Δυναστεία των Αργεαδών

Η Δυναστεία των Αργεαδών (αρχαία ελληνικά: Ἀργεάδαι) ήταν αρχαίος ελληνικός βασιλικός οίκος. Ήταν η επικρατούσα δυναστεία της Μακεδονίας περίπου από το 700 έως το 310 π.Χ.. Η παράδοσή τους, όπως περιγράφεται σε αρχαιοελληνική ιστοριογραφία, προέρχεται από το Άργος, (παίρνοντας έτσι το όνομα «Αργεάδες»).^[1][2]

Ἀργεάδαι
Χώρα	Μακεδονία
Προγονικός οίκος	Ηρακλείδες (Τήμενος)
Τίτλοι	Βασιλεύς της Μακεδονίας, Βασιλεύς της Περσίας, Φαραώ της Αιγύπτου, Ηγεμών της Ελληνικής Συμμαχίας, Στρατηγός Αυτοκράτωρ της Ελλάδας
Ιδρυτής	Περδίκκας Α'
Τελευταίος ηγεμόνας	Αλέξανδρος Δ'
Ίδρυση	808 π.Χ.
Διάλυση	310 π.Χ.
Νεότεροι κλάδοι	Πτολεμαῖοι (;)
Εθνικότητα	Έλληνες

Αρχικά οι άρχοντες της ομώνυμης φυλής,^[3] στην εποχή του Φιλίππου του Β’ είχαν αυξήσει την επιρροή τους, με αποτέλεσμα να συμπεριλάβουν στην διοίκηση της Μακεδονίας όλες τις δυτικές περιοχές της Μακεδονίας. Τα πιο εξέχοντα μέλη του οίκου ήταν ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας και ο Αλέξανδρος ο Μέγας, υπό την αρχηγία των οποίων το Βασίλειο της Μακεδονίας άρχισε να κατακτά έδαφος στην νότια Ελλάδα, νίκησε την Αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών και επεκτάθηκε έως την Αίγυπτο και την Ινδία.

Προέλευση

Η διαδρομή των Αργεαδών από το Άργος της Πελοποννήσου, στην Μακεδονία.

Οι Αργεάδες ισχυρίζονταν πως κατάγονταν από τους Τημενίδες του Άργους, στην Πελοπόννησο, θρυλικός πρόγονος των οποίων ήταν ο Τήμενος, ο τρισέγγονος του Ηρακλή. Στις ανασκαφές του Παλατιού στην Βεργίνα ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακάλυψε στην αίθουσα του «θόλου» (σύμφωνα με ορισμένους λόγιους η αίθουσα του «θόλου» είναι η αίθουσα του θρόνου) μια επιγραφή που σχετίζεται με αυτήν την άποψη.^[4] Αυτό επιβεβαιώνεται από τον Ηρόδοτο, στις Ηροδότου Ιστορίες, όπου αναφέρει ότι τρία αδέρφια από τη καταγωγή του Τημένου, ο Γαυάνης, ο Αέροπος και ο Περδίκκας, έφυγαν από το Άργος για να πάνε στους Ιλλυρίους και μετέπειτα στην Άνω Μακεδονία, όπου εκεί υπηρέτησαν τον βασιλιά. Ο βασιλιάς τους ζήτησε να φύγουν από τη χώρα του, πιστεύοντας σε έναν οιωνό που έλεγε ότι κάτι εξαιρετικό θα συμβεί στον Περδίκκα. Τα παιδιά πήγαν σε ένα άλλο μέρος της Μακεδονίας, κοντά στον κήπο του Μίδα, πάνω από τον οποίο στέκεται το όρος Βέρμιο. Εκεί εγκαταστάθηκαν και σταδιακά δημιούργησαν το δικό τους βασίλειο.^[5] Ο Ηρόδοτος αναφέρει επίσης το γεγονός της συμμετοχής του Αλεξάνδρου του Α’ στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 504 π.Χ. ή το 500 π.Χ. όπου υπήρξαν ενστάσεις για τη συμμετοχή του Μακεδόνα βασιλιά από τους παρευρισκόμενους λόγω αμφισβήτησης της καταγωγής του. Παρ' όλα αυτά οι Ελλανοδίκες αφού εξέτασαν την καταγωγή του από τους Αργεάδες επικύρωσαν ότι στην πραγματικότητα οι Μακεδόνες είναι Έλληνες και του επέτρεψαν να διαγωνιστεί.^[6]

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, στην «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου», οι Αργεάδες κατάγονταν αρχικά από τους Τημενίδες του Άργους, οι οποίοι εκδίωξαν με τη δύναμη των όπλων τους Πιερίδες από την Πιερία, κατέκτησαν στην Παιονία μια στενή λωρίδα γης κοντά στον Αξιό ποταμό, που εκτεινόταν από την Αρχαία Πέλλα μέχρι τη θάλασσα και πρόσθεσαν τη Μυγδονία, την Εορδαία και την Αλμωπία στις περιοχές τους, αποβάλλοντας τους Ηδωνούς, Εορδούς και τους Αλμωπείς αντίστοιχα.^[7]

Μονάρχες

• Κάρανος (808–778 π.Χ.)
• Κοίνος (778–750 π.Χ.)
• Τυρίμμας (750–700 π.Χ.)
• Περδίκκας Α' (700–678 π.Χ.)
• Αργαίος Α' (678–640 π.Χ.)
• Φίλιππος Α' (640–602 π.Χ.)
• Αεροπός Α' (602–576 π.Χ.)
• Αλκέτας Α' (576–547 π.Χ.)
• Αμύντας Α' (547–498 π.Χ.)
• Αλέξανδρος Α' (498–454 π.Χ.)
• Περδίκκας Β' (454–413 π.Χ.)
• Αρχέλαος Α' (413–399 π.Χ.)
• Ορέστης και Αέροπος Β' (399–396 π.Χ.)
• Αρχέλαος Β' (396–393 π.Χ.)
• Αμύντας Β' (393 π.Χ.)
• Παυσανίας (393 π.Χ.)
• Αμύντας Γ' (393 π.Χ.)
• Αργαίος Β' (393–392 π.Χ.)
• Αμύντας Γ' (αποκαταστάθηκε) (392–370 π.Χ.)
• Αλέξανδρος Β' (370–368 π.Χ.)
• Πτολεμαίος Α’ (368–365 π.Χ.)
• Περδίκκας Γ' (365–359 π.Χ.)
• Αμύντας Δ' (359–356 π.Χ.)
• Φίλιππος Β' (359–336 π.Χ.)
• Αλέξανδρος Γ' (ο μέγας) (336–323 π.Χ.)
  • Αντίπατρος, Αντιβασιλέας της Μακεδονίας (334–323 π.Χ.)
• Φίλιππος Γ' Αρριδαίος (323–317 π.Χ.), Βασιλέας Κατά Τίτλον Μόνο
• Αλέξανδρος Δ' (323–310 π.Χ.), Βασιλέας Κατά Τίτλον Μόνο
  • Περδίκκας, Αντιβασιλέας της Μακεδονίας (323–321 π.Χ.)
  • Αντίπατρος, Αντιβασιλέας της Μακεδονίας (321–319 π.Χ.)
  • Πολυπέρχων, Αντιβασιλέας της Μακεδονίας (319–317 π.Χ.)
  • Κάσσανδρος, Αντιβασιλέας της Μακεδονίας (317–306 π.Χ.)

Γενεαλογία των Αργεαδών της Μακεδονίας

Δίας

Αλκμήνη

Ηρακλής σύζ. Δηιάνειρα ΗΡΑΚΛΕΙΔΕΣ

Ύλλος σύζ. Ιόλη

Κλεοδαίος

Αριστόμαχος

Αριστόδημος σύζ. Αργεία

Τήμενος βασ. του Άργους ΤΗΜΕΝΙΔΕΣ

Ευρυσθένης βασ. της Σπάρτης

Προκλής βασ. της Σπάρτης

Κάρανος βασ. της Μακεδονίας ΑΡΓΕΑΔΕΣ

Άγις Α΄ βασ. της Σπάρτης ΑΓΙΑΔΕΣ

Σόος βασ. της Σπάρτης

Κοίνος βασ. της Μακεδονίας

Ευρυπών βασ. της Σπάρτης ΕΥΡΥΠΩΝΤΙΔΕΣ

Τυρίμμας βασ. της Μακεδονίας

Περδίκκας Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Αργαίος Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Φίλιππος Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Αέροπος Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Αλκέτας Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Αμύντας Α΄ βασ. της Μακεδονίας σύζ. Ευρυδίκη

Αλέξανδρος Α΄ φιλέλλην βασ. της Μακεδονίας

Αλκέτας Β΄ βασ. της Μακεδονίας

Περδίκκας Β΄ βασ. της Μακεδονίας σύζ.1.Συμμάχη 2.Κλεοπάτρα

Φίλιππος

Αμύντας

Κρατερός βασ. της Μακεδονίας

Αλέξανδρος

Αρχέλαος Α΄ βασ. της Μακεδονίας

Αέροπος Β΄ βασ. της Μακεδονίας

Αμύντας Β΄ μικρός βασ. της Μακεδονίας

Αρριδαίος

(άγνωστος)

Ορέστης βασ. της Μακεδονίας

Αρχέλαος Β΄ βασ. της Μακεδονίας

Παυσανίας βασ. της Μακεδονίας

Αμύντας Γ΄ βασ. της Μακεδονίας σύζ. 1.Ευρυδίκη Λυγκηστών 2.Γυγαία

Πτολεμαίος ο Αλωρίτης βασ. της Μακεδονίας

Αργαίος Β΄ βασ. της Μακεδονίας

(1) Αλέξανδρος Β΄ βασ. της Μακεδονίας

(1) Περδίκκας Γ΄ βασ. της Μακεδονίας

(1) Φίλιππος Β΄ βασ. της Μακεδονίας σύζ. 1.Αυδάτη 2.Φίλα της Ελιμείας 3.Νικησίπολις των Φερών 4.Φίλινα 5.Ολυμπιάδα 6.Μήδα των Οδρυσσών 7.Κλεοπάτρα Ευρυδίκη

(2) Αρχέλαος

(2) Αρριδαίος

(2) Μενέλαος

Αμύντας Δ΄ βασ. της Μακεδονίας

(4) Φίλιππος Γ΄ Αρριδαίος βασ. της Μακεδονίας

(5) Αλέξανδρος Γ΄ Μέγας βασ. της Μακεδονίας σύζ. 1.Ρωξάνη της Βακτριανής 2.Στατείρα Αχαιμενιδών 3.Παρυσάτιδα Αχαιμενιδών

(1) Αλέξανδρος Δ΄ βασ. της Μακεδονίας

Παραπομπές

1. Hammond 1986, σελ. 516: "In the early 5th century the royal house of Macedonia, the Temenidae was recognised as Greek by the Presidents of the Olympic Games. Their verdict considered themselves to be of Greek descent from Heracles son of Zeus."
2. Howatson & Harvey 1989, σελ. 339: "In historical times the royal house traced its descent from the mythical Temenus, king of Argos, who was one of the Heracleidae, and more immediately from Perdiccas I, who left Argos for Illyria, probably in the mid-seventh century BC, and from there captured the Macedonian plain and occupied the fortress of Aegae (Vergina), setting himself up as king of the Macedonians. Thus the kings were of largely Dorian Greek stock (see PHILIP (1)); they presumably spoke a form of Dorian Greek and their cultural tradition had Greek features."
3. Rogers 2004, σελ. 316: "According to Strabo, 7.11 ff., the Argeadae were the tribe who were able to make themselves supreme in early Emathia, later Macedonia."
4. Andronikos 2004, σελ. 38. Inscription found in the tholos room of the Agai Palace: "Η επιγραφή αυτή είναι: «ΗΡΑΚΛΗΙ ΠΑΤΡΩΙΩΙ», που σημαίνει στον «Πατρώο Ηρακλή», στον Ηρακλή δηλαδή που ήταν γενάρχης της βασιλικής οικογένειας των Μακεδόνων." [Translation: "The inscription is: «ΗΡΑΚΛΗΙ ΠΑΤΡΩΙΩΙ», which means "Father (Ancestor) Hercules", dedicated to Hercules who was the ancestor of the Royal family of the Macedonians."]
5. Herodotus. Histories, 8.137.
6. Herodotus. Histories, 5.22.
7. Thucydides. History of the Peloponnesian War, 2.99.

Πηγές άρθρου

• Andronikos, Manolēs (2004). Vergina: The Royal Tombs. Athens, Greece: Ekdotikē Athēnōn. ISBN 960-213-128-4.
• Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière (1986). A History of Greece to 322 BC. Oxford, United Kingdom: Clarendon Press. ISBN 0-19-873095-0.
• Howatson, M. C.· Harvey, Sir Paul (1989). The Oxford Companion to Classical Literature. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 0-19-866121-5.
• Rogers, Guy MacLean (2004). Alexander: The Ambiguity of Greatness. New York: Random House Publishing Group. ISBN 1-4000-6261-6.

Δείτε επίσης

• March, Duane A. (1995). «The Kings of Makedon: 399–369 BC». Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte (Franz Steiner Verlag) 44 (3): 257–282.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Δυναστεία των Αργεαδών

• «Argead Dynasty». Encyclopædia Britannica. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2008.