Διηπειρωτικό Κύπελλο (ποδόσφαιρο)

Το Διηπειρωτικό Κύπελλο (αγγλικά: Intercontinental Cup), γνωστό επισήμως από το 1980 έως το 2004 με την ονομασία Toyota European South American Cup για εμπορικούς λόγους, ήταν ένας τελικός μεταξύ των νικητών του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης και του αντίστοιχου Κόπα Λιμπερταδόρες της Νότιας Αμερικής, τις δύο πιο ανεπτυγμένες ηπείρους του κόσμου του ποδοσφαίρου (ειδικά εκείνα τα χρόνια). Το 2005 αντικαταστάθηκε από το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων και διεξάγεται υπό την αιγίδα της FIFA.^[1] Το 2017, η FIFA με συνάντηση στην Καλκούτα της Ινδίας επισήμανε επισήμως στους νικητές του κύπελλου τον τίτλο "παγκόσμιους πρωταθλητές FIFA".^[2]

Διηπειρωτικό Κύπελλο

Λογότυπο της διοργάνωσης 1980–2004
Διοργανωτής	ΟΥΕΦΑ και ΚΟΝΜΕΜΠΟΛ
Ίδρυση	1960 1980 (τελική μορφή)
Κατάργηση	2004
Αντικατάσταση από	Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων
Αριθμός ομάδων	2
Τρέχων κάτοχος	Πόρτο
Περισ. κατακτήσεις	Μπόκα Τζούνιορς Μίλαν Νασιονάλ Πενιαρόλ Ρεάλ Μαδρίτης (3 τίτλοι)
Χορηγός	Toyota
Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση
wikidata (π • σ • ε )

Ιστορία

Το Διηπειρωτικό Κύπελλο δημιουργήθηκε το 1960 από μια ιδέα του Γάλλου Ανρί Ντελονέ, ώστε να αναδεικνύεται κάθε χρόνο η κορυφαία ομάδα στον κόσμο. Με δεδομένο ότι την εποχή εκείνη μόνο η Ευρώπη και η Νότια Αμερική είχαν αξιόλογα ποδοσφαιρικά σωματεία, ορίστηκε να το διεκδικούν οι κατ’ έτος νικήτριες ομάδες του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης και του Κόπα Λιμπερταδόρες της Νότιας Αμερικής.^[3]

Αρχικά, η διοργάνωση δεν έτυχε καθολικής αποδοχής, κυρίως από τις ευρωπαϊκές ομάδες, με αποτέλεσμα δυο φορές (1975 και 1978) ο τελικός να ματαιωθεί. Επίσης, σε πέντε τελικούς (1971, 1973, 1974, 1977, 1979) συμμετείχε η φιναλίστ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης, έπειτα από άρνηση της κατόχου του Κυπέλλου να συμμετάσχει. Το ίδιο συνέβη το 1993, λόγω τιμωρίας της πρωταθλήτριας Ευρώπης Ολιμπίκ Μαρσέιγ.

Ως το 1979 ο τελικός διεξαγόταν σε δύο παιχνίδια στις έδρες των δύο φιναλίστ με εξαίρεση το 1973. Ως το 1968 ο νικητής αναδεικνυόταν από τις νίκες ανεξάρτητα από τα γκολ, γι’ αυτό τέσσερις φορές (1961, 1963, 1964 και 1967) χρειάστηκε και τρίτος αγώνας για την ανάδειξη του κυπελλούχου. Από το 1969 σε περίπτωση ισοβαθμίας καθιερώθηκε ο υπολογισμός των γκολ.

Τη δεκαετία του ’70 ο θεσμός αντιμετώπισε κρίση, λόγω της άρνησης πολλών ευρωπαϊκών ομάδων να συμμετέχουν. Έτσι από το 1980 καθιερώθηκε να διεξάγεται ένας τελικός το Δεκέμβριο στο Τόκιο της Ιαπωνίας και το κύπελλο αποκαλείται Toyota European South American Cup, αφού ως χορηγός ανέλαβε η ομώνυμη αυτοκινητοβιομηχανία. Από το 2001 ο τελικός διεξάγεται στο Στάδιο της Γιοκοχάμα.

Το 2005 το Διηπειρωτικό Κύπελλο αντικαταστάθηκε από το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, το οποίο διεξάγεται υπό την αιγίδα της FIFA πάλι στην Ιαπωνία. Η ΦΙΦΑ είχε προσπαθήσει να κάνει μια ανάλογη διοργάνωση και το 2000 αλλά δεν βρήκε αποδοχή και η προσπάθεια δεν είχε συνέχεια.

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων συμμετέχουν σε έναν πρώτο γύρο οι πρωταθλήτριες ομάδες των υπόλοιπων τεσσάρων ηπείρων (Ασίας, Αφρικής, Βόρ. Αμερικής και Ωκεανίας). Οι νικήτριες αντιμετωπίζουν στους ημιτελικούς τις εκπροσώπους της Ευρώπης και της Νότ. Αμερικής.

Πολυνίκης του θεσμού είναι έξι ομάδες από 3 κατακτήσεις η καθεμία: η Πενιαρόλ και η Νασιονάλ από την Ουρουγουάη, η Ρεάλ Μαδρίτης (Ισπανία), η Μίλαν (Ιταλία), η Μπόκα Τζούνιορς (Αργεντινή) και η Σάο Πάολο (Βραζιλία). Συνολικά το κύπελλο έχουν κατακτήσει 27 διαφορετικές ομάδες από 11 χώρες. Περισσότερες νίκες έχουν οι ομάδες της Αργεντινής: 6 φορές. Στις ομάδες υπολογίζεται και η Κορίνθιανς που κατέκτησε το Α΄ Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων της FIFA, που διεξήχθη του 2000 πριν ακόμα καταργηθεί το διηπειρωτικό.

Από τα 45 (ή 46 με του 2000) κύπελλα, τα 24 έχουν κατακτήσει ομάδες της Ν. Αμερικής (25 με εκείνο της Κορίνθιανς) και τα 22 ευρωπαϊκές.^[4]

Οι τελικοί

1960 ως 1979

Διπλοί τελικοί^[4]

Έτος	Τελικός	Σκορ
1960	Ρεάλ Μαδρίτης – Πενιαρόλ	0-0, 5-1
1961	Πενιαρόλ – Μπενφίκα	0-1, 5-0, 2-1 (2-1 νίκες)
1962	Σάντος - Μπενφίκα	3-2, 5-2
1963	Σάντος – ΑΚ Μίλαν	2-4, 4-2, 1-0 (2-1 νίκες)
1964	Ίντερ – Ιντεπεντιέντε Αβεγιανέδα	0-1, 2-0, 1-0 (παράταση) (2-1 νίκες)
1965	Ίντερ – Ιντεπεντιέντε Αβεγιανέδα	3-0, 0-0
1966	Πενιαρόλ - Ρεάλ Μαδρίτης	2-0, 2-0
1967	Ρασίνγκ Κλουμπ – Σέλτικ Γλασκόβης	0-1, 2-1, 1-0 (2-1 νίκες)
1968	Εστουντιάντες Λα Πλάτα – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ	1-0, 1-1
1969	ΑΚ Μίλαν - Εστουντιάντες Λα Πλάτα	3-0, 1-2
1970	Φέγενορντ - Εστουντιάντες Λα Πλάτα	2-2, 1-0
1971	Νασιονάλ – Παναθηναϊκός	1-1, 2-1
1972	ΑΦΚ Άγιαξ - Ιντεπεντιέντε Αβεγιανέδα	1-1, 3-0
1973	Ιντεπεντιέντε – Γιουβέντους	1-0 (Ρώμη)
1974	Αθλέτικο Μαδρίτης - Ιντεπεντιέντε	0-1, 2-0
1975	Δεν έγινε
1976	Μπάγερν Μονάχου – Κρουζέιρο	2-0, 0-0
1977	Μπόκα Τζούνιορς – Γκλάντμπαχ	2-2, 3-0
1978	Δεν έγινε
1979	Ολίμπια – Μάλμε ΦΦ	1-0, 2-1

1980 ως 2004

Τελικός στο Τόκιο (Toyota European South American Cup)^[4]

Έτος	Τελικός	Σκορ
1980	Νασιονάλ – Νότιγχαμ Φόρεστ	1-0
1981	Φλαμένγκο – Λίβερπουλ	3-0
1982	Πενιαρόλ – Άστον Βίλα	2-0
1983	Γκρέμιο – Αμβούργο	2-1 (παράταση)
1984	Ιντεπεντιέντε – Λίβερπουλ	1-0
1985	Γιουβέντους – Αρχεντίνος Τζούνιορς	2-2 (4-2 πέναλτι)
1986	Ρίβερ Πλέιτ – Στεάουα Βουκουρεστίου	1-0
1987	ΦΚ Πόρτο - Πενιαρόλ	2-1 (παράταση)
1988	Νασιονάλ – ΠΣΦ Αϊντχόφεν	2-2 (7-6 πέναλτι)
1989	ΑΚ Μίλαν – Ατλέτικο Νασιονάλ	1-0 (παράταση)
1990	ΑΚ Μίλαν - Ολίμπια	3-0
1991	Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου – Κόλο-Κόλο	3-0
1992	Σάο Πάολο – Μπαρτσελόνα	2-1
1993	Σάο Πάολο - ΑΚ Μίλαν	3-2
1994	Βέλες Σάρσφιλντ - ΑΚ Μίλαν	2-0
1995	Άγιαξ - Γκρέμιο	0-0 (4-3 πέναλτι)
1996	Γιουβέντους - Ρίβερ Πλέιτ	1-0
1997	Μπορούσια Ντόρτμουντ - Κρουζέιρο	2-0
1998	Ρεάλ Μαδρίτης – Βάσκο ντα Γκάμα	2-1
1999	Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ – Παλμέιρας	1-0
2000	Μπόκα Τζούνιορς – Ρεάλ Μαδρίτης	2-1
2001	Μπάγερν Μονάχου - Μπόκα Τζούνιορς	1-0
2002	Ρεάλ Μαδρίτης - Ολίμπια	2-0
2003	Μπόκα Τζούνιορς - ΑΚ Μίλαν	1-1 (3-1 πέναλτι)
2004	ΦΚ Πόρτο – Όνσε Κάλντας	0-0 (8-7 πέναλτι)

Τίτλοι ανά σύλλογο

Το τρόπαιο στα χέρια παραγόντων της Εστουδιάντες το 1968

Σύλλογος	Κύπελλα	Τελικοί	Έτη
Πενιαρόλ	3	2	1961, 1966, 1982
Νασιονάλ Μοντεβιδέο	3	-	1971, 1980, 1988
ΑΚ Μίλαν	3	4	1969, 1989, 1990
Ρεάλ Μαδρίτης	3	2	1960, 1998, 2002
Μπόκα Τζούνιορς	3	1	1977, 2000, 2003
Σάο Πάολο	2	-	1992, 1993
Σάντος	2	-	1962, 1963
Ίντερ	2	-	1964, 1965
Ιντεπεντιέντε	2	4	1973, 1984
ΑΦΚ Άγιαξ	2	-	1972, 1995
Γιουβέντους	2	1	1985, 1996
Μπάγερν Μονάχου	2	-	1976, 2001
ΦΚ Πόρτο	2	-	1987, 2004
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ	1	1	1999
Ρασίνγκ Κλούμπ	1	-	1967
Εστουντιάντες Λα Πλάτα	1	2	1968
Φέγενορντ	1	-	1970
Ατλέτικο Μαδρίτης	1	-	1974
Ολίμπια	1	2	1979
Φλαμένγκο	1	-	1981
Γκρέμιο ΦΜΠΑ	1	1	1983
Ρίβερ Πλέιτ	1	1	1986
Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου	1	-	1991
Βέλες Σάρσφιλντ	1	-	1994
Μπορούσια Ντόρτμουντ	1	-	1997

• Η Κορίνθιανς κατέκτησε το Α΄ Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων που διοργάνωσε εκτός σειράς η FIFA το 2000.

Τίτλοι ανά χώρα

Χώρα	Σύλλογοι	Κύπελλα	Έτη
Αργεντινή	6	9	1967, 1968, 1973, 1977, 1984, 1986, 1994, 2000, 2003
Ιταλία	3	7	1964, 1965, 1969, 1985, 1989, 1990, 1996
Ουρουγουάη	2	6	1961, 1966, 1971, 1980, 1982, 1988
Βραζιλία	6	6	1962, 1963, 1981, 1983, 1992, 1993
Ισπανία	2	4	1960, 1974, 1998, 2002
Γερμανία	2	3	1976, 1997, 2001
Ολλανδία	2	3	1970, 1972, 1995
Πορτογαλία	1	2	1987, 2004
Παραγουάη	1	1	1979
Γιουγκοσλαβία	1	1	1991
Αγγλία	1	1	1999

Τίτλοι ανά ήπειρο

Συνομοσπονδία	Σύλλογοι	Χώρες	Κύπελλα
ΚΟΝΜΕΜΠΟΛ	13	4	22
ΟΥΕΦΑ	12	7	21

Δείτε επίσης

• Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Παραπομπές

1. «FIFA statistikal kit 2005» (PDF) (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Αυγούστου 2017.
2. «FIFA Council approves key organisational elements of the FIFA World Cup». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2018.
3. «FIFA : The Intercontinental Cup, a vestige of trans-continental glory». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2023.
4. «FIFA Club World Cup 2017» (PDF). FIFA Report 2017 (Zurich: Fédération Internationale de Football Association). Δεκέμβριος 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 217-12-30. https://web.archive.org/web/20171230230452/http://resources.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompcwc/02/67/91/87/statskit_fcwc2017_event_neutral.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-01-28.

Σημείωση

• Όλοι οι Τελικοί