Βασίλειο της Ιταλίας (Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Βασίλειο της Ιταλίας (λατινικά: Regnum Italiae ή Regnum Italicum, ιταλικά: Regno d'Italia) ήταν ένα από τα συστατικά Βασίλεια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (800–1806), μαζί με τα Βασίλεια της Γερμανίας και της Βουργουνδίας. Αποτελούταν από όλη σχεδόν τη Βόρειο και Κεντρική Ιταλία, εκτός της Δημοκρατίας της Βενετίας. Η αρχική του πρωτεύουσα ήταν η Παβία μέχρι τον 11ο αιώνα.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το 773 ο Βασιλιάς των Φράγκων Καρλομάγνος (πέθανε το 814), διέσχισε τις Άλπεις και εισέβαλε στο Βασίλειο των Λομβαρδών, το οποίο περιείχε όλη την Ιταλία εκτός από το Δουκάτο της Ρώμης και κάποιες Βυζαντινές κτήσεις στο νότο. Τον Ιούνιο του 773 το Λομβαρδικό Βασίλειο κατέρρευσε και οι Φράγκοι έγιναν κύριοι της βόρειας Ιταλίας. Η νοτιότερες περιοχές παρέμειναν υπό τον έλεγχο των Λομβαρδών. Ο Καρλομάγνος υιοθέτησε τον τίτλο "Βασιλιάς των Λομβαρδών" και το 800 στέφτηκε "Αυτοκράτορας των Ρωμαίων" στη Ρώμη. Το 781 έδωσε την Ιταλία στο γιο του, Πεπίνο το Βραχύ (ή Πεπίνος της Ιταλίας, πέθανε το 810). Όταν η γραμμή διαδοχής του Πεπίνου εξέλιπε το 818, το βασίλειο πέρασε στον ξάδελφό του, Λοθάριο Α΄. Τα μέλη της Δυναστείας των Καρολιδών συνέχισαν να κυβερνούνε την Ιταλία μέχρι την εκθρόνιση του Κάρολου του Παχύ το 887, μετά την οποία ανέκτησαν για λίγο πάλι το θρόνο το 894–96. Μέχρι το 961 η ηγεμονία της Ιταλίας ήταν συνεχές αντικείμενο διεκδίκησης από διάφορες αριστοκρατικές οικογένειες, από αλλά και εκτός του βασιλείου.
Το 961 ο Βασιλιάς Όθων Α΄, ήδη παντρεμένος με την Αδελαΐδα της Ιταλίας, χήρα προηγούμενου Βασιλιά της Ιταλίας, εισέβαλε στο βασίλειο και στέφτηκε στην Παβία στις 25 Δεκεμβρίου. Συνέχισε προς τη Ρώμη, όπου στέφτηκε αυτοκράτορας στις 7 Φεβρουαρίου 962. Η ένωση των στεμμάτων της Ιταλίας και της Γερμανίας με εκείνο της αποκαλούμενης "Αυτοκρατορίας των Ρωμαίων", δημιούργησε την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην οποία προστέθηκε και η Βουργουνδία το 1032. Από αυτό το σημείο και μετά, ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας θα ήταν συνήθως και Βασιλιάς της Ιταλίας και Γερμανίας, αν και οι αυτοκράτορες κάποιες φορές διόριζαν τους διαδόχους τους ως ηγεμόνες της Ιταλίας, ενώ κάποιες φορές οι Ιταλοί επίσκοποι και αριστοκρατία εξέλεγαν δικό τους βασιλιά σε αντιπαραβολή με εκείνον της Γερμανίας. Αυτή η απουσία Ιταλού μονάρχη οδήγησε στην εξάλειψη της κεντρικής εξουσίας κατά την περίοδο του Ύστερου Μεσαίωνα, αλλά η ιδέα ότι η Ιταλία ήταν ένα βασίλειο μέσα στους κόλπους της Αυτοκρατορίας παρέμενε, και οι αυτοκράτορες συχνά επεδίωκαν να επιβάλουν τη θέλησή τους στις αναπτυσσόμενες Ιταλικές πόλεις-κράτη. Οι πόλεμοι που προέκυψαν μεταξύ Γουέλφων και Γιβελλίνων, της αντιμοναρχικής και μοναρχικής πλευράς αντίστοιχα, ήταν χαρακτηριστικοί της Ιταλικής πολιτικής κατάστασης κατά τους 12ο–14ο αιώνες. Η Λομβαρδική Λέγκα (Συνασπισμός) ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης. Δεν είχε αυτοανακηρυχθεί ως αυτονομιστικό κίνημα, αλλά αψηφούσε ανοιχτά το δικαίωμα του Αυτοκράτορα στην εξουσία της Ιταλίας.
Μέχρι το 15ο αιώνα η δύναμη των πόλεων-κρατών καταλυθεί κατά πολύ. Μια σειρά από πολέμους στη Λομβαρδία μεταξύ 1423 και 1454 μείωσαν παραπάνω τον αριθμό των δυνατών κρατών στην Ιταλία. Τα επόμενα σαράντα χρόνια ήταν ειρηνικά σχετικά, αλλά το 1494 η Γαλλία εισέβαλε στην ιταλική χερσόνησο. Οι Μεγάλοι Ιταλικοί Πόλεμοι που προέκυψαν κράτησαν μέχρι το 1559, όταν και ο έλεγχος των περισσότερων ιταλικών κρατών πέρασε στο Βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Β΄. Ο Ισπανικός κλάδος της Δυναστείας των Αψβούργων—η ίδια δυναστεία από άλλο κλάδο της οποίας προέρχονταν οι Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας—συνέχισαν να κυβερνάνε το μεγαλύτερο μέρος της αυτοκρατορικής Ιταλίας μέχρι και τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής (1701–14). Μετά την Αυτοκρατορική Μεταρρύθμιση του 1495–1512, το ιταλικό βασίλειο αντιστοιχούσε στις εκτός Διοικητικών Περιοχών (Reichskreise) νότια των Άλπεων. Από νομικής άποψης ο αυτοκράτορας διατηρούσε το ενδιαφέρον ως ο τυπικός βασιλιάς και ηγεμόνας τους, αλλά η διακυβέρνηση του βασιλείου δεν ήταν τίποτα παραπάνω από πληρεξούσιους του αυτοκράτορα διορισμένους για να τον αντιπροσωπεύουν, και τους κυβερνήτες που διόριζε για να εξουσιάζουν τα δικά του Ιταλικά κράτη. Ο Αυτοκρατορικός έλεγχος στην Ιταλία τελείωσε με τις εκστρατείες στην Ιταλία των Γάλλων Επαναστατών το 1792–97, όταν και δημιουργήθηκαν μια σειρά από Γαλλικά κράτη-μαριονέτες. Το 1806 η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαλύθηκε από τον τελευταίο αυτοκράτορα, Φραγκίσκο Β´, μετά την ήττα του από τον Ναπολέοντα στη Μάχη του Άουστερλιτς.