Κακόρρευμα Μεσσηνίας

Το Κακόρεμα είναι χωριό της Μεσσηνίας που βρίσκεται σε ύψος περίπου 240 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, σε απόσταση 1.5 χλμ από αυτήν. Υπάγεται στην Κοινότητα Χράνων του Καλλικρατικού Δήμου Μεσσήνης.^[1].

Κακόρρευμα Μεσσηνίας
Κακόρρευμα Μεσσηνίας Κακόρρευμα Μεσσηνίας
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Πελοποννήσου
Περιφερειακή Ενότητα	Μεσσηνίας
Δήμος	Μεσσήνης
Δημοτική Ενότητα	Αίπειας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοπόννησος
Νομός	Μεσσηνίας
Υψόμετρο	240 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	29
Έτος απογραφής	2021
δεδομένα

Ιστορία

Άγνωστη παραμένει η ημερομηνία ίδρυσης του χωριού. Ήδη αναφέρεται ως " Cacorema " στη δημοσίευση " Breve Descrittione del Regno di Morea " της ενετικής απογραφής του 1702 - 1703 από τον Giust' Emilio Alberghetti, δημοσιευμένο από τον Ρ. Α. Pacifico. Ήταν χωριό της Territorio di Coron της Provincia di Messenia^[2].

Ονομασία: Για την προέλευση του ονόματός του υπάρχουν δύο τοπικές προφορικές παραδόσεις. Η πρώτη φέρει την ονομασία να προέρχεται από το παρακείμενο φαράγγι του Μπαστάρδη, οπου κατά το παρελθόν σε μεγάλη κακοκαιρία αναφέρεται να έχει παρασύρει άλογα από τις δυτικές ορεινές περιοχές του όρους Λυκόδημο έως το χωριό. Η δεύτερη αποδίδει την ονομασία του χωριού από τον αρκετά ισχυρό δυτικό άνεμο, ο οποίος φυσά αρκετές ημέρες το χρόνο στην περιοχή.

Διοικητικές μεταβολές: Την 21/04/1835, ως οικισμός υπό το όνομα " Κακόρρευμα Κορώνης Πυλίας " προσαρτάται στον τότε Δήμο Κορώνης με έδρα το Πεταλίδι Μεσσηνίας^[3]. Στο Φ.Ε.Κ. 133 της 07/06/1890 με απόφαση του ο οικισμός Κακόρρευμα μαζί με άλλους οικισμούς αποτελεί τμήμα του Β΄ Τάξεως νεοσύστατου Δήμου Αιπείας με έδρα την κωμόπολη της Λογγάς^[4]. Εικοσι δύο χρόνια αργότερα το Κακόρρευμα θα αποτελέσει έδρα της Κοινότητας Κακορρεύματος, με την απόσπαση του ίδιου του οικισμού και των κοντινών του συνοικισμών Βίγλας και Καφού από τον Δήμο Αιπείας^[5]. Το 1951 και το 1971 αναγνωρίζονται ως οικισμοί και προσαρτώνται στην κοινότητα Κακορρεύματος οι οικισμοί Χράνοι και Επισκοπή αντίστοιχα. Κατά τη δεκαετία του 1970 η πλειονότητα των κατοίκων μετακινήθηκε στον τότε συνοικισμό Χράνοι που ήταν κοντά στην θάλασσα και τις συγκοινωνίες και αρχίζει να αναπτύσσεται. Μετά από απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου (28/10/1972), η οποία εγκρίνεται από την τότε Κυβέρνηση, μεταφέρεται η έδρα της Κοινότητας στους Χράνους^[6]. Το 1976 αλλάζει και το όνομά της Κοινότητας βάσει της νέας έδρας. Το 1997 η Κοινότητα Χράνων καταργείται και το Κακόρρευμα ακολουθεί τους υπόλοιπους οικισμούς της Κοινότητας στο νέο "Καποδιστριακό" Δήμο Αιπείας με έδρα την κωμόπολη της Λογγάς, εκατόν δέκα χρόνια μετά την πρώτη σύσταση και ίδρυση Δήμου για την ίδια περιοχή και με το ίδιο όνομα^[7]. Τελευταία τέτοιου είδους μεταβολή το Κακόρρευμα αντιμετωπίζει το 2010, όπου με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010, ο οικισμός αποσπάται εκ νέου από το Δήμο Αιπείας και προσαρτάται στον "Καλλικρατικό" Δήμο Μεσσήνης με έδρα την ομώνυμη με το Δήμο πόλη^[8].

Κάτοικοι

Πληθυσμιακή σύσταση και προέλευση: Το χωριό αναφέρεται στις Ενετικές απογραφές κατά τα τέλη του 17ου αιώνα, με 5 οικογένειες και 20 κατοίκους^[9]. Οι περισσότεροι παλαιοί κάτοικοί του προέρχονται από μετακινήσεις πληθυσμού από τα βόρεια του Νομού Μεσσηνίας και την Αρκαδία περί τους χρόνους της απελευθέρωσης από την Οθωμανική κατάκτηση. Ανήκαν πιθανότατα σε οικογένειες των επονομαζόμενων "Ανεβοκατεβατών". Στην τοπική προφορική παράδοση η μόνη προϋπάρχουσα των υπολοίπων οικογένεια είναι αυτή με το όνομα "Μπουσούνης". Οι κάτοικοί του γνώρισαν τραγικές στιγμές κατά τον εμφύλιο πόλεμο του 1945-1949 καθώς και την πίκρα της ξενιτιάς που το στέρησαν από το άνθος της γενεών του '50 και '60 που κατέφυγαν στην μεγάλη τους πλειοψηφία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Αυστραλία. Κατά την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του ανερχόταν σε 67 κατοίκους.

Στις μέρες μας το χωριό μαζί με την γύρω περιοχή έχει απολέσει σε μεγάλο βαθμό τον άλλοτε αγροτικό του χαρακτήρα και αποτελεί τόπο παραθεριστικής κατοικίας, αλλά και μόνιμης εγκατάστασης για πολλλούς από τους επισκέπτες. Ο πληθυσμός του αποτελείται από τους εναπομείναντες Έλληνες ή τους απογόνους τους καθώς και πλειοψηφία από Γερμανούς, Βρετανούς και υπηκόους άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πίνακας Εξέλιξης Πληθυσμού του οικισμού " Κακόρρευμα " σύμφωνα με τις διάφορες απογραφές:^[10]

Έτος	1889	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	118	214	264	220	177	101	66	71	44	67

Εκπαίδευση: Αποτέλεσε έδρα μονοθέσιου δημοτικού σχολείου που συγκέντρωνε παιδιά και από τα γύρω χωριά πριν και μετά τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο. Το 1912 μαρτυρείται ήδη η ύπαρξη σχολείου^[11]. Το σχολείο έκλεισε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 μεταφερόμενο στους Χράνους. Μάρτυρας εκείνης της εποχής σφύζουσας από παιδικές φωνές στέκει ακόμη το κτήριο του Δημοτικού Σχολείου με την μονόχωρη αίθουσά του και το παραπλεύρως ευρισκόμενο μικρό διαμέρισμα για τον εκάστοτε δάσκαλο.

Αξιοθέατα και κτίρια του χωριού

Η περιοχή κοντά στην πηγή "Κάνελος"

Αξιοθέατα: Στην γύρω περιοχή υπάρχουν διάσπαρτα υπολείμματα από χριστιανικούς ναΐσκους που χρησιμοποιούνταν επί Οθωμανών Τούρκων. Δυστυχώς έως αυτή μόνο η προφορική παράδοση είναι το τεκμήριο αυτής της μαρτυρίας. Μέσα στον οικισμό του χωριού βρίσκονται σήμερα δύο ναοί: ο Άγιος Βασίλειος σε ρυθμό απλής βασιλικής χτισμένος το 1894 από τους κατοίκους του χωριού, ο οποίος είναι η έδρα της Ενορίας που καλύπτει το ποίμνιο της τέως Κοινότητας Κακορρεύματος / Χράνων και ο Άγιος Δημήτριος μικρός ναός σε ρυθμό βασιλικής, χτισμένος κατά την Οθωμανική Κατάκτηση που εξυπηρετεί τις ανάγκες του κοιμητηρίου του χωριού.

Δίπλα στον κυρίως οικισμό βρίσκεται και το μικρό φαράγγι του Μπαστάρδη, εκτεινόμενο από την θάλασσα έως την περιοχή Κλήμα γειτνιάζουσα με τον όμορο Δήμο Αιπείας, το οποίο διατρέχουν νερά από την πηγή Κάνελος που εξασφαλίζει επαρκή ποσότητα υδάτων στο χωριό. Το φαράγγι αυτό προσφέρεται για πεζοπορία από την περιοχή της θάλασσας έως τα προαναφερθέντα σύνορα του Δήμου, πράγμα που επισημαίνεται και σε ενημερωτικές πινακίδες στους Χράνους. Κοντά στον οικισμό αναφέρεται η ύπαρξη του "Λουτρού του Αγά" χωρίς να έχει τεκμηριωθεί η ύπαρξη εγκαταστάσεων ή κάποιας φυσικής κατασκευής, η οποία να δικαιολογεί μία τέτοια ονομασία.

Υπάρχουν και δύο πηγάδια χτισμένα με το Οθωμανικό Σύστημα. Το ένα μάλιστα ονομάζεται "Τούρκος" και είναι επισκέψιμο, πολύ κοντά στο χωριό.^[12]

Στην περιοχή υπάρχουν κτήματα με εκατοντάδες ελαιόδενδρα, τα οποία αποτελούσαν και το κύριο προϊόν της περιοχής κατά το παρελθόν. Εντός του οικισμού υφίστανται ακόμη απομεινάρια παραδοσιακού ελαιοτριβείου.

Στα ανατολικά μπορεί να δει κανείς τον Μεσσηνιακό Κόλπο μέχρι την πόλη της Καλαμάτας, την Μεσσηνιακή Μάνη και τα βουνά του μεσαίου ποδιού της Πελοποννήσου μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο. Επίσης στο νότιοανατολικό μέρος του ορίζοντα φαίνεται ο οικισμός της Κορώνης και οι γειτονικές του περιοχές με τους απέραντους ελαιώνες και μικρά ή μεγάλα χωριά. Στα δυτικά του χωριού υπάρχουν υψώματα που ανήκουν στο συγκρότημα του όρους Λυκόδημου.

Σημερινή κατάσταση: Τα περισσότερα από τα κτίσματα του χωριού έχουν ανακατασκευαστεί και υπάρχουν καινούρια που έχουν ομορφύνει την εικόνα του χωριού ανάμεσα στους κήπους του. Υπάρχει καλής ποιότητας ασφάλτινος δρόμος που συνδέει το χωριό με τις γειτονικές περιοχές. Διαθέτει ηλεκτρικό ρεύμα, σύστημα ύδρευσης και δυνατότητα σύνδεσης υπηρεσιών φωνής (voice) και δεδομένων (data-adsl) μέσω δημόσιας τηλεφωνικής καθολικής υπηρεσίας.

Εκκλησιαστικά το χωριό αποτελεί έδρα της Ενορίας του Αγίου Βασιλείου Κακορρεύματος και υπάγεται στην Αρχιερατική Περιφέρεια Πεταλιδίου της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας^[13].

Αποστάσεις:

• 39 χιλιόμετρα από την Πρωτεύουσα του Νομού Μεσσηνίας, την Καλαματα ( διάρκεια 45 λεπτά )
• 27 χιλιόμετρα από την Πρωτεύουσα του Δήμου, Μεσσήνη ( διάρκεια 30 λεπτά )
• 28 χιλιόμετρα από Κρατικό Αερολιμένα Καλαμάτας "Καπετάν Βασ. Κωνσταντακόπουλος" ( διάρκεια 32 λεπτά )
• 11 χιλιόμετρα από το Πεταλίδι ( διάρκεια 15 λεπτά )
• 19 χιλιόμετρα από την Κορώνη ( διάρκεια 25 λεπτά )
• 32 χιλιόμετρα από την Πύλο μέσω Καλλιθέας ( διάρκεια 40 λεπτά )
• 260 χιλιόμετρα περίπου μέσω της Νέας Ε.Ο. από Αθήνα ( διάρκεια 3 ώρες )
• 130 χιλιόμετρα περίπου από την Αρχαία Ολυμπία ( διάρκεια 1 ώρα και 10 λεπτά )
• 94 χιλιόμετρα από τον Μυστρά ( διάρκεια 1 ώρα και 50 λεπτά )

Χάρτης περιοχής

Παραπομπές

1. «Κακόρρευμα». Δήμος Μεσσήνης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2013.
2. «BREVE DESCRITTIONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;» (PDF). Εταιρεία Έρευνας των Σχέσεων του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού με τη Δύση (ΕΕΣΜΝΕΔ). Ἑῷα καὶ Ἑσπέρια. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Μαρτίου 2016.
3. «Μεταβολές Οικισμών». Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.).^{[νεκρός σύνδεσμος]}
4. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 133Α_1890» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.).^{[νεκρός σύνδεσμος]}
5. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 262Α 1912» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Οκτωβρίου 2013.
6. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 37Α 1973» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.).^{[νεκρός σύνδεσμος]}
7. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 244Α 1997» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Μαΐου 2014.
8. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 87Α 2010» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.).^{[νεκρός σύνδεσμος]}
9. «Κακόρρευμα». Δήμος Μεσσήνης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2013.
10. ( Ο όρος "κάτοικος" υπολογίζεται σύμφωνα με τους εκάστοτε ορισμούς των Αρμόδιων Αρχών )
11. «Μεταβολές Οικισμών ΦΕΚ 262Α 1912» (PDF). Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Οκτωβρίου 2013.
12. Το πηγάδι του Τούρκου (Κακόρευμα)^{[νεκρός σύνδεσμος]}.
13. «Αρχιερατική Περιφέρεια Πεταλιδίου - Ιεροί Ναοί». Ιερά Μητρόπολις Μεσσηνίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2014.