φάσματος.
Πολλοί εργάτες των πόλεων αρχικά υποστήριζαν το σοσιαλιστικό Κόμμα των Μενσεβίκων, ενώ μερικοί, αν και μικρή μειοψηφία τον Φεβρουάριο, προτιμούσαν το πιο ριζοσπαστικό Κόμμα των Μπολσεβίκων. Οι Μενσεβίκοι υποστήριζαν συχνά τις ενέργειες της Προσωρινής Κυβέρνησης και πίστευαν ότι η ύπαρξη μιας τέτοιας κυβέρνησης ήταν ένα αναγκαίο βήμα για να επιτύχουν τον Κομμουνισμό. Από την άλλη πλευρά, οι Μπολσεβίκοι αντιτίθονταν σφοδρά στην Προσωρινή Κυβέρνηση και ήθελαν μια πιο γρήγορη μετάβαση προς τον Κομμουνισμό. Στην ύπαιθρο, η πολιτική ιδεολογία επίσης μετατοπίστηκε αριστερά, με πολλούς αγρότες να υποστηρίζουν το Σοσιαλ-Επαναστατικό Κόμμα (Εσέροι-SRs). Οι Εσέροι συνηγορούσαν υπέρ μιας μορφής αγροτικού σοσιαλισμού και πολιτικής για τη γη, που η αγροτιά υποστήριζε συντριπτικά. Κατά το μεγαλύτερο μέρος, οι εργάτες των πόλεων υποστήριζαν τους Μενσεβίκους και τους Μπολσεβίκους (με μεγαλύτερους αριθμούς να υποστηρίζουν τους Μπολσεβίκους καθώς το 1917 προχωρούσε), ενώ οι αγρότες υποστήριζαν τους Σοσιαλ-Επαναστάτες. Η γρήγορη ανάπτυξη και η δημοτικότητα αυτών των αριστερών κομμάτων μετέτρεψε τα μετριοπαθή-φιλελεύθερα κόμματα, όπως οι Καντέτ, στους “νέους συντηρητικούς”. Η Προσωρινή Κυβέρνηση αποτελείτο κυρίως από “νέους συντηρητικούς”, και η νέα κυβέρνηση αντιμετώπιζε τρομερή αντιπολίτευση από τα αριστερά.
Η αντιπολίτευση ήταν πιο εμφανής με την ανάπτυξη και την κυριαρχία του Σοβιέτ της Πετρούπολης, το οποίο εκπροσωπούσε τις σοσιαλιστικές απόψεις των αριστερών κομμάτων. Γρήγορα προέκυψε μια δυαδική δομή εξουσίας αποτελούμενη από την Προσωρινή Κυβέρνηση και το Σοβιέτ της Πετρούπολης. Ενώ η Προσωρινή Κυβέρνηση κρατούσε την επίσημη εξουσία για να κυβερνά τη Ρωσία, το Σοβιέτ της Πετρούπολης διατηρούσε την πραγματική εξουσία. Με τον έλεγχό του στρατού και των σιδηροδρόμων, το Σοβιέτ της Πετρούπολης είχε τα μέσα να επιβάλει πολιτική.[9] Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν είχε την ικανότητα να διαχειριστεί την πολιτική της. Στην πραγματικότητα, τα τοπικά σοβιέτ, πολιτικές οργανώσεις κυρίως των σοσιαλιστών, ήταν συχνά επιφυλακτικά όταν αποφάσιζαν αν θα εφαρμόσουν ή όχι τους νόμους της Προσωρινής Κυβέρνησης.
Παρά τη σύντομη κυριαρχία της εξουσίας της και τις αδυναμίες της, η Προσωρινή Κυβέρνηση ψήφισε λίαν προοδευτική νομοθεσία. Οι πολιτικές που θεσπίστηκαν από αυτήν τη μετριοπαθή κυβέρνηση (με τα Ρωσικά στάνταρντ του 1917) αντιπροσώπευαν ίσως την πιο φιλελεύθερη νομοθεσία στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.[εκκρεμεί παραπομπή] Η ανεξαρτησία της Εκκλησίας από το κράτος, η έμφαση στην αυτοδιοίκηση στις αγροτικές περιοχές, και η επιβεβαίωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών (όπως η ελευθερία του λόγου, του Τύπου, και του συνέρχεσθαι) που η τσαρική κυβέρνηση είχε κατά περιόδους περιορίσει, δείχνει τον προοδευτισμό της Προσωρινής Κυβέρνησης. Άλλες πολιτικές της περιελάμβαναν την κατάργηση της ποινής του θανάτου και την οικονομική αναδιανομή στην ύπαιθρο. Η Προσωρινή Κυβέρνηση επίσης χορήγησε περισσότερες ελευθερίες στις καταπιεσμένες πριν περιοχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Στην Πολωνία δόθηκε ανεξαρτησία και η Λιθουανία και η Ουκρανία έγιναν περισσότερο αυτόνομες.[10]
Το κύριο εμπόδιο και πρόβλημα της Προσωρινής Κυβέρνησης ήταν η αδυναμία της να εφαρμόσει και να διαχειριστεί τη νομοθετική πολιτική. Η εξωτερική πολιτική ήταν ένας τομέας στον οποίο η Προσωρινή Κυβέρνηση ήταν σε θέση να εφαρμόσει τη λογική της σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, η συνέχιση της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής (για παράδειγμα, η Επίθεση Κέρενσκι) αύξησε την αντίθεση στην κυβέρνηση. Στο εσωτερικό, οι αδυναμίες της Προσωρινής Κυβέρνησης ήταν κραυγαλέες. Η δυαδική δομή εξουσίας στην πραγματικότητα κυριαρχείτο από τη μια πλευρά, το Σοβιέτ της Πετρούπολης. Ο Υπουργός Πολέμου Αλεξάντρ Γκουτσκόφ δήλωσε ότι “Εμείς (η Προσωρινή Κυβέρνηση) δεν έχουμε εξουσία, αλλά μόνο φαινομενική εξουσία· η πραγματική εξουσία βρίσκεται στο Σοβιέτ”.[11] Υπήρχαν σοβαροί περιορισμοί στην ικανότητα της Προσωρινής Κυβέρνησης να κυβερνήσει.
Ενώ ήταν αλήθεια ότι η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν είχε την ικανότητα επιβολής, εξέχοντα μέλη μέσα στην Κυβέρνηση ενθάρρυναν τον κανόνα από κάτω προς τα πάνω. Πολιτικοί όπως ο Πρωθυπουργός Γκεόργκι Λβοφ ήταν υπέρ της μεταβίβασης εξουσίας σε αποκεντρωμένους οργανισμούς. Η Προσωρινή Κυβέρνηση δεν επιθυμούσε την πλήρη αποκέντρωση της εξουσίας, αλλά ορισμένα μέλη σίγουρα υποστήριζαν μεγαλύτερη πολιτική συμμετοχή των μαζών με τη μορφή της κινητοποίησης των αγροτικών πληθυσμών.
Εκδημοκρατισμός
Η άνοδος των τοπικών οργανώσεων, όπως τα συνδικάτα και οι αγροτικοί θεσμοί, και η αποκέντρωση της εξουσίας στο εσωτερικό της Ρωσικής κυβέρνησης επέφεραν τον εκδημοκρατισμό. Είναι δύσκολο να πούμε ότι η Προσωρινή Κυβέρνηση επιθυμούσε την ανάπτυξη αυτών των ισχυρών, τοπικών θεσμών. Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα, ορισμένοι πολιτικοί μέσα στην Προσωρινή Κυβέρνηση υποστήριζαν την ανάπτυξη αυτών των θεσμών. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης είχαν διακριτική εξουσία αποφασίζοντας ποιους νόμους της Προσωρινής Κυβέρνησης να εφαρμόσουν. Για παράδειγμα, οι θεσμοί που είχαν την εξουσία στις αγροτικές περιοχές έσπευδαν να εφαρμόσουν τους εθνικούς νόμους σχετικά με τη χρήση της αδρανούς γης από την αγροτιά. Η πραγματική εξουσία επιβολής ήταν στα χέρια αυτών των τοπικών θεσμών και τα σοβιέτ. Ο Ρώσος ιστορικός W.E. Mosse επισημαίνει, ότι αυτή η χρονική περίοδος εκπροσωπούσε “τη μοναδική φορά στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας όπου ο Ρωσικός λαός ήταν σε θέση να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της μοίρας του”.[12] Αν και αυτό το απόσπασμα ρομαντικοποιεί τη Ρωσική κοινωνία υπό την Προσωρινή Κυβέρνηση, το απόσπασμα ωστόσο, δείχνει ότι οι σημαντικοί δημοκρατικοί θεσμοί δέσποζαν στη Ρωσία του 1917.
Αναπτύχθηκαν, επίσης, καθ' όλο το 1917 οι ομάδες ειδικών συμφερόντων. Οι ομάδες ειδικών συμφερόντων παίζουν μεγάλο ρόλο σε κάθε κοινωνία που θεωρείται “δημοκρατική” σήμερα, και τέτοια ήταν η περίπτωση της Ρωσίας το 1917. Πολλοί στην άκρα αριστερά υποστηρίζουν ότι η παρουσία ομάδων ειδικών συμφερόντων εκπροσωπεί τη μορφή της αστικής δημοκρατίας, στην οποία τα συμφέροντα μιας ελίτ ολίγων εκπροσωπούνται σε μεγαλύτερη έκταση απ’ ό,τι των εργαζομένων μαζών. Η άνοδος των οργανώσεων ειδικών συμφερόντων έδωσε στο λαό τα μέσα να κινητοποιηθεί και να παίξει ένα ρόλο στη δημοκρατική διαδικασία. Αν και σχηματίστηκαν ομάδες, όπως τα συνδικάτα, για να αντιπροσωπεύουν τις ανάγκες των εργαζομένων τάξεων, οι επαγγελματικές οργανώσεις ήταν επίσης δεσπόζουσες.[13] Οι επαγγελματικές οργανώσεις ανέπτυξαν γρήγορα μια πολιτική πλευρά για να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των μελών. Η πολιτική ανάμιξη αυτών των ομάδων εκπροσωπεί μια μορφή δημοκρατικής συμμετοχής, καθώς η κυβέρνηση άκουγε αυτές τις ομάδες όταν διαμόρφωνε την πολιτική της. Τέτοιες ομάδες συμφερόντων έπαιζαν ασήμαντο ρόλο στην πολιτική πριν τον Φεβρουάριο του 1917 και μετά τον Οκτώβριο του 1917.
Όπως ήταν σε άνοδο οι επαγγελματικές οργανώσεις ειδικού συμφέροντος, έτσι ήταν επίσης και οι οργανώσεις των εργατών, ιδιαίτερα στις πόλεις. Πέρα από τον σχηματισμό συνδικάτων, αναπτύχθηκαν γρήγορα οι εργοστασιακές επιτροπές των εργατών σε επίπεδο εγκαταστάσεων στα βιομηχανικά κέντρα. Οι εργοστασιακές επιτροπές εκπροσωπούσαν τις πιο ριζοσπαστικές απόψεις εκείνης της εποχής. Οι Μπολσεβίκοι κέρδισαν τη δημοτικότητά τους μέσα σε αυτούς τους θεσμούς. Παρ’ όλα αυτά, οι επιτροπές αυτές εκπροσωπούσαν το πλέον δημοκρατικό στοιχείο της Ρωσίας του 1917. Ωστόσο, αυτή η μορφή δημοκρατίας διέφερε από και πήγαινε πέραν της πολιτικής δημοκρατίας που υποστηριζόταν από την ελίτ των φιλελεύθερων διανοουμένων και τους μετριοπαθείς σοσιαλιστές της Προσωρινής Κυβέρνησης. Οι εργάτες εγκαθίδρυσαν την οικονομική δημοκρατία, καθώς οι εργαζόμενοι απόκτησαν διαχειριστική εξουσία και άμεσο έλεγχο στον χώρο εργασίας τους. Η εργατική αυτοδιαχείριση έγινε κοινή πρακτική σε όλες τις βιομηχανικές επιχειρήσεις.[14] Καθώς οι εργάτες έγιναν περισσότερο μαχητικοί και απέκτησαν περισσότερη οικονομική εξουσία, υποστήριζαν το ριζοσπαστικό κόμμα των Μπολσεβίκων και ανέβασαν τους Μπολσεβίκους στην εξουσία τον Οκτώβριο του 1917. Ωστόσο, οι Μπολσεβίκοι οραματίζονταν έλεγχο της οικονομίας καθοδηγούμενο από το κόμμα. Ως εκ τούτου, η αυτό-διαχείριση των εργατών, η απόλυτη μορφή της οικονομικής δημοκρατίας, εξαφανίστηκε όταν οι Μπολσεβίκοι πήραν τον έλεγχο της Ρωσίας.
Το πραξικόπημα Κορνίλοφ
Το πραξικόπημα Κορνίλοφ τον Αύγουστο του 1917 έγινε το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Προσωρινής Κυβέρνησης. Λόγω της ακραίας αδυναμίας της κυβέρνησης σε αυτό το σημείο, υπήρξε συζήτηση μέσα στην ελίτ ενίσχυσης της εξουσίας της με το να συμπεριλάβουν τον Αρχιστράτηγο του Ρωσικού στρατού Λαβρ Κορνίλοφ σαν στρατιωτικό δικτάτορα στο πλευρό του Αλεξάντρ Κέρενσκι. Ο βαθμός στον οποίο αυτή η συμφωνία είχε πράγματι γίνει αποδεκτή από όλες τις πλευρές είναι ακόμα ασαφής. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι όταν τα στρατεύματα του Κορνίλοφ πλησίασαν την Πετρούπολη, ο Αλεξάντρ Κέρενσκι τα στιγμάτισε ως αντεπαναστατικά και απαίτησε τη σύλληψή τους. Η κίνηση αυτή μπορεί να θεωρηθεί σαν μια προσπάθεια να ενισχύσει την εξουσία του, καθιστώντας τον εαυτό του υπερασπιστή της επανάστασης ενάντια σε ένα πρόσωπο τύπου Ναπολέοντα. Ωστόσο, είχε τρομερές συνέπειες, καθώς η κίνηση του Κέρενσκι θεωρήθηκε από τον στρατό σαν προδοσία του Κορνίλοφ, καθιστώντας τον τελικά μη νομιμόφρονα προς την Προσωρινή Κυβέρνηση. Επιπλέον, καθώς τα στρατεύματα του Κορνίλοφ συλλαμβάνονταν από τους ένοπλους τώρα Ερυθροφρουρούς, ήταν το Σοβιέτ που θεωρήθηκε ότι έσωσε τη χώρα από τη στρατιωτική δικτατορία. Για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την Πετρούπολη εξόπλισε τους Μπολσεβίκους καθώς είχε μικρή υποστήριξη από τον στρατό. Όταν ο Κορνίλοφ δεν επιτέθηκε στον Κέρενσκι, οι Μπολσεβίκοι δεν επέστρεψαν τα όπλα τους, καθιστώντας τους μεγάλη ανησυχία για τον Κέρενσκι και την Προσωρινή Κυβέρνηση.
Η Οκτωβριανή Επανάσταση
Στις 25/26 Οκτωβρίου – με το Ιουλιανό ημερολόγιο, του οποίου η χρήση έχει από τότε σταματήσει στη Ρωσία – δυνάμεις της Ερυθροφρουράς υπό την ηγεσία Μπολσεβίκων διοικητών, εξαπέλυσαν την τελική τους επίθεση κατά της ανίσχυρης Προσωρινής Κυβέρνησης. Τα περισσότερα κυβερνητικά γραφεία είχαν καταληφθεί και ελέγχονταν από Μπολσεβίκους στρατιώτες στις 25· η τελευταία αντίσταση των Υπουργών της Προσωρινής, τα Χειμερινά Ανάκτορα του Τσάρου στην όχθη του ποταμού Νέβα, καταλήφθηκαν τη νύχτα της 26ης. Ο Κέρενσκι διέφυγε από την επιδρομή στα Χειμερινά Ανάκτορα και κατέφυγε στο Πσκοβ, όπου ανασύνταξε κάποια πιστά στρατεύματα για μια προσπάθεια να ανακαταλάβουν την πρωτεύουσα. Τα στρατεύματά του κατάφεραν να καταλάβουν το Τσάρσκογιε Τσελό, αλλά ηττήθηκαν την επόμενη ημέρα στο Πούλκοβο. Ο Κέρενσκι πέρασε τις επόμενες εβδομάδες κρυπτόμενος πριν εγκαταλείψει τη χώρα. Πήγε εξορία στη Γαλλία και τελικά μετανάστευσε στις Η.Π.Α.
Οι Μπολσεβίκοι στη συνέχεια αντικατέστησαν την κυβέρνηση με τη δική τους. Το Μικρό Συμβούλιο (ή Υπόγεια Προσωρινή Κυβέρνηση) συνεδρίασε σύντομα στο σπίτι της Σοφία Πανίνα σε μια προσπάθεια να αντισταθούν στους Μπολσεβίκους. Ωστόσο, αυτή η πρωτοβουλία έληξε στις 28 Νοεμβρίου με τη σύλληψη της Πανίνα, του Φιοντόρ Κοκόσκιν, του Αντρέι Ιβανόβιτς Σινγκάρεβ και του Πρίγκιπα Πάβελ Ντολγκορούκοβ με την Πανίνα να γίνεται αντικείμενο πολιτικής δίκης.[15]
Κάποιοι ακαδημαϊκοί, όπως ο Πάβελ Οσίνσκι, υποστηρίζουν ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν περισσότερο αποτέλεσμα των αποτυχιών της Προσωρινής Κυβέρνησης παρά της δύναμης των Μπολσεβίκων. Ο Οσίνσκι την περιέγραψε σαν “σοσιαλισμό από παράλειψη”, σε αντίθεση με τον “σοσιαλισμό από σχεδιασμό”.[16]
Ο Ριαζανόφσκι υποστήριξε ότι η Προσωρινή Κυβέρνηση ίσως έκανε το “χειρότερο λάθος”[5] της με το να μην κάνει εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση αρκετά σύντομα. Έχασαν χρόνο τελειοποιώντας τις λεπτομέρειες του εκλογικού νόμου, ενώ η Ρωσία γλιστρούσε παραπέρα στην αναρχία και το οικονομικό χάος. Μέχρι τη στιγμή που η Συνέλευση τελικά συνεδρίασε, υποστήριξε ο Ριαζανόφσκι, “οι Μπολσεβίκοι είχαν ήδη πάρει τον έλεγχο της Ρωσίας”.[17]
Η τύχη των Υπουργών της Προσωρινής Κυβέρνησης
Οι περισσότεροι πρώην υπουργοί της Προσωρινής Κυβέρνησης που δεν έφυγαν (όπως ο Κέρενσκι) από τη Ρωσία εκτελέστηκαν από τη Σοβιετική Κυβέρνηση τα μετέπειτα χρόνια ή πέθαναν στις φυλακές:
- Αλεξέι Μαξίμοβιτς Νικίτιν (εκτελέστηκε το 1939)
- Αλεξάντρ Ιβάνοβιτς Βερχόφσκι (εκτελέστηκε)
- Π.Ν. Μαλάντοβιτς (εκτελέστηκε)
- Σ.Λ. Μασλόβ (εκτελέστηκε)
- Φ.Φ. Κοκόσκιν (δολοφονήθηκε άγρια σε νοσοκομείο φυλακής)
- Β.Ν. Λβοφ (πέθανε στη φυλακή)
- Ν.Β. Νεκράσοφ (εκτελέστηκε)
- Μ.Ι. Σκομπέλεβ (εκτελέστηκε)
- Α.Ι. Σινγκάρεφ (δολοφονήθηκε άγρια σε νοσοκομείο φυλακής)
- Ντ. Ι. Σακοβσκόι (πέθανε σε στρατόπεδο εργασίας)
Άλλοι πέρασαν χρόνο στη φυλακή και/ή σε εσωτερική εξορία:
- Κ.Α. Γκβόζντεβ (πέρασε 18 χρόνια σε φυλακή)
- Νικολάι Μιχαήλοβιτς Κίσκιν[18]
Παραπομπές
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
