Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα

Η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή (ΠΙΕ) είναι ο θεωρούμενος κοινός πρόγονος της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας. Τα προτεινόμενα χαρακτηριστικά προέρχονται από τη γλωσσική ανακατασκευή κατεγραμμένων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Δεν υπάρχει άμεση καταγραφή της ΠΙΕ.^[1]

Η δουλειά που έχει γίνει για την ανακατασκευή της ΠΙΕ είναι πολύ περισσότερη από αυτή που έχει γίνει για κάθε άλλη πρωτογλώσσα, όντας ως αποτέλεσμα η περισσότερο μελετημένη και κατανοημένη πρωτογλώσσα. Η πλειοψηφία της γλωσσολογικής εργασίας του 19ου αιώνα αφιερώθηκε στην ανακατασκευή της ΠΙΕ ή των πρωτογλωσσών που εξελίχθηκαν από αυτή (όπως η πρωτογερμανική και η πρωτοϊνδοϊρανική) και πολλές από τις σύγχρονες τεχνικές της γλωσσικής ανακατασκευής όπως η συγκριτική μέθοδος αναπτύχθηκαν.

Υποτίθεται ότι η ΠΙΕ ήταν μια ενιαία γλώσσα από το 4500 μέχρι το 2500 π.Χ.^[2] κατά την ύστερη Νεολιθική έως την πρώιμη εποχή του Χαλκού, αν και οι εκτιμήσεις ποικίλλουν κατά πάνω από χίλια χρόνια. Σύμφωνα με την επικρατέστερη υπόθεση του Κουργκάν, η αρχική πατρίδα των πρωτοϊνδοευρωπαίων ίσως βρισκόταν στην Ποντιακή-Κασπιακή στέπα της ανατολικής Ευρώπης. Η γλωσσική ανακατασκευή της ΠΙΕ έχει δώσει πληροφορίες για τον αγροτικό πολιτισμό και την πατριαρχική θρησκεία των ομιλητών της.^[3]

Καθώς οι ομιλητές της πρωτοϊνδοευρωπαϊκής γλώσσας απομονώθηκαν μεταξύ τους λόγω των ινδοευρωπαϊκών μεταναστεύσεων οι περιφερειακές διάλεκτοι της πρωτοϊνδοευρωπαϊκής γλώσσας άρχισαν να διαφοροποιούνται στην προφορά, την μορφολογία και το λεξιλόγιο. Κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων, αυτές οι διάλεκτοι μετεξελίχθηκαν στις γνωστές αρχαίες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες (π.χ. σανσκριτικά, αρχαία ελληνικά, λατινικά). Η περαιτέρω γλωσσική διαφοροποίηση οδήγησε στην διαμόρφωση των γλωσσών που ομιλούμε σήμερα. Σήμερα, οι σημαντικότεροι, όσον αφορά τον αριθμό ομιλητών, απόγονοι της ΠΙΕ είναι τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα πορτογαλικά, τα ινδουστανικά (χίντι και ούρντου), τα βεγγαλικά, τα ρωσικά, τα παντζαμπικά, τα γερμανικά, τα περσικά, τα γαλλικά, τα μαράτι, τα ιταλικά και τα γκουτζαρατικά.

Πιστεύεται ότι η ΠΙΕ είχε ένα περίπλοκο μορφολογικό σύστημα που περιλάμβανε κλιτά επιθήματα, άμπλαουτ (αλλαγές συμφώνων που δημιουργούσαν άλλες λέξεις) και μια ιδιαίτερη προφορά. Τα ουσιαστικά και οι αντωνυμίες της ΠΙΕ είχαν ένα πολύπλοκο κλιτικό σύστημα και τα ρήματα είχαν ένα πολύπλοκο επίπεδο συζυγιών. Η φωνολογία, οι μετοχές, τα αριθμητικά και άλλα στοιχεία της ΠΙΕ έχουν ανακατασκευαστεί αρκετά καλά.

Επίσης ως συμβατικό σύμβολο των ανακατασκευασμένων λέξεων χρησιμοποιούνται αστερίσκοι (π.χ. *wódr̥, *ḱwṓ, ή *tréyes).

Παραπομπές

1. «Archaeology et al: an Indo-European study» (PDF). School of History, Classics and Archaeology. The University of Edinburgh. 11 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2018.
2. Powell, Eric A. «Telling Tales in Proto-Indo-European». Archaeology. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2017.
3. Fortson, Benjamin W. (2004). Indo-European language and culture: an introduction. Malden, Mass: Blackwell. σελ. 16. ISBN 1405103159.