Μάχη του Λόφου Σαλαΐτα

Η Μάχη του Λόφου Σαλαΐτα ή Μάχη του Λόφου Ολντορόμπο (αγγλικά Battle of Salaita Hill ή Battle of Oldorobo Hill), ήταν η πρώτη ευρείας κλίμακας συμπλοκή στην Εκστρατεία της Ανατολικής Αφρικής κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία περιελάμβανε Βρετανικά, Ινδικά, Ροδεσιανά και Νοτιοαφρικανικά στρατεύματα.

Μάχη του Λόφου Σαλαΐτα (Battle of Salaita)
Εκστρατεία Ανατολικής Αφρικής
Βρετανικού ναυτικού πυροβόλα όπλα των 4 ιντσών, τοποθετημένα επάνω σε αυτοσχέδια αμαξίδια, στο Njoro Drift, κατά τη διάρκεια του διήμερου βομβαρδισμού των Γερμανικών θέσεων, στη Σαλαΐτα (μετά την κυρίως μάχη, στις 8 Μαρτίου 1916).
Χρονολογία	12 Φεβρουαρίου 1916
Τόπος	Σαλαΐτα, πλησίον του Όρους Κιλιμαντζάρο, Κένυα
Έκβαση	Γερμανική νίκη
Αντιμαχόμενοι
Γερμανική Αυτοκρατορία ! Γερμανική Αυτοκρατορία Γερμανική Ανατολική Αφρική Βρετανική Αυτοκρατορία ! Βρετανική Αυτοκρατορία Ένωση Νοτίου Αφρικής Βρετανικές Ινδίες Ροδεσία
Ηγετικά πρόσωπα
Ταγματάρχης Georg Kraut Λοχαγός Schultz Ταξίαρχος Wilfrid Malleson Ταξίαρχος Gordon Beves
Δυνάμεις
2.300 άνδρες 6.000 άνδρες 41 οπλοπολυβόλα 18 πεδινά πυροβόλα
Απώλειες
άγνωστες 172 νεκροί, τραυματίες ή αγνοούμενοι (εκ των οποίων οι 138 Νοτιοαφρικανοί)

Η μάχη έλαβε χώρα στις 12 Φεβρουαρίου 1916, ως μέρος της τριμέτωπης επίθεσης στη Γερμανική Ανατολική Αφρική που ξεκίνησε ο στρατηγός Γιαν Σματς, ο οποίος είχε αναλάβει τη συνολική διοίκηση των συμμαχικών δυνάμεων στην περιοχή.

Ετυμολογία

Η αρχική ονομασία του λόφου ήταν Ελντορόμπο (Eldorobo), αμέσως μετά, λόγω της ήττας των Βρετανών στη μάχη, μετονομάστηκε σε Slaughter (κυριολ. σφαγή, προφέρεται Σλώτε^ρ) και το οποίο Σλώτε^ρ, παραφράστηκε σε Σλάτε − Σλάτα,^{[Σημ. 1]} για να καταλήξει Σαλαΐτα (Salaita).^[1]

Ιστορικό

Η Σαλαΐτα ήταν μια στρατηγική θέση παρακολούθησης πλησίον της συνοριακής πόλης Ταβέτα, στη σημερινή Κένυα. Η εγγύτητά της στα σύνορα της Γερμανικής Ανατολικής Αφρικής και η πεποίθηση ότι υπερασπιζόταν μόνο από ένα μικρό απόσπασμα μόλις 300 ανδρών χωρίς πυροβολικό, το έκανε έναν ελκυστικό αρχικό στόχο, για την επίθεση του Σματς.

Η προέλαση στη Γερμανική Ανατολική Αφρική, διεξήχθη από τη 2η Νοτιοαφρικανική Μεραρχία, διοικούμενη από τον Ταξίαρχο Wilfrid Malleson. Ο Malleson είχε μικρή εμπειρία μάχης, έχοντας υπηρετήσει στο προσωπικό του Βρετανού Στρατάρχη Κίτσενερ και ως μέρος της Βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στο Αφγανιστάν, πριν από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η 2η Νοτιοαφρικανική Πεδινή Ταξιαρχία και η Πρώτη Ταξιαρχία Ανατολικής Αφρικής είχαν επιλεγεί να επιτεθούν στη Σαλαΐτα. Συμπεριλαμβανομένης μιας συναπτόμενης ταξιαρχίας Ινδικού πυροβολικού, η δύναμη αριθμούσε συνολικά 6.000 άνδρες. Παρά τη Βρετανική υπηρεσία πληροφοριών, η οποία εισηγείτο το αντίθετο, μολαταύτα, τη Σαλαΐτα υπερασπίζονταν σθεναρά 1.300 περίπου άνδρες υπό τον τοπικό διοικητή Ταγματάρχη Georg Kraut. Επιπλέον, άγνωστες στον Malleson, υπήρχαν έξι πεδινοί λόχοι Schutztruppe (αποικιακή δύναμη),^{[Σημ. 2]}—οι οποίοι αριθμούσαν 1.000 περίπου άνδρες,—στη γύρω περιοχή.

Η μάχη

Οι Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, έδειχναν ότι υπερασπίζονταν από μια μικρή δύναμη 300 ανδρών χωρίς πυροβολικό, ένα λάθος που θα τους κόστιζε ακριβά. Η επίθεση των συμμάχων, ξεκίνησε την πρωία της 12ης Φεβρουαρίου, με έναν προκαταρκτικό βομβαρδισμό των Γερμανικών θέσεων από πυροβόλα 4 in (101,6 mm) τα οποία είχαν διασωθεί από το βυθισμένο καταδρομικό HMS Pegasus. Ωστόσο, λόγω ελαττωματικής πληροφόρησης, η πυκνοί πυροβολισμοί στόχευαν, Γερμανικούς δευτερεύοντες τάφρους στην κορυφή του λόφου Σαλαΐτα, αντί της πρώτης γραμμής, η οποία ήταν λίγο χαμηλότερα στην πλαγιά. Επομένως, προειδοποίησε τους υπερασπιστές για την επερχόμενη επίθεση, χωρίς να διαταράξει την ικανότητά τους να αντιταχθούν. Δύο ώρες στην επίθεση, όταν οι άνδρες του Malleson απείχαν 2.000 m (6.600 ft) από τη Σαλαΐτα, το Γερμανικό πυροβολικό άρχισε να τους βάλει σποραδικά.

Ο Νοτιοαφρικανός Ταξίαρχος Gordon Beves ανέπτυξε την ταξιαρχία του με το 7ο Νοτιοαφρικανικό Σύνταγμα (Αντισυνταγματάρχης J.C. Freeth) να ηγείται της επίθεσης, με το 5ο (Αντισυνταγματάρχης επί τιμή J.J. Byron) και το 6ο (Αντισυνταγματάρχης G.M.J. Molyneux) Συντάγματα να κρατούν την αριστερή και δεξιά πλευρά του λόφου αντιστοίχως. Οι άνδρες αναπτύχθηκαν σε ένα χαλαρό σχηματισμό ακροβολισμού. Τα Νοτιοαφρικανικά συντάγματα κατόρθωσαν να διασπάσουν τη Γερμανική γραμμή, αλλά σταμάτησαν και εν συνεχεία αναγκάστηκαν να αποσυρθούν μετά από τις απώλειες που υπέστησαν από τα οπλοπολυβόλα. Καθώς υποχωρούσαν προς τις αρχικές τους θέσεις, υπερφαλαγγίστηκαν και δέχθηκαν επίθεση από μια Γερμανική στήλη ενίσχυσης, της οποίας ηγείτο ο Hauptmann (Λοχαγός) Schultz, από την κοντινή πόλη της Ταβέτα. Μετά από αυτή τη συμπλοκή, η δύναμη κινήθηκε βορειότερα προς το Σερενγκέτι, έχοντας υποστεί 172 θύματα, εκ των οποίων οι 138 ήσαν Νοτιοαφρικανοί.^{[Σημ. 3]}

Επακόλουθο

Η φυλετική ένταση μεταξύ του 6ου Νοτιοαφρικανικού Συντάγματος Πεζικού και του 130ού Baluchis ήταν πηγή μιας κάποιας ανησυχίας. Η Νοτιοαφρικανική μονάδα ήταν απρόθυμη να υπηρετήσει παράλληλα με τους Ινδούς συναδέλφους της, καλώντας τους "coolies" (ελλ. μεταφρ. "χαμάλης" (μειωτικά)). Όταν οι Νοτιοαφρικανοί ετράπησαν σε φυγή από τους Γερμανούς Askari,^{[Σημ. 4][Υποσημ. 1][Υποσημ. 2]} οι Baluchis κράτησαν σθεναρά. Αργότερα, επέστρεψαν ένα οπλοπολυβόλο που είχε εγκαταλειφθεί από τα στρατεύματα των λευκών, με ένα σημείωμα που έλεγε: «Με τις ευχές του 130ού Baluchis. Θα μπορούσαμε να σας ζητήσουμε, να μην αναφέρετε πλέον τους άνδρες μας ως "coolies"».^[2]

Ως αποτέλεσμα της μάχης, ο Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ —διοικητής των Γερμανικών δυνάμεων στην Ανατολική Αφρική— ενίσχυσε τις μονάδες του στην περιοχή του Κιλιμαντζάρο. Σχεδόν οι μισές δυνάμεις του Λέτοβ-Φόρμπεκ ανασυντάχθηκαν τελικά στην περιοχή (800 Γερμανοί και 5.200 ασκάρι).

Η συνέχεια μετά τη μάχη

Μια εβδομάδα μετά (στις 19 Φεβρουαρίου 1916), όπου η εφ' όπλου λόγχη επίθεση των ανδρών του Γερμανού Ταγματάρχη Georg Kraut, έτρεψε σε φυγή τους Νοτιοαφρικανούς — βλ. ταπεινωτική ήττα, ο Νοτιοαφρικανός Ταξίαρχος Wilfrid Malleson αντικαθίσταται από τον Γιαν Σματς.^[3]

Στις 8 Μαρτίου 1916, δυο Ταξιαρχίες της Νοτίου Αφρικής (μία ιππικού και μία πεζικού), οι οποίες ήσαν τμήμα της δύναμης του Σματς και διοικούμενες από τον Ταξίαρχο Louis Jacob van Deventer, καταλαμβάνουν τα υψώματα Τσάλα (Chala) και Σαλαΐτα, που είχαν προηγουμένως εγκαταλειφθεί από τους Γερμανούς, οι οποίοι κατευθύνθηκαν προς την Ταβέτα.^{[3][Σημ. 5]}

Δείτε επίσης

• Εκστρατεία Ανατολικής Αφρικής (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)
• Πάουλ Έμιλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ (Paul Emil von Lettow-Vorbeck)
• Μάχη της Τάνγκα
• Μάχη της Μπουκόμπα

Σημειώσεις

1. Στα σουαχίλι όλες οι λέξεις λήγουν με φωνήεν. Δεν υπάρχουν λέξεις σουαχίλι που να έχουν κατάληξη σε σύμφωνο.
2. Schutztruppe (Γερμανικά: ˈʃʊtsˌtʁʊpə κυριολ. «δύναμη προστασίας»), ήταν η επίσημη ονομασία των αποικιακών στρατευμάτων στα Αφρικανικά εδάφη της Γερμανικής Αποικιακής Αυτοκρατορίας, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το 1918. Παρόμοια με άλλα αποικιακά στρατεύματα, τα Schutztruppen αποτελούνταν από εθελοντές Ευρωπαίους υπαξιωματικούς και αξιωματικούς, όπως επίσης από ιατρούς και κτηνιάτρους. Οι περισσότερες κατεταγμένες σειρές είχαν στρατολογηθεί από τις αυτόχθονες κοινότητες εντός των Γερμανικών αποικιών ή κι'από άλλες περιοχές της Αφρικής.^{[Παρ. Σημ. 1]}
3. Εκ των οποίων, οι 83 ήσαν από το 7ο Νοτιοαφρικανικό Σύνταγμα το οποίο ηγείτο της επίθεσης, (6 νεκροί,47 τραυματίες και 30 αγνοούμενοι).^{[Παρ. Σημ. 2]}
4. O askari (πληθ. οι askaris), είναι η Αραβικής προέλευσης λέξη των Σουαχίλι για τον στρατιώτη ή τον αστυνομικό.^{[Παρ. Σημ. 3]}
5. Η Ταβέτα απέχει περί τα 40,23 χλμ. ΒΑ του Μόσι και ήταν στην άλλη πλευρά των συνόρων, στην Κένυα.

Παραπομπές σημειώσεων

1. Gann, L.H.· Duignan, Peter (1977). The Rulers of German Africa, 1884-1914. Palo Alto: Stanford University Press. σελ. 116.
2. «Eastern Africa History, The Battle of Oldorobo Hill (Salaita Hill)». battlefieldsea. Awesome Inc. theme. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2019.
3. J M Sinclair (1995). «Askari». Collins English Dictionary. Glasgow: HarperCollins Publishers. σελ. 89. ISBN 0-00-470677-3.

Υποσημειώσεις

1. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960, η λέξη άρχισε να διαχωρίζεται για μεν τον στρατιώτη σε askari, για δε τον αστυνομικό σε polici (προφέρεται: πολίσι).
2. Στα Ελληνικά υπάρχει το ασκέρι, το οποίο προέρχεται από το Τουρκικό asker που σημαίνει:
   α. τακτικό ή άτακτο στρατιωτικό σώμα
   β. τα μέλη μιας οικογένειας (συνήθως πολυμελούς) και
   γ. πλήθος.^{[Παρ. Υποσημ. 1]}

Παραπομπές Υποσημειώσεων

1. Εμμ. Κριαράς (1995). «ασκέρι». Νέο Ελληνικό Λεξικό, Λεξικό της σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής γλώσσας. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. σελ. 192. ISBN 960-213-326-0.

Παραπομπές

1. «Eastern Africa History, The Battle of Oldorobo Hill (Salaita Hill)». battlefieldsea. Awesome Inc. theme. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2019.
2. Regan, Geoffrey (1992). The Guinness Book of Military Anecdotes. Guinness Publishing. σελ. 151. ISBN 0-85112-519-0.
3. David F. Burg· Edward L. Purcell· L. Edward Purcell (5 Μαρτίου 2004) [1998]. «19 February 1916». Almanac of World War I. Lexington, Kentucky, United States of America: University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-9087-7. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019.

Βιβλιογραφία

• (Αγγλικά) Strachan, Hew (2004). The First World War in Africa. Oxford University Press. σελ. 129.
• (Αγγλικά) Miller, Charles (1974). Battle for the Bundu: The First World War in East Africa. Macmillan.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• (Αγγλικά) A Machine Gunner's Odyssey Through German East Africa: The Diary of E S Thompson