Δορυφόροι του Δία

Υπάρχουν 95 επιβεβαιωμένοι φυσικοί δορυφόροι του Δία,^[1] άνω των 57 εξ αυτών έχουν ονομαστεί, καθιστώντας τον έτσι τον πλανήτη με τους περισσότερους δορυφόρους «ασφαλούς τροχιάς» στο ηλιακό μας σύστημα.^[2] Οι μεγαλύτεροι από αυτούς, οι τέσσερις δορυφόροι του Γαλιλαίου, ο Γανυμήδης, η Καλλιστώ, η Ιώ και η Ευρώπη, ανακαλύφθηκαν το 1610 και ήταν τα πρώτα σώματα που βρέθηκαν να περιστρέφονται γύρω από ένα ουράνιο σώμα που δεν ήταν ούτε η Γη, ούτε ο Ήλιος. Από το τέλος του 19ου αιώνα, έχουν βρεθεί δεκάδες μικρότεροι δορυφόροι του Δία και έχουν λάβει τα ονόματα εραστών, κατακτήσεων ή θυγατέρων του θεού Δία.

Χαρακτηριστικά

Τα φυσικά και τροχιακά χαρακτηριστικά των δορυφόρων διαφέρουν αρκετά. Οι Γαλιλαίοι δορυφόροι είναι όλοι άνω των 3,100 kilometres (1,900 mi) σε διάμετρο. Ο μεγαλύτερος, ο Γανυμήδης, είναι το ένατο μεγαλύτερο ουράνιο σώμα στο Ηλιακό σύστημα, μετά τον Ήλιο και επτά πλανήτες, μεγαλύτερος από τον Ερμή. Οι υπόλοιποι δορυφόροι είναι μικρότεροι από 250 χλμ., με τους περισσότερους να είναι μικρότερους από 5 χλμ.

Πίνακας δορυφόρων

Οι δορυφόροι του Δία έχουν τοποθετηθεί με βάση την περίοδο περιφοράς. Οι δορυφόροι, των οποίων το όνομα είναι έντονο, έχουν σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα. Ενώ οι ακανόνιστοι δορυφόροι έχουν σκιαστεί με ανοιχτό γκρι όταν έχουν ορθή φορά και με σκούρο γκρι όταν έχουν ανάδρομη φορά.

Σειρά	Αριθμός	Όνομα	Εικόνα	Διάμετρος (χλμ)	Μάζα (x 1016 kg)	Ημιάξονας τροχιάς (χλμ)[3]	Περίοδος περιφοράς (ημέρες)[3]	Κλίση (°)[3]	Εκκεντρότητα[3]	Έτος ανακάλυψης	Ανακαλύφθηκε από	Ομάδα
1	XVI	Μήτις		~43 (60×40×34)	~3,6	128.000	0,2948	0,06	0,0002	1979	Σίνοτ (Βόγιατζερ 1)	Εσωτερικός
2	XV	Αδράστεια		~16,4 (20×16×14)	~0,2	129.000	0,2983	0,03	0,0015	1979	Τζιούιτ (Βόγιατζερ 2)	Εσωτερικός
3	V	Αμάλθεια		~167 (250×146×128)	208	181.400	0,4999	0,374	0,0032	1892	Μπάρναρντ	Εσωτερικός
4	XIV	Θήβη		~98,6 (116×98×84)	~43	221.900	0,6761	1,076	0,0175	1979	Σίνοτ (Βόγιατζερ 1)	Εσωτερικός
5	I	Ιώ		3.642,6 (3,660.0×3,637.4 ×3,630.6)	8.931.900	421.800	+1,7627	0,050	0,0041	1610	Γαλιλαίος	Δορυφόροι Γαλιλαίου
6	II	Ευρώπη		3.121,6	4.799.800	671.100	+3,5255	0,470	0,0090	1610	Γαλιλαίος	Δορυφόροι Γαλιλαίου
7	III	Γανυμήδης		5.262,4	14.819.000	1.070.400	+7,1556	0,200	0,0013	1610	Γαλιλαίος	Δορυφόροι Γαλιλαίου
8	IV	Καλλιστώ		4.820,6	10.759.000	1.882.700	+16,690	0,192	0,0074	1610	Γαλιλαίος	Δορυφόροι Γαλιλαίου
9	XVIII	Θεμιστώ		8	0,069	7.398.500	+130,028	43,8	0,340	1975/2000	Τσαρλς Κόουαλ, Roemer/ Σέπαρντ κ.συν.	Θεμιστώ
10	XIII	Λήδα		16	0,6	11.146.400	+240,927	28,6	0,162	1974	Τσαρλς Κόουαλ	Ομάδα Ιμαλίας
11	LXXI	Έρσα		2	0,00042	11.401.000	+249,229	29,1	0,116	2018	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ιμαλίας
12	—	S/2018 J 2		3	0,0014	11.419.700	+249,924	28,3	0,152	2018	Σέπαρντ	Ομάδα Ιμαλίας
13	VI	Ιμαλία		170	670	11.440.600	+250,562	28,1	0,160	1904	Περίν	Ομάδα Ιμαλίας
14	LXV	Πανδία		3	0,0014	11.481.000	+251,911	29,0	0,179	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ιμαλίας
15	X	Λυσιθέα		36	6,3	11.700.800	+259,198	27,2	0,117	1938	Νίκολσον	Ομάδα Ιμαλίας
16	VII	Ελάρα		86	87	11.712.300	+259,640	27,9	0,211	1905	Περίν	Ομάδα Ιμαλίας
17	—	S/2011 J 3		3	0,0014	11.716.800	+259,836	27,6	0,192	2011	Σέπαρντ	Ομάδα Ιμαλίας
18	LIII	Δία		4	0,0034	12.260.300	+278,213	29,0	0,232	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ιμαλίας
19	—	S/2018 J 4		2	0,00042	16.328.500	+427,631	50,2	0,177	2018	Σέπαρντ	Καρπώ
20	XLVI	Καρπώ		3	0,0014	17.042.300	+456,287	53,2	0,416	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Καρπώ
21	LXII	Υγεία		1	0,000052	18.694.200	+527,606	34,5	0,217	2016	Σέπαρντ κ.συν.	Υγεία
22	XXXIV	Ευπορία		2	0,00042	19.265.800	−550,69	145,7	0,148	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
23	LV	S/2003 J 18		2	0,00042	20.336.300	−598,12	145,3	0,090	2003	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
24	LX	Ευφήμη		2	0,00042	20.768.600	−617,73	148,0	0,241	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
25	—	S/2021 J 3		2	0,00042	20.776.700	−618,33	147,9	0,239	2021	Σέπαρντ	Ομάδα Ανάγκης
26	LII	S/2010 J 2		1	0,000052	20.793.000	−618,84	148,1	0,248	2010	Veillet	Ομάδα Ανάγκης
27	LIV	S/2016 J 1		1	0,000052	20.802.600	−618,49	144,7	0,232	2016	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
28	XL	Μνήμη		2	0,00042	20.821.000	−620,07	148,0	0,247	2003	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
29	XXXIII	Ευάνθη		3	0,0014	20.827.000	−620,44	148,0	0,239	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
30	—	S/2003 J 16		2	0,00042	20.882.600	−622,88	148,0	0,243	2003	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
31	XXII	Αρπαλύκη		4	0,0034	20.892.100	−623,32	147,7	0,232	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
32	XXXV	Ορθωσία		2	0,00042	20.901.000	−622,59	144,3	0,299	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
33	XLV	Ελίκη		4	0,0034	20.915.700	−626,33	154,4	0,153	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
34	—	S/2021 J 2		1	0,000052	20.926.600	−625,14	148,1	0,242	2021	Σέπαρντ	Ομάδα Ανάγκης
35	XXVII	Πραξιδίκη		7	0,018	20.935.400	−625,39	148,3	0,246	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
36	LXIV	S/2017 J 3		2	0,00042	20.941.000	-625,60	147,9	0,231	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
37	—	S/2021 J 1		1	0,000052	20.954.700	−627,14	150,5	0,228	2021	Σέπαρντ	Ομάδα Ανάγκης
38	—	S/2003 J 12		1	0,000052	20.963.100	−627,24	150,0	0,235	2003	Σέπαρντ κ.συν.
39	LXVIII	S/2017 J 7		2	0,00042	20.964.800	-626,56	147,3	0,233	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
40	XLII	Θελξινόη		2	0,00042	20.976.000	−628,03	150,6	0,228	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
41	XXIX	Θυώνη		4	0,0034	20.978.000	−627,18	147,5	0,233	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
42	—	S/2003 J 2		2	0,00042	20.997.700	−628,79	150,2	0,225	2003	Σέπαρντ κ.συν.
43	XII	Ανάγκη		28	3	21.034.500	−629,79	147,6	0,237	1951	Νίκολσον	Ομάδα Ανάγκης
44	—	S/2022 J 3		1	0,000052	21.047.700	−630,67	148,2	0,249	2022	Σέπαρντ	Ομάδα Ανάγκης
45	XXIV	Ιοκάστη		5	0,0065	21.066.700	−631,59	148,8	0,227	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
46	XXX	Ερμίππη		4	0,0034	21.108.500	−633,90	150,2	0,219	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
47	LXX	S/2017 J 9		3	0,0014	21.768.700	-666,11	155,5	0,200	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Ανάγκης
48	LVIII	Φιλοφροσύνη		2	0,00042	22.604.600	−702,54	146,3	0,229	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
49	—	S/2016 J 3		2	0,00042	22.719.300	−713,64	164,6	0,251	2016	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
50	—	S/2022 J 1		1	0,000052	22.725.200	−738,33	164,5	0,257	2022	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
51	XXXVIII	Πασιθέα		2	0,00042	22.846.700	−719,47	164,6	0,270	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
52	LXIX	S/2017 J 8		1	0,000052	22.849.500	-719,76	164,8	0,255	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
53	—	S/2021 J 6		1	0,000052	22.870.300	−720,97	164,9	0,271	2021	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
54	—	S/2003 J 24		2	0,00042	22.887.400	−721,60	164,5	0,259	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
55	XXXII	Ευρυδόμη		3	0,0014	22.899.000	−717,31	149,1	0,294	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
56	LVI	S/2011 J 2		1	0,000052	22.909.200	−718,32	151,9	0,355	2011	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
57	—	S/2003 J 4		2	0,00042	22.926.500	−718,10	148,2	0,328	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
58	XXI	Χαλδήνη		4	0,0034	22.930.500	−723,71	164,7	0,265	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
59	LXIII	S/2017 J 2		2	0,00042	22.953.200	-724,71	164,5	0,272	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
60	XXVI	Ισονόη		4	0,0034	22.981.300	−726,27	164,8	0,249	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
61	—	S/2022 J 2		1	0,000052	23.013.800	−781,56	164,7	0,265	2022	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
62	—	S/2021 J 4		1	0,000052	23.019.700	−728,28	164,6	0,265	2021	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
63	XLIV	Καλλιχόρη		2	0,00042	23.021.800	−728,26	164,8	0,252	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
64	XXV	Ερινόμη		3	0,0014	23.032.900	−728,48	164,4	0,276	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
65	XXXVII	Καλή		2	0,00042	23.052.600	−729,64	164,6	0,262	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
66	LVII	Ειρήνη		4	0,0034	23.055.800	−729,84	164,6	0,258	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
67	XXXI	Αίτνη		3	0,0014	23.064.400	−730,10	164,6	0,277	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
68	XLVII	Ευκελάδη		4	0,0034	23.067.400	−730,30	164,6	0,277	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
69	XLIII	Αρχή		3	0,0014	23.097.800	−731,88	164,6	0,261	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
70	XX	Ταϋγέτη		5	0,0065	23.108.000	−732,45	164,7	0,253	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
71	—	S/2016 J 4		1	0,000052	23.113.800	-727,01	147,1	0,294	2016	Σέπαρντ	Ομάδα Πασιφάης
72	LXXII	S/2011 J 1		2	0,00042	23.124.500	−733,21	164,6	0,271	2011	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
73	XI	Κάρμη		46	13	23.144.400	−734,19	164,6	0,256	1938	Νίκολσον	Ομάδα Κάρμης
74	L	Έρση		2	0,00042	23.150.500	−734,52	164,4	0,262	2003	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
75	LXI	S/2003 J 19		2	0,00042	23.156.400	−734,78	164,7	0,265	2003	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
76	LI	S/2010 J 1		2	0,00042	23.189.800	−736,51	164,5	0,252	2010	Τζέικομπσον κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
77	—	S/2003 J 9		1	0,000052	23.199.400	−736,86	164,8	0,263	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
78	LXVI	S/2017 J 5		2	0,00042	23.206.200	-737,28	164,8	0,257	2017	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
79	LXVII	S/2017 J 6		2	0,00042	23.245.300	-733,99	149,7	0,336	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
80	XXIII	Καλύκη		7	0,018	23.302.600	−742,02	164,8	0,260	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
81	XXXIX	Ηγεμόνη		3	0,0014	23.348.700	−739,81	152,6	0,358	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
82	—	S/2018 J 3		1	0,000052	23.400.300	−747,02	164,9	0,268	2018	Σέπαρντ	Ομάδα Κάρμης
83	—	S/2021 J 5		2	0,00042	23.414.600	−747,74	164,9	0,272	2021	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
84	VIII	Πασιφάη		60	30	23.468.200	−743,61	148,4	0,412	1908	Μελότ	Ομάδα Πασιφάης
85	XXXVI	Σπονδή		2	0,00042	23.543.300	−748,29	149,3	0,322	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
86	—	S/2003 J 10		2	0,00042	23.576.300	−755,43	164,4	0,264	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Κάρμης
87	XIX	Μεγακλείτη		5	0,0065	23.644.600	−752,86	149,8	0,421	2001	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
88	XLVIII	Κυλλήνη		2	0,00042	23.654.700	−751,97	146,8	0,419	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
89	IX	Σινώπη		38	7,5	23.683.900	−758,85	157,3	0,264	1914	Νίκολσον	Ομάδα Πασιφάης
90	LIX	S/2017 J 1		2	0,00042	23.744.800	−756,41	145,8	0,328	2017	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
91	XLI	Αοιδή		4	0,0034	23.778.200	−761,42	155,7	0,436	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
92	XXVIII	Αυτονόη		4	0,0034	23.792.500	−761,00	150,8	0,330	2002	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
93	XVII	Καλλιρρόη		9	0,087	23.795.500	−758,87	145,1	0,297	2000	Γκλάντμαν κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
94	—	S/2003 J 23		2	0,00042	23.829.300	−760,00	144,7	0,313	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης
95	XLIX	Κόρη		2	0,00042	24.205.200	−776,76	141,5	0,328	2003	Σέπαρντ κ.συν.	Ομάδα Πασιφάης

Παραπομπές

1. Sheppard, Scott S. «Moons of Jupiter». Earth & Planets Laboratory. Carnegie Institution for Science. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2022.
2. «Solar System Bodies» (στα Αγγλικά). JPL/NASA. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2008.
3. «Planetary Satellite Mean Elements». JPL Solar System Dynamics. NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2022. Note: Orbital elements of regular satellites are with respect to the Laplace plane, while orbital elements of irregular satellites are with respect to the ecliptic.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Δορυφόροι του Δία

• Δορυφόροι του Δία (Αγγλικά)