Ελληνικό Ναυτικό στην Επανάσταση του 1821

Στην Εθνεγερσία του 1821 έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο το τότε Ναυτικό των Ελλήνων που συγκροτήθηκε κυρίως από εμπορικά πλοία της εποχής δίνοντας πλεονέκτημα στους επαναστατημένους Έλληνες.

Ναυτικό κανόνι του 1821

Τα πλοία που χρησιμοποιήθηκαν από την Ύδρα, τις Σπέτσες και τα Ψαρά και οι ιδιοκτήτες τους, φαίνονται στον κατάλογο που ακολουθεί

Πλοία Ύδρας

Ακρόπρωρο του πλοίου Άρης του Τσαμαδού. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

Τα Πλοία της Ύδρας που φέρονται να συμμετείχαν στον κατά θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης του 1821 κατά αλφαβητική σειρά ήταν^[1]:

1. Αγαμέμνων του Δημ. Τσαμαδού
2. Αθηνά του Φραντζέσκου Βούλγαρη
3. Αθηνά των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
4. Αθηνά των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
5. Αινιών του Δημ. Μαστρο-Αντωνίου
6. Αίολος του Ιωάννη Ορλάνδου
7. Αλέξανδρος των Στ.& Β. Βουδουραίων
8. Αλέξανδρος του Δημ. Τσαμαδού
9. Αμφιτρίτη του Λαζάρου Μπρούσκου γεια
10. Άρης του Ανδρέα Μιαούλη
11. Άρης του Δημ. Τσαμαδού
12. Αριστείδης του Γεωργίου Γκιώνη
13. Αριστείδης του Αναγνώστη Θεοδώρου
14. Αχιλλεύς του Δημ. Βούλγαρη
15. Αχιλλεύς του Δημ. Τσαμαδού
16. Βατερλώ του Φραντζέσκου Βούλγαρη
17. Διομήδης των Ν. & Α. Οικονομαίων
18. Επαμεινώνδας του Θεοδ. Γκίκα
19. Επαμεινώνδας των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
20. Επαμεινώνδας των Κριεζήδων
21. Ηρακλής του Νικολάου Βώκου
22. Ηρακλής του Αναγν. Παπα-Μανώλη
23. Ηρακλής του Ανδρέα Μιαούλη
24. Ηρακλής του Αναστάση Τσαμαδού
25. Θεμιστοκλής του Δημ. Βούλγαρη
26. Θεμιστοκλής του Θεόδ. Γκίκα
27. Θεμιστοκλής των Λ.& Γ. Κουντουριωτών
28. Θεμιστοκλής των Εμμ. & Ιακ. Τομπάζηδων
29. Θέτις του Ιωάννη Μαρούκα
30. Θρασύβουλος του Ιωάννη Ορλάνδου
31. Ιάσων των Στ. & Β. Βουδουραίων
32. Κέκρωψ των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
33. Κίμων του Αναστ. Θεοδωράκη
34. Κίμων του Αναγν. Κριεμάδη
35. Κίμων του Ανδρέα Μιαούλη
36. Κίμων των Εμ. & Ιακ. Τομπάζηδων
37. Λεωνίδας των Εμ. & Ιακ. Τομπάζηδων
38. Λυκομήδης των Γ. Λαλεχού και Β. & Στ. Βουδουραίων
39. Μελπομένη του Φραντζέσκου Παπα-μανώλη
40. Μέντωρ του Κωνστ. Μεθενίτη
41. Μιλτιάδης του Γεωργίου Δ. Σαχίνη
42. Μιλτιάδης του Αναγνώστη Θεοδωράκη
43. Μιλτιάδης των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
44. Νέρων των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
45. Νηρεύς του Δημήτριου Κριεζή
46. Οδυσσεύς των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
47. Οδυσσεύς των Ν. & Α. Οικονομαίων
48. Πάραλος του Θεοχ. Παπα-Αντωνίου
49. Σκιπίων του Λαζάρου Μπρούσκου
50. Σκιπίων ή Αρχ. Μιχαήλ των Μ. Νέγκα & Δημ. Τσαμαδού
51. Τερψιχόρη των Ε. & Ιακ. Τομπάζηδων
52. Τηλέμαχος των Στ. & Β.Βουδουραίων
53. Τηλέμαχος των Λ. & Γ. Κουντουριωτών
54. Τιμολέων των Ιωάννη Ορλάνδου & Λαζ. Πινότση
55. --- (βρίκι) των Δ. Τσαμαδού & Αναγν. Γιουρδή
56. --- (βρίκι) του Αναγνώστη Παπα-μανώλη
57. --- (βρίκι) του Νικόλαου Τζεντζεκλή
58. --- (βρίκι) του Ιωάννη Παντελή
59. --- (σκούνα) του Κυριάκου Παξινού

Πλοία Σπετσών

Ακρόπρωρο του Λεωνίδα του Χατζηγιάννη Μέξη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

Τα πλοία των Σπετσών που φέρονται να είχαν συμμετοχή στον κατα θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης το 1821 κατά αλφαβητική σειρά σκάφους - πλοιοκτήτη ήταν:

1. Αγαμέμνων της Μπουμπουλίνας
2. Αθηνά του Δημ. Ι. Ορλώφ
3. Αλέξανδρος του Γ. Χ"Ανδρέου
4. Αλέξανδρος Α' του Ανδρ. Σκλιά
5. Αρχάγγελος Μιχαήλ Ν. Αδριανού
6. Αφροδίτη του Γ. Λάμπρου
7. Αχιλλεύς του Ηλ. Θερμισιώτη
8. Αχιλλεύς του Αναστ. Κυριακού
9. Αχιλλεύς του Θεόδ. Λαζάρου
10. Αχιλλεύς του Αναστ. Ματθαίου
11. Αχιλλεύς του Γκίκα Μπόταση
12. Διομήδης του Αντ. Δρίτσα
13. Διομήδης του Γκίκα Μπόταση
14. Διομήδης των Καλαφάτη Στεμνιτζώτη
15. Επαμεινώνδας του Κ. Μπάμπα
16. Επαμεινώνδας του Χ" Γιάννη Μέξη
17. Ηρακλής του Χριστόδουλου Κούτση
18. Θαλάσσιος Ίππος του Ι. Μπούκουρη
19. Θεμιστοκλής του Γ. Κούτση
20. Θεμιστοκλής του Χ" Γιάννη Μέξη
21. Ιερά Συμμαχία του Ν. Δ. Λαζάρου
22. Κίμων του Ανάργ. Λεμπέση.
23. Κόντε Μπένιξ του Γκίκα Τσούπα
24. Λεωνίδας του Χ" Γιάννη Μέξη
25. Λυκούργος του Θεοδ. Σάντου
26. Λυκούργος του Β. Λαζάρου Ορλώφ
27. Μπέλλα Πούλια του Ηλ. Μπάμπα
28. Νέμεσις του Μιχ. Οικονόμου
29. Ξενοφών του Δημ. Ν. Σκλιά
30. Παγκρατίων του Γ. Ανδρούτσου
31. Πελεκάνος του Ν. Α. Κυριακού
32. Περικλής του Κ. Μπουκουβάλα
33. Περικλής του Α. Χ" Αναργύρου
34. Περικλής του Ανδρ. Χ" Αναργύρου
35. Περικλής του Χ" Γιάννη Μέξη
36. Περσεφόνη του Χριστ. Ματθαίου
37. Ποσειδών του Αθ. Γουδή
38. Ποσειδών του Παύλου Χ"Αναργύρου
39. Σαλομώνης του Γ. Κούτση
40. Σκαρδαμούλα του Γ. Κλήσσια
41. Σόλων του Γεωργίου Πάνου
42. Τιμολέων των Μωραϊτών Κυριακού
43. Φιλοκτήτης του Εμμ. Δ. Λαζάρου
44. Φωκίων του Νίκου Σύρμα

Πλοία Ψαρών

Τα Πλοία των Ψαρών που φέρονται να συμμετείχαν στο κατά θάλασσα αγώνα της Απελευθέρωσης το 1821 κατά αλφαβητική σειρά σκάφους - πλοιοκτήτη ήταν:

1. Αγάπη του Αναγν. Δομεστίνη
2. Άγ. Νικόλαος του Κ. Χ"Κυριακού
3. Άγ. Νικόλαος του Ν. Μαυρογέννη
4. Αλέξανδρος του Ν. Χ"Αλεξανδρή
5. Αμερικάνα του Κ. Χ"Αγγελή
6. Απόλλων του Δημ. Μαρούκη
7. Αριστείδης του Ν. Κοτζιά
8. Ασπασία του Ανδρέα Μυτάρα
9. Αχιλλεύς του Αναγν. Βουρέκα
10. Αχιλλεύς του Δ.Γ. Παπαμικέ
11. Αχιλλεύς του Γ. Σαρρή
12. Επαμεινώνδας του Κ. Δομεστίνη
13. Επαμεινώνδας των Αφων Παπανικολή
14. Ηρακλής του Ανδρ. Γιαννίτση
15. Ηρακλής του Ιωάννη Μαρκή
16. Θεμιστοκλής του Αναγν. Καλημέρη
17. Θεμιστοκλής του Δ. Ν. Κοτζιά
18. Θεμιστοκλής των Αφων Ματθαίου
19. Θεμιστοκλής του Μαν. Μπαλαμπάνου
20. Θεμιστοκλής του Γ. Χ"Κοτζιά
21. Ιάσων των Αφων Βελισσαρίου
22. Καλλιόπη του Θεοδ. Καλάρη
23. Καμιλοστρώφ του Αντ. Σαρρή
24. Λεωνίδας του Ν. Αποστόλη
25. Λεωνίδας του Ν. Αργύρη
26. Λεωνίδας του Ν. Γιαννάρου
27. Λεωνίδας του Ι. Καλάρη
28. Λεωνίδας του Γ. Χ"Μικέ
29. Λεωνίδας του Αναγν. Τζώτζη
30. Λεωνίδας του Χ"Κωστ. καμπούρη
31. Μιλτιάδης του Γ. Αποστόλη
32. Μινέρβα του Δ. Ι. Κοτζιά
33. Νέα Καρχηδών του Γ. Καλαφάτη
34. Ξενοφών του Ν. Κωνσταντή
35. Πηνελόπη του Αναργ. Κοντού
36. Πηνελόπη του Γ. Κοτζιά
37. Ποσειδών του Δ. Λαίνου
38. Σεμίραμις του Ν. Μαμούνη
39. Σωκράτης του Γ. Αποστόλη
40. Φιλοκτήτης του Γ. Σκανδάλη
41. Αφθονία του Δ.Καραγιώργη

Πλοία της Σάμου

1. Κωνσταντής Λαχανάς Γολέτα (ημιολία, σκούνα) Πυθαγόρας
2. Σταμάτης Γεωργιάδης Μπρίκι (πάρων) Αχιλλέας
3. Μανώλης Χατζηγεωργίου Μαρτιγάνα Παναγία
4. Μανώλης Αγγελινίδης Μαρτίγος (μυοπάρων)
5. Παράσχος Τζακιρόπουλος Ζαμπέκο (ή σεμπέκ)
6. Αντώνιος Τσακμάκης Μαρτίγος
7. Γιάννης Γιαγάς Τσερνίκι Στρίγλα
8. Δημήτριος Αυτιάς Τσερνίκι Σκορδούλα
9. Θεόδωρος Φώκος Τσερνίκι-Μαρτίγος Άγιος Νικόλαος-Αρίσταρχος
10. Σωτήρης Κατσούλης Τσερνίκι Κατσούλενα
11. Γεώργιος Τραχηλάκης Μαρτίγος
12. Περής Ιωάννου Μαρτίγος
13. Μανώλης Σοφούλης Τσερνίκι
14. Μανώλης Φαράκλας Τσερνίκι
15. Κων/νος Παληός Γολέτα Χαρίκλεια
16. Μιχ. Πύρος Γολέτα
17. Κων/νος Μισιτζής Γολέτα
18. Κων/νος Κονταξής Γολέτα
19. Μιχαήλ Πήλιος Γολέτα
20. Κων/νος Κοντραφούρης Τσερνίκι
21. Παν. Βαλσάμος Μπρίκι (πάρων) Τριαντάφυλλο
22. Πα. Μαλαματένιας Τσερνίκι
23. Ασλάνης Τσακαλοφάς Γαλιώτα
24. Γ.Χατζή Κωνσταντίδενας Γαλιώτα
25. Δημ. Παπά Ανδρέα Μίστικο (σεμπέκι ή λιβυρνίς)
26. Ζαχαρίας Παναγιωτάκης Γαλιώτα
27. Παν. Καρλοβασίτης Μίστικο
28. Κων/νος Μανιάτης Μίστικο
29. Κων/νος Επιτρόπισας Τράτα
30. Ιωάν. Παράσχος Τράτα
31. Κων/νος Καραγιαννάκης Τσερνίκι
32. Ασλάνης Σαντορινιός Τράτα
33. Θεόδ. Τσακουμάκης Τσερνίκι
34. Μαν. Χατζή Ναλέτης Τσερνίκι
35. Στέφανος Χράπης Τσερνίκι

ΣΥΜΠΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ (με βάση τα Σαμιακά του Επαμ. Σταματιάδη)

1. Αλέξανδρος Ραφαλιάς Γολέτα (Ημιολία)
2. Σπυράκης Χατζηδημητρίου Λιβυρνίς Ποσειδών
3. Παπαϊωάννου Ανδρέας Μαρτίγος
4. Νικόλας Καλός Γαλιότα
5. Αλέξανδρος Σκροπίδης Γαλιότα

Πυρπολικά

Τα Πυρπολικά ήταν τα κατ΄ εξοχήν ιστιοφόρα καταδρομικά σε όλες σχεδόν τις ναυτικές επιχειρήσεις των Ελλήνων στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, και των οποίων σχετική αναφορά γίνεται στο ιδιαίτερο άρθρο.

Πειρατικά

Ναυμαχίες

• Επιχείρηση Τρίνησα η πρώτη ναυτική πολεμική επιχείρηση των Ελλήνων το 1821.
• Ναυμαχία των Πατρών - 20 Φεβρουαρίου 1822
• Ναυμαχία των Σπετσών - 8 Σεπτεμβρίου 1822
• Ναυμαχία της Σάμου - 5 Αυγούστου 1824
• Ναυμαχία του Γέροντα - 29 Αυγούστου 1824
• Ναυμαχία του Κάβο ντ΄ Όρο - 20 Μαΐου 1825
• Ναυμαχία της Σούδας - 2 Ιουνίου 1825
• Ναυμαχία Όρμου Σαλώνων
• Απόβαση και άλωση του Πειραιά - 1 Ιανουαρίου 1827

Παραπομπές

1. Δρ. Ι. Λαζαρόπουλος (1936). Το πολεμικόν ναυτικόν της Ελλάδος (PDF). Ναυτική Επιθεώρησις. σελίδες 14–18.