Λαχμίδες

Η δυναστεία των Λαχμιδών (αραβικά: اللخميون‎‎), που αναφέρεται στα αραβικά ως al-Manādhirah (المناذرة , λατινικά ως: al-Manāḏira) ή Banu Lakhm (بنو لخم , λατινικά ως: Banū Laḫm) ήταν ένα αραβικό βασίλειο στο Νότιο Ιράκ και την Ανατολική Αραβία, με πρωτεύουσα την αλ-Χιράχ, από τα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. έως το 602 . ^[1] Ήταν γενικά -αλλά κατά διαστήματα- σύμμαχοι και πελάτες της Σασανιδικής αυτοκρατορίας και συμμετείχαν στους Ρωμαιο-Περσικούς Πολέμους. Ενώ ο όρος "Λαχμίδες" έχει επίσης εφαρμοστεί στην κυρίαρχη δυναστεία, οι πιο πρόσφατες μελέτες προτιμούν να αναφέρονται σε αυτούς ως Νασρίδες. ^[2]

Η εξουσία της δυναστείας των Νασριδών επεκτάθηκε στους Άραβες συμμάχους τους στο Αλ Μπαχρέιν και στην Αλ-Γιαμάμα. ^[3] Όταν ο Χοσρόης Β΄ καθαίρεσε και εκτέλεσε τον Aλ-Νουμάν Γ΄, τον τελευταίο ηγεμόνα των Nασριδών, οι Άραβες σύμμαχοί του στο Nατζντ σήκωσαν τα όπλα και νίκησαν τους Σασανίδες στη μάχη του Ντι Καρ, η οποία οδήγησε τους Σασανίδες να χάσουν τον έλεγχό τους στην Ανατολική Αραβία. ^[3] Η νίκη στο Ντι Καρ προκάλεσε εμπιστοσύνη και ενθουσιασμό στους Άραβες, που το θεώρησαν ως αρχή μίας νέας εποχής. ^{[4] [5]}

Ονοματολογία και προβλήματα της ιστορίας των Λαχμιδών

Η φύση και η ταυτότητα του βασιλείου των Λαχμιδών παραμένει ως επί το πλείστον ασαφής. Η κυρίαρχη οικογένεια των Nασριδών εμφανίζεται με το "αμρ of the Λαχμ", που αναφέρεται στην επιγραφή Παϊκούλι του τέλους του 3ου αι. μεταξύ των υποτελών της Σασανιδικής Αυτοκρατορίας. Από αυτό, ο όρος "Λαχμίδες" έχει εφαρμοστεί από τους ιστορικούς στους Nασρίδες και στους υπηκόους τους, που κυβερνώνται από την αλ-Χιράχ. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ιστορικός Γκρεγκ Φίσερ, υπάρχουν «πολύ λίγες πληροφορίες, σχετικά με το ποιοι αποτελούσαν τους ανθρώπους, που ζούσαν στην αλ-Χίρα ή γύρω από αυτήν και δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι οποιαδήποτε σχέση μεταξύ των ηγετών των Νασριδών και του Λαχμ μπορεί να υπήρχε στον 3ο αι. ήταν ακόμα παρούσα τον 6ο, ή ότι οι Νασρίδες κυβέρνησαν σε ένα ομοιογενές βασίλειο των Λαχμιδών». ^[2] Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι ιστορικές πηγές —κυρίως βυζαντινές— άρχισαν να ασχολούνται με τους Λαχμίδες με περισσότερες λεπτομέρειες μόλις από τα τέλη του 5ου αι., καθώς και από τη σχετική έλλειψη αρχαιολογικού έργου στο αλ-Χιράχ. ^[6]

Ιστορία

Τα ερείπια ενός κτιρίου στην αλ-Χίρα, την πρωτεύουσα των Λαχμιδών.

Περσικό χειρόγραφο του 15ου αι., που περιγράφει την κατασκευή του κάστρου αλ-Χορνάκ στο αλ-Χιράχ.

Το βασίλειο των Λαχμιδών ιδρύθηκε και κυβερνήθηκε από τη φυλή Μπανού Λάκμ, που μετανάστευσε από την Υεμένη τον 2ο αι.  Ο ιδρυτής της δυναστείας ήταν ο Aμρ, του οποίου ο γιος Iμρουάλ-Καΐς (δεν πρέπει να συγχέεται με τον ποιητή Iμρουάλ-Καΐς που έζησε τον 6ο αι.) υποστηρίζεται ότι ασπάστηκε τον Χριστιανισμό.  Ωστόσο, υπάρχει συζήτηση για τη θρησκευτική του ταυτότητα. Ο Tέοντορ Νέλντεκε σημείωσε ότι ο Iμρουάλ-Καΐς δεν ήταν Χριστιανός, ^[7] ενώ ο Iρφάν Σαχίντ σημείωσε μία πιθανή χριστιανική συσχέτιση, υποδηλώνοντας ότι ο Χριστιανισμός του Iμρουάλ-Καΐς μπορεί να ήταν «ορθόδοξος, αιρετικός ή μανιχαϊστικού τύπου». . ^[8] Επιπλέον, ο Σαχίντ ισχυρίζεται ότι η ταφική επιγραφή του Iμρουάλ Καΐς ιμπν Αμρ στερείται χριστιανικών τύπων και συμβόλων. ^[9]

Ο Iμρουάλ-Καΐς ονειρευόταν ένα ενιαίο και ανεξάρτητο αραβικό βασίλειο και, ακολουθώντας αυτό το όνειρο, κατέλαβε πολλές πόλεις στην Αραβική Χερσόνησο. Στη συνέχεια σχημάτισε έναν μεγάλο στρατό και ανέπτυξε το βασίλειο ως ναυτική δύναμη, που αποτελούνταν από ένα στόλο πλοίων, τα οποία δρούσαν κατά μήκος της ακτής του Μπαχρέιν. Από αυτή τη θέση επιτέθηκε στις παράκτιες πόλεις τού Ιράν -που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο, λόγω διαφωνίας ως προς τη διαδοχή- και επέδραμε ακόμη και ση γενέτειρα των βασιλέων των Σασανιδών, την επαρχία Φαρς.

Ο Iμρουάλ-Καΐς δραπέτευσε στο Μπαχρέιν, παίρνοντας μαζί του το όνειρό του για ένα ενοποιημένο αραβικό έθνος, και στη συνέχεια στη Συρία αναζητώντας την υποσχεθείσα βοήθεια από τον Κωνστάντιο Β΄, η οποία δεν υλοποιήθηκε ποτέ, έτσι έμεινε εκεί μέχρι να αποβιώσει. Όταν πέθανε, ενταφιάστηκε στο αλ-Νιμαράχ στην έρημο της Συρίας.

Η ταφική επιγραφή του Iμρουάλ-Καΐς είναι γραμμένη με εξαιρετικά δύσκολο τύπο γραφής. Πρόσφατα έχει αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για την επιγραφή, και έχει προκύψει διαμάχη σχετικά με τις ακριβείς επιπτώσεις της. Είναι πλέον βέβαιο ότι ο Iμρουάλ-Καΐς διεκδίκησε τον τίτλο "βασιλιάς όλων των Αράβων" και ισχυρίστηκε επίσης στην επιγραφή, ότι είχε εκστρατεύσει με επιτυχία σε ολόκληρο το βόρειο και κέντρο της χερσονήσου, μέχρι τα σύνορα του Nατζράν. 

Δύο χρόνια μετά το τέλος του, το έτος 330, έλαβε χώρα μία εξέγερση, όπου σκοτώθηκε ο Aβς ιμπν Καλλάμ, και τον διαδέχθηκε ο γιος τού Ιμρουάλ-Καΐς, Αμρ. Στη συνέχεια, οι κύριοι αντίπαλοι των Λαχμιδών ήταν οι Γασσανίδες, οι οποίοι ήταν υποτελείς του αρχαιότερου εχθρού των Σασανιδών, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το βασίλειο των Λαχμιδών θα μπορούσε να ήταν ένα σημαντικό κέντρο της Εκκλησίας της Ανατολής, που γαλουχήθηκε από τους Σασανίδες, καθώς αντιτάχθηκε στον Χαλκηδονικό Χριστιανισμό (στα δόγματα της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου) των Ρωμαίων. 

Οι Λαχμίδες παρέμειναν με επιρροή καθ' όλη τη διάρκεια του 6ου αι. Παρ' όλα αυτά, το 602, ο τελευταίος βασιλιάς των Λαχμιδών, ο αλ-Νουμάν Γ' ιμπν αλ-Μουνχίρ, θανατώθηκε από τον αυτοκράτορα των Σασανιδών Χοσρόη Β' λόγω ψευδούς υποψίας για προδοσία, και το βασίλειο των Λαχμιδών προσαρτήθηκε. 

Σε συνδυασμό με την αυξανόμενη αστάθεια στην Περσία μετά την πτώση τού Χοσρόη Β΄ το 628, αυτά τα γεγονότα προανήγγειλαν την αποφασιστική μάχη της Καντισίγια το 636 και τη μουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας. ^{[10] [11]} Μερικοί πίστευαν ότι η προσάρτηση του βασιλείου των Λαχμίδων ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες πίσω από την πτώση της αυτοκρατορίας των Σασανιδών και τη μουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας, όταν οι Σασανίδες ηττήθηκαν στη μάχη της Χίρα από τον Χαλίντ ιμπν αλ-Ουαλίντ. ^[12]  Σε εκείνο το σημείο η πόλη εγκαταλείφθηκε, και τα υλικά της χρησιμοποιήθηκαν για την ανοικοδόμηση της Κούφα, της εξαντλημένης δίδυμης πόλης της. 

Σύμφωνα με τον Άραβα ιστορικό Aμπού Ουμπαϊντάχ (απεβ. 824), ο Χοσρόης Β΄ ήταν θυμωμένος με τον βασιλιά, αλ-Νουμάν Γ΄ ιμπν αλ-Μουνδίρ, επειδή αρνήθηκε να τού δώσει την κόρη του σε γάμο, και ως εκ τούτου τον φυλάκισε. Στη συνέχεια, ο Χοσρόης Β΄ έστειλε στρατεύματα, για να ανακτήσουν την πανοπλία της οικογένειας αλ-Nουμάν Γ΄, αλλά ο Χανί ιμπν Μασούντ (φίλος του αλ-Nουμάν Γ΄) αρνήθηκε και οι αραβικές δυνάμεις της αυτοκρατορίας των Σασανιδών ηττήθηκαν στη μάχη του Ντι Καρ, κοντά στο αλ-Χιράχ, την πρωτεύουσα των Λαχμιδών, το 609. ^{[13] [14]} Η Χιράχ βρισκόταν ακριβώς νότια της σημερινής ιρακινής πόλης Κούφα.

Η δυναστεία των Λαχμιδών και οι απόγονοί της

Ο ιδρυτής και οι περισσότεροι από τους ηγεμόνες του βασιλείου ήταν από τη δυναστεία Banu Lakhm.

Πολλές σύγχρονες δυναστείες «Καχτανιτών» ισχυρίζονται ότι έχουν καταγωγή από τους Λαχμίδες, όπως οι Μανδαρίδες τού Ομάν, τού Ιράκ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, οι Νααμανίδες τού Ομάν και η βασιλική οικογένεια των Δρούζων τού Λιβάνου Αρσλάν.

Κυβερνήτες Λαχμίδες

#	Κυβερνήτης	Βασιλεία
1	Αμρ Α΄ ιμπν Αντί	268–295
2	Ιμρού-αλ-Καΰς Α΄ ιμπν Αμρ	295–328
3	Αμρ Β΄ ιμπν Ιμρού-αλ-Καΰς	328–363
4	Αβς ιμπν Καλάμ (μη δυναστικός)	363–368
5	Ιμρού-αλ-Καΰς Β΄ ιμπν Αμρ	368–390
6	Αλ-Νουμάν Α΄ ιμπν Ιμρού-αλ-Καΰς	390–418
7	Αλ-Μουντίρ Α΄ ιμπν αλ-Νουμάν	418–462
8	Αλ-Ασβάντ ιμπν αλ-Μουντίρ	462–490
9	Αλ-Μουντίρ Β΄ ιμπν αλ-Μουντίρ	490–497
10	Αλ-Νουμάν Β΄ ιμπν αλ-Ασβάντ	497–503
11	Αμπου Γιαφούρ ιμπν Αλκαμά (μη δυναστικός, αβέβαιος)	503–505
12	Ιμρού-αλ-Καΰς Γ΄ ιμπν αλ-Νουμάν	505-512
13	Αλ-Μουντίρ Γ΄ ιμπν αλ-Ιμρού-αλ-Καΰς	503/512 – 554
14	Αμρ Γ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ	554–569
15	Καμπούς ιμπν αλ-Μουντίρ	569–573
16	σουχράμπ (ie Πέρσης κυβερνήτης)	573–574
17	Αλ-Μουντίρ Δ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ	574–580
18	Αλ Νουμάν Γ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ	580–602
19	Ιγιάς ιμπν Καμπισάχ αλ-Ταΐ (μη δυναστικός) με τον Ναχιραγκάν (Πέρσης κυβερνήτη)	602–617/618
20	Αζαντμπέχ (Πέρσης κυβερνήτης) ακολούθησε η μουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας	617/618–633

Δυναστεία των Aμπαδιδών

Η δυναστεία των Aμπαδιδών, η οποία κυβέρνησε την Tαΐφα της Σεβίλλης στην αλ-Ανδαλούς τον 11ο αι., ήταν Λαχμιδικής καταγωγής. ^[15]

Δυναστεία των Λαχμιδών

Αμρ Α΄ ιμπν Αντί

Ιμρού-αλ-Καΰς A΄ ιμπν Αμρ

Αμρ Β΄ ιμπν Ιμρού-αλ-Καΰς

Ιμρού-αλ-Καΰς Β΄ ιμπν Αμρ

Αλ-Νουμάν Α΄ ιμπν Ιμρού-αλ-Καΰς

Αλ-Μουντίρ Α΄ ιμπν αλ-Νουμάν

Αλ-Ασβάντ ιμπν αλ-Μουντίρ

Αλ-Μουντίρ Β΄ ιμπν αλ-Μουντίρ

Αλ-Νουμάν Β΄ ιμπν αλ-Ασβάντ

Ιμρού-αλ-Καΰς Γ΄ ιμπν αλ-Νουμάν

Αλ-Μουντίρ Γ΄ ιμπν Ιμρού-αλ-Καΰς

Αμρ Γ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ

Καμπούς ιμπν αλ-Μουντίρ

Αλ-Μουντίρ Δ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ

Αλ-Νουμάν Γ΄ ιμπν αλ-Μουντίρ

Στη λογοτεχνία

Οι ποιητές περιέγραψαν την al-Hira ως επίγειο παράδεισο. ένας Άραβας ποιητής περιέγραψε το ευχάριστο κλίμα και την ομορφιά της πόλης ως εξής: «Μια μέρα στο al-Hirah είναι καλύτερη από έναν χρόνο θεραπείας». Τα ερείπια του al-Hirah βρίσκονται 3 kilometres (1,9 mi) νότια της Κούφα στη δυτική όχθη του Ευφράτη .

Δείτε επίσης

• Βασίλειο της Χάτρα
• Tανουχίδες
• Χριστιανοί Άραβες
• Ζαΐντ ιμπν Αμρ

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. Bryan Ward-Perkins· Michael Whitby (2000). The Cambridge ancient history. 14: Late antiquity: empire and successors, A.D. 425–600. Cambridge University Press. σελ. 692. ISBN 9780521325912.
2. Fisher 2011, σελ. 258.
3. Sauer 2017, σελ. 275.
4. Power, Edmond (1913). «The Prehistory of Islam». Studies: An Irish Quarterly Review (Messenger Publications) 2 (7): 204–221. https://www.jstor.org/stable/30082945. Ανακτήθηκε στις 10 May 2021. «The Persians were soon to discover their fatal mistake in not continuing to govern Arabs by Arabs when they sustained a crushing defeat from the nomad army of the Bakr tribes at the battle of Dhu Qar about 610 AD This victory roused the self-consciousness of the Arabs.».
5. Ahmad, Nawawi (1976). Arab Unity and Disunity. University of Glasgow, σελ. 2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 2021. https://web.archive.org/web/20200602231222/http://theses.gla.ac.uk/72280/1/10646097.pdf. Ανακτήθηκε στις 10 May 2021. «Despite the small number of troops involved, the decisive victory of the Arabs is seen as the beginning of a new era, since it gave the Arab tribes a new confidence and enthusiasm.».
6. Fisher 2011.
7. Nöldeke, Theodor. Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der Sasaniden. σελ. 47.
8. Byzantium and the Arabs in the Fourth Century, Irfan Shahid. pp. 33–34.
9. Byzantium and the Arabs in the Fourth Century, Irfan Shahîd. p. 32. Allthough [sic] Imru' al-Qays was considered christian [...] there is not a single christian formula or symbol in the (Namarah) inscription.
10. Shahîd 1995, σελ. 120.
11. Bosworth 1983.
12. Iraq After the Muslim Conquest By Michael G. Morony, pg. 233
13. Abu Ja‘far Muhammad ibn Jarir Al-Tabari, Tarikh al-Rusul wa al-Muluk, Vol. 1.
14. Ali ibn Al-Athir, Al-Kamil fi al-Tarikh (Beirut: Maktaba al-Asriyya, 2009 ed.), pp. 339-334.
15. Soravia, Bruna (2011). «ʿAbbādids». Στο: Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis και άλλοι, επιμ (στα αγγλικά). Encyclopaedia of Islam, THREE. Brill Online.

Πηγές

• Bosworth, C. E. (1983). "Iran and the Arabs Before Islam". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 593–612. ISBN 0-521-20092-X.
• Bosworth, C. E., ed. (1999). The History of al-Ṭabarī, Volume V: The Sāsānids, the Byzantines, the Lakhmids, and Yemen. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-4355-2.
• Fisher, Greg (2011). «Kingdoms or Dynasties? Arabs, History, and Identity before Islam». Journal of Late Antiquity 4 (2): 245–267. doi:10.1353/jla.2011.0024.
• History of the kings of Hirah, in The Fields of Gold by Al-Masudi (ca. 896–956), Abu al-Ḥasan ʿAlī ibn al-Ḥusayn ibn ʿAlī (1871), «44», Kitab Muruj adh-Dhahab wa-Ma'adin al-Jawhar (Les Prairies d'or), III, Paris: Imprimerie imperiale, σελ. 181–213, https://archive.org/details/lesprairiesdor03masuuoft/page/180III, translated by de Meynard, Charles Barbier; de Courteille, Pavet, Paris: Imprimerie imperiale, pp. 181–213
• Rothstein, Gustav (1899). Die Dynastie der Lahmiden in al-Hîra. Ein Versuch zur arabisch-persichen Geschichte zur Zeit der Sasaniden (στα Γερμανικά). Berlin: Reuther & Reichard.
• Sauer, Eberhard (2017). Sasanian Persia: Between Rome and the Steppes of Eurasia. London and New York: Edinburgh University Press. ISBN 978-1474401012.
• Shahîd, Irfan (1984). Byzantium and the Arabs in the Fourth Century. Dumbarton Oaks. ISBN 978-0884021162.
• Shahîd, Irfan (1995). "al-Nuʿman (III) b. al-Mund̲h̲ir". In Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W. P. & Lecomte, G. (eds.). The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Volume VIII: Ned–Sam. Leiden: E. J. Brill. pp. 119–120. ISBN 978-90-04-09834-3.
• Toral-Niehoff, Isabel (2013). «Late Antique Iran and the Arabs: The Case of al-Hira*». Journal of Persianate Studies (Brill) 6 (1–2): 115–126. doi:10.1163/18747167-12341252. https://www.academia.edu/4695526.
• Zarrinkub, Abdolhossein (1975). "The Arab conquest of Iran and its aftermath". In Frye, Richard N. (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1–57. ISBN 0-521-20093-8.