Ζάαλε

Ο Ζάαλε (γερμανικά: Saale), γνωστός και ως Σαξονικός Ζάαλε (γερμανικά: Sächsische Saale‎‎) και Θουριγγικός Ζάαλε (γερμανικά: Thüringische Saale‎‎), είναι ποταμός στη Γερμανία και παραπόταμος του Έλβα στην αριστερή όχθη. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον μικρότερο Φραγκονικό Ζάαλε, έναν παραπόταμο στη δεξιά όχθη του Μάιν, ή τον Ζάαλε στην Κάτω Σαξονία, έναν παραπόταμο του Λάινε.

Ζάαλε
Πηγές	Όρη Φίχτελ
Εκβολές	Έλβας
Χώρα	Γερμανία
Μήκος	413 χλμ
Μέση εκροή	115 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο και 11 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
Παραπόταμοι	Σβάτσα (Ζάαλε), Ιλμ, Ούνστρουτ, Βίπερ, Μπόντε, Λευκός Έλστερ, Λούπε, Wethau, Schlenze, Zottelbach, Wisenta, Selbitz, Orla, Ellerbach, Tannbach, Roda, Σάλσα (Ζάαλε), Νότιος Ρέγκνιτς, Schwesnitz, Elsterfloßgraben, d:Q1480077, Gleise, Rippach, Gönnerbach, Hechtgraben, Lohme, Loquitz, Βόρειος Ρέγκνιτς, d:Q20743353, Ammerbach και d:Q30193296
wikidata (π • σ • ε )

Ετυμολογία

Το όνομα Saale προέρχεται από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *séles «έλος», παρόμοιο με το ουαλικό hêl, heledd «λιβάδι ποταμού», το κορνουαλικό heyl «εκβολές ποταμών», το ελληνικό έλος, το σανσκριτικό sáras «λίμνη, λίμνη», τον ποταμό Σαρασβάτι «ιερός ποταμός», το αρχαίο περσικό Harauvati, το αβεστικό Haraxvatī. Μπορεί επίσης να σχετίζεται με την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *sal, «αλάτι».^[1]

Το σλαβικό όνομα του Ζάαλε, Solawa, που βρίσκεται ακόμα στα σορβικά κείμενα, προέρχεται από τα παλαιά υψηλά γερμανικά sol, «αλάτι» και awa, «νερό».^[2]

Πορεία

Ο Ζάαλε στο Μπατ Κύζεν

Ο Ζάαλε πηγάζει από την πλαγιά του βουνού Γκρόσερ Βάλντσταϊν κοντά στο Ζελ στα Όρη Φίχτελ στην Άνω Φραγκονία (Βαυαρία), σε υψόμετρο 728 μέτρων. Ακολουθεί μια ελικοειδή πορεία προς βόρεια κατεύθυνση και αφού περάσει τη βιομηχανική πόλη Χοφ, εισέρχεται στη Θουριγγία. Ρέει ανάμεσα σε ευρέως δασώδη χαμηλά βουνά του δάσους της Θουριγγίας μέχρι να φτάσει στην κοιλάδα του Ζάαλφελντ. Μετά το Ζάαλφελντ, ο Ζάαλε φτάνει στο Ρούντολστατ. Εδώ δέχεται τα νερά του ποταμού Σβάτσα, στην κοιλάδα του οποίου βρίσκεται το ερειπωμένο κάστρο του Σβάρτσμπουργκ, η προγονική έδρα του πρώην κυβερνώντος Οίκου του Σβάρτσμπουργκ.^[3]

Από το Ζάαλφελντ, ο Ζάαλε εισέρχεται στην περιοχή των ασβεστολιθικών λόφων βόρεια του δάσους της Θουριγγίας και ρέει κάτω από τους λόφους που περικλείουν την πανεπιστημιακή πόλη Ιένα. Εισέρχεται στη Σαξονία-Άνχαλτ και περνά την λουτρόπολη Μπατ Κύζεν και διέρχεται από το Βάισενφελς, το Μέρζεμπουργκ, το Χάλλε, το Μπέρνμπουργκ και το Κάλμπε. Τελικά ενώνεται με τον Έλβα ακριβώς πάνω από το Μπάρμπι,^[3] αφού διανύσει μια απόσταση 413 χλμ. — συντομεύτηκε κατά 14 χλμ. από μια παράκαμψη από το φυσικό του μήκος των 427 χλμ..

Ο Ζάαλε είναι πλωτός από το Νάουμπουργκ και σχεδιάζεται επίσης να συνδεθεί από τη Λάινα με το Λευκό Έλστερ κοντά στη Λειψία με ένα ημιτελές κανάλι. Το έδαφος του κατώτερου τμήματος της κοιλάδας του είναι εξαιρετικά γόνιμο και παράγει, μεταξύ άλλων καλλιεργειών, μεγάλες προμήθειες ζαχαρότευτλων. Μεταξύ των παραποτάμων του είναι οι Λευκός Έλστερ, Νότιος και Βόρειος Ρέγκνιτς και Όρλα στη δεξιά όχθη και οι Ιλμ, Ούνστρουτ, Σάλσα, Βίπερ και Μπόντε στην αριστερά όχθη. Η ανώτερη πορεία του είναι γρήγορη. Η κοιλάδα του, μέχρι το Μέρσεμπουργκ, περιέχει πολλά κάστρα που στεφανώνουν τα περίκλειστα ύψη.^[3]

Παραπομπές

1. Thomas V. Gamkrelidze· Vjaceslav V. Ivanov (15 Δεκεμβρίου 2010). Indo-European and the Indo-Europeans: A Reconstruction and Historical Analysis of a Proto-Language and Proto-Culture. Part I: The Text. Part II: Bibliography, Indexes. Walter de Gruyter. σελ. 581. ISBN 978-3-11-081503-0.
2. Georg Jacob (1894). Die Ortsnamen des Herzogthums Meiningen. Kesselring. σελ. 55.
3. Chisholm 1911.

Πηγές

• Ernst-Otto Luthardt, Reinhard Feldrap: An der Saale. Vom Fichtelgebirge durch Thüringen bis zur Elbe. Würzburg 1990.(ISBN 3-8035-1335-9) ISBN 3-8035-1335-9
• Wolf Thieme, Markus Altmann (Φωτογραφίες): Mitten ins Herz. Sie entspringt in Bayern, durchquert Thüringen und fließt in Sachsen-Anhalt in die Elbe – die Saale ist ein Fluss, der alles verbindet. Und jedem Spaß macht: dem Sportler, dem Kulturfreund, dem Faulenzer. Σε: Stern Αρ. 26 (22 Ιουνίου 2006), σελ. 84-89. (Διαδικτυακή έκδοση)
•  
  Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 953